KAJ

KAJ Katholieke Arbeiders Jeugd afdeling Centrum en Boschweg Opgericht omstreeks 1944- opgeheven 1988??

Hoe het begon

Bij de diverse gesprekken gevoerd heb Kajotters zijn enkele dingen in het bijzonder bijgebleven.
Bij alle activiteiten die ze hielden "hadden ze van alles niks" en allemaal spraken ze met een goed gevoel over die tijd. De meeste met heel veel plezier en sommige nog steeds erg serieus en een zelfs heel emotioneel.
Voor de oorlog had kanunnik Cardijn naar de denkbeelden van Dr. Poels de Kajottersbeweging opgericht vergelijkbaar met de Jonge Werkman. Echter ieder met hun eigen uniformen, emblemen, liederen, eigen systemen en methodieken. Maar met hetzelfde ideaal totdat de oorlog begon.
Na de oorlog wordt aansluiting gezocht bij de Belgische KAJ. Zo werd gestart met een organisatie die inmiddels een wereld beweging geworden was.
In Schijndel was het kapelaan Verwiel die hiervoor het initiatief nam. Op Donderdag 14 december 1944 werden in een lokaaltje van Jansen de Wit de eerste plannen uiteengezet. In de oude barak op het voetbalveld worden de eerste bijeenkomsten gehouden. Kort hierna werd kapelaan Verwiel echter overgeplaatst en in 1945 werd kapelaan Vinken de nieuwe aalmoezenier. Deze was verantwoordelijke voor de komst van de sportdagen, bonte avonden, muziek, openlucht spel, fancy fair, St. Nicolaas acties, tentoonstellingen en de maandkrant "Jongeren-op".
In 1946 werd een lokaal bij cafe Hubers (toen tegenover de RABO bank) het nieuwe onderkomen. Na het herstel van het Patronaat in ca. 1946 is dit t/m 1958 het onderkomen voor o.a. de KAJ. Daarna is voor korte tijd slagerij Wijdeven op de hoek Kluisstraat en Vic. van Alpenstraat het verblijf.

Bestand:.jpg

KAJ Bestuur afd. Boschweg Juli 1949 op de binnenplaats van het Patronaat

Foto 041, 1949 KAJ Bestuur afd.Boschweg Juli 1949 op de binnenplaats van het Patronaat Achterste rij 1 Albert Pijnenburg districtsleider 2 Jos Kemps 3 Frans van Doremalen 4 Toon de Greef 5 Leo Verhagen 6 … v d Leest 7 Huub Steenbakers (koster Boschweg)
Voorste rij 8 Toon van der Heijden 9 Broer Schuurmans 10 Toon van Houtum 11 Toon Keetels 12 Wim van Doremalen.

Inkomsten en uitgaven

Contributie was 15 cent/week en voor vakbondsleden 10 cent/week.
Op een moment dat er een huurschuld was aan Verkuylen (beheerder Patronaat) gingen Jan Franssen en Ad van Boxtel naar deken van Dijk om aan te geven dat de KAJ grote schulden had. Deze (man met een klein hartje) ging naar boven en kwam terug met Hfl. 200,- Uiteraard mocht dit niet aan Verkuylen verteld worden!! (Het geld kwam naderhand natuurlijk toch weer bij de pastorie terecht omdat de kerk eigenaar was van het Patronaat !!!)

Belangrijkste activiteiten

Sint Nicolaas

Na de zomervakantie startte een groep met het maken van houten speelgoed. Er werd een exemplaar gekocht. Dat werd gedemonteerd zodat de onderdelen als mal gebruikt kon worden. Hout werd bij Jansen de Wit verzameld alwaar ook de onderdelen nadat ze afgetekend waren met behulp van de mal werden uitgezaagd. In het Patronaat werden de onderdelen geschuurd, gemonteerd en beschilderd.
Na 4 jaar werd geregeld dat dit door vrijwilligers bij Bolsius gespoten kon worden. Ca. 300 stuks speelgoed werd zo jaarlijks voor kinderen van minderbedeelde gezinnen gemaakt. Bij Bazar Vugts werd speelgoed in beschadigde dozen opgekocht, Jansen de Wit schonk sokken en de middenstand boeken en andere niet courante artikelen. In overleg met de aalmoezenier, een ambtenaar, huisartsen en de Vincentius vereniging werd besloten welke gezinnen in aanmerking kwamen voor deze surprises. Jaarlijks werden zo 60 a 70 gezinnen verblijd met cadeaus.
Er werd ook versleten speelgoed opgehaald wat dan opgeknapt werd. Een paard dat geschonken was door Bolsius werd zo mooi opgeknapt dat Bolsius het paard terugkocht!!

Fancy fair

Om o.a. het voorgaande te bekostigen werd er elk najaar in de grote zaal van het Patronaat een fancy fair gehouden. Naast het tentoonstellen van het gemaakte speelgoed was er koekhappen, ringen gooien, touwtje trekken, grabbelton en natuurlijk ballen gooien. Hierbij waren de meest fantastische prijzen te winnen ware het niet dat een bus nooit om te gooien was omdat deze vastgezet was !!!

Bedevaart

Om de kosten te betalen voor de mensen die mee wilde naar Lourdes maar dit niet konden betalen werd in 1954 een oliebollen actie gehouden. In het klooster werd het deeg voorbereid waarna het overgebracht werd naar 5 adressen verdeeld over Schijndel. Daar werden ze gebakken waarna de Kajotters op een platte kar de oliebollen huis aan huis gingen verkopen. De bedevaart naar Rome in augustus 1957 kostte een avond vergaderen omdat men het niet eens was of dat het een bedevaart of kruistocht moest zijn. (Programmaboekje vermeldt ROME-KRUISTOCHT AUGUSTUS 1957……..) In 1961 werden glazen verkocht om eea te bekostigen. Kajotters konden ook Hfl.1,- per bonnenboekje (van 50 stuks) verdienen als ze deze konden verkopen voor de bouw van de Vink (nieuwe parochiekerk Hoevenbraak) Elke week was een Solex de hoofdprijs van deze loterij. Er waren jongens die zo elke week 4 a 5 boekjes verkochten.

grote_foto

Foto 1523, 1957, KAJ in Rome Achterste rij A: Rij B: Rij C: Rij D: 7 … den Otter Rij E: 5 Pieter Langenhuijsen Rij F: 1 Wil Langenhuijsen Met dank aan Henk Schevers voor de foto. Met dank aan Jan van Houtum voor de naam van B7. Met dank aan Rob van Eeuwijk voor de namen van E5 en F1. Sportdagen De diverse KAJ-afdelingen organiseerde om toerbeurt sportdagen. Diverse disciplines zoals discuswerpen, kogelstoten, touwtrekken, 800 mtr, 1500 mtr, en 3 km hardlopen en vijfkamp werden beoefend. Incidenteel ging men voor een sporthappening op stap. Zoals een voetbaldag in Turnhout. Op Vrijdag vertrokken ze met de fiets en Nico de Gier met zijn Solex. Deze kocht onderweg worst en varkenspootjes (een lekkernij dat niet bij alle gezinnen op tafel kwam). Het was een warme dag en terplekke aangekomen moest er natuurlijk eerst een potje gevoetbald worden. Echter toen ´s-avonds het eten bereid werd bleek dat de worst en de varkenspootjes onderweg in de fietstas gezelschap hadden gekregen van maden. Of er nog iemand van de varkenspootjes "gesmuld" heeft vermeld het verhaal niet……. Toneel, bonte avonden en andere uitvoeringen Toneel o.a. "Terug naar Gezemee" het lijden Christus werd in nov/dec.uitgevoerd. Joske Mutsaars was een van de betere spelers. Regisseurs waren oa Jan van Doremalen en Toontje vd Sangen. Verder waren er volksdansen en turnvoorstellingen. Jan (boomkunstenaar) Verhagen was de 1e instructeur. Maar toen de KPJ Jan vlees en worst bood, vertrok deze. Walter Martin (Duitser in dienst bij Jansen de Wit) werd de nieuwe instructeur. Deze was erg geliefd bij de jongens (Walter was protestant en kon eigenlijk volgens de kerk geen instructeur zijn van de Katholieke Arbeiders Jeugd!!) Openluchtspel In 1947 of 1948 hadden de Kajotters een openlucht toneelspel bijgewoond in Amsterdam. Op de terugweg werd besproken dat ook dit in Schijndel mogelijk moest zijn. Ad van de Ven was bereid om dit te bedenken en te schrijven. In het jubileum jaar 1949 werd dit op de binnenplaats van de Lambertusschool uitgevoerd. In de nacht van Vrijdag op Zaterdag werden de tribunes opgebouwd. Midden in de nacht kwam dr.Oppenraay kijken en deze was zo onder de indruk van het enthousiasme dat deze toezegde dat als er ooit hulp nodig was ze maar bij hem moesten komen. Toen later KAJ Boschweg Hfl.500 te kort kwam stapte Jo Mathijssen naar Oppenraay waarbij deze onmiddellijk het bedrag overhandigde met de mededeling dat ze het maar terug moesten betalen als ze dat konden. Toen de volgende Fancy fair hfl.1000,- opbracht ging Jo hfl.250,-terugbetalen in de hoop dat de rest kwijtgescholden zou worden. Helaas dat was niet zo. Echter bij de receptie die gehouden werd bij zijn afscheid heeft dr.Oppenraay alsnog het resterende bedrag kwijtgescholden. Het openluchtspel ging over de tweestrijd tussen een Christus figuur (Bertus van de Brand) en een wereldsfiguur (Jo Mathijssen) die het goede (geluk, trouw) resp. het kwade (drank, geweld, ontrouw) van de wereld vertegenwoordigde. Om beurten probeerde deze 2 figuren de ca. 150 Kajotters voor zich te winnen. Bertus stond op een preekstoel op de fietsenstalling (een grote bloemenzee) en Jo stond op het veld. Cor Keetels met gitaar op een paard maakte ook veel indruk. Ca.2000 toeschouwers kwamen op dit schouwspel af. Voor aanvang was er ook nog iets voor de kinderen georganiseerd. 100 hanen werden in de meest fantastische kleuren geschilderd en aan de pootjes werden lotjes gehangen. Kinderen konden kaartjes kopen zodat ze aanwezig mochten zijn bij het loslaten van deze hanen. Bedoeling was dat de hanen weg zouden vliegen maar door de verf waren ze zo zwaar geworden dat dat niet gebeurde!!! De Schijndelse jeugd was zo fanatiek dat veel kinderen alleen maar een poot in handen kregen en dat was natuurlijk niet voorzien..... Zomerkampen Elke zomer was er wel een kamp. Dat duurde een week waarbij Zaterdag de vertrekdag was. In het voorjaar werd hfl.25,- beschikbar gesteld om de voorbereiding te bekostigen. In een lang weekend in het voorjaar (Pinksteren of Pasen) gingen de leiders op stap om een locatie te zoeken, onderkomen te regelen, toestemming om het bos te mogen gebruiken en vergunning te regelen om kampvuren te mogen maken. De vakantie bestemming hing mede af ofdat het te voet of met de fiets bereikbaar moest zijn. Zo kwamen ze terecht in Nijnsel, Alverne (bij Nemegen), Vorstenbosch (ijsjes eten bij cafe Verbossen), Haps, Drunen (3 Linden), Deurne (bij boer Jacobs een echt Katholiek gezin waar de jongste leden mochten blijven slapen terwijl de oudste in de kippenkooi sliepen) Altijd werd de NL-vlag en de KAJ-vlag en soms de groepsvlag meegenomen. Spelletjes, voetballen, volleyballen, atletiek, handbal, tour de france spel waren de belangrijkste bezigheden. Ad van Boxtel was de leider op het sportgebied en Mari Smits was de kok. Daarnaast hadden de jongens natuurlijk om toerbeurt corvee dienst, broodmaaltijden maken, het kamp opruimen en afwassen. Het aantal kinderen die deelnamen varieerde van 35 to 40 in de beginjaren en groeide uit tot 100 eind jaren 50. De kampleiding had ca. hfl.7,50 per week per jongen te besteden en later hfl.25,- Kampuitrusting. Ze hadden van alles niks. Dus de potten en pannen werden bij de nonnen geleend. Voor de tenten maakten Albert Pijnenburg in de begin jaren bij de smederij van Jansen de Wit een frame en bij een vrachtwagenchauffeur werd een dekzeil geleend. Later kon bij Grard de Wit oude legertenten geleend worden en weer later bij de verkenners een grote groepstent. Zus(ter) Kriellaars van Jansen de Wit (verpleegster/maatschappelijk werkster) stelde EHBO middelen beschikbaar. Met een geleende vrachtwagen werden deze spullen vooruit gebracht. Een van de aalmoezeniers was oa kapelaan Vijfeiken (erg geliefd bij de jongens) en kapelaan Boom. Echt godsdienst onderricht werd (later) niet meer gegeven. Wel werd er elke morgen om 9.00 uur een mis opgedragen. Het was overigens niet verplicht om deze bij te wonen. Kleding Na de oorlog waren alle uniformen uit den boze. In de jaren 50-60 was dit een witte blouse met een rode stropdas en een blauwe broek. Op de blouse was het rode embleem van de KAJ aangebracht. Voorzitters afdeling Centrum Van Gijs Russens kregen we, via Jan van Houtum, de namen van de personen die voorzitter zijn geweest: Wout Hellings Jan Franssen Albert Pijnenburg (kloosterstraat) Mari Verhagen van 1957 tot 1959 of 1960 Jo Steenbakkers*, van .. tot .. Ad Spierings

• Note: Jo Steenbakkers liet ons op 20 november 2009 weten dat hij in 1959 in dienst ging en de erste periode van die diensttijd nog voor zitter was. Hij dacht opgevolgd te zijn door Ad Spierings.

KAJ afd.Boschweg In 1946 wordt een KAJ afd. voor de Boschweg opgericht. Onderkomens Opgericht door kapelaan Jan Brouwers en 1e Voorzitter Wim Kooymans*. Vice voorzitter wordt Harrie van Liempd. Eerste onderkomen is cafe den Dietz (bijnaam van Steenbakkers) huidige Tunneke. Volgende onderkomen is de nishut op de locatie links van Jan van Amstel boerderij. Dit was op het terrein van Gerard van Esch. Huur was hfl.1,- per jaar. Deze is waarschijnlijk in ca.1948 gebouwd met een afm.van 20x 6 mtr. Deze was onderverdeeld in 2 a 3 ruimtes

grote_foto

Foto 042 ter gelegenheid van de opening van de nishut (=onderkomen KAJ afd.Boschweg) op locatie kruising Jan van Amstelstraat en Cornelis Trompstraat? Achterste rij: 1 Bert van de Schoot 2 Broer Schuurmans 3 Jan van Donk 4 Mies Verbruggen, 5 Rien van Breugel. 6 onb 7 Frans Nouwens of Adri Bijsterbosch, 8 onb 9 onb 10 onb 11Albert Pijnenburg 12 Wim Kooymans 13 Huub Steenbakkers 14 onb 15 onb 16 Jan Smits 17 ...Eykemans 18 Huub Steenbakkers 19 Toon van der Heijden 20 Jan van Schayk 21 Toon van Oirschot 22 Toon van de Oetelaar 23 Bert van de Heijden 2e rij: 24 Tonnie van der Eerden of van de Hommel ? 25 Jan Bolwerk 26 ...Beekmans 27 onb 28 Harrie van liempd 29 Martien van der Heijden ? 30 Wim van Houtum 31 Toon van Houtum 32 … Merkx ? of Sanders ? 33 Willy Langenhuyzen 34 Theo Eykemans 35 Jo de Greef 36 onb 37 onb 38 Wim van Doremalen 39 kapelaan Brouwers 40 kapelaan Vinken 41 Toontje Hellings 42 onb 43 Jo den Otter 44 t/m 49 onbekend 50 Wim van Gorkum 51Harry van Houtum 52 onb 53Frans Smits 54 Frans Nouwens 3e (voorste) rij: gehurkt 55 Jan van de Wetering 56 Theo Mutsaars 57 Cor van Beek 58 Toon de Greef 59 onb 60 Karel Ketelaars 61 onb 62 Frans van Doremalen 63 onb 64 Bertus van de Brand Bedankt Jan en Toon van Houtum vooor de namen van nr 4, 7 en 20. Op 7 hadden wij Frans Nouwens door gekregen. Toon is de 1e Boschwegse voorzitter van de afdeling Boschweg.

grote_foto

Foto 043, KAJ afd.Boschweg bij het onderkomen de nishut Achterste rij 0 Broer Schuurmans hijst de vlag 1 Jan ? van de Donk 2 Theo Mutsaars 3 t/m 7 onbekend 8 Albert Pijnenburg 9 …..van Schaijk 10 Jan Smits 11 onb 12 Frans van Doremalen 13 Toon van Oirschot 14 t/m 16 onbekend 2e rij 17 Jo de Greef 18 Theo Eijkemans 19 Wim van Doremalen 20 onb 21 Harrie van Houtum 22 t/m 26 onbekend 27 Toon van der Heijden 28 Theo ? Beekmans 29 Toon van de Oetelaar 30 Frans Smits 31 Bert van der Heijden 32 Jo den Otter 33 t/m 36 onbekend achter tafeltje 37kapelaan Brouwers 38 kapelaan Vinken 3e rij 39Adrie Bijsterbosch 40 onb 41 Harrie van Liempd 42 Jo Brus (bakker Houtstraat) rechts van tafel 43 Jos Schuurmans 44 Wim van Houtum 45 onb 46 Jos Mutsaars 47 Eykemans 48 Rien van Breugel 49 onb Als de nishut (in ca.1950) te klein wordt bedenken Jo Mathijssen en Huub Steenbakkers de volgende oplossing. Bij een boer in het Wijbosch had de Heidemij een partij betonblokken liggen die maar niet gebruikt werden. De boer dacht zelf al een nieuw kippenhok te gaan bouwen met deze stenen. Totdat Jo en Huub zich in hun Zondagse pak naar het Wijbosch begaven en zich voor deden als mensen van de Heidemij. Frans vd Eerden hadden ze bereid gevonden voor het vervoer te zorgen en met behulp van enkele Kajotters waren de blokken snel ingeladen !! En zo kon de nishut uitgebreid worden met een extra ruimte van ca.15x8 mtr. Later komt hier nog een tafeltennis tafel te staan. Wie en wanneer de naam KAJuit (Kajotters op stap) bedacht heeft is onbekend. In 1978 of 1988 moest het gebouw wijken voor nieuwbouw. Elders werd op de Boschweg de huidige KAJUIT gebouwd. Toen op 4 februari 1988 het parochiehuis afbrandde hebben de ingezetene het beheer van de KAJUIT overgenomen. De KAJ was toen al bijna ter ziele.

1391, 1987 Uitnodiging ter gelegenheid van het 40 jarig jubileum. Bron: Jan van Houtum Zomerkampen Activiteiten zijn te vergelijken met de Kajotters uit het centrum. Kampen werden gehouden in; 1957 Deurne 1e kamp van de JKAJ met 30 a 40 personen. 1958 Middelbeers 2e kamp JKAJ, 1960 Alverne kamp voor de vaders ca.25 personen incl. leiders 1961 Deurne Voorzitters:

van 1946 tot 1947 Wim Kooijmans de 1e voorzitter van 1947-1949 Toon van Houtum (geb 1927) van 1949 tot ... ...................... van ... tot ... ...................... van .. tot .. Gijs Russens

Voor de volledigheid zouden we gaarne vernemen van wanneer tot wanneer boven genoemde personen voorzitter waren.

• Note: Toon van Houtum liet ons via zijn neef Jan weten dat Wim Kooijmans de 1e voorzitter was weliswaar maar hij kwam van het centrum, aldus Toon. Hij (Toon van Houtum) was zijn opvolger (1e voorzitter afkomstig van den Boschweg)