Genesis

Genesis

Genesis

Charles Vergouwen
Hardsteen, brons, water (1991)

Markt

De fontein “Genesis” van Charles Vergouwen heeft verschillende niveaus. De kunstenaar zegt hierover: “Het plateau is de zichtbare werkelijkheid, streng geordend waar het leven zijn stoffelijke vorm krijgt. De zuil geeft een stadium aan in dit proces. De trap is de mogelijkheid om stapsgewijs te evolueren. Vogelachtige bronzen vormen verbeelden stadia van verwerkelijking. Het water is het leven. In al zijn vormen bruist het, vol energie, niet te stuiten, overal tussendoor.”

Volgens Van Dale’s Groot Woordenboek der Nederlandse taal is een fontein een inrichting om water met zekere kracht en sierlijkheid te laten opspuiten als ornament in tuinen, op pleinen enz.

De discussies omtrent de aanvaarding van en het bepalen van de plaats waar de inmiddels bekende fontein, vervaardigd door Charles Vergouwen, moet komen, vertonen veel gelijkenis met die omschrijving uit ons aller leerboek: ze waren krachtig, spoten hoog op en waren soms gespeend van enige sierlijkheid. Van spuit elf wordt beweerd dat die alleen maar modder ten beste geeft; van de fontein die ongetwijfeld ergens op de nieuwe Markt zal komen te staan, mogen we hopen dat die klaar water schenkt. Misschien is het gemeentebestuur nog ooit eens zo ver te krijgen, dat er helder bier uit omhoog komt bij heel bijzondere gelegenheden.
Dat de fontein er hoe dan ook toe bijdraagt dat Schijndel opnieuw een fraai monument rijker wordt, dat lijkt niemand te betwisten. Maar waar die zal moeten staan, dat is maandenlang onderwerp van felle gedachtewisselingen geweest zowel binnen de gemeenteraad als daarbuiten.

Hoe de fontein er uit zal zien, heeft iedereen met eigen ogen kunnen aanschouwen als zij of hij althans in het jongste verleden het gemeentehuis (oude stijl) heeft bezocht. In de hal stond een maquette, die niet alleen echt werkte, maar ook op zichzelf al een monument was waar menig grote tuinbezitter jaloers op zou mogen zijn. Dat waterwerk verdient in alle opzichten opgenomen te worden in de onafzienbare reeks beeldhouwwerken die de plaats zo beeldschoon maakt.
In april 1990 werd bekend gemaakt dat de bouwvergunning was aangevraagd door A.C. de Jong voor het oprichten van een fontein op het perceel sectie G. nummer 818, plaatselijk gemerkt Markt. Het plan lag vanaf 1 mei ter secretarie ter inzage en gedurende veertien dagen kon men bezwaar indienen als men van oordeel was dat door verlening van de vergunning men onevenredig in zijn belangen zou worden geschaad.
En die bezwaren kwamen er; niet zozeer tegen het aanvaarden van het geschenk van de Stichting Schijndel Promotie door het gemeentebestuur, maar wel tegen de voorgenomen plaats van het object. De S.S.P. zorgde niet alleen voor promotie, maar ook voor commotie. Meldde het plaatselijk blad op 22 maart nog dat in een bespreking tussen burgemeester en wethouders en een afvaardiging van de Schijndelse middenstand volledige overeenstemming was bereikt over de plaatsing van een fontein, de daarop volgende maanden bleek dat er toch nog wat addertjes onder het gras scholen, die eerst opgeruimd moesten worden.
Voor dat opruimingswerk kwamen 5 juni de kunstenaar, de stichting en de gemeente bijeen. Bij alle partijen stond de bedoeling voor het probleem de wereld uit te helpen op een voor alle betrokkenen bevredigende manier zonder iemand te kort te doen, de schenkers niet, de maker niet, de marktkooplieden niet, de omwonende winkeliers niet, de automobilisten/parkeerders niet en tenslotte ook de gemeente in haar geheel niet.
Intussen ging de stichting verder met haar voorbereidingen die er onder meer uit bestaan bedrijven, instellingen en eventueel particulieren te interesseren in de mede-aankoop en -plaatsing van de fontein. De Stichting “de Eikeboom” verstrekt een renteloze garantie en er is al voor meer dan een ton toegezegd. Besloten wordt een veiling te organiseren van werken van een aantal kunstenaars om met de opbrengst daarvan de kosten te dekken.
Donderdag 14 juni 1990 had, wegens de werkzaamheden aan het gemeentehuis, in de bovenzaal van café Peer Wouters een unieke raadsvergadering plaats. De pro’s en contra’s tegen het collegevoorstel spoten fonteinhoog tegen het plafond, het voorstel werd verworpen met een meerderheid van een halve, dus één, stem en de wethouder trok het voorstel in. Besloten werd in september nog eens terug te komen op het onderwerp “plaats fontein”.
Begin oktober 1990 ziet het er naar uit dat de tragikomedie rondom de fontein op de Markt een vreugdevolle afloop zal beleven. En wat voor een! Niet een, geen twee, neen, als alles goed verloopt telt Schijndel over enige tijd liefst drie fonteinen!
Tijdens de feestelijke dag van 9 november zal allereerst op de hoek van Boschweg en Cornelis Trompstraat/Schutsboom de volle aandacht gericht worden op de fontein aldaar. En al op dezelfde voormiddag wordt het rotondepunt Plein 1944, het punt waarop alle belangrijke straten samenkomen, feestelijk ingewijd met het inwerkingstellen van de tweede fontein.
Deze beide fonteinen worden de Schijndelse gemeenschap aangeboden omdat de Structuurweg aan de oostzijde van Schijndel gereed is gekomen.
De derde fontein komt op de Markt, niet midden daarop, maar aan de kant van het gemeentehuis.
Aan de niet aflatende ijver van het comité Schijndel Promotie en van de kunstenaar wordt de terechte beloning gegeven. Ongetwijfeld zal Schijndel ook deze fontein, onder dank aan de talloze schenkers en medewerkers, met feestelijke luister aanvaarden en gaan gebruiken en ervan genieten.

Bronnen, noten en/of referenties