U kunt ons steunen door lid van de Heemkundekring Schijndel te worden. Iedere dinsdagochtend zijn wij tussen 10 en 12 uur in de heemkamer: Cultureel Centrum 't Spectrum, Steeg 9 g, Schijndel. |
Bewerken van Begijnen
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
Deze bewerking kan ongedaan gemaakt worden. Hieronder staat de tekst waarin de wijziging ongedaan is gemaakt. Controleer voor het publiceren of het resultaat gewenst is.
| Huidige versie | Uw tekst | ||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
== '''Begijnen in Schijndel<ref>Heemkundeblad vijfde jaargang nummer 1 bladzijden 20 tot en met 23</ref>''' == | == '''Begijnen in Schijndel<ref>Heemkundeblad vijfde jaargang nummer 1 bladzijden 20 tot en met 23</ref>''' == | ||
Wat zijn eigenlijk begijnen? Hiervoor moeten we terug tot ca. 1170, in dat jaar werd Maria van Oignes, in Nijvel geboren, uitgehuwelijkt. Zij en haar man besloten " | Wat zijn eigenlijk begijnen? Hiervoor moeten we terug tot ca. 1170, in dat jaar werd Maria van Oignes, in Nijvel geboren, uitgehuwelijkt. Zij en haar man besloten "kuís" te leven als broer en zus. Tevens besloten zij arm door het leven te gaan en zich te kleden in kleren van ongeverfde wol, zoals armen droegen. Hun belangrijkste werk bestond uit het verzorgen van zieken en de allerarmsten. Maria’s man verdwijnt in de vergetelheid (een korte tijd zijn er ook mannelijke begijnen geweest). Maria werd nogal bekend en kreeg vele volgelingen. Veel ongetrouwde vrome vrouwen voelden zich door de idealen van Maria aangetrokken. In sommige naslagwerken wordt vermeld dat ene Lambert le Béque de stichter zou zijn van deze "begijnen"-beweging. Franciscus van Assissië, een tijdgenoot van Maria, streefde hetzelfde na als Maria. | ||
== '''Begijnhoven''' == | == '''Begijnhoven''' == | ||
Deze vrome vrouwen leefden vooral in steden, in kleine groepjes ( | Deze vrome vrouwen leefden vooral in steden, in kleine groepjes (begijnenhoven). Zij waren herkenbaar aan de kleren van ongeverfde wol. De mensen, maar vooral de geestelijkheid, waren nogal verdeeld over de gedragingen van deze vrouwen (zij gedroegen zich, voor die tijd, zeer geëmancipeerd). Er werden scheldwoorden bedacht om hen te pesten, zoals: begijn, kwezels, klopjes en moetjes. De Paus, in de beginperiode niet zo blij met deze beweging, heeft de begijnen een tijd verboden. Het gevolg was dat de begijnen "ondergronds" verder gingen, later werden zij "gereguleerd". <br><br> | ||
Wie Begijn wilde worden, moest toelating verzoeken bij de "meesteres" van een begijnhof of huis en een gelofte van kuisheid en gehoorzaamheid (geen kloostergelofte) afleggen. In dorpen waar geen grote concentraties van begijnen waren legde de begijn deze gelofte bij de pastoor af. Zij moesten in hun eigen levensonderhoud voorzien, dat bestond meestal uit handenarbeid, godsdienstonderwijs, verpleging en gezinshulp. | Wie Begijn wilde worden, moest toelating verzoeken bij de "meesteres" van een begijnhof of huis en een gelofte van kuisheid en gehoorzaamheid (geen kloostergelofte) afleggen. In dorpen waar geen grote concentraties van begijnen waren legde de begijn deze gelofte bij de pastoor af. Zij moesten in hun eigen levensonderhoud voorzien, dat bestond meestal uit handenarbeid, godsdienstonderwijs, verpleging en gezinshulp. | ||
== '''Generaliteitsperiode''' == | == '''Generaliteitsperiode''' == | ||
Vooral tijdens de generaliteitsperiode in de | Vooral tijdens de generaliteitsperiode in de 17e en 18e eeuw, toen het kloosterleven onmogelijk was door alle mogelijke verbodsbepalingen, kwam deze vorm van religieus leven vrij veel voor en hebben zij veel goeds gedaan. In die periode werden hen allerlei beperkingen opgelegd. Zo mochten zij niet met meer dan 3 in een zelfde huis wonen, dit omdat men bang was voor kloostervorming. Ook mochten ze geen godsdienstonderwijs geven. | ||
Veel weduwen, die niet meer het huwelijk in wilden, zochten hun toevlucht bij de begijnen. Deze vrouwen brachten vaak bezittingen met zich mee uit hun huwelijk en zo komt het dat veel begijnen en begijnhoven welgesteld waren. | Veel weduwen, die niet meer het huwelijk in wilden, zochten hun toevlucht bij de begijnen. Deze vrouwen brachten vaak bezittingen met zich mee uit hun huwelijk en zo komt het dat veel begijnen en begijnhoven welgesteld waren. | ||
Veel herinnert ons nog aan de begijnen, zoals straatnamen en de begijnhoven zelf. In dorpen kwamen zij niet zo vaak voor, en zeker niet als groep. Ook in Schijndel kwamen zij voor. Hier werden zij over het algemeen “klopjes genoemd”. Maria Wouda en Catherina van Rooy waren bekende Schijndelse begijnen. Of de weduwe Elisabeth Wijnant Scheevers een begijn was, is niet zeker. Zij was gehuwd geweest met Jan van Heerthum. In een erfdeling en in een vestbrief (d.d. 19 | Veel herinnert ons nog aan de begijnen, zoals straatnamen en de begijnhoven zelf. In dorpen kwamen zij niet zo vaak voor, en zeker niet als groep. Ook in Schijndel kwamen zij voor. Hier werden zij over het algemeen “klopjes genoemd”. Maria Wouda en Catherina van Rooy waren bekende Schijndelse begijnen. Of de weduwe Elisabeth Wijnant Scheevers een begijn was, is niet zeker. Zij was gehuwd geweest met Jan van Heerthum. In een erfdeling en in een vestbrief (d.d. 19-04-1771) wordt zij “moetje” genoemd. Zou zij een begijn geweest zijn? De twijfel zit hem in het woord "moetje". Een andere uitleg voor het woord "moetje" is tante. | ||
De naam Begijn zou zijn afgeleid van: | De naam Begijn zou zijn afgeleid van: | ||