U kunt ons steunen door lid van de Heemkundekring Schijndel te worden. Iedere dinsdagochtend zijn wij tussen 10 en 12 uur in de heemkamer: Cultureel Centrum 't Spectrum, Steeg 9 g, Schijndel. |
Bewerken van Boskoop - Schijndel
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
Deze bewerking kan ongedaan gemaakt worden. Hieronder staat de tekst waarin de wijziging ongedaan is gemaakt. Controleer voor het publiceren of het resultaat gewenst is.
Huidige versie | Uw tekst | ||
Regel 1: | Regel 1: | ||
== '''BOSKOOP - SCHIJNDEL | == '''BOSKOOP - SCHIJNDEL''' [1]== | ||
Op maandag 8 juli 1946 bracht een gezelschap Schijndelaren een bezoek aan Boskoop. Na de aankomst te Boskoop werd eerst het raadhuis bezichtigd. Om 8 uur begon een bijeenkomst in het R.K. Verenigingsgebouw aan de Rozenlaan. De avond werd geopend door de burgemeester van Boskoop mr. dr. E.P. Verkerk, die er op wees dat het initiatief tot het houden van deze avond uit gegaan was van de mannenzangvereniging “Die Gouwe Sanghers”, waarna Schijndel gepresenteerd had ook iets te doen. De avond was bedoeld als inleiding tot de inzameling welke de volgende dag te Boskoop gehouden zou worden ten bate van de geadopteerde gemeente Schijndel.<br> | Op maandag 8 juli 1946 bracht een gezelschap Schijndelaren een bezoek aan Boskoop. Na de aankomst te Boskoop werd eerst het raadhuis bezichtigd. Om 8 uur begon een bijeenkomst in het R.K. Verenigingsgebouw aan de Rozenlaan. De avond werd geopend door de burgemeester van Boskoop mr. dr. E.P. Verkerk, die er op wees dat het initiatief tot het houden van deze avond uit gegaan was van de mannenzangvereniging “Die Gouwe Sanghers”, waarna Schijndel gepresenteerd had ook iets te doen. De avond was bedoeld als inleiding tot de inzameling welke de volgende dag te Boskoop gehouden zou worden ten bate van de geadopteerde gemeente Schijndel.<br> | ||
Regel 21: | Regel 21: | ||
Op 8 december 1950 schreven burgemeester en wethouders aan de gemeenteraad van Boskoop een brief waarin zij het besluit van de gemeenteraad van Schijndel van 24 november 1950 mededeelden. “Dit ter blijvende herinnering aan de belangrijke steun welke uw gemeente kort na de bevrijding van ons land aan onze gemeente heeft gegeven.”<br> | Op 8 december 1950 schreven burgemeester en wethouders aan de gemeenteraad van Boskoop een brief waarin zij het besluit van de gemeenteraad van Schijndel van 24 november 1950 mededeelden. “Dit ter blijvende herinnering aan de belangrijke steun welke uw gemeente kort na de bevrijding van ons land aan onze gemeente heeft gegeven.”<br> | ||
Overigens is uit diverse bronnen duidelijk | Overigens is uit diverse bronnen duidelijk worden dat ook de inwoners van de gemeenten Zaandam, Huizen en Blaricum en de veiling in Roelofarendsveen, de bevolking van Schijndel na de oorlog op een geweldige wijze hebben geholpen.<br> | ||
== '''Boskoop en Schijndel, vrienden door de oorlog | == '''Boskoop en Schijndel, vrienden door de oorlog''' [2]== | ||
Op 23 juni 1945 arriveerde in Boskoop een groep van zeven jongedames van de Nationale Gezinshulp uit het Noord-Brabantse Schijndel. Ondanks de desolate situatie in hun eigen zwaar gehavende dorp waren zij bereid elders in het land vrijwilligerswerk te gaan verrichten. Zij opereerden onder de vlag van de Stichting Nederlandsch Volksherstel (N.V.H.), de belangrijkste organisatie van het maatschappelijk werk in die eerste tijd na de oorlog. Overal in het land werden afdelingen van de N.V.H. opgericht; in Boskoop gebeurde dat drie weken na de bevrijding van het dorp op 4 mei 1945.<br> | Op 23 juni 1945 arriveerde in Boskoop een groep van zeven jongedames van de Nationale Gezinshulp uit het Noord-Brabantse Schijndel. Ondanks de desolate situatie in hun eigen zwaar gehavende dorp waren zij bereid elders in het land vrijwilligerswerk te gaan verrichten. Zij opereerden onder de vlag van de Stichting Nederlandsch Volksherstel (N.V.H.), de belangrijkste organisatie van het maatschappelijk werk in die eerste tijd na de oorlog. Overal in het land werden afdelingen van de N.V.H. opgericht; in Boskoop gebeurde dat drie weken na de bevrijding van het dorp op 4 mei 1945.<br> | ||
In een ruimte achter de gereformeerde kerk werd een bureau ingericht. De eerste werkzaamheden bestonden uit onder meer de repatriëring van in Duitsland tewerkgestelden. Comités en subcommissies richten zich op het verlenen van materiële en geestelijke bijstand. Dat laatste was de taak van de Schijndelse dames. Ze verbleven zeven weken in Boskoop om hier verzwakte moeders bij te staan, vrouwen die door de oorlog fysiek of psychisch niet in staat waren hun gezinnen te leiden. De jonge Jenneke Adriana Aarsen kreeg de leiding over hen. Door het contact met de Schijndelse vrouwen kreeg Boskoop een beeld van wat zich in hun dorp had afgespeeld. Boskoop was relatief rustig door de oorlog heen gekomen en kende geen essentiële verwoestingen. In Schijndel was dat wel anders.<br> | In een ruimte achter de gereformeerde kerk werd een bureau ingericht. De eerste werkzaamheden bestonden uit onder meer de repatriëring van in Duitsland tewerkgestelden. Comités en subcommissies richten zich op het verlenen van materiële en geestelijke bijstand. Dat laatste was de taak van de Schijndelse dames. Ze verbleven zeven weken in Boskoop om hier verzwakte moeders bij te staan, vrouwen die door de oorlog fysiek of psychisch niet in staat waren hun gezinnen te leiden. De jonge Jenneke Adriana Aarsen kreeg de leiding over hen. Door het contact met de Schijndelse vrouwen kreeg Boskoop een beeld van wat zich in hun dorp had afgespeeld. Boskoop was relatief rustig door de oorlog heen gekomen en kende geen essentiële verwoestingen. In Schijndel was dat wel anders.<br> | ||
In het najaar van 1944 bereikten de geallieerden het zuiden van Nederland en in de loop van september en oktober herkreeg een deel van Zuid-Nederland zijn vrijheid. Dat ging niet zonder slag of stoot; in veel gevallen werd een felle strijd geleverd tussen de geallieerden en de Duitsers.<br> | In het najaar van 1944 bereikten de geallieerden het zuiden van Nederland en in de loop van september en oktober herkreeg een deel van Zuid-Nederland zijn vrijheid. Dat ging niet zonder slag of stoot; in veel gevallen werd een felle strijd geleverd tussen de geallieerden en de Duitsers.<br> | ||
Het Brabantse dorp Schijndel, zuidoostelijk van Den Bosch gelegen, moest ruim vijf weken zware oorlogshandelingen ondergaan voor het eindelijk de rood-wit-blauwe vlag weer zonder gevaar kon hijsen. Schijndel werd getroffen door een luchtbombardement, er was voortdurend Engels en Duits granaatvuur en Duitsers plunderden verlaten woningen. | Het Brabantse dorp Schijndel, zuidoostelijk van Den Bosch gelegen, moest ruim vijf weken zware oorlogshandelingen ondergaan voor het eindelijk de rood-wit-blauwe vlag weer zonder gevaar kon hijsen. Schijndel werd getroffen door een luchtbombardement, er was voortdurend Engels en Duits granaatvuur en Duitsers plunderden verlaten woningen. OP 23 oktober 1944 kwam ten slotte de bevrijding. Een opluchting voor velen, maar ook werd een trieste balans opgemaakt: 79 burgers uit Schijndel waren omgekomen, naast Duitsers en geallieerden, en onder alle partijen waren ook vele gewonden, alleen al zo'n tweehonderd dorpsbewoners, te betreuren. Woonhuizen en openbare gebouwen lagen in puin, huizen van geëvacueerde burgers waren leeggeroofd. De periode van hevige gevechten leeft in Schijndel voort als "[[De Granaatweken]]". <br> | ||
Toen op 5 mei 1945 heel Nederland bevrijd was, waren in Schijndel de sporen van de vernietigende september- en oktoberweken van het jaar daarvoor nog steeds duidelijk zichtbaar. Bijna 600 gezinnen hadden geen of | Toen op 5 mei 1945 heel Nederland bevrijd was, waren in Schijndel de sporen van de vernietigende september- en oktoberweken van het jaar daarvoor nog steeds duidelijk zichtbaar. Bijna 600 gezinnen hadden geen of beschadigde woonruimte. Er was wel een en ander provisorisch hersteld, maar er was een groot gebrek aan materialen, waardoor nog niets rigoreus kon worden aangepakt.<br> | ||
Wat zich in Schijndel had afgespeeld maakte diepe indruk in Boskoop. Een Boskoopse deputatie van Volksherstel, waarvan burgemeester Verkerk voorzitter was en van de Boskoopse afdeling van Hulp Actie Rode Kruis (H.A.R.K.) toog naar Schijndel om de situatie daar met eigen ogen te kunnen zien. "De toestanden die daar heersen zijn werkelijk ondenkbaar voor mensen als wij, die wel geleden hebben van honger en koud, maar niets ervaren hebben van het geweld van de strijd", schreef de voorzitter van het Boskoopse H.A.R.K.-comité, de heer De Moor, in het Boskoopsch Nieuws- & Advertentieblad van 21 juli 1945.<br> | Wat zich in Schijndel had afgespeeld maakte diepe indruk in Boskoop. Een Boskoopse deputatie van Volksherstel, waarvan burgemeester Verkerk voorzitter was en van de Boskoopse afdeling van Hulp Actie Rode Kruis (H.A.R.K.) toog naar Schijndel om de situatie daar met eigen ogen te kunnen zien. "De toestanden die daar heersen zijn werkelijk ondenkbaar voor mensen als wij, die wel geleden hebben van honger en koud, maar niets ervaren hebben van het geweld van de strijd", schreef de voorzitter van het Boskoopse H.A.R.K.-comité, de heer De Moor, in het Boskoopsch Nieuws- & Advertentieblad van 21 juli 1945.<br> | ||
Kippenhokken en werkplaatsen waren als woningen ingericht en er heerste een grote schaarste wat onder meer kleding en beddengoed betrof. Er waren mensen die de nacht op de grond doorbrachten onder oude karpetten, omdat bedden ontbraken. Algehele ontreddering dus, die menigeen ook de moed ontnam om de vroegere levensstandaard te heroveren, waardoor verpaupering dreigde.<br> | Kippenhokken en werkplaatsen waren als woningen ingericht en er heerste een grote schaarste wat onder meer kleding en beddengoed betrof. Er waren mensen die de nacht op de grond doorbrachten onder oude karpetten, omdat bedden ontbraken. Algehele ontreddering dus, die menigeen ook de moed ontnam om de vroegere levensstandaard te heroveren, waardoor verpaupering dreigde.<br> | ||
Alle reden voor hulp: Boskoop besloot Schijndel te "adopteren". Half juni was er een grote inzamelingsactie in Boskoop gehouden, die veel kleding, meubelen, huishoudelijke gebruiksvoorwerpen enz. had opgeleverd. Na een bezoek aan Schijndel werd besloten de hele opbrengst aan Schijndel te schenken. Onder begeleiding van Boskoopse politiemannen werden de ingezamelde goederen, zo'n 8400 stuks, met 3 schepen, elk van 100 ton, naar Schijndel gevaren, waar de spullen en hun begeleiders met groot enthousiasme ontvangen werden. Er werd zóveel gebracht, dat men zich nauwelijks kon voorstellen dat dit alles uit één gemeente afkomstig was.<br> | Alle reden voor hulp: Boskoop besloot Schijndel te "adopteren". Half juni was er een grote inzamelingsactie in Boskoop gehouden, die veel kleding, meubelen, huishoudelijke gebruiksvoorwerpen enz. had opgeleverd. Na een bezoek aan Schijndel werd besloten de hele opbrengst aan Schijndel te schenken. Onder begeleiding van Boskoopse politiemannen werden de ingezamelde goederen, zo'n 8400 stuks, met 3 schepen, elk van 100 ton, naar Schijndel gevaren, waar de spullen en hun begeleiders met groot enthousiasme ontvangen werden. Er werd zóveel gebracht, dat men zich nauwelijks kon voorstellen dat dit alles uit één gemeente afkomstig was.<br> | ||
Op 16 juli 1945 schreef een ontroerde burgemeester Wijs van Schijndel een bedankbrief aan zijn Boskoopse collega: "Namens Schijndel verzeker ik U, dat straks in onze nieuwe archieven (ons | Op 16 juli 1945 schreef een ontroerde burgemeester Wijs van Schijndel een bedankbrief aan zijn Boskoopse collega: "Namens Schijndel verzeker ik U, dat straks in onze nieuwe archieven (ons Raadhuis c.a. is geheel vernietigd) met gulden letteren gewaagd zal worden van de sublieme uiting der daadwerkelijke beleving van saamhorigheid en naastenliefde (sic) van U en Uwe Boskopers."<br> | ||
De schrijnende toestand in Schijndel inspireerde de Boskoopse H.A.R.K. tot een vervolgactie: als alles verdeeld was onder de inwoners moest men maar een overzicht maken van waar nog behoefte aan was. De Boskopers zouden dan opnieuw een inzameling houden. Om ze te motiveren werden in de etalage van de firma Van der Geur, waar anno 2014 de Hema gevestigd is, foto's van het gehavende Schijndel opgehangen. De winkel was toen tijdelijk in gebruik door de SHAEF (Supreme Headquarters Allied Expeditionary Forces).<br> | De schrijnende toestand in Schijndel inspireerde de Boskoopse H.A.R.K. tot een vervolgactie: als alles verdeeld was onder de inwoners moest men maar een overzicht maken van waar nog behoefte aan was. De Boskopers zouden dan opnieuw een inzameling houden. Om ze te motiveren werden in de etalage van de firma Van der Geur, waar anno 2014 de Hema gevestigd is, foto's van het gehavende Schijndel opgehangen. De winkel was toen tijdelijk in gebruik door de SHAEF (Supreme Headquarters Allied Expeditionary Forces).<br> | ||
Op 12 september kondigde eerdergenoemde heer De Moor in het eveneens genoemde nieuwsblad aan dat de leden van de afdeling Boskoop van Volksherstel opnieuw langs de deuren zouden gaan ten bate van Schijndel. Het ging er niet om wat u kunt missen, het gaat er om wat Schijndel nodig heeft, stelde hij. En dat was nog veel: ledikanten, beddengoed, ondergoed, werkbroeken, gereedschap, emmers, vensterglas.<br> | Op 12 september kondigde eerdergenoemde heer De Moor in het eveneens genoemde nieuwsblad aan dat de leden van de afdeling Boskoop van Volksherstel opnieuw langs de deuren zouden gaan ten bate van Schijndel. Het ging er niet om wat u kunt missen, het gaat er om wat Schijndel nodig heeft, stelde hij. En dat was nog veel: ledikanten, beddengoed, ondergoed, werkbroeken, gereedschap, emmers, vensterglas.<br> | ||
De tweede inzamelingsactie in Boskoop werd ook weer een succes, zij het met minder goederen als opbrengst. Wat bij elkaar gesprokkeld was, rond de 100 stuks deze keer, werd opgeslagen in het gebouw Flora aan de Parklaan, dat alle vooroorlogse grandeur verloren had nadat Duitse soldaten het volkomen hadden uitgewoond. Begin oktober werd alles per tjalk naar Schijndel verscheept. "Het zal voor de zwaar beproefde mensen aldaar weer een grote blijdschap wezen en tevens een troost te weten, dat in Boskoop de harten warm kloppen voor hun zwaar geteisterde gemeente", schreef het nieuwsblad op 10 oktober.<br> | De tweede inzamelingsactie in Boskoop werd ook weer een succes, zij het met minder goederen als opbrengst. Wat bij elkaar gesprokkeld was, rond de 100 stuks deze keer, werd opgeslagen in het gebouw Flora aan de Parklaan, dat alle vooroorlogse grandeur verloren had nadat Duitse soldaten het volkomen hadden uitgewoond. Begin oktober werd alles per tjalk naar Schijndel verscheept. "Het zal voor de zwaar beproefde mensen aldaar weer een grote blijdschap wezen en tevens een troost te weten, dat in Boskoop de harten warm kloppen voor hun zwaar geteisterde gemeente", schreef het nieuwsblad op 10 oktober.<br> | ||
Ook in Schijndel klopten de harten warm van dankbaarheid: eind november arriveerde in Boskoop een lading kousen, gefabriceerd door de Schijndelse M. | Ook in Schijndel klopten de harten warm van dankbaarheid: eind november arriveerde in Boskoop een lading kousen, gefabriceerd door de Schijndelse M. Jansen de Wit's Stoomkousenfabriek, die ondanks vernielingen in 1945 alweer kon produceren. De afdeling Boskoop van Volksherstel organiseerde in "Ons Jeugdhuis" een verkoop met belangeloze inzet van alle Boskoopse manufacturenwinkels. Later zou Schijndel tegen een schappelijke prijs een hoeveelheid klompen leveren; uit Sint-Oedenrode kreeg Boskoop overigens ook klompen.<br> | ||
Onverwacht werd ook Zwitserland bij hulp van Schijndel betrokken. In september ontving de bekende kweker Hooftman een brief van een collega-handelaar uit Zwitserland. Tussen Zwitserland en Boskoop bestond al decennialang een intensief handelscontact en nu Nederland zo zwaar getroffen was door de oorlog, bood het Schweizerischer Gärtnermeisterverband hulp aan en wel in concrete gedaante: een woonbarak. Toen dit aanbod bekend werd bij het gemeentebestuur van Boskoop schreven burgemeester en wethouders een dankbare brief naar Zwitserland, waarin zij stelden dat Boskoop nauwelijks getroffen was door de oorlog, maar dat veel inwoners van het door Boskoop geadopteerde Schijndel "ons petekind", nog steeds onder erbarmelijke omstandigheden leefden. B&W waren ervan overtuigd dat de hulpvaardige Zwitserse kwekersorganisatie er geen bezwaar tegen zou hebben wanneer de barak aan Schijndel zou worden gegeven. En dat is ook gebeurd. Op 30 november berichtte het Rode Kruis vanuit Genève dat het transport van de woonbarak op 1 december zou plaatsvinden. De houten noodwoning werd betrokken door schoolhoofd Hermsen en zijn grote gezin. | Onverwacht werd ook Zwitserland bij hulp van Schijndel betrokken. In september ontving de bekende kweker Hooftman een brief van een collega-handelaar uit Zwitserland. Tussen Zwitserland en Boskoop bestond al decennialang een intensief handelscontact en nu Nederland zo zwaar getroffen was door de oorlog, bood het Schweizerischer Gärtnermeisterverband hulp aan en wel in concrete gedaante: een woonbarak. Toen dit aanbod bekend werd bij het gemeentebestuur van Boskoop schreven burgemeester en wethouders een dankbare brief naar Zwitserland, waarin zij stelden dat Boskoop nauwelijks getroffen was door de oorlog, maar dat veel inwoners van het door Boskoop geadopteerde Schijndel "ons petekind", nog steeds onder erbarmelijke omstandigheden leefden. B&W waren ervan overtuigd dat de hulpvaardige Zwitserse kwekersorganisatie er geen bezwaar tegen zou hebben wanneer de barak aan Schijndel zou worden gegeven. En dat is ook gebeurd. Op 30 november berichtte het Rode Kruis vanuit Genève dat het transport van de woonbarak op 1 december zou plaatsvinden. De houten noodwoning werd betrokken door schoolhoofd Hermsen en zijn grote gezin. | ||
[[categorie: 2e Wereldoorlog]] | [[categorie: 2e Wereldoorlog]] | ||
{{appendix}} | {{appendix|alles| | ||
1. Heemblad Rond die Cluse 2011-1, jaargang 18, bladzijden 3 tot en met 5<br> | |||
2. Tussen Duitsland en Indië/Boskopers van oorlog naar oorlog 1940 - 1949, Gé Vaartjes | |||
}} |