Welkom op Schijndelwiki - de encyclopedie voor Schijndel

U kunt ons steunen door lid van de Heemkundekring Schijndel te worden.

Klik HIER om lid te worden

Iedere dinsdagochtend zijn wij tussen 10 en 12 uur in de heemkamer: Cultureel Centrum 't Spectrum, Steeg 9 g, Schijndel.

Bewerken van Schouten, schepenen en dorpsbesturen

Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Waarschuwing: U bent niet aangemeld. Uw IP-adres zal voor iedereen zichtbaar zijn als u wijzigingen op deze pagina maakt. Wanneer u zich aanmeldt of een account aanmaakt, dan worden uw bewerkingen aan uw gebruikersnaam toegeschreven. Daarnaast zijn er andere voordelen.

Deze bewerking kan ongedaan gemaakt worden. Hieronder staat de tekst waarin de wijziging ongedaan is gemaakt. Controleer voor het publiceren of het resultaat gewenst is.

Huidige versie Uw tekst
Regel 13: Regel 13:
== '''De Bodem van Elde, een apart gebied''' ==
== '''De Bodem van Elde, een apart gebied''' ==


Vrij kort na de uitgifte van 1309 volgt een nieuw hertogelijk schrijven. Dit betreft het gebied dat nu nog bekend is als de [[Bodem van Elde]]. Op 13 juni 1314 wordt de westelijke helft van Schijndel met de hertgangen [[Borne]] en [[Elde]] door de hertogelijke rentmeester in erfpacht gegeven aan vier lokale heren uit resp. Sint Oedenrode, Boxtel, Schijndel en Gemonde. Vier rechtsgebieden ofwel [[Vier Gemalen]], nog herkenbaar in een van de straatnamen binnen de Bodem van Elde. Deze heren treden op namens alle inwoners van dit territorium. Ze krijgen de opdracht een deugdelijk reglement te ontwerpen met allerlei verordeningen en maatregelen t.a.v. het gebruik van dat gebied. Dat reglement wordt ter goedkeuring uiteraard voorgelegd aan de hoogschout van ’s-Hertogenbosch. De Bodem van Elde komt onder toezicht te staan van acht schutters, van ieder dorp twee, die een eed van trouw moeten afleggen. Onrechtmatig gebruik van dit grondgebied wordt beboet. Naast het gebruik is ook het onderhoud van de wegen en waterlopen e.d. prima geregeld. In 1802 heeft de bekende [[landmeter]] Hendrik Verhees een mooie kaart getekend van de Bodem van Elde. In dat jaar wordt ‘de Bodem’ na een bestaan van bijna vijf eeuwen onder de vier gemeenten verdeeld.
Vrij kort na de uitgifte van 1309 volgt een nieuw hertogelijk schrijven. Dit betreft het gebied dat nu nog bekend is als de [[Bodem van Elde]]. Op 13 juni 1314 wordt de westelijke helft van Schijndel met de hertgangen [[Borne]] en [[Elde]] door de hertogelijke rentmeester in erfpacht gegeven aan vier lokale heren uit resp. Sint Oedenrode, Boxtel, Schijndel en Gemonde. Vier rechtsgebieden ofwel [[Vier Gemalen]], nog herkenbaar in van de straatnamen binnen de Bodem van Elde. Deze heren treden op namens alle inwoners van dit territorium. Ze krijgen de opdracht een deugdelijk reglement te ontwerpen met allerlei verordeningen en maatregelen t.a.v. het gebruik van dat gebied. Dat reglement wordt ter goedkeuring uiteraard voorgelegd aan de hoogschout van ’s-Hertogenbosch. De Bodem van Elde komt onder toezicht te staan van acht schutters, van ieder dorp twee, die een eed van trouw moeten afleggen. Onrechtmatig gebruik van dit grondgebied wordt beboet. Naast het gebruik is ook het onderhoud van de wegen en waterlopen e.d. prima geregeld. In 1802 heeft de bekende landmeter Hendrik Verhees een mooie kaart getekend van de Bodem van Elde. In dat jaar wordt ‘de Bodem’ na een bestaan van bijna vijf eeuwen onder de vier gemeenten verdeeld.


=='''Een eigen zegel en gemeentewapen''' ==
=='''Een eigen zegel en gemeentewapen''' ==


Een dorpsbestuur wat zichzelf respecteert hanteert een zegel of een wapen. Van de oude schepenbank Schijndel heeft burgemeester  
Een dorpsbestuur wat zichzelf respecteert hanteert een zegel of een wapen. Van de oude schepenbank Schijndel heeft burgemeester  
[[Peter Arnoldus Verhagen (1823 - 1905)|P.A. (Peter) Verhagen]] in de tweede helft van de 19e eeuw de tot dan toe bekende schependomszegels nagetekend nl. een model uit resp. 1382, 1636 en 1819. In 1815 vraagt het gemeentebestuur bij de Hoge Raad van de Adel een nieuw wapen in azuurblauw aan met de beeltenis van Sint [[Servatius]] erin met in zijn rechterhand de kromstaf en in zijn linkerhand een rozenkrans. In 1950 wil het gemeentebestuur graag overgaan tot wijziging van dit wapen. Het zal tot aan het Koninklijk Besluit van 14 april 1958 duren eer de definitieve goedkeuring binnen is en dan krijgt Schijndel een [[Gemeentewapen|wapen]] met de volgende kenmerken: het wapenschild is verdeeld met links in goud drie wassenaars van sabel, herinnerend aan het familiewapen van de familie Van der Leck en geplaatst 2 boven en 1 onder, met daaronder in zilver een jonge eikenboom van sinopel; rechts de H. Servatius met in de rechterhand de kromstaf en zijn linkerhand een sleutel, alles van goud; tenslotte boven het schild een gouden kroon van drie bladeren en twee parels. Als toelichting wordt dan nog aangegeven dat de eivormige afbeeldingen in de kroonvoet rood zijn en de ruitvormige groen. De inkijk in de kroonvoet is rood en de parels tussen en op de kroonbladeren behoren in zilver te worden weergegeven.
[[Peter Arnoldus Verhagen (1823 - 1905)|P.A. (Peter) Verhagen]] in de tweede helft van de 19e eeuw de tot dan toe bekende schependomszegels nagetekend nl. een model uit resp. 1382, 1636 en 1819. In 1815 vraagt het gemeentebestuur bij de Hoge Raad van de Adel een nieuw wapen in azuurblauw aan met de beeltenis van Sint [[Servatius]] erin met in zijn rechterhand de kromstaf en in zijn linkerhand een rozenkrans. In 1950 wil het gemeentebestuur graag overgaan tot wijziging van dit wapen. Het zal tot aan het Koninklijk Besluit van 14 april 1958 duren eer de definitieve goedkeuring binnen is en dan krijgt Schijndel een wapen met de volgende kenmerken: het wapenschild is verdeeld met links in goud drie wassenaars van sabel, herinnerend aan het familiewapen van de familie Van der Leck en geplaatst 2 boven en 1 onder, met daaronder in zilver een jonge eikenboom van sinopel; rechts de H. Servatius met in de rechterhand de kromstaf en zijn linkerhand een sleutel, alles van goud; tenslotte boven het schild een gouden kroon van drie bladeren en twee parels. Als toelichting wordt dan nog aangegeven dat de eivormige afbeeldingen in de kroonvoet rood zijn en de ruitvormige groen. De inkijk in de kroonvoet is rood en de parels tussen en op de kroonbladeren behoren in zilver te worden weergegeven.


== '''Van raadkamer naar raadhuis''' ==
== '''Van raadkamer naar raadhuis''' ==


Een bestuurscollege vraagt natuurlijk om vergaderruimte. Van het oude dorpsbestuur is uit de middeleeuwse periode helemaal niets bekend. In 1663 pas krijgen we in de oude archieven een aanwijzing dat men vergadert in een van de kamers van herberg de Valk, gelegen naast het huidige pand [[Hoofdstraat 85]]. Daar zou ook een lindeboom gestaan hebben en een aanplakbord. In de 18e eeuw bouwt men een eenvoudig raadhuis en schooltje op het kerkhof van de [[Servatiusparochie centrum]]. Naarmate de gemeente groeit is er behoefte aan een ruimer gebouw en daarom laat men in 1791 een zeer fraai raadhuis bouwen in de [[Hoofdstraat]], naast het huidige pand van [[Hoofdstraat 97|slagerij Van Rooij]] uit 1893. Dat [[oude Raadhuis]] is in 1944 tijdens de [[granaatweken]] dusdanig verwoest dat het uiteindelijk is gesloopt. Tijdelijk heeft men toen [[villa Rozenburg]] in gebruik genomen als gemeentehuis, waarna in 1957 het [[Gemeentehuis|gebouw]] aan de [[Markt]] is betrokken. In de jaren ’90 van de 20e eeuw is dat weer fors uitgebreid, zodat alle gemeentelijke afdelingen onder één dak konden worden ondergebracht.
Een bestuurscollege vraagt natuurlijk om vergaderruimte. Van het oude dorpsbestuur is uit de middeleeuwse periode helemaal niets bekend. In 1663 pas krijgen we in de oude archieven een aanwijzing dat men vergadert in een van de kamers van herberg de Valk, gelegen naast het huidige pand Hoofdstraat 85. Daar zou ook een lindeboom gestaan hebben en een aanplakbord. In de 18e eeuw bouwt men een eenvoudig raadhuis en schooltje op het kerkhof van de [[Servatiusparochie centrum]]. Naarmate de gemeente groeit is er behoefte aan een ruimer gebouw en daarom laat men in 1791 een zeer fraai raadhuis bouwen in de [[Hoofdstraat]], naast het huidige pand van slagerij Van Rooij uit 1893. Dat [[oude Raadhuis]] is in 1944 tijdens de [[granaatweken]] dusdanig verwoest dat het uiteindelijk is gesloopt. Tijdelijk heeft men toen [[villa Rozenburg]] in gebruik genomen als gemeentehuis, waarna in 1957 het gebouw aan de [[Markt]] is betrokken. In de jaren ’90 van de 20e eeuw is dat weer fors uitgebreid, zodat alle gemeentelijke afdelingen onder één dak konden worden ondergebracht.


== '''Veranderingen in en na de Franse Tijd''' ==  
== '''Veranderingen in en na de Franse Tijd''' ==  
Al uw bijdragen aan Schijndelwiki kunnen bewerkt, gewijzigd of verwijderd worden door andere gebruikers. Als u niet wilt dat uw teksten rigoureus aangepast worden door anderen, plaats ze hier dan niet.
U belooft ook dat u de oorspronkelijke auteur bent van dit materiaal of dat u het hebt gekopieerd uit een bron in het publieke domein of een soortgelijke vrije bron (zie Schijndelwiki:Auteursrechten voor details). Gebruik geen materiaal dat beschermd wordt door auteursrecht, tenzij u daarvoor toestemming hebt!

Om de wiki te beschermen tegen geautomatiseerde bewerkingsspam vragen wij u vriendelijk de volgende CAPTCHA op te lossen:

Annuleren Hulp bij bewerken (opent in een nieuw venster)