Zuid-Willemsvaart

Zuid-Willemsvaart[bewerken | brontekst bewerken]

Hoogkar op het zandpad langs de Zuid Willemsvaart.
Voor meer details klik hier.

In 1804 wilde keizer Napoleon het transport over water in Nederland en België verbeteren voor militaire doeleinden. Al voordat de Zuid-Willemsvaart werd aangelegd was er een waterverbinding tussen Maastricht en 's-Hertogenbosch: de Maas. Dit was echter een lange omweg. Bovendien was de Maas vaak erg ondiep en dus maar vijf maanden per jaar bevaarbaar.
De Willemsvaart heeft haar naam te danken aan koning Willem I, die in 1822 besloot een verbindingskanaal te laten graven tussen Maastricht en 's-Hertogenbosch. De graafwerkzaamheden begonnen in 1823 en het kanaal was drie jaar later klaar. Toen er later in de provincie Drenthe ook een Willemsvaart werd gerealiseerd, werd aan het Brabantse kanaal het woordje "Zuid" toegevoegd.
Tussen Maastricht en 's-Hertogenbosch was een verval van 40 meter. Ongeveer 6000 arbeiders, mannen en vrouwen, hebben deze enorme klus met de schop, baggerbeugel, kruiwagen en paarden geklaard. Aan elke 500 meter werkten ongeveer 25 arbieders. De mannen verdienden f. 0,40 en de vrouwen f. 0,25 per dag.
Om aan de eisen van de moderne binnenvaart te voldoen is het kanaal in 1995 van Veghel tot Berlicum verbreed naar 50 meter.

Maximakanaal[bewerken | brontekst bewerken]

Rijkswaterstaat legt een nieuw stuk kanaal, het Maximakanaal, aan van 9 kilometer. Het is een aftakking van de huidige Zuid-Willemsvaart. De aftakking begint bij het bedrijventerrein De Brand en loopt via Rosmalen en natuurgebied De Koornwaard richting de Maas. Dit kanaal werd in 2014 in gebruik genomen.

De Zuid-Willemsvaart en Schijndel[bewerken | brontekst bewerken]

Om de mogelijkheden van de Zuid-Willemsvaart te gebruiken, wilde men in Schijndel een eigen haven. In 1872 werden daarvoor metingen gedaan, de haven zou in de kom van Schijndel komen liggen. Een haven is er niet gekomen maar wel werd er een laad- en losplaats aangelegd.
Om een goede verbinding met het kanaal te krijgen werd in 1847 de weg De Steeg naar de Zuid-Willemsvaart verhard. De aansluitende Heeswijksebrug werd al tijdens de bouw van het kanaal aangelegd.
Bekend is dat Schijndel op deze weg in 1854 toestemming kreeg om op de “door begrinting verbeterde communicatieweg tussche Schijndel en de Zuid-Willemsvaart in de richting Heeswijk” een tolboom te plaatsen voor de brug A5 over de Zuid-Willemsvaart. Deze tol werd verpacht. Omdat door de aanleg van het kanaal de verbinding Wijbosch – Dinther werd doorsneden, besloot de gemeente de boeren tegemoet te komen en legde een veerpont aan, die dienst deed tot 1886.
De gemeente zag veel in deze “nieuwe vaart” en startte zelf een scheepvaartonderneming die in 1857 vijf schepen in de vaart had. Door de economische crisis had men de schepen in 1860 alweer van de hand gedaan. De aanlegplaats werd druk gebruikt door schippers De Grouw en Gevers, zij hadden een beurtvaart respectievelijk naar Schiedam en Amsterdam.

Aan de westzijde van het kanaal in Schijndel kwam in 1898 Steenfabriek De Molenhei van J.W. van der Elst uit Zaltbommel. De stenen van deze steenbakkerij werden via een speciaal daarvoor aangelegde laad- en losplaats per schip over de Zuid-Willemsvaart naar elders vervoerd. De werkzaamheden van de steenfabriek zijn in 1930 gestopt.
Door de aanleg van de Tram (1899) en de Noordbrabantse-Duitsche spoorweg (1872), die onder andere Schijndel aandeed, werd Schijndel aantrekkelijk voor nieuwe fabrieken. In 1912 vestigde M. Jansen de Wit’s Kousenfabriek NV zich in Schijndel.

Overige afbeeldingen.[bewerken | brontekst bewerken]