U kunt ons steunen door lid van de Heemkundekring Schijndel te worden. Iedere dinsdagochtend zijn wij tussen 9 en 12 uur in de heemkamer: Cultureel Centrum Spectrum, Steeg 9 g, Schijndel. |
Johannes Edmundus Barten (1884 - 1969)
Johannes Edmundus Barten (1884 – 1969)[bewerken | brontekst bewerken]
Johannes Edmundus (Ed) Barten werd geboren op 1 december 1884 in Boxmeer, zoon van Johannes Barten geboren in Beugen (1858 – 1931) van beroep arbeider en Anna Maria Cops geboren in Sambeek (1862 – 1947), als eerstgeborene in een gezin met zeven kinderen. Ed, van beroep vrachtrijder, overleed op 13 augustus 1969 in ’s-Hertogenbosch en werd begraven in Schijndel.
Johannes Edmundus Barten trouwde op 5 november 1912 in Schijndel met Huberta Maria van den Dungen.
Huberta Maria (Maria) van den Dungen werd geboren op 9 oktober 1892 in Schijndel (Elschot), dochter van Theodorus (Doruske) van den Dungen geboren in Schijndel (1848 – 1942) van beroep klompenmaker en Maria van den Heuvel geboren in Berlicum (1851 – 1918), als achtste kind in een gezin met negen kinderen waarvan er twee vroegtijdig overleden en twee dood werden geboren. Maria overleed op 1 mei 1975 in Boxtel en werd begraven in Schijndel.
Kinderen uit het huwelijk van Ed en Maria:
- Johannes Theodorus werd geboren op 9 augustus 1913 in Schijndel (De Kluis), overleed op 14 oktober 1913 in Schijndel.
- Johannes Theodorus werd geboren op 9 augustus 1915 in Schijndel (Kluis), overleed op 12 maart 1925 in Schijndel.
- Theodorus Edmundus (Theo) werd geboren op 23 augustus 1917 in Schijndel (Dorp), trouwde op 16 mei 1944 in ’s-Hertogenbosch met Elisabeth Gerarda de Haas geboren in ‘s-Hertogenbosch (1920 - 1990). Theo overleed op 27 maart 1994 in 's-Hertogenbosch.
- Anna Maria (Marie) werd geboren op 14 oktober 1919 in Schijndel (Kluis), trouwde met Adrianus (Janus) van Uden geboren in Heeswijk (1919 - 2000). Marie overleed op 16 februari 2001 in Veghel.
- Anna Catharina (Annie) werd geboren op 2 februari 1921 in Schijndel, trouwde met Johan (Jan) van Uden geboren in Heeswijk (1921 - 1993). Annie overleed op 26 september 2007 in Heeswijk.
- Edmund Jozef werd geboren op 2 maart 1923 in Schijndel (Kluis).
Vervoersbedrijf vanaf 1909[bewerken | brontekst bewerken]
Iemand die zich helemaal op het vervoersbedrijf toelegde was Ed Barten. In 1909 vestigde hij zich hier. Ed Barten verrichtte werkzaamheden voor de Noord-Brabantsch-Duitsche-Spoorwegmaatschappij. Bestelde goederen die per trein op station Schijndel werden afgeleverd haalde hij op om ze vervolgens op het besteladres te bezorgen. Hij trad ook op als transporteur van Schijndelse fabrieken. Een goede klant had hij aan Jansen de Wit. Tot 1928 geschiedde het vervoer met paard en wagen, daarna ging het transport via een mechanisch vervoersmiddel dat de paardenkrachten in een motor had zitten, de vrachtwagen. Daarmee was het niet alleen mogelijk om veel sneller iets te vervoeren, men kon voortaan ook heel gemakkelijk opdrachten voor een heel eind verder weg aannemen. Zo reed Barten voor Jansen de Wit vrij regelmatig naar Amsterdam. Na de opheffing van de N.B.D.S ging hij rijden voor van Gend & Loos, toentertijd de vervoersorganisatie van de Nederlandse Spoorwegen.
Gouden huwelijksfeest Barten – Van den Dungen[1][bewerken | brontekst bewerken]
Zaterdag 9 november 1962 zal het groot feest zijn in de Toon Bolsiusstraat want dan hopen de nog zeer krasse echtelieden Edmund Barten en Maria van den Dungen de dag te herdenken waarop zij 50 jaren geleden in het huwelijk traden. De officiële datum was 5 november jongstleden doch men viert het zaterdag aanstaande.
De bruid stamt uit een echte Schijndelse slagersfamilie namelijk van Theodorus van den Dungen die vroeger een slagerij en klompenmakerij had aan de Voort (Boschweg). In vaders bedrijf was zij werkzaam van 1904 – 1912 en ging wekelijks per fiets met de vleeskorf naar de Bossche markt en bezorgde natuurlijk ook bij de klanten in Schijndel. Toen zij in 1912 met Barten trouwde vestigde zij zich op het adres Toon Bolsiusstraat 25 en regelde daar in vele opzichten mede het bedrijf. Zij steunde haar man behalve in het expeditiebedrijf, daarnaast ook op de boerderij en in de veehandel. Dagelijks staat de bruid nog voor een groot huishouden want alhoewel er van de elf kinderen, waarvan er nog 9 in leven zijn en inmiddels allen gehuwd, werken er drie flinke zonen mee in het grote bedrijf en moet er elke dag nog terdege opgeschept worden. Zij heeft steeds hard moeten werken doch werken is gezond zegt zij en daarom is zij op 70-jarige leeftijd nog zo vitaal.
Naast het drukke bedrijfsleven vonden zij toch nog tijd voor een strenge en goede opvoeding van hun drie dochters en zes zonen. Het gouden paar telt thans reeds 23 kleinkinderen in totaal en zodoende is de familie Barten in die 50 jaren flink uitgebreid.
De bruidegom werd geboren op 1 december 1884 te Boxmeer, als zoon van het ouderpaar Joh. Barten – Cops. Zijn vader die destijds werkzaam was bij de Provinciale Waterstaat stuurde Edmund zoals velen toen naar Duitsland. Volgens zijn zeggen bracht hij daar tot 1908, ruim acht jaren, de beste jaren van zijn leven door. Toen kwam het gevoel in hem op om zelf iets te gaan doen. Eindelijk slaagde hij in zijn opzet en in 1909 ging hij een contract aan met de inspectie Handelszaken van de toenmalige Noord Brabant – Duitsche Spoorwegmaatschappij (N.B.D.S.) te Gennep om in Schijndel een expeditiebedrijf op te richten voor het bestellen en afhalen van goederen bij de Spoorwegen. Hiermede startte hij op 1 januari 1909 met enkel een paard en wagen voor Schijndel. In 1910 breidde zijn besteldienst zich ook uit tot Sint-Oedenrode. Tot 1 januari 1935 werd het traject tussen het station alhier en Schijndel met Sint-Oedenrode door hem dagelijks bediend dus precies 25 jaren. In 1937 ging de bestelling in Sint-Oedenrode over in handen van de toenmalige Tramwegmaatschappij De Meyerij. Tot in 1937 was het alleen nog stukgoederen bestellen en afhalen vanaf het station alhier tot in Schijndel en naaste omgeving. Zoals de ouderen onder onze lezers zich nog wel zullen herinneren werd het vroeger zo drukke Duits lijntje opgeheven voor personen- en goederenvervoer.
Vanaf die tijd gingen alle stukgoederen via station ’s-Hertogenbosch en moest Barten zijn bedrijf gedeeltelijk omschakelen op Den Bosch. Zoals wij reeds eerder schreven begon Barten in Schijndel met paard en wagen en reeds in 1925 ging hij over tot grote autotractie. 1937 was trouwens een belangrijk jaar want toen nam hij het gehele stukgoederenvervoer van de Ned. Spoorwegen en Van Gend & Loos over en werd het Expeditiebedrijf Edmund Barten. De paardentractie die zich in de loop der jaren ook uitbreidde tot meerdere spannen, maakte na de oorlog plaats voor autotractie en thans wordt het bedrijf uitgeoefend met zelfs vijf grote vrachtwagens. Naast de vaste spoorvrachten heeft men natuurlijk ook nog veel ongeregeld vervoer.
De bruidegom die ondanks zijn bijna 78 jaren nog zeer vitaal is verricht nog dagelijks de omvangrijke administratie en houdt nog steeds toezicht op het gehele bedrijf tezamen met drie zonen.
In de bezettingstijd ondervond hij met zijn bedrijf ook talrijke moeilijkheden en werden paarden en wagens door de bezetters van hem gevorderd. Dit was de tweede oorlog die hij meemaakte en beiden hebben hem veel geld gekost, volgens zijn zeggen. Het vervoer was toen veel minder en de vrachtkosten zeer laag.
Aan stukgoederen per spoor vervoert men momenteel een kleine 200 ton per maand uitgezonderd natuurlijk het ongeregeld vervoer. Barten heeft in al die jaren door weer en wind veel afgesjouwd en maakte ongeveer dagen van 16 uren. In 1959 hebben wij op deze plaats al eens gememoreerd dat zijn bedrijf 50 jaar bestond en nu is dat inmiddels al 53 jaar geworden.
De bruidegom spreekt met genoegen over de jaren van vroeger en steeds prettig te hebben kunnen samenwerken met het indertijd nog omvangrijke personeel van het station Schijndel en sinds 1937 met het personeel van Van Gend & Loos te Den Bosch. Tot 1937 heeft hij in het bedrijfsleven veel jaloezie en afbraak ondervonden doch door taai volhouden en hard werken heeft hij het toch ver weten te brengen.
Over zijn nachtelijke ritten met paard en wagen in de 20-er en 30-er jaren van Schijndel naar Sint-Oedenrode kan Barten uren vertellen en gaf hij blijk daarbij niet bang te zijn geweest. Het vervoer betreft in hoofdzaak artikelen van Jansen de Wit, doch daarnaast natuurlijk allerlei andere Schijndelse producten als kaarsen, houtwaren enzovoorts. Bij Jansen de Wit is hij gekomen vanaf dat de fabriek daar gebouwd werd en is daarvoor nog zeer erkentelijk.
Het huidige pand Toon Bolsiusstraat 25 werd verschillende malen verbouwd hetgeen noodzakelijk was in verband met de uitbreiding van het bedrijf. Thans kan men met de wagens de grote royale loods binnenrijden en aan de achterkant er weer uit.
In die 53 jaren heeft de familie Barten met heel hard werken veel weten te bereiken en het gouden paar ziet dan ook met een zekere trots terug op hetgeen bereikt is.
Zaterdag heeft men de dag genomen om te feesten en het zal hun die dag niet aan belangstelling ontbreken want wie heeft in de loop der jaren al niet eens of meermalen met Barten te maken gehad. Er is die dag in hotel “De Hopbel” gelegenheid het gouden paar te feliciteren en ongetwijfeld zullen daarvan velen gebruik maken. Des morgens wordt om 10 uur in de oude Sint Servatiuskerk een H. Mis uit dankbaarheid opgedragen.
Zaterdag jongstleden was het groot feest in de Toon Bolsiusstraat want toen vierde het bruidspaar Edm. Barten en Maria van den Dungen hun gouden huwelijksfeest. Vanaf de versierde ouderlijke woning op Toon Bolsiusstraat 25 vertrok een feestelijke stoet met voorop het bruidspaar geflankeerd door een aantal bruidjes naar de oude Sint Servatiuskerk alwaar door deken G.J. van Dijk een H. Mis uit dankbaarheid werd opgedragen. Het zangkoor zong onder leiding van de heer A. de Hommel. Tijdens de mis hield deken Van Dijk een korte toespraak en prees daarbij het godsdienstige leven van het gouden paar alsook hun voorbeeldig gezin. Na de kerkelijke plechtigheid begaf de stoet zich naar hotel “De Hopbel” alwaar het feest verder gevierd zou worden. In de middag vond hier een zeer druk bezochte receptie plaats en kon men zien welk een belangstelling deze familie in het Schijndelse leven en ook daarbuiten heeft. Wij merkten hierbij onder meer op burgemeester Van Tuijl, deken Van Dijk, de directeur van Van Gend & Loos Den Bosch, alsook afgevaardigden hiervan en van de Ned. Spoorwegen, de directie van Jansen de Wit en Gebr. Bolsius, bestuur van de Klompenmakersbond, oudgedienden van de Spoorwegen alhier, talrijke zakenlieden en natuurlijk ook een groot aantal familieleden, vrienden en kennissen. Namens de buurt bood de heer Ant. Pennings het gouden paar een bureaustoel en kruisbeeld aan. Tot slot bracht de Kon. Harmonie St. Cecilia onder leiding van de heer A. de Hommel het gouden paar nog een klinkende serenade. Hierbij hield de president van het korps, de heer N. Verhagen, een passende toespraak en huldigde daarbij het krasse paar. In goed gekozen woorden wist hij de familie Barten te schetsen en bracht daarbij het alom bekende advies van de Spoorwegen ter sprake. De serenade en de toespraak werden zeer op prijs gesteld hetgeen bleek uit de gulle gave hierna van de bruidegom. Uit de talrijke cadeaus en de vracht aan bloemen die het gouden paar op deze dag in ontvangst mocht nemen bleek overduidelijk dat de familie Barten een grote belangstelling geniet. Dat zij deze hulde verdiend hebben kwam bij de verschillende toespraken duidelijk tot uiting. Het is voor het krasse ouderpaar met hun 9 kinderen en 23 kleinkinderen een onvergetelijke dag geworden, waaraan zij nog vaak met veel genoegen zullen terugdenken.
Bronnen, noten en/of referenties
|