Hoofdstraat 84

Woonhuis - praktijkruimte.
Hoofdstraat 84.
Gebruik	Woonhuis met praktijkruimte.
Gereed	1933.
Bouwstijl	Traditionalisme.
Monument status	Gemeentemonument GM7250.
Bouwpartners
Architect	Christiaan van Liempd.
Eigenaar	G.H.H. Bouwman (1993)

Hoofdstraat 84

Woonhuis - Praktijkruimte ca. 1930.
Architect Liempd, van

Traditionalisme
Machinale baksteen. Overstekende houten gootlijst. Hardsteen dorpels. Art Deco bovenlicht boven voordeur.
Zijgevel deur met rooster in rondboogportiek.
Samengesteld schilddak, Romaanse pannen.
Zeer gave indeling van hal en trappenpartij: Lambrizering en trappen in Art Deco stijl van eikehout.
Naamse steen en wit marmer op de vloer.
Beeldbepalend hoekpand met zorgvuldig gedetailleerd interieur.
Begane grond halfrond raam met spreuk: divinum est opus-secare-colorem. In het midden een medaillon met een deel van de Laocoongroep.
Bij de trappartij drie gebrandschilderde ramen, voorstellende de morgen, de dag en de avond.
Het plafond heeft een geometrische lijnverdeling in stucwerk.

• Details woonhuis - praktijkruimte Hoofdstraat 84.
• 

  Halfrond raam met spreuk.

• 

  Art Deco bovenlicht boven voordeur..

• 

  Art Deco bovenlicht boven voordeur..

• 

  Drie gebrandschilderde ramen, voorstellende de morgen, de dag en de avond..

• 

  Plafond met een geometrische lijnverdeling in stucwerk..

• 

  Lambrizering en trappen in Art Deco stijl van eikehout..

Beschrijving uit de gemeentelijke monumentenlijst 1993.

Typering, situering en bouwgeschiedenis

Het van oorsprong vrijstaande U-vormige gebouw, werd in 1933 voor de arts Van Oppenraaij in traditionalistische stijl ontworpen door de architect Ch.J. van Liempd. Na een brand in 1935 is het eenlaags gebouw voorzien van een verdieping. Voor de bestaande muren op de begane grond werd een nieuwe buitenmuur opgetrokken.
De verdiepingshoogte in het tweelaags pand varieert. Het voormalige woonhuisgedeelte aan de Hoofdstraat (toen nog Grotestraat geheten) is hoger opgetrokken dan de voormalige artsenpraktijk aan de Kluisstraat. In 1936 werd in het verlengde van de praktijk aan de Kluisstraat een garage gebouwd. De hoge tuinmuur van imitatie handvorm baksteen aan de Hoofdstraat werd in 1957 gerealiseerd.
In 1990 is de indeling van het interieur gewijzigd. Het woongedeelte aan de voorzijde van het pand werd ingericht als (advocaten)kantoor, en het achtergedeelte herbergt nu een keuken, bijkeuken en slaapkamers. De praktijkruimte werd verbouwd tot woonkamer.

Beschrijving van het exterieur

De gevels zijn van rode imitatie handvorm baksteen met verdiepte voeg en een plint van bruine baksteen. Het huidige kantoorgedeelte wordt overkapt door een schilddak en de praktijkruimte door een afgewolfd zadeldak; beide met ver overstekende houten gootlijst en blauwe, geglazuurde verbeterde Hollandse pannen. Alle deuren zijn donkergroen geschilderd. Het overige houtwerk is wit.
De voorgevel is symmetrisch opgezet. In het midden bevindt zich een paneeldeur met een glas-in-lood bovenlicht. Aan weerszijden hiervan bevinden zich twee schuiframen met enigszins getoogde glas-in-lood bovenlichten, rechte strekken en hardstenen dorpels. De verdieping telt vijf T-schuiframen. De brede dakkapel met overstekende lijst bestaat uit vier draaiende ramen.
De grote serre aan de linkerzijde is gebouwd op een bakstenen plint met hardstenen dorpellijst. De eenlaags houten opbouw met afgeronde hoeken onder plat dak bestaat uit grote samengestelde ramen met glas-in-lood bovenlichten, die kunnen worden afgesloten door houten rolluiken. De in het houten raamwerk uitgesneden pilasters op de hoeken 'ondersteunen' de op klosjes rustende gootlijst. In de linker zijgevel van het hoofdgebouw bevindt zich boven de serre een venster zoals in de voorgevel met daarnaast drie smalle verticale vensters van het trappenhuis.
De achtervleugel aan de tuinzijde heeft een plat dak. De verdieping telt drie vierruits schuiframen met glas-in-lood bovenlichten. Een in 1990 aangebrachte serre met tuindeuren ziet uit over de tuin, die is afgezet met een muur. Zes pijlers met kunststenen afdekplaten geleden deze muur. Onder de ezelsrug is een muizetandlijst ingemetseld.
De gevel aan de Kluisstraat bestaat uit een hoger gedeelte (het huidige kantoor) met vier vensters zoals bij de voorgevel besproken. Centraal in de lagere achtervleugel bevindt zich een paneeldeur met rooster in een ondiep portiek met uitgemetselde rondboog en hardstenen aanzet- en sluitstenen.
De vier vensters met rechte strekken en hardstenen dorpels op de begane grond hebben kleppende bovenlichten. Deze indeling correspondeert met vijf glas-in-lood stolpramen op de verdieping. De enkele jaren later toegevoegde garage onder plat dak heeft een houten garagedeur met vier kruisvenstertjes.

Beschrijving van het interieur

De eikenhouten lambrisering in de hal en het trappenhuis zijn uitgevoerd in art deco stijl.
Bovendien zijn hier een aantal decoratieve, deels figuratieve glas-in-lood ramen te vinden. In het decoratieve glas-in-lood bovenlicht van de ingang zijn ondermeer de volgende elementen verwerkt: guirlandes van bladeren met vruchten, ranken met krullen en voluten, rozetten en een schelpmotief. Dezelfde elementen zijn terug te vinden in het segmentvormige venster op de begane grond van het trappenhuis. Een gedeelte van de Laokoöngroep is afgebeeld in een medaillon met omgekruide randen.
Aan de onderzijde staat te lezen:

divinum est opus sedare dolorem (het is een goddelijkwerk de pijn te bedaren).

De vloer in dit garderobegedeelte bestaat uit meerdere houtsoorten, ingelegd in een schaakbordpatroon met ruiten. De vloer in de hal is van zwart en wit marmer. Geometrische belijning in stucwerk deelt het plafond op in vlakken.
De decoratieve elementen keren wederom terug in de drie verticale glas-in-lood ramen op de tussenverdieping van het trappenhuis. In het linker raam wordt in een medaillon de 'morgen' afgebeeld door een haan op een plateautje, in het middelste raam de 'dag' door de zon en in het medaillon van het rechter raam staat een zwarte vleermuis voor de 'avond'. De compleet behouden badkamer dateert van 1935.
De ruimten op de eerste verdieping aan de Hoofdstraat zijn voorzien van parketvloeren en plafonds met geometrische belijning.

Motivatie tot plaatsing op de monumentenlijst

Het pand is een goed en gaaf voorbeeld, zowel in exterieur als interieur, van het gebruik van meerdere stijlkenmerken in een gebouw door de architect Ch.J. van Liempd.
Het markant gelegen hoekhuis met tuin is (straat)beeldbepalend.

Brand

Op 7 december 1943 is er brand in het huis geweest, maar het huis is door de vrijwillige brandweer voor volkomen vernietiging behoed.

Bronnen, noten en/of referenties