U kunt ons steunen door lid van de Heemkundekring Schijndel te worden. Iedere dinsdagochtend zijn wij tussen 10 en 12 uur in de heemkamer: Cultureel Centrum 't Spectrum, Steeg 9 g, Schijndel. |
Bewerken van Landbouwschool
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
Deze bewerking kan ongedaan gemaakt worden. Hieronder staat de tekst waarin de wijziging ongedaan is gemaakt. Controleer voor het publiceren of het resultaat gewenst is.
Huidige versie | Uw tekst | ||
Regel 4: | Regel 4: | ||
=== '''Geschiedenis in het kort.''' === | === '''Geschiedenis in het kort.''' === | ||
* 1922: De | * 1922: De Nederlandse Christelijke Boerenbond (N.C.B.) richt in Schijndel haar eerste Lagere Landbouwschool op met steun van pastoor Donders. | ||
* Begonnen wordt met drie lokalen in het, uit 1832 stammende, gebouw van de | * Begonnen wordt met drie lokalen in het, uit 1832 stammende, gebouw van de Openbare Lagere School. | ||
* Begonnen wordt met 52 leerlingen | * Begonnen wordt met 52 leerlingen verdeel over een eerste, een tweede en een derde klas, met drie leerkrachten. | ||
* | * Leerling aantal loopt tot begin van de oorlog op tot rond de 100- 120. | ||
* Op 22 Oktober 1941 heft de Duitse bezetter de NCB, de KNBTB en andere katholiek vakorganisaties op. | * Op 22 Oktober 1941 heft de Duitse bezetter de NCB, de KNBTB en andere katholiek vakorganisaties op. | ||
* Na de oorlog verliest de school zijn | * Na de oorlog verliest de school zijn regio functie door het openen van scholen in Berlicum, Oirschot, Boekel, Veghel en St. Oederode. | ||
* In 1950 wordt voor het eerst een emigranten cursus gegeven. | * In 1950 wordt voor het eerst een emigranten cursus gegeven. | ||
* In 1955 wordt de school verbouwd. | * In 1955 wordt de school verbouwd. | ||
* Op 10 oktober 1958 krijgt de | * Op 10 oktober 1958 krijgt de Boerenbond Schijndel de beschikking over het hele gebouw Hoofdstraat 39 | ||
* Begin 1967 wordt het nieuwe schoolgebouw aan de | * Begin 1967 wordt het nieuwe schoolgebouw aan de Steeg betrokken en wordt het gebouw aan de hoofdstraat, na 135 jaar, gesloopt. | ||
In 1899 heeft het provinciaal bestuur van de NCB een nogal merkwaardige opvatting over het nut van onderwijs voor de boerenkinderen. Bij een wetsontwerp in de tweede kamer tot invoering van de leerplicht laat het bestuur weten hoe het over onderwijs denkt. | In 1899 heeft het provinciaal bestuur van de NCB een nogal merkwaardige opvatting over het nut van onderwijs voor de boerenkinderen. Bij een wetsontwerp in de tweede kamer tot invoering van de leerplicht laat het bestuur weten hoe het over onderwijs denkt. | ||
==='''Uit een schrijven van de NCB 1899:''' === | ==='''Uit een schrijven van de NCB 1899:''' === | ||
“dat het schoolgaan zoveel mogelijk moet worden beperkt. Een boerenknaap wordt door lang schoolgaan en theoretische kennis voor zijn vak onbekwaam. Wat de landbouwkennis betreft, deze zal hij op het veld beter leeren dan in de school. Het is voor een boerenknaap niet alleen nutteloos maar ook schadelijk en gevaarlijk voor lichaam en ziel, in de duisternis van den avond een half uur ver op en neer naar school te gaan. Zijne landbouwkennis op het veld opgedaan, zal vanzelf volmaakt worden | “dat het schoolgaan zoveel mogelijk moet worden beperkt. Een boerenknaap wordt door lang schoolgaan en theoretische kennis voor zijn vak onbekwaam. Wat de landbouwkennis betreft, deze zal hij op het veld beter leeren dan in de school. Het is voor een boerenknaap niet alleen nutteloos maar ook schadelijk en gevaarlijk voor lichaam en ziel, in de duisternis van den avond een half uur ver op en neer naar school te gaan. Zijne landbouwkennis op het veld opgedaan, zal vanzelf volmaakt worden den Boerenbond, door menigvuldige vergaderingen en besprekingen, door vakbladen en voordrachten. Nu gaat de Regering zelve zich leenen, om hem in de vroege jeugd van zijn werk te ontwennen, hem aan ledigheid en drankzucht over te laten en hem vroegtijdig in aanraking te brengen met het andere geslacht”. | ||
==='''De R.K. Boerenbond te Schijndel denkt daar 5 jaar later anders over.''' === | ==='''De R.K. Boerenbond te Schijndel denkt daar 5 jaar later anders over.''' === | ||
Regel 28: | Regel 27: | ||
==='''1922 De oprichting van de R.K. Lagere Landbouwschool''' === | ==='''1922 De oprichting van de R.K. Lagere Landbouwschool''' === | ||
De afdeling onderwijs van de N.C.B (als taak: scholen op te richten of te doen oprichten, waar de NCB dit nodig acht) bestaat dan uit de dagelijkse besturen van vier middelbare landbouwscholen en de boerinnenschool te Lierop. | De afdeling onderwijs van de N.C.B (als taak: scholen op te richten of te doen oprichten, waar de NCB dit nodig acht) bestaat dan uit de dagelijkse besturen van vier middelbare landbouwscholen en de boerinnenschool te Lierop. | ||
In 1922 sluiten twee lagere landbouwscholen zich aan, de [[Boerenbond Schijndel]] en St. Anthonis die op eigen initiatief zijn gekomen tot oprichting van deze scholen. De landbouwschool in | In 1922 sluiten twee lagere landbouwscholen zich aan, de [[Boerenbond Schijndel]] en St. Anthonis die op eigen initiatief zijn gekomen tot oprichting van deze scholen. De landbouwschool in Schijndelkomt mede door de steun van pastoor Donders tot stand. <br> | ||
* 1 juni 1922 de officiële opening van de school te Schijndel<br> | * 1 juni 1922 de officiële opening van de school te Schijndel<br> | ||
* 2 juni 1922 de officiële opening van de school te St. Anthonis<br> | * 2 juni 1922 de officiële opening van de school te St. Anthonis<br> | ||
Regel 41: | Regel 40: | ||
# Huurprijs per jaar f. 500.-<br> | # Huurprijs per jaar f. 500.-<br> | ||
Niemand voorziet dan dat deze lagere landbouwschool tot 1967 in dit oude gebouw gehuisvest zal blijven dat in 1922 al is afgekeurd voor het onderwijs. | Niemand voorziet dan dat deze lagere landbouwschool tot 1967 in dit oude gebouw gehuisvest zal blijven dat in 1922 al is afgekeurd voor het onderwijs. | ||
==='''Beheer van de school''' === | ==='''Beheer van de school''' === | ||
Regel 62: | Regel 46: | ||
'''De samenstelling van het gedelegeerd bestuur in 1922:''' <br> | '''De samenstelling van het gedelegeerd bestuur in 1922:''' <br> | ||
Voorzitter: [[ | Voorzitter: [[H.J.M. Donders]], pastoor en geestelijk adviseur van NCB-Schijndel<br> | ||
Ondervoorzitter: [[ | Ondervoorzitter: [[J. J. Janssens]], Burgemeester van Schijndel<br> | ||
Secretaris: | Secretaris: F.H. de Bruijn, gemeentesecretaris<br> | ||
Penningmeester: Adr. Schellekens<br> | Penningmeester: Adr. Schellekens<br> | ||
Bestuursleden van de NCB Schijndel: A. | Bestuursleden van de NCB Schijndel: A. v.d. Oetelaar, W.J. de Visser en J. v.d. Westelaken<br> | ||
Volgens rooster treden de bestuursleden om beurten af en dienen door het hoofdbestuur van de NCB herbenoemd te worden.<br> | Volgens rooster treden de bestuursleden om beurten af en dienen door het hoofdbestuur van de NCB herbenoemd te worden.<br> | ||
==='''Onderwijsgevend personeel''' === | |||
Directeur: J.B. Vereijken van 1 mei tot 15 oktober 1922<br> | |||
Directeur: J.A. Zijlmans van oktober 1922 tot in de oorlogsjaren.<br><br> | |||
J. Wouters R.K. priester: Maatschappijleer <br> | |||
H. Steenbakkers , R.K. priester: Godsdienstleer: <br> | |||
J.B. Vereijken: landbouwvakken. <br> | |||
==='''Leerlingen''' === | ==='''Leerlingen''' === | ||
In | In 1922 hebben 64 leerlingen zich aangemeld, echter 12 zijn dan nog geen 13 jaar oud en worden dus afgewezen. | ||
* 10 leerlingen van 13 jaar<br> | * 10 leerlingen van 13 jaar<br> | ||
* 10 leerlingen van 14 jaar<br> | * 10 leerlingen van 14 jaar<br> | ||
Regel 81: | Regel 73: | ||
De derde klas met 10 leerlingen een dag per week.<br> | De derde klas met 10 leerlingen een dag per week.<br> | ||
Vijf van de tien leerlingen die in de derde klas zijn gestart halen in 1924 hun einddiploma waaronder twee Schijndelse jongens: Ant. van de Oetelaar, geboren 18-01-1904 [[Borne]] D81 en Andr. | Vijf van de tien leerlingen die in de derde klas zijn gestart halen in 1924 hun einddiploma waaronder twee Schijndelse jongens: Ant. van de Oetelaar, geboren 18-01-1904 [[Borne]] D81 en Andr. V.d. Boogaard, geboren 12.04.1906, [[Elschot]] F108.<br> | ||
De Schijndelse landbouwschool heeft duidelijk een streekfunctie. 70 leerlingen die op 31 december 1923 de school bezoeken :<br> | De Schijndelse landbouwschool heeft duidelijk een streekfunctie. 70 leerlingen die op 31 december 1923 de school bezoeken :<br> | ||
Regel 97: | Regel 89: | ||
Dat examen bestaat uit 2 delen:<br> | Dat examen bestaat uit 2 delen:<br> | ||
# een dag schriftelijk onder toezicht van rijkslandbouwconsulent Deckers.<br> | # een dag schriftelijk onder toezicht van rijkslandbouwconsulent Deckers.<br> | ||
# acht dagen later neemt dezelfde consulent | # acht dagen later neemt dezelfde consulent met mondeling examen af.<br> | ||
Op 1 mei 1926 is de 4-jarige proeftijd voorbij en is de school als het ware geslaagd.<br> | Op 1 mei 1926 is de 4-jarige proeftijd voorbij en is de school als het ware geslaagd.<br> | ||
Regel 103: | Regel 95: | ||
Op 22 oktober 1941 heft de Duitse bezetter de NCB en andere katholieke vakorganisaties op en vervangt deze door de “Landstand” om zodoende greep te krijgen op de landbouw- en huishoudscholen die deels van de NCB zijn. Dat dit niet geheel gelukt is blijkt uit het feit dat er in 1942 en 1943 nog eindexamens werden afgenomen. In de jaren 1941 t/m 1944 organiseert de gemeente Schijndel “Algemene Tuinbouw cursussen” in de voormalige openbare school aan de [[Wijbosscheweg]]. Het hoofd van deze cursussen is de heer H. Erkelens.<br> | Op 22 oktober 1941 heft de Duitse bezetter de NCB en andere katholieke vakorganisaties op en vervangt deze door de “Landstand” om zodoende greep te krijgen op de landbouw- en huishoudscholen die deels van de NCB zijn. Dat dit niet geheel gelukt is blijkt uit het feit dat er in 1942 en 1943 nog eindexamens werden afgenomen. In de jaren 1941 t/m 1944 organiseert de gemeente Schijndel “Algemene Tuinbouw cursussen” in de voormalige openbare school aan de [[Wijbosscheweg]]. Het hoofd van deze cursussen is de heer H. Erkelens.<br> | ||
Doordat het gemeentehuis in 1944 voor een groot gedeelte door brand is verwoest kan de school niet direct een herstart maken in haar school. De resterende archieven en het gemeentelijk apparaat worden namelijk overgebracht naar de landbouwschool. Het is gelukkig van korte duur want op 16 december 1948 verhuist de gemeentesecretarie naar de van de familie Bolsius gekochte [[Villa Rozenburg]]. Het bestuur van de NCB heeft echter in de tussentijd niet stilgezeten en hebben het, niet geheel afgebrande, gemeentehuis tijdelijk ingericht om het landbouwonderwijs weer op te starten. '''Op 28 mei 1947''' is de heropening van de Schijndelse landbouwschool. Er zijn nu 96 leerlingen, verdeeld over 1e, 2e en 3e leerjaar. De heer Zijlmans heeft inmiddels afscheid genomen van de school en de heer A.A. van Tilborg volgt hem op als hoofd van de school. Was de school voorheen in het algemeen een streekschool dan verandert dat in 1947. Op 31 december zijn er 99 leerlingen waarvan 64 uit Schijndel. | |||
Doordat het gemeentehuis in 1944 voor een groot gedeelte door brand is verwoest kan de school niet direct een herstart maken in haar school. De resterende archieven en het gemeentelijk apparaat worden namelijk overgebracht naar de landbouwschool. Het is gelukkig van korte duur want op 16 december 1948 verhuist de gemeentesecretarie naar de van de | |||
De heer Zijlmans heeft inmiddels afscheid genomen van de school en de heer | |||
Op 31 december zijn er 99 leerlingen waarvan 64 uit Schijndel. | |||
==='''Verminderende toestroom leerlingen na de oorlog''' === | ==='''Verminderende toestroom leerlingen na de oorlog''' === | ||
Na de oorlog verliest de | Na de oorlog verliest de schoolzijn regionale functie door het openen van scholen in Berlicum, Oirschot, Boekel, Veghel en Sint Oedenrode. | ||
Voor de Schijndelse boeren zijn er na de oorlog niet veel uitbreidingsmogelijkheden (b.v. zonen). | Voor de Schijndelse boeren zijn er na de oorlog niet veel uitbreidingsmogelijkheden ( b.v. zonen). Om de landbouwschool aantrekkelijker te maken voegt het bestuur in 1955 het extra vak handvaardigheid toe. Doel van dit vak is het leren metselen en praktisch timmeren zodat de boer zelf thuis allerhande karweitjes kan opknappen tot zelfs het eigenhandig bouwen van varkensstallen. Als extra voordeel van het nieuwe vak geldt, dat de overgang van de landbouwschool naar de L.T.S nu mogelijk is zonder een jaar verlies. Ook nieuw in 1956 is de start van de groentevakschool. Tegelijkertijd heeft het bestuur plannen om het tuinbouwonderwijs uit te breiden.<br> | ||
Om de landbouwschool aantrekkelijker te maken voegt het bestuur in 1955 het extra vak handvaardigheid toe. Doel van dit vak is het leren metselen en praktisch timmeren zodat de boer zelf thuis allerhande karweitjes kan opknappen tot zelfs het eigenhandig bouwen van varkensstallen. Als extra voordeel van het nieuwe vak geldt, dat de overgang van de landbouwschool naar de L.T.S nu mogelijk is zonder een jaar verlies. | |||
Ook nieuw in 1956 is de start van de groentevakschool. Tegelijkertijd heeft het bestuur plannen om het tuinbouwonderwijs uit te breiden.<br> | |||
'''1958''' <br> | '''1958''' <br> | ||
Doordat de | Doordat de avondnijverheidsschool inmiddels verhuisd is naar de [[Lagere Technische School]] krijgt het bestuur op 10 oktober 1958 weer de beschikking over de gehele school, voorheen slechts drie lokalen. Vanaf 1959 kunnen de leerlingen na het tweede leerjaar uit twee gelijkwaardige opleidingen :<br> | ||
# Landbouwonderijs<br> | # Landbouwonderijs<br> | ||
# Tuinbouwonderwijs<br> | # Tuinbouwonderwijs<br> | ||
'''De R.K. Lagere landbouwschool verandert daarmee in De R.K. Lagere land- en tuinbouwschool.'''<br> | |||
Vakken worden uitgebreid met Engels en in het 3e en 4e leerjaar komt het praktijkonderwijs zoals:<br> | Vakken worden uitgebreid met Engels en in het 3e en 4e leerjaar komt het praktijkonderwijs zoals:<br> | ||
* Praktische motorkennis<br> | * Praktische motorkennis<br> | ||
* Reparatie en onderhoud van landbouwwerktuigen,<br> | * Reparatie en onderhoud van landbouwwerktuigen,<br> | ||
* Praktijk veeteelt waaronder ook pluimveeteelt<br> | * Praktijk veeteelt waaronder ook pluimveeteelt<br> | ||
In 1962 doet de school een eerste poging tot het bouwen van een nieuwe school. | In 1962 doet de school een eerste poging tot het bouwen van een nieuwe school. Het zal nog tot '''1966''' duren eer het bestuur en de leerlingen hun intrek kunnen nemen in '''[[Steeg]] 6.'''<br> | ||
Het zal nog tot '''1966''' duren eer het bestuur en de leerlingen hun intrek kunnen nemen in '''[[Steeg]] 6.'''<br> | |||
== ''' | ==='''Nieuwe toekomstmogelijkheden voor de school?''' === | ||
In '''1969''' doet '''het eerste meisje''' haar intrede op de school. Ondanks de groeiende belangstelling uit niet agrarische kringen voor het land – en tuinbouwonderwijs neemt in de jaren na de bouw van de nieuwe school het leerlingenaantal drastisch af. '''In 1971''' doet de gemeente Schijndel een poging de school samen te voegen met de gemeentelijke L.T.S. ( openbare) tot slechts een scholengemeenschap. Dit stuit echter op bezwaren bij de katholieke NCB. De fusie gaat dus niet door. Als er een naamsverandering komt in het jaar '''1973''' in Lagere agrarische school (LAS) neemt het aantal leerlingen weer toe waaronder ook veel meisjes. '''1985''' is het topjaar wat het aantal leerlingen betreft : 285 dagschool en 80 leerlingen vakschool.<br> | |||
==='''Het einde van de landbouwschool in Schijndel''' === | |||
De stichting VOS, Voortgezet Onderwijs Schijndel, laat op 2 september 1987 aan de gemeente weten dat zij wil meewerken aan de bestuurlijke eenwording van de drie L.B.O. scholen te Schijndel namelijk de LTS, de LAS, en de LHNO- school Sancta Maria, beter bekend als de [[Huishoudschool]]. De reden hiervan is de daling van de leerlingenaantallen van alle drie de scholen. <br> | |||
< | |||
==='''Op 1 juli 1988 is de fusie een feit.''' === | |||
# Er komt een L.B.O. scholengemeenschap per 1 augustus 1989<br> | |||
# De stichting VOS bestuurt de scholengemeenschap<br> | |||
Op deze datum komt er dus een einde aan de Schijndelse landbouwschool. | |||
[[Categorie: | [[Categorie:Gebouwen]] | ||
[[Categorie:Onderwijs]] | [[Categorie:Onderwijs]] | ||