Handboogvereniging Amicitia

Handboogvereniging Amicitia

Opgericht 1839 - actief tot op heden

Oprichting en onderkomens.

Amicitia wordt in 1839 als handboog- en beugelvereniging opgericht. De eerste vestigingsplaats is "Op den Voort" op de hoek van de Voortstraat en Boschweg.
Tot 1906 heeft de vereniging zijn onderkomen in herberg "De Kinderen Rodier Vugts" in de Hoofdstraat ter hoogte van garage Fassbender Schellekens.
Van 1907 tot 1976 is Hotel Amicitia het verenigingslokaal. In 1954 wordt hier een nieuw zomerdoel geopend. Dit houdt echter niet meer in dan een tweetal overkappingen, een waaronder de schutters staan en een voor de doelen. Een dergelijke bouw hield wel in dat in de winter bijna niet geschoten kon worden. Daarom werd een winterdoel gebouw. Dat was een afgesloten en verwarmd gebouw van waaruit door kleine ramen geschoten kon worden op enkele pijlenvangers die gebouwd waren op een onderstel, dat, nadat iedereen had geschoten, over een rail naar de schutters toe kwam rijden.
Vanaf 6 november 1976 heeft Amicitia haar eigen onderkomen bij de sporthal Dioscuren in de Bunderstraat.

Handboogvereniging "Amicitia" in 1918 in de tuin van hotel Amicitia voor d´n doel.
Voor meer details klik hier.

Handboogvereniging "Amicitia" in 1918 in de tuin van hotel Amicitia voor d´n doel (locatie is twijfelachtig !).
Op de achtergrond links en rechts van het vaandel: Rij A: 1. Antoon (Teun) Vugts (geboren 1868) en 2. Fr. Swinkels (geboren 1890)
Rij B: 1. W. van Rooij (geboren 1894), 2. E. van Rooij (geboren 1869), 3. J. van de Westelaken (geboren 1873), 4. Jan van Liempd (kuiper, geboren 1865 en zoon van Dieles), 5. Jan van Liempd (Mallens, geboren 1861), 6. Hendr. van Schijndel (koetsier bij Bolsius, geboren 1844), 7. Harry Tausch (geboren 1876), 8. Jan Doyen (geboren 1889), 9. Toon Pennings (geboren 1885), 10. Mar. van Rooij (geboren 1873), 11. Jan Kooijmans net zichtbaar op achtergrond (geboren 1903), 12. Willem van Doremalen (geboren 1878), 13. onbekend.
Rij C: 1. Antoon Tausch (geboren 1905), 2. L. van Rooij (geboren 1906).

Hoogtepunten.

In 1843 neemt Amicitia deel aan het concours van de "Sociëteit De Unie" in Den Bosch. Veelal was Koning Willem II daarbij aanwezig, ook in 1843. Amicitia wint de hoofdprijs en ontvangt dan ook uit handen van de koning hfl. 150,- en een gouden gedenkpenning.
Omdat deze koning een fervente liefhebber is van de schietsport neemt hij bij het nationale feest op 27 juni 1849 het besluit om het opperbeschermheerschap op zich te nemen van alle in Nederland gevestigde handboog- en scherpschutterijen.
Op 3 juli 1851 verleent hij Amicitia het predicaat Koninklijk.

Gezelligheid is troef.

In 1874 heeft een feest plaatsgevonden, het aloude al- of altschieten. De tafel was gedekt met heerlijke gerechten die als doel fungeren voor de schutters. De namen van het eten en enkele vermakelijkheden (zaklopen, wanspringen) waren op een papier geschreven. Degene die "Alt" schoot oftewel "alles" kreeg alles wat op de tafel stond, schoot hij echter een van de gerechten dan moest hij dit opeten ook als het uien of mosterd was. Dit op straffe van een geldboete als men dit niet deed! Degene die het geluk had om "Bachus op een ton" te raken mocht op een ton gaan zitten, kreeg een bril opgezet en een krant, Goudse pijp en een glas wijn aangereikt. Dit duurde tot de volgende aan de beurt kwam.
Aan degene die het papier met "zaklopen" raakte was later goed te zien hoe vaak deze al aan Bachus had geofferd.
Het feest werd afgesloten met een optreden van de harmonie afgewisseld met voordrachten van poëzie en zang.

Tradities en titels.

In het begin van de zomer vindt het konings schieten plaats. Alle leden schieten 30 pijlen.
De hoogste zes schutters gaan door voor 20 schoten, de rest valt af.
Na deze 2e serie schieten de drie hoogst geklasseerden nogmaals twintig pijlen om uit te maken wie clubkampioen wordt.
Deze mag zich "Koning" noemen. De schutter die driemaal "Koning" is mag zich "Keizer" noemen.
Na 1895 dient de nieuwe "Keizer" in een onderling duel met de oude "keizer" uit te maken wie de titel mag behouden.
In 1880 brengt Amicitia hulde aan M.P. Smits vanwege het feit dat hij 25 jaar Keizer van de vereniging is.
Traditie is ook dat, als er nieuwe koning is gekomen, de oude wordt "begraven".
Bij de begrafenis wordt de oude koning op een ladder gelegd en op de schouders van een zestal schutters door het dorp rondgedragen, onder het zingen van treurliederen als "Moeder onze kraai is dood". Daarbij werd elk café als statie gebruikt. De baar (ladder) met de oude koning, werd onder het biljard geschoven, terwijl de overigen aan de bar plaats namen. Vervolgens werd de processie voortgezet in de richting van het volgende café.
Tegenwoordig wordt de oude koning naar de fontein op de markt gebracht en aldaar te water gelaten.

Zondagsplicht.

Tot het ingaan van de twintigste eeuw verbood het reglement deelname aan een concours op zondag. Als er een uitnodiging binnenkomt om deel te nemen aan een wintertoernooi op een zondag volgt er een uitvoerige discussie in de ledenvergadering waarin over deelname beslist zou worden.
Na een heftige discussie volgt het Salomons-oordeel van de "president" namelijk dat toestemming verleend wordt om deel te nemen aan het toernooi, onder voorwaarde dat in eigen gemeente eerst hun zondagsplichten zijn vervuld.

Verbonden aan het bierhuis.

Als de weduwe Wollaert te kennen geeft dat zij wegens verandering van zaken het gezelschap niet langer kan bedienen en dus naar een ander onderkomen moet uitzien wordt er door de leden over drie kandidaten gestemd. Dhr. E. van Rooij (hotel Amicitia) verzamelt de meeste stemmen. Dat het in huis hebben van het schuttersgezelschap de kastelein geen windeieren legt blijkt uit de voorwaarden waaronder de verhuizing plaatsvindt:

1. De kastelein betaalt de helft der kosten van beugelballen en -slagen, het leggen en onderhouden der banen, alsmede de doelvellen en matten;
2. De kastelein mag op den doel geen venters of kramers toelaten anders dan met verlof van het bestuur van het gezelschap;
3. Het gezelschap "Amicitia" blijft steeds vrij om ten allen tijde bij den kastelein weg te gaan doch deze verplicht zich het gezelschap tien jaren lang op zijn terrein toe te laten. Bij opzegging na tien jaren is hij verplicht minstens een jaar te voren hiervan schriftelijk kennis te geven aan het bestuur;
4. De kastelein verplicht zich het terrein van den doel en beugelbaan wekelijks netjes op te harken.

Olympische spelen.

Na het ter ziele gaan van ``De Eendracht`` (1913) en ``Steeds om het roosje`` (1918) wordt Antoon (Teut) Vugts lid van Amicitia.
Hij wordt in 1919 kampioen van Nederland en in 1920 geselecteerd voor het schutterstiental dat deelneemt aan de Olympische spelen in Antwerpen. Nederland wint de gouden medaille!

Jubilea.

Bij het 100 jarig bestaan in 1939 viert Amicitia dit met onder andere een nationaal concours, waarvoor door Koningin Wilhelmina en Prins Bernard prijzen beschikbaar worden gesteld.
Het 125 jarige bestaan in 1964 wordt op grootse wijze gevierd. De NV Kousen en Sokkenfabriek Jansen de Wit stelt een massief gouden Keizerskruis aan Amicitia ter beschikking.
Mej. C. Michels borduurt een nieuw vaandel, dat door Dr. J. Verstraaten, de beschermheer van Amicitia, wordt bekostigd en officieel overhandigd aan het bestuur.
Op de voorzijde is Sint Sebastiaan, beschermheilige van de handboogschutterij, afgebeeld. De achterzijde toont een voorstelling van Sint Servatius, patroon van Schijndel met op de achtergrond de Servatiuskerk op de markt.
Na het verlies (in 1972) van dit vaandel maakt Mej. C. Michels een exacte kopie van het oude vaandel.
In 1989 wordt het 150 jarige bestaan gevierd met een jubileumtoernooi. Tevens gaat de hele vereniging met aanhang een weekend naar Zuid-Limburg, waar tevens een wedstrijd tegen naamgenoot Amicitia Cadier en Keer wordt geschoten.

Dieptepunten.

Op 30 december 1972 wordt hotel Amicitia verwoest door een felle brand.
Ook het clublokaal van Amicitia ontkomt niet aan de gevolgen. Het oude vaandel verbrand voor een deel en een groot aantal prijzen uit de begintijd van de vereniging gaan bij deze brand verloren. Van deze historische waardevolle zaken is niets teruggevonden.
Het volgende dieptepunt is als een storm de ruwbouw aan de Bunderstraat op 6 januari 1976 volledig verwoest.

Overige afbeeldingen.

• Handboogvereniging Amicitia.
• 

  Handboogvereniging Amicitia. "De Kinderen Rodier Vugts" herberg ter hoogte van Hoofdstraat 55 (garage Fassbender-Schellekens) (later was de vereniging gevestigd bij café Amicitia gebouwd in 1907). Voor meer details klik hier.

• 

  Handboogvereniging Amicitia bij gelegenheid van 100 jarig bestaan in juli 1939. Op de foto links Toon Kooijmans (vader van Jo), midden Jo en rechts Hans Kooijmans (vader van Toon). Voor meer details klik hier.

• 

  Het bestuur van handboogvereniging Amicitia vermoedelijk ter gelegenheid van het honderd jarig bestaan. Voor meer details klik hier.

• 

  Handboogvereniging Amicitia ter gelegenheid van honderd jarig bestaan in 1939: achterste rij: 1. Harrie Verhagen, 2.Tijn van Veghel of Tijn van Liempd, 3. Herman van Schaijk, 4. Bertje van den Heuvel, 5. Jan van Thiel (smid), 6. Toon Tausch, 7. Jan van den Heuvel, 8. Gijs Kooijmans, 9. Bal van Osch, 10. Jan Kooijmans, 11. Harrie van den, 12. Toon van der Eerden, 13. P. van den Heuvel, 14. J. van de Rijdt, 15. Willem van Uden, 16. Kees Keetels, 17. Jo Pijnenburg. Middelste rij:1. A van Rulle, 2. Dhr. Muller, 3. Toon Kooijmans, 4. Bertje van Rooij, 5. Frans van Osch, 6. Jan Verstraaten (beschermheer en huisarts), 7. Antoon (Teut) Vugts, 8. Jan van Liempd-Mallens, 9. Toon Pennings, 10. A. Hermes, 11. Cor van Thiel, 12. Jan Kooijmans. Voorste rij: 1. Guus Keetels, 2. Jan van Liempd, 3. R. Rulle of …. Van Rullen, 4. Jo Kooijmans. Voor meer details klik hier.

• 

  Handboogvereniging Amicitia in hotel Amicitia. Voor meer details klik hier.

• 

  Handboogvereniging Amicitia. Voor meer details klik hier.

• 

  Handboogvereniging Amicitia. Voor meer details klik hier.

• 

  Handboogvereniging Amicitia in 1980. Voor meer details klik hier.

• 

  Handboogvereniging Amicitia in 1985. Voor meer details klik hier.