U kunt ons steunen door lid van de Heemkundekring Schijndel te worden. Iedere dinsdagochtend zijn wij tussen 10 en 12 uur in de heemkamer: Cultureel Centrum 't Spectrum, Steeg 9 g, Schijndel. |
Bewerken van Openbare Lagere School Hoofdstraat
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
Deze bewerking kan ongedaan gemaakt worden. Hieronder staat de tekst waarin de wijziging ongedaan is gemaakt. Controleer voor het publiceren of het resultaat gewenst is.
| Huidige versie | Uw tekst | ||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
== '''Openbare Lagere School, Hoofdstraat | == '''Openbare Lagere School, Hoofdstraat 39''' == | ||
=== '''Geschiedenis.''' === | === '''Geschiedenis.''' === | ||
[[Bestand:Openbare lagere school Hoofdstraat 1910-01.png|400px|thumb|ca 1910 Openbare lagere School met speelplein aan Hoofdstr | [[Bestand:Openbare lagere school Hoofdstraat 1910-01.png|400px|thumb|ca 1910 Openbare lagere School met speelplein aan Hoofdstr 39,Aan de rechterzijde het huis van het hoofd der school.]] | ||
[[Bestand:Openbare lagere school Hoofdstraat 1960-01.png|400px|thumb|Achterzijde openbare lagere school Hoofdstraat 39 in de jaren 1960]] | |||
[[Bestand:Openbare lagere school Hoofdstraat 1960-01.png|400px|thumb|Achterzijde openbare lagere school Hoofdstraat | [[Bestand:Openbare lagere school Hoofdstraat 1960-02.png|400px|thumb|Achterzijde openbare lagere school Hoofdstraat 39 in de jaren 1960]] | ||
[[Bestand:Openbare lagere school Hoofdstraat 1960-02.png|400px|thumb|Achterzijde openbare lagere school Hoofdstraat | |||
Het is ons niet bekend wanneer de "Eerste Openbare School" van Schijndel officieel van start is gegaan.<br> | Het is ons niet bekend wanneer de "Eerste Openbare School" van Schijndel officieel van start is gegaan.<br> | ||
Wat we wel weten is dat in 1400 voor het eerst in Schijndel een kosterij vermeld wordt. Deze eerste vermelding van een koster zou verband kunnen houden met de oprichting van het schoolgebouw op het kerkhof, waar ook de schoolmeesters woning stond. Dit kerkhof ligt naast de St. [[Servatiuskerk]]. Tot 1832 staat hier een gebouw(tje) waar les in gegeven wordt. <br> | Wat we wel weten is dat in 1400 voor het eerst in Schijndel een kosterij vermeld wordt. Deze eerste vermelding van een koster zou verband kunnen houden met de oprichting van het schoolgebouw op het kerkhof, waar ook de schoolmeesters woning stond. Dit kerkhof ligt naast de St. [[Servatiuskerk]]. Tot 1832 staat hier een gebouw(tje) waar les in gegeven wordt. <br> | ||
In 1806 werd een nieuwe Schoolwet in werking gesteld, die ervoor zorgde dat het onderwijs in Nederland voortaan aan overheidscontrole en -inspectie onderhevig was. De meeste lagere scholen waren openbare scholen, die direct onder de nieuwe Schoolwet vielen. Is dat ook in Schijndel het geval? <br> | In 1806 werd een nieuwe Schoolwet in werking gesteld, die ervoor zorgde dat het onderwijs in Nederland voortaan aan overheidscontrole en -inspectie onderhevig was. De meeste lagere scholen waren openbare scholen, die direct onder de nieuwe Schoolwet vielen. Is dat ook in Schijndel het geval? <br> | ||
In 1832 laat de gemeente aan de [[Hoofdstraat]] (nummer | In 1832 laat de gemeente aan de [[Hoofdstraat]] (nummer 39) een nieuwe school bouwen, de school draagt de naam "Eerste Openbare Lagere School". <br> | ||
Van 1840 tot 1850 geeft de al bejaarde heer Kaub als enige les aan enige honderden kinderen waarvan er velen slechts tijdelijk de school bezochten. <br> | Van 1840 tot 1850 geeft de al bejaarde heer Kaub als enige les aan enige honderden kinderen waarvan er velen slechts tijdelijk de school bezochten. <br> | ||
[[ | Dhr. [[Kaub]] is tevens diaken van de hervormde gemeente. <br> | ||
In 1843 bezoek inspecteur H. Wijnbeek het eerste schooldistrict en de eerste afdeling Brabant waar onder Schijndel valt. Een stukje uit zijn verslag: "In het groote, voortreffelijke lokaal te Schijndel, voorzien van al het benoodigde, onderwijst de bejaarde C. J. Kaub naar de in deze streken zelden gevolgde leerwijze van Prinsen 12, met gelukkig gevolg." En een stukje verder: "De 30 onderwijzers der landgemeenten van dit schooldistrict zijn van de Roomsche godsdienst, uitgezonderd Claessen te St. Oedenrode en Kaub te Schijndel." <br> | In 1843 bezoek inspecteur H. Wijnbeek het eerste schooldistrict en de eerste afdeling Brabant waar onder Schijndel valt. Een stukje uit zijn verslag: "In het groote, voortreffelijke lokaal te Schijndel, voorzien van al het benoodigde, onderwijst de bejaarde C. J. Kaub naar de in deze streken zelden gevolgde leerwijze van Prinsen 12, met gelukkig gevolg." En een stukje verder: "De 30 onderwijzers der landgemeenten van dit schooldistrict zijn van de Roomsche godsdienst, uitgezonderd Claessen te St. Oedenrode en Kaub te Schijndel." <br> | ||
Ook de [[Zusters van Liefde]] waren te spreken over de kwaliteiten van dhr. Kaub als leerkracht: "De toenmalige openbare school van Schijndel, die zoowel door meisjes als door jongens bezocht werd, stond onder het bestuur van den reeds vermelden protestanschen meester Kaub. 't Strikt neutrale onderwijs, dat de kinderen daar ontvingen en dat - 't moet meester Kaub ter eere worden erkend - voor dien tijd heel goed was te noemen, …"<br> | Ook de [[Zusters van Liefde]] waren te spreken over de kwaliteiten van dhr. Kaub als leerkracht: "De toenmalige openbare school van Schijndel, die zoowel door meisjes als door jongens bezocht werd, stond onder het bestuur van den reeds vermelden protestanschen meester Kaub. 't Strikt neutrale onderwijs, dat de kinderen daar ontvingen en dat - 't moet meester Kaub ter eere worden erkend - voor dien tijd heel goed was te noemen, …"<br> | ||
| Regel 31: | Regel 30: | ||
In 1922 bouwt de gemeente een nieuwe school in de [[Pompstraat]] welke op 1 januari 1923 door de Eerste Openbare School in gebruik genomen wordt.<br> | In 1922 bouwt de gemeente een nieuwe school in de [[Pompstraat]] welke op 1 januari 1923 door de Eerste Openbare School in gebruik genomen wordt.<br> | ||
In 1920 is echter een eind gekomen aan de schoolstrijd door de wettelijke gelijkstelling van het openbaar en het bijzonder onderwijs. Begin twintiger jaren wordt door het Rooms Katholiek kerkbestuur een "bijzondere", lees rooms katholieke, lagere school voor jongens gesticht.<br> Op 21 juli 1922 worden 3 lokalen van de Eerste Openbare Lagere jongensschool aan de Hoofdstraat | In 1920 is echter een eind gekomen aan de schoolstrijd door de wettelijke gelijkstelling van het openbaar en het bijzonder onderwijs. Begin twintiger jaren wordt door het Rooms Katholiek kerkbestuur een "bijzondere", lees rooms katholieke, lagere school voor jongens gesticht.<br> Op 21 juli 1922 worden 3 lokalen van de Eerste Openbare Lagere jongensschool aan de Hoofdstraat 39 overgedragen aan het RK kerkbestuur om daar een RK lagere jongensschool te beginnen. <br> | ||
Eer het jaar 1923 om was had pastoor [[Hendrik Johannes Maria Donders (1870 - 1932)|H.J.M. Donders]] er voor gezorgd dat de Openbare Lagere School omgezet werd in een RK Lagere School. Het personeel werd zonder meer overgenomen en op 1 januari 1924 startte de school in het schoolgebouw aan de Pompstraat nummer 25. Een aantal personeelsleden gaat op de R.K. Sint [[Lambertus School]] aan het werk, onder andere de heer [[J.P. Jan van Bussel]], die op de openbare jongensschool het hoofd was, en de heer H. Erkelens.<br> | Eer het jaar 1923 om was had pastoor [[Hendrik Johannes Maria Donders (1870 - 1932)|H.J.M. Donders]] er voor gezorgd dat de Openbare Lagere School omgezet werd in een RK Lagere School. Het personeel werd zonder meer overgenomen en op 1 januari 1924 startte de school in het schoolgebouw aan de Pompstraat nummer 25. Een aantal personeelsleden gaat op de R.K. Sint [[Lambertus School]] aan het werk, onder andere de heer [[J.P. Jan van Bussel]], die op de openbare jongensschool het hoofd was, en de heer H. Erkelens.<br> | ||
<br> | <br> | ||
| Regel 39: | Regel 38: | ||
<br> | <br> | ||
<br> | <br> | ||
=== '''De leerkrachten.''' === | === '''De leerkrachten.''' === | ||
[[Bestand:Openbare lagere school Hoofdstraat 01.jpg|400px|thumb|Leerkrachten van de Openbare lagere school aan de Hoofdstraat. | [[Bestand:Openbare lagere school Hoofdstraat 01.jpg|400px|thumb|Leerkrachten van de Openbare lagere school aan de Hoofdstraat.]] | ||
'''Leerkrachten van de Openbare lagere school aan de Hoofdstraat.'''<br> | '''Leerkrachten van de Openbare lagere school aan de Hoofdstraat.'''<br> | ||
Rij A: 1. Hendrikus Erkelens, 2. F.L.P. Tielemans, 3. J.P. van Bussel. <br> | Rij A: 1. Hendrikus Erkelens, 2. F.L.P. Tielemans, 3. J.P. van Bussel. <br> | ||
| Regel 60: | Regel 57: | ||
=== '''Herinneringen.''' === | === '''Herinneringen.''' === | ||
[[Petrus Josephus Maria van der Spank (1902 - 1990)|Pieter van der Spank]], geboren 1902, zoon van gemeentesecretaris | [[Petrus Josephus Maria van der Spank (1902 - 1990)|Pieter van der Spank]], geboren 1902, zoon van gemeentesecretaris van der Spank. | ||
Lager onderwijs genoten Pieter en zijn vriendjes op de openbare lagere school aan de Hoofdstraat. De meesters waren Michels (de vader van de Nijmeegse hoogleraar), Jansen, Herbricht, Gooden, Wonders, Schiks en van Bussel. Deze laatste is het eerste hoofd geworden van de katholieke jongensschool Sint [[Lambertus School]] aan de [[Pompstraat]]. Van bovenmeester Michels weet Pieter nog, dat als hij iets niet goed had gedaan, van hem steevast te horen kreeg; "jij kind van zulke nette ouders, jij prul, vlug de hoek in". Daarbij trok hij zich als extra uiting van verontwaardiging aan zijn baard. <br> | Lager onderwijs genoten Pieter en zijn vriendjes op de openbare lagere school aan de Hoofdstraat. De meesters waren Michels (de vader van de Nijmeegse hoogleraar), Jansen, Herbricht, Gooden, Wonders, Schiks en van Bussel. Deze laatste is het eerste hoofd geworden van de katholieke jongensschool Sint [[Lambertus School]] aan de [[Pompstraat]]. Van bovenmeester Michels weet Pieter nog, dat als hij iets niet goed had gedaan, van hem steevast te horen kreeg; "jij kind van zulke nette ouders, jij prul, vlug de hoek in". Daarbij trok hij zich als extra uiting van verontwaardiging aan zijn baard. <br> | ||
| Regel 81: | Regel 78: | ||
<br> | <br> | ||
[[Bestand:Openbare lagere school Hoofdstraat 1902- 1903.jpg|400px|thumb|Klassenfoto van de 3e klas van de openbare lagere school aan de Hoofdstraat 1902 - 1903. Voor meer details klik [https://www.heemkundekringschijndel.nl/ | [[Bestand:Openbare lagere school Hoofdstraat 1902- 1903.jpg|400px|thumb|Klassenfoto van de 3e klas van de openbare lagere school aan de Hoofdstraat 1902 - 1903.<br> | ||
Voor meer details klik [https://www.heemkundekringschijndel.nl/InstantWebsite-alg-2019/?diw-id=brabantcloud_enb-83-beeldmateriaal_enb-83.beeldmateriaal-620b3fa2-a2d8-796c-eae1-b8b9ca6947b7-c1947526-780a-0fa4-4ae5-2bd61f23512e/ hier.]]] | |||
'''Klassenfoto van de 3e klas van de openbare lagere school aan de Hoofdstraat 1902 - 1903.''' <br> | '''Klassenfoto van de 3e klas van de openbare lagere school aan de Hoofdstraat 1902 - 1903.''' <br> | ||
Rij A: 1. Onbekend, 2. Onbekend, 3. Onbekend, 4. Onbekend, 5. Onbekend, 6. Onbekend, 7. Onbekend, 8. Onbekend, 9. Onbekend, 10. Onbekend.<br> | Rij A: 1. Onbekend, 2. Onbekend, 3. Onbekend, 4. Onbekend, 5. Onbekend, 6. Onbekend, 7. Onbekend, 8. Onbekend, 9. Onbekend, 10. Onbekend.<br> | ||
| Regel 114: | Regel 112: | ||
<br> | <br> | ||
<br> | <br> | ||
[[Bestand:Openbare lagere school Hoofdstraat 1910-02.png|400px|thumb|Klassenfoto openbare lagere school aan de Hoofdstraat 10 oktober 1910, klas..?, geboren ca 1900-1905 | [[Bestand:Openbare lagere school Hoofdstraat 1910-02.png|400px|thumb|Klassenfoto openbare lagere school aan de Hoofdstraat 10 oktober 1910, klas..?, geboren ca 1900-1905]] | ||
'''10 oktober 1910, Personeel en leerlingen geboren ca 1900-1905''' <br> | '''10 oktober 1910, Personeel en leerlingen geboren ca 1900-1905''' <br> | ||
Rij A: 1. meester J. Jansen geboren 1882, 2. meester H. Gooden geboren 1883, 3. Onbekend, 4. Onbekend, 5. Onbekend, 6. Onbekend, 7. Onbekend, 8. Onbekend, 9. Onbekend, 10. meester A. Wonders geboren 1882, 11. meester J.P. van Bussel geboren 1890.<br> | Rij A: 1. meester J. Jansen geboren 1882, 2. meester H. Gooden geboren 1883, 3. Onbekend, 4. Onbekend, 5. Onbekend, 6. Onbekend, 7. Onbekend, 8. Onbekend, 9. Onbekend, 10. meester A. Wonders geboren 1882, 11. meester J.P. van Bussel geboren 1890.<br> | ||
| Regel 197: | Regel 195: | ||
Voorzijde?? gebouw hoek Hoofdstraat-Raadhuisstraat (huidige Mr.Michelstraat). <br> | Voorzijde?? gebouw hoek Hoofdstraat-Raadhuisstraat (huidige Mr.Michelstraat). <br> | ||
Rij A: 1. Anton Langenhuizen, 2. Christ van Heeswijk, 3. Jan Kemps, 4. Spierings 5. Jos Langenhuizen, 6. M. Langenhuizen, 7. Mari Kivits, 8. Jozef van de Spank.<br> | Rij A: 1. Anton Langenhuizen, 2. Christ van Heeswijk, 3. Jan Kemps, 4. Spierings 5. Jos Langenhuizen, 6. M. Langenhuizen, 7. Mari Kivits, 8. Jozef van de Spank.<br> | ||
Rij B: 1. meester de Smet, 2. Smits, 3 H. van Lijssel, 4. Hein van | Rij B: 1. meester de Smet, 2. Smits, 3 H. van Lijssel, 4. Hein van de Brand 5. Spierings, 6. W. Verbruggen, 7. Schevers, 8. Kees Vorstenbosch, 9. meester van Bussel.<br> | ||
Rij C: 1. J. van Heeswijk, 2. Onbekend, 3. A. de Hommel, 4. M. Steenbakkers 5. Antoon de Hommel, 6. J. van der Heijden, 7. L. Heesakkers, 8. Jan Steenbakkers, 9. J. van Doremalen.<br> | Rij C: 1. J. van Heeswijk, 2. Onbekend, 3. A. de Hommel, 4. M. Steenbakkers 5. Antoon de Hommel, 6. J. van der Heijden, 7. L. Heesakkers, 8. Jan Steenbakkers, 9. J. van Doremalen.<br> | ||
Rij D: 1. H. Louwerensen, 2. Hannes van de Ven, 3. Christ Wouters, 4. Jan Wouters, 5. Harrie van de Heuvel, 6. J. van der Spank, 7. Antoon van den Oetelaar, 8. Wim Wouters.<br> | Rij D: 1. H. Louwerensen, 2. Hannes van de Ven, 3. Christ Wouters, 4. Jan Wouters, 5. Harrie van de Heuvel, 6. J. van der Spank, 7. Antoon van den Oetelaar, 8. Wim Wouters.<br> | ||
| Regel 283: | Regel 281: | ||
<br> | <br> | ||