U kunt ons steunen door lid van de Heemkundekring Schijndel te worden. Iedere dinsdagochtend zijn wij tussen 9 en 12 uur in de heemkamer: Cultureel Centrum Spectrum, Steeg 9 g, Schijndel. |
Arnoldus Steenbakkers (1802 – 1863)
Arnoldus Steenbakkers (1802 – 1863)[bewerken | brontekst bewerken]
| Arnoldus Steenbakkers (1802 – 1863) X 13-2-1830 Maria Vugts (1798 - 1832) | |||||||||||||||
| Gijsbertus Steenbakkers (1831 – 1879) X 1-7-1859 Catharina van Eert (1835 – 1891) | Petrus Steenbakkers (1832 - 1919) | ||||||||||||||
| Arnoldus Steenbakkers | ||
| Persoonsinformatie | ||
| Volledige naam | Arnoldus Steenbakkers | |
| Geboorteplaats | Schijndel | |
| Doopdatum | 12 september 1802 | |
| Overl.plaats | Schijndel | |
| Overl.datum | 15 mei 1863 | |
| Partner(s) | Maria Vugts Joanna Maria Smits | |
| Beroep(en) | landbouwer | |
Arnoldus Steenbakkers werd gedoopt op 12 september 1802 Schijndel, zoon van Joannes Steenbakkers geboren in Veghel (1758 – 1845) van beroep landbouwer en Catharina van Kemenade geboren in Sint Oedenrode (1775 – 1855), als vierde kind in een gezin met elf kinderen waarvan er twee vroegtijdig overleden. Arnoldus, van beroep landbouwer, overleed op 15 mei 1863 in Schijndel.
Arnoldus Steenbakkers trouwde op 13 februari 1830 in Schijndel met Maria Vugts.
Maria Vugts werd gedoopt op 24 juli 1798 in Schijndel, dochter van Petrus Antonius Vugts geboren in Schijndel (1752 – 1831) en Geertrudis Theodorus Bevers geboren in Schijndel (±1755 – 1809), als jongste kind in een gezin met twee kinderen. Maria overleed op 16 december 1832 in Schijndel.
Kinderen uit het huwelijk van Arnoldus en Maria:
- Gijsbertus werd geboren op 7 maart 1831 in Schijndel, trouwde op 1 juli 1859 in Veghel met Catharina van Eert geboren in Veghel (1835 – 1891). Gijsbertus, van beroep landbouwer, overleed op 8 oktober 1879 in Schijndel.
- Petrus (Peter, Pieter of Piet) werd geboren op 8 december 1832 in Schijndel. Peter, van beroep landbouwer, overleed op 6 augustus 1919 in Schijndel.
| Arnoldus Steenbakkers (1802 – 1863) X 18-1-1834 Joanna Maria Smits (1802 - 1841) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Anna Maria Steenbakkers (1834 - 1921) X 4-6-1859 Hendrikus Gijsbertus Vugts (1831 - 1903) | N.N. meisje (1836) | Johannes Steenbakkers (1837 - 1904) | Gijsberdien Steenbakkers (1838 - 1854) | Adriaan Steenbakkers (1841 - 1879) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
Arnoldus Steenbakkers hertrouwde op 18 januari 1834 in Schijndel met Joanna Maria Smits.
Joanna Maria Smits werd gedoopt op 6 augustus 1802 in Schijndel, dochter van Gijsbertus Smits geboren in Schijndel (±1775 – 1815) van beroep landbouwer en Anna Maria Petrus Voets geboren in Schijndel (±1775 – 1811), als eerstgeborene in een gezin met vijf kinderen. Joanna overleed op 28 september 1841 in Schijndel.
Kinderen uit het huwelijk van Arnoldus en Joanna:
- Anna Maria werd geboren op 13 september 1834 in Schijndel, trouwde op 4 juni 1859 in Schijndel met Hendrikus Gijsbertus Vugts geboren in Schijndel (1831 – 1903). Anna overleed op 18 december 1921 in Oirschot.
- N.N. meisje dood geboren op 17 juli 1836 in Schijndel.
- Johannes werd geboren op 25 september 1837 in Schijndel, overleed op 29 december 1904 in Schijndel.
- Gijsberdien werd geboren op 1 december 1838 in Schijndel, overleed op 29 april 1854 in Schijndel.
- Adriaan werd geboren op 5 februari 1841 in Schijndel, overleed op 18 april 1879 in Schijndel.
| Arnoldus Steenbakkers (1802 – 1863) X 24-9-1842 Gijsberta van den Dungen (1801 - 1882) | |||||||
| Wilhelmus Steenbakkers (1845 - 1856) | |||||||
Arnoldus Steenbakkers hertrouwde op 24 september 1842 in Schijndel met Gijsberta van den Dungen.
Gijsberta van den Dungen werd gedoopt op 16 december 1801 in Schijndel, dochter van Henricus van den Dungen geboren in Schijndel (±1773 – 1819) van beroep landbouwer en Elisabeth van Oorschot geboren in Sint Oedenrode (±1771 – 1834), als derde kind in een gezin met acht kinderen. Gijsberta overleed op 22 januari 1882 in Schijndel.
Kinderen uit het huwelijk van Arnoldus en Gijsberta:
- Wilhelmus werd geboren op 6 september 1845 in Schijndel, overleed op 3 maart 1856 in Schijndel.
Een verhaal over erfenissen.[bewerken | brontekst bewerken]
Anna Maria wordt op 13 september 1834 om 10 uur ’s avonds geboren in Schijndel als oudste dochter van Arnoldus Steenbakkers en Joanna Maria Smits. Haar ouders zijn in januari van dat jaar getrouwd. Er zijn al twee jongetjes in huis, Gijsbertus en Peter, uit het eerste huwelijk van vader met Maria Vugts. De jongetjes zijn drie en bijna twee jaar oud. Hun moeder is ruim een week na de geboorte van Peter gestorven.
Anna Maria groeit op in een soort samengesteld gezin. Haar vader is landbouwer en heeft eigen grond. Omdat zijn huwelijken worden gesloten in gemeenschap van goederen, komt bij het overlijden van een vrouw een deel van de grond via de erfenis formeel terecht bij de kinderen.
De moeder van Anna Maria zal nog vier kinderen krijgen. Het tweede, een meisje, wordt dood geboren. Daarna volgen Johannes, Gijsberdien en Adriaan. Ruim een half jaar na de geboorte van Adriaan, het is 1841, overlijdt moeder Joanna. Anna Maria is dan de oudste dochter in huis en net zeven jaar.
Een jaar later trouwt vader Arnoldus voor de derde maal, dit keer met Gijsberta van den Dungen. Beiden zijn bij het huwelijk ongeveer 40 jaar oud. Zij krijgen in 1845 een zoon, Wilhelmus. In het bevolkingsregister zien we dat bij aanvang van de jaren 1850 het gezin met zeven kinderen woont in de Lariestraat in het deel Elschot, de noord-oost hoek van Schijndel. Als beroep van vader, moeder en de twee oudste jongens wordt landbouwer aangegeven. Anna Maria is in 1850 zestien jaar geworden. Alhoewel verwacht kan worden dat zij haar steentje moet bijdragen in het huishouden is er blijkbaar nog behoefte aan ondersteuning want we zien dat de eenendertig jarige Adriana Sandbeek, die is geboren in Sint-Michielsgestel, wordt vermeld als dienstbode. Het gezin wordt in de jaren die komen, getroffen door twee sterfgevallen. In 1854 komt dochter Gijsberdien te overlijden. Ze is dan vijftien jaar. Twee jaar later sterft Wilhelmus op tienjarige leeftijd.
Eind 1817 is er een wet in werking getreden, die bepaald dat inwoners van Nederland belasting moeten betalen over een erfenis. Daartoe wordt eerst een Memorie van successie geschreven; een overzicht van het vermogen en de schulden in de nalatenschap van de overledene. En er staat ook in wie de erfgenamen zijn. Als het saldo niet groter was dan 300 gulden werd er geen belasting geheven, in 1878 werd dit bedrag opgehoogd tot 1000 gulden. In Noord-Brabant waren er negentien kantoren waar de gegevens konden worden aangegeven. Schijndel was tot 1885 ingedeeld bij het kantoor in Sint-Oedenrode. Vanaf de tweede helft van 1885 moet men naar Veghel. [1]
Voor zowel Gijsberdien als Wilhelmus zijn in de archieven Memories van successie bewaard. De vijftienjarige Gijsberdien heeft al een erfenis gehad bij het overlijden van haar moeder, die in gemeenschap van goederen met Arnoldus Steenbakkers was getrouwd. Joanna Maria bleek onder andere in het bezit van een vierde gedeelte van een huis, erf en aangelegen landerijen, een paar percelen bouwland en de helft van een perceel weiland. Deze eigendommen zijn verdeeld over haar vier kinderen. Vader Arnoldus wordt wel genoemd, als vader en voogd over de nog minderjarige kinderen.
De nalatenschap van Gijsberdien blijkt onder andere te bestaan uit een achtste gedeelte van een perceel weiland en een veertigste deel van een perceel bouwland. Alles nauwkeurig omschreven in aantallen roeden en ellen. In dit geval erft vader Arnoldus ¼ deel van het bezit, terwijl ¾ deel naar de broers en zussen gaat; Gijsbertus, Peter, Wilhelmus, Anna Maria, Johannes en Adrianus.
Als twee jaar later Wilhelmus overlijdt, zien we in zijn bezittingen onder andere een onverdeeld 1/64ste deel van een perceel rijweg en bouwland en een onverdeeld 1/128ste deel van een perceel weiland. In dit geval gaat de helft naar zijn ouders en de andere helft naar broers en zussen; Gijsbertus, Peter, Anna Maria, Johannes en Adrianus.
Het ontstaan van steeds kleinere percelen en de snelheid waarmee dit kan gebeuren, worden door de geschiedenis van Anna Maria wel goed zichtbaar. Zij bezit, in theorie, op haar 22ste verjaardag diverse stukken grond uit drie erfenissen. Dat het in de praktijk bij een stukje grond kan gaan om een weiland niet groter dan een badlaken is ook voorstelbaar. Vooralsnog blijft alles in gemeenschappelijk bezit binnen het gezin van vader Arnoldus.
Het verhaal van de erfenissen gaat verder als in 1863 vader Arnoldus Steenbakkers komt te overlijden. Ook dan is er een Memorie van successie, waarin zijn vijf kinderen als erfgenaam worden genoemd elk voor 1/5 deel. Drie jaar later, in 1866, zijn de jongens en de weduwe Gijsberdien van den Dungen aanwezig bij de uiteindelijke boedelscheiding. Daar is heel wat werk aan vooraf gegaan. Anna Maria wordt vertegenwoordigd door haar echtgenoot Hendrikus Vugts.
Notaris Van Beverwijk beschrijft alles in een notariële akte van vijftien bladzijden. Zo wordt uitgelegd dat de eerste twee huwelijken van Arnoldus werden gesloten onder het wetboek van Napoleon. Het huwelijk met Gijsberdien vond plaats onder het Nederlands Burgerlijk Wetboek (dat in 1838 van kracht werd). Er wordt omschreven welke zaken deel uitmaken van de diverse nalatenschappen (van Joanna Maria, Gijsberdien, Wilhelmus en Arnoldus). En er volgt een schatting van de waarde van de betreffende roerende en onroerende goederen. Per nalatenschap komt een totaalbedrag in beeld, dat vervolgens met de bijbehorende verdeelsleutel over de rechthebbende personen wordt verdeed.
Door per persoon de betreffende bedragen op te tellen, wordt de waarde duidelijk waar iemand bij de boedelscheiding aanspraak op kan maken. Vervolgens worden de bezittingen, op basis van de vastgestelde waarden, verdeeld over de verschillende personen. En zo wordt, na ongetwijfeld heel wat puzzelen, het badlaken toch weer wat groter. Het staat er allemaal, beknopt, helder en overzichtelijk, maar er moet sprake zijn geweest van veel en langdurig overleg met en tussen allerlei partijen. In de akte wordt in elk geval vastgelegd dat: “…. de deelgenoten verklaarden, de in deze akte behandelde gemeenschap naar onderling genoegen te hebben gescheiden en verdeeld, daarmede volkomen tevreden te zijn, diensvolgend afstand te doen van hetgeen dezen aan den anderen heeft toebedeeld,….”
Anna Maria erft de onverdeelde helft in een huis, erf en bouwland. En daarnaast een huis met twee woningen, erven en bouwland in “het Elschot op de Akkers”, ter waarde van 565 gulden, in het kadaster geregistreerd onder de nummers A 2500, 2501 en 2502.
Het waren eenvoudige optrekjes: in de Schijndelse klassificatie “tiende en elfde klasse (…) arbeiders woningen.” [2] Volgens de kadastrale archieven elk 60 m2 groot. De twee huisjes waren in de jaren 1830 gebouwd op bouwland dat op naam stond van de, in die jaren, minderjarige broers Gijsbertus en Peter en werden als hun eigendom geregistreerd. Ze worden in 1860 verkocht aan vader Arnoldus. Als deze drie jaar later komt te overlijden, belanden ze in de erfenis en bij de boedelscheiding in 1866 uiteindelijk bij Anna Maria. Beter gezegd in het gemeenschappelijk bezit van Hendrikus en Anna Maria. Want het is op 14 februari 1868 dat Hendrikus de verkoopakte zal ondertekenen en deze percelen overgaan en in bezit komen van Gijsberdien Verhagen, in de akte omschreven als “grondeigenares”, voor een bedrag van fl. 380,-.[3]
| Bronnen, noten en/of referenties |