U kunt ons steunen door lid van de Heemkundekring Schijndel te worden. Iedere dinsdagochtend zijn wij tussen 10 en 12 uur in de heemkamer: Cultureel Centrum 't Spectrum, Steeg 9 g, Schijndel. |
Martemanshurk
Martemanshurk
Raadsbesluit 29 juni 1954.
De huidige methode van het nummeren der woningen kan niet meer geacht worden te voldoen aan de eisen des tijds. Herhaaldelijk is gebleken dat in een gebied waar de huizen genummerd zijn met een wijkletter, straten worden aangelegd. Deze straten worden dan van een afzonderlijke nummering voorzien. Het gevolg daarvan is dan dat er een onderbreking komt in de staande wijknummering, wat tot moeilijkheden aanleiding geeft. Om deze moeilijkheden op te heffen zou het nodig zijn om een gehele wijk te vernummeren, zodra daar een aantal nummers verdwijnt. Het zal zonder meer duidelijk zijn, dat zulks met aanzienlijke kosten en veel moeite gepaard moet gaan. Ook voor de betrokken inwoners en allerlei ambtelijke en andere instanties is het zeer hinderlijk als men de woningen al te dikwijls vernummert. Gedurende de laatste tijd is in meerdere gemeenten reeds een andere methode terzake van de huisnummering toegepast. Deze methode bestaat hierin, dat men de wijkletters laat vervallen en daarvoor in de plaats namen aan de daarvoor in aanmerking komende wegen geeft. De gebieden waarin slechts enkele verspreide woningen of groepjes van huizen staan, geeft men de naam van dat gebied met een afzonderlijke nummering voor elk gebied. Ter bevordering van het op een snelle wijze bepalen van de juiste plaats waar iemand woont, nummert men bij dit systeem, alle huizen welke aan een belangrijke weg staan, met de naam van die weg. Met dit systeem bereikt men dat, zodra vernummering van een straat of gebied noodzakelijk wordt, dit slechts beperkt behoeft te blijven tot een straat of een gebied.
Naamsverklaring Martemanshurk:
De oudste schriftelijke vermelding waarin we de Martemanshurk tegenkomen is in het bekende Bosch' Protocol uit 1387, gevolgd door diverse 15de - 19de eeuwse spellingsvarianten. Nu is elke tijdsaanduiding in oude archiefdocumenten per definitie een relatief begrip. Het gebied en de naam zijn vermoedelijk veel ouder. De exacte ouderdom zullen we nooit kunnen achterhalen, in 1387 noemt men het gebied de 'Mermanshoernic'. Een 'mersman'is in die tijd een rondtrekkende marskramer en een 'hoernic' is in de middeleeuwen de aanduiding voor een uithoek of ver afgelegen gebied, bekeken vanuit het centrum van de nederzetting. Dat 'hoernic' komt men ook tegen in vormen als 'hoeri(c)k', hoerinc, horri(c)k, hoirck, hoerck, hur(c)k en ho(o)rzik'. In vroegere eeuwen kent men geen spellingsvastheid, vandaar de vele varianten. De 'mersman' wordt later 'ma(e)rsman' en dat evolueert tot Marteman. Zeker zo interessant als de naam zelf is de omgeving waarin hij in 1387 ligt. Men omschrijft het gebied dan als volgt... "van 't land Mersmanshoernic in Eirderwaut strekkende tot 't Gemeijn Waut". Dat is kenmerkend voor Schijndelse bosrijkdom. De middeleeuwse 'woud'- namen herinneren ons daaraan. Hoe ver zich dat 'woud' van eiken - en beukenbossen uitstrekte weten we niet nauwkeurig, maar tussen buurtschap Eerde en het ons bekende Woud in het grensgebied Schijndel, Den Dungen en Middelrode, moet een omvangrijk bosrijk terrein gelegen hebben. In de Martemanshurk zijn het vooral de beemden en hooilanden die intensief werden gebruikt. Bij de kadastrale opmetingen in 1832 wordt de Martemanshurk opgenomen onder sectie E en wel de nummers 488-612, m.a.w. 125 grotere en kleinere percelen. Afgeleid van de Martemanshurk vinden we in de veldnamenstudie over Schijndel nog enkele afleidingen terug zoals bv. Motjes Martemanshurk (1730), voorste Martemanshurk (1717), Martemanshurkhoek (1702) en Martemanshurkkamp (1747).
Bronnen, noten en/of referenties
|