Hermalen

Raadsbesluit 29 juni 1954.

Zie onder Beek.

Raadsbesluit 14 oktober 1966. Zie onder Achterste Hermalen.

De naam Hermalen is reeds eeuwen oud. In zijn brief van 13 juni 1341 waarbij Hertog Jan III van Brabant een gebied, later genoemd Bodem van Elde, aan de bewoners daarvan ten gebruike uitgaf, werd een gedeelte van de begrenzing van dat complex gronden omschreven als “totten gueden

(= goederen) des heeren Henricx van Hermaelen”. In het begin van de veertiende eeuw hield een familie die zich kennelijk in 1314 reeds van Hermalen noemde, een grondgebied (wildernis) van 40 bunder te leen van de Hertog van Brabant. Dat grondgebied heette, in ieder geval een eeuw later Schrijvershoef, het lag in Hermalen en werd gedurende meerdere eeuwen door de familie van Hermalen te leen gehouden. Voor het laatst werd die naam gevonden in een akte van 27 april 1623 waarbij de nalatenschap werd verdeeld van Gijsbert Jansz. Van den Bogaert en Hilleken Delis Henricx van Hermalen. In het charter van 18 juli 1465 van Philips de Goede waarbij deze als Hertog van Brabant het grondgebied van Schijndel uitbreidde en de grenzen opnieuw vaststelde liep die grens “op (=naar) tgoet (=het goed) van Harmalen”. Het voormalig slotje Groenendaal wordt in de akten van overdracht en boedelscheiding (1575 – 1800) steeds genoemd als gelegen onder Hermalen.

Inlichtingen over de betekenis van het begrip Hermalen zijn gevraagd aan professor dr. Michels te Nijmegen en aan de bekende historicus F.W. Smulders te ’s-Hertogenbosch.

Prof. Michiels helt in zijn betoog het meest over naar de betekenis: rechtplaats, waar recht gesproken wordt of vergaderplaats. De heer Smulders acht het mogelijk dat Hermalen zou zijn samengesteld uit “heer” (= leger) en “maal” (= plaats van de volksvergadering).

Beiden zijn het er dus over eens dat de naam betrekking zou kunnen hebben op het houden van volksvergaderingen. In de vroege bewoningstijd schijnt het volk in massa te hebben rechtgesproken. In latere eeuwen werden belangrijke dorpsbeslissingen genomen door afgevaardigden van de bevolkingsgroepen en weer later door de schepenen met de borgemeesters, oud-schepenen en notabelen.

Het Hermalen, in vroeger schriften Heerdmalen genoemd, onder anderen in den open brief van Philip Hertog van Bourgondie, Brabant etc. d.d. 18 Julij 1465. De oorsprong is vermoedelijk ontstaan uit hoofde de herders aldaar hun middagmaal gebruikten, omdat de broek- en heidegronden aldaar door de naburen van St.Michiels-Gestel; Boxtel, St.Oedenrode en Schijndel ter beweiding van schapen, runderen en paarden gebruikt werden. Dat groot gehucht had vroeger een kasteel, alhoewel afgebroken nog onder den naam van slot of slotje bekend is.