Gezusters De Groot

Gezusters De Groot

In de heemkamer is een verdwaald schrijven van Antonet van de Wijdeven-van den Akker (1907-2002) d.d. 28 oktober 1993 gevonden. Hierin schrijft ze dat de heer De Groot in 1925 opzichter was bij de steenoven op de Molenheide maar tevens Swies (suisse) in de kerk én vader van de gezusters De Groot. In de archieven zijn meerdere families De Groot bekend, echter zonder een aantekening van ‘gezusters De Groot’. Deze opmerkingen zijn alleen terug te vinden op bidprentjes. Het bidprentje van Gonda vermeldt dat ze de oudste was van de gezusters De Groot. Het bidprentje van Cisca geeft aan dat ze met haar zussen het winkeltje had en dat haar vader ‘suisse’ was. Aan de hand van de geboortedatum van beide vrouwen kan de samenstelling van het gezin worden herleid.
Hendrikus Marinus de Groot is geboren in Hurwenen op 7 augustus 1877 als zoon van Hendrikus de Groot en Maria van Venrooij. Wonende in Schijndel, overleed hij in Boekel op 17 juli 1955. Hendrikus Marinus de Groot trouwde in Hurwenen op 10 februari 1902 (hij is dan machinist) met Helena Berdina van Gemert. De eerste kinderen worden in Hurwenen geboren, waarna het gezin naar Schijndel verhuist en op 24 juni 1908 in het bevolkingsregister wordt ingeschreven op het adres F866. Volgens het huisnummerboek van 1881 is dat op de Houterd waar op dat moment Hendrikus Heesakkers woonde.
Helena Berdina van Gemert is op 4 mei 1882 in Dreumel geboren als dochter van Hendrikus Johannes Franciscus van Gemert en Anna Maria Peters. Ze overleed in Alphen aan de Rijn op 4 september 1926 op 44-jarige leeftijd. Op dat moment stond ze in de gemeente Schijndel ingeschreven. Aangezien haar man schipper was is het waarschijnlijk dat ze bij haar overlijden per schip onderweg waren.

Kinderen uit het huwelijk van Hendrikus en Helena:

1. Anna Maria werd geboren in Hurwenen op 7 oktober 1903, huwde op 21 november 1928 in Schijndel met Christiaan Arnoldus van Osch geboren in Hurwenen (1898). Anna Maria verhuist op 8 mei 1919 naar Amsterdam.
2. Hendrika Allegonda (Gonda) werd geboren in Hurwenen op 1 april 1905 en in Schijndel, overleed op 6 februari 1995 in Schijndel. Bij het 50-jarig jubileum van de Heilige Kindsheid in 1936 loopt ze als een van de zelatrices mee in de optocht.
3. Franciscus Hendrikus Bernardus werd geboren in Hurwenen op 3 december 1906, overleed in Schijndel op 2 september 1928. Hij is dan 21 jaar oud en machinist van beroep.
4. Bernardus Hendrikus werd geboren in Schijndel op 27 oktober 1908 en aldaar gehuwd op 1 februari 1934 met Louise Johanna Wetemans geboren in Schijndel (1907).
5. Francisca Hendrika (Cisca) werd geboren in Schijndel op 25 augustus 1911 en aldaar overleden op 24 juni 1989.
6. Albertus Johannes werd geboren in Schijndel op 29 december 1913 en aldaar gehuwd op 8 oktober 1941 met Henriette Petronella Antonia Hermes geboren in Schijndel (1916 - 2003). Albertus is dan machinebankwerker en zijn vader Hendrikus is afdelingschef. Bij het huwelijk van broer Petrus in 1947 is Albertus nog steeds machinebankwerker. Albertus overleed op 19 april 1982 in Vlijmen.
7. Antonius Adrianus Gerardus werd geboren in Schijndel op 7 november 1915 op het schip ‘Het Daghet’. Zijn vader is schipper en afwezig bij de geboorte. Daarom doet de vroedvrouw aangifte. Bij zijn huwelijk in Schijndel op 3 januari 1945 met Dilliana Wilhelmina van der Zanden is Antonius van beroep smid/bankwerker. Antonius overleed in Mill op 9 januari 1971.
8. Petrus Wilhelmus werd geboren in Rossum op 10 juni 1918 op het schip ‘Het Daghet’ liggend aan de Maas. Vader Hendrikus is schipper. Petrus woont in Schijndel en trouwt in Den Dungen op 29 april 1947 met Wilhelmina Sterks geboren in Sint Michielsgestel (1914 - 1997). Bij diens huwelijk staat Petrus vermeld als machinebankwerker. Petrus overleed op 30 december 1999 in Vinkeveen.
9. Francina Wilhelmina Berdina (Francien/Sientje) werd geboren in Schijndel op 25 oktober 1920 en is in Den Bosch overleden op 28 maart 2000. Volgens de geboorteaangifte was vader Hendrikus machinist op het schip ‘Het Daghet’ en is Sientje op dit schip geboren dat toentertijd onder Schijndel op de Zuid-Willemsvaart lag. Sientje heeft nog 15 tot 20 jaar in het huishouden van drukkerij Van de Wiel gewerkt.

Schip ‘Het Daghet’
Dit schip werd in 1906 in Zaltbommel gebouwd in opdracht van NV Motorschip Het Daghet. Het was een stalen schip met een motorvermogen van 35 PK. Het schip was 24,40 meter lang en 4,15 meter breed. ‘Het Daghet’, betekent ‘het aanbreken van de dag’.

Steenfabriek de Molenhei
Op 25 mei 1898 wordt steenfabriek De Molenhei (in de volksmond ‘de Steenoven’) officieel in werking gesteld door Jan Willem van der Elst uit Zaltbommel. Van der Elst bezat al een steenfabriek in zowel Hurwenen als Rossum. Aangezien er in Schijndel geen mensen zijn die het fabricageproces kennen, ligt het voor de hand dat hij personeel werft op de plek waar die kennis wel aanwezig is. Logischerwijs is dit de reden dat Hendrikus de Groot in Schijndel aan de slag gaat.
Vreemd is dat Hendrikus bij de meeste geboorteaangiftes en bij één overlijden ‘machinist’ als beroep opgeeft en bij drie andere vermeld staat als ‘schipper’. In de geboorteaangiftes staat dat zijn kinderen geboren zijn in het woonhuis aan den Houterd. Bij het huwelijk van zijn zoon Albertus Johannes in 1941 staat hij vermeld als ‘afdelingschef’. Wellicht is hij als machinist in dienst van de steenfabriek, terwijl hij ook de stenen per schip "Het Daghet" afvoert.

Gezusters
Op zeker moment (waarschijnlijk ca.1945) besluiten de gezusters Cisca en Sientje de Groot een winkel te beginnen in naaiwerken en aanverwante zaken. De eerste advertentie in de Schijndelse Krant verschijnt op 9 maart 1945. Als adres van het winkeltje wordt Hoofdstraat 86 genoemd. Gonda bestiert als oudste dochter het huishouden al vanaf haar 21e nadat hun moeder op jonge leeftijd komt te overlijden. Ze zal dit tot op hoge leeftijd blijven doen. De drie zussen blijven ongehuwd.
Op vrijdag 25 maart 1955 openen ze hun nieuwe winkel aan de Toon Bolsiusstraat 7. De laatste reguliere advertentie van de winkel verschijnt in de Schijndelse Krant op 29 november 1974. De bedankadvertentie met betrekking tot de sluiting van de winkel dateert van 5 december 1980.
Cisca had een rotsvast geloof dat ze uitte door kleine werkzaamheden in de kerk uit te voeren. Daarin volgde ze haar vader, de vroegere ordebewaker van de Heilige Servatiuskerk. Geplaagd door toenemende ongemakken bracht ze de laatste jaren van haar leven noodgedwongen door in verpleegtehuis Barbara. Daar overleed ze op 77-jarige leeftijd.
Gonda, de oudste van de gezusters De Groot (zoals ze bekend stonden), verzorgde het huishouden en werkte met veel plezier in de sier- en moestuin. Ze behield haar moederrol tot het einde. De laatste jaren van haar leven woonde ze in het appartementencomplex De Cluse, op de plek waar de gezusters jarenlang hun winkel hadden.
Het complex, bestaande uit 19 appartementen, werd 23 mei 1991 opgeleverd en officieel door wethouder Kaal samen met Gonda geopend middels het planten van een boom. De naam ‘de Cluse’ werd op 19 maart 1992 aan het gebouw toegekend. Deze naam is afgeleid van de historische plek genaamd ‘Kloaskoal’, een brand- en drinkwaterkuil die in 1905 werd gedempt. Later ontstond het pleintje met de naam Kluys of Cluse. De in 1937 toegekende naam ‘Kluisstraat’ is eveneens ontleend aan deze plek.

Bronnen, noten en/of referenties