Bodem van Elde

Bodem van Elde

Raadsbesluit 30 juni 1959.

Bodem van Elde.
Voor meer details klik hier.

Bodem van Elde.
Voor meer details klik hier.

Uit het raadsvoorstel van 18 juni 1959: Van Gemonde’s Belang is een schrijven ontvangen houdende het verzoek om de straatnaam Gemondseweg welke onder drie der bij de parochie Gemonde betrokken gemeenten voorkomt, te wijzigen omdat zulks dikwijls aanleiding geeft tot verwarring. Het ligt voor de hand dat zich te Gemonde moeilijkheden dienaangaande kunnen voordoen. Tot de gemeente Boxtel was eenzelfde verzoek gericht. Het bestuur van die gemeente heeft ons medegedeeld dat te Boxtel de naam Gemondseweg is gewijzigd in St.Lambertusweg. Deze benaming houdt kennelijk verband met de patroonheilige van het aloude Gemonde, zijnde de H.Lambertus. Na ampele overweging zijn wij tot de overtuiging gekomen dat de meest geëigende benaming voor de huidige Gemondseweg is: Bodem van Elde. De Bodem van Elde, ook wel genoemd “ De Vier gemalen”, neemt niet alléén in de geschiedenis van Schijndel, maar ook in die van de drie andere daarbij betrokken gemeenten Boxtel, Sint-Michielsgestel en Sint Oedenrode, een zeer belangrijke plaats in. Hij ontleent zijn naam aan een grondoppervlakte, voor wat Schijndel betreft, ongeveer ¼ gedeelte van het huidige Schijndel, hetwelk in het jaar 1314 door Hertog Jan III van Brabant in gebruik werd gegeven aan bepaaldelijk genoemde personen en verder aan eenieder die daarvan tegen betaling gebruik wilde maken. Van de zich in dat complex bevindende woeste gronden mocht dus niets verkocht worden. Dit was wel het geval met het oostelijk van de Molendijk gelegen grondgebied van het huidige Schijndel, hetwelk in het jaar 1309 door Hertog Jan II aan die bewoners werd verkocht. De Bodem van Elde werd onder opperbescherming van de Hertog van Brabant bestuurd door een achttal gezworenen, twee uit ieder der vier voornoemde dorpen waaronder hij ressorteerde. De gezworenen moesten toezien dat de Bodem van Elde op de juiste wijze werd gebruikt (het beweiden met de schapen, het turfsteken enz.) Bij overtreding moest dit worden aangebracht bij de schout van het betreffende dorp. Nog geruime tijd nadat de heerlijke rechten in 1798 waren afgeschaft bleef deze toestand voortduren. In het jaar 1802, toen de woeste gronden van de Bodem van Elde onder de vier gemeenten werden verdeeld, werd het Schijndelse gedeelte daarvan tot het privaatrechtelijk grondbezit der gemeente gerekend. Uit de archiefinventaris blijkt dat de gemeente, terstond nà 1802 en op grote schaal gronden onder de Bodem van Elde ging verkopen. Om deze merkwaardige toestand in de gedachten levendig te houden bestaat daar thans een mooie gelegenheid voor. Het overgrote gedeelte van de huidige Gemondseweg loopt nagenoeg door het gebied van de voormalige Bodem van Elde. De enkele benaming Bodem van Elde behoeft niet vreemd te klinken. Men zal er spoedig geheel en al mee vertrouwd raken. Denken we maar eens aan de Schutsboom, De Pegstukken, De Keur, De Meijgraaf enz. Voor zover de huidige Gemondseweg niet door de Bodem van Elde loopt zouden wij deze historisch gegroeide benaming willen behouden. Uit practisch oogpunt zouden we de naam Gemondseweg willen veranderen in Bodem van Elde bij het trefpunt van de Gemondseweg met het gemeentelijk grondbezit “Het Elderbroek”.

Bewoners van de Bodem van Elde in 1967:

De Bodem van Elde behoorde bij de Parochie Boschweg. Daar waar dit afwijkt staat dit vermeld in de kolom “opmerking”.

Nr.	Voornaam	Tussenvoegsel	Achternaam	Opmerking
1	Adr.		Venmans
3	Hendr. J.	de	Beijer
3a	M.M.	den	Otter	(potlood bijschrift)
4	Petr. J.		Schakenraad	Parochie Gemonde
5	Ger. A.		Braam	Parochie Gemonde
6	Joh.	van den	Besselaar	Parochie Gemonde
7	Mart. J.	van den	Heuvel	Parochie Gemonde
7	Anna W.L.		Bekkers	Wed. van Laarhoven. Parochie Gemonde
8			Transformatorhuisje PNEM
9	Henr. B.		Schellekens	Parochie Gemonde
10	Ant.		Habraken	Wed. Verhagen. Parochie Gemonde
11	Mar.		Hessels	Parochie Gemonde

Bronnen, noten en/of referenties