U kunt ons steunen door lid van de Heemkundekring Schijndel te worden. Iedere dinsdagochtend zijn wij tussen 10 en 12 uur in de heemkamer: Cultureel Centrum 't Spectrum, Steeg 9 g, Schijndel. |
Dalachtige laagten
De dalachtige laagten te Schijndel[1][bewerken | brontekst bewerken]
Als men kijkt op de topografische kaart van Schijndel 45 D schaal 1:25.000 verkend in 1974 dan valt het op dat de hoogtelijn van 7,5 meter vele malen rondom Schijndel instulpingen vertoont, die duiden op dalachtige laagten. Dit is te zien bij Hongerhoek, bij Elde en Borne, oostelijk van Sint Lidwina, zuidelijk van de Vossenberg straat, bovenloop Steegsche Loop en ook juist oostelijk van de Steeg. Al deze dalen zijn maar even duidelijk zichtbaar om stroomafwaarts op te lossen.
De vele steeg- en dijknamen in Schijndel maken echter duidelijk, dat er wegen op het veen zijn aangelegd en dat men door ophoging van die wegen de inklinking van het veen voorbleef. Deze nu wat verhoogde wegen (stegen, dijken) getuigen van een veenverleden. Dat veen kroop aan alle kanten tegen de hogere zandgronden van Schijndel op. Hierdoor verhoogde de grondwaterstand sterk in dat deel van het gebied van Schijndel dat niet door het veen werd bedekt. Het grondwater welde op een gegeven ogenblijk uit het zand en zocht zijn weg naar het lager liggende veenlandschap.
Dus door opstuwing van het grondwater door het veen en door water vrijgekomen uit dat veen gingen er stroompjes ontstaan van het zand naar dat veen. Door deze watererosie ontstonden bovengenoemde dalen omgeven door de hoogtelijn van 7,5 meter. Zij erodeerde het zand en ook het veen op zand waar dat veen niet al te dik was. Verder stroomafwaarts was het veen te dik om het zand eronder te beroeren. Daarom lossen die dalen zich stroomafwaarts op. Naarmate het veenlandschap daalde door inklinking en oxidatie werd het verval groter. Meer water kon zich bevrijden uit wat dieper liggende zandlagen. Dat bevrijden betekent dus eigenlijk dat we te maken kregen met tijdelijke bronnen. Welnu; het toponiem Borne betekent bron en bewijst hiermede in grote trekken de voorgestelde gang van zaken.
Dit soort oplossende dalen zijn dus eigenlijk een veenindicator. Deze dalen alsook de stegen en dijken en het toponiem Borne wijzen terug naar die vroege periode met al dat oppervlakte veen. Schijndel (Scinle) bevat een element dat op glanzen wijst of schitteren.
De vraag is of dit sloeg op het hooggelegen land dat sterk afstak t.o.v. het omringende roodbruine veen. Slaat Vossenberg op een berg met die dieren of duidt Vos op de kleur van het veen dat men rond die berg zag? De naam Hongerhoek zou kunnen slaan op de onvruchtbare bodem. die uiteindelijk onder het veen vandaan kwam.
Bronnen, noten en/of referenties
|