U kunt ons steunen door lid van de Heemkundekring Schijndel te worden. Iedere dinsdagochtend zijn wij tussen 10 en 12 uur in de heemkamer: Cultureel Centrum 't Spectrum, Steeg 9 g, Schijndel. |
Bewerken van Herbergen
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
Deze bewerking kan ongedaan gemaakt worden. Hieronder staat de tekst waarin de wijziging ongedaan is gemaakt. Controleer voor het publiceren of het resultaat gewenst is.
Huidige versie | Uw tekst | ||
Regel 1: | Regel 1: | ||
=='''Herbergen in Schijndel en de eerste Drankwet van 1881 | === '''Herbergen in Schijndel en de eerste Drankwet van 1881''' === | ||
=== '''Inleiding''' === | ==== '''Inleiding''' ==== | ||
Een van de leden van de historische werkgroep van de heemkundekring is bezig geweest met het onderzoek van het Kantongerecht dat van 1844 tot 1930 in Veghel gevestigd was. | Een van de leden van de historische werkgroep van de heemkundekring is bezig geweest met het onderzoek van het Kantongerecht dat van 1844 tot 1930 in Veghel gevestigd was. | ||
Hij noteerde daarbij van de inwoners van Schijndel en mensen die in Schijndel geboren, maar elders woonachtig waren, de overtreding die ze begaan hadden en de straf die ze daarvoor gekregen hebben. Deze gegevens kunnen voor genealogen zeer interessant zijn. Het betreft allerlei overtredingen, waarvoor niet alleen geldboetes, maar ook gevangenisstraffen gegeven werden. Zo zie je vanaf 1877 in Schijndel met enige regelmaat herbergiers, vanaf 1887 ook bierhuishouders, en verder ook inwoners van Schijndel die door de kantonrechter beboet zijn om overtredingen die een relatie met alcohol hebben. Hierbij kunnen onder meer genoemd worden openbare dronkenschap, na sluitingstijd nog in de herberg aanwezig zijn of de herberg dan nog geopend hebben én het verkopen van sterke drank, terwijl daarvoor geen vergunning aanwezig is. | Hij noteerde daarbij van de inwoners van Schijndel en mensen die in Schijndel geboren, maar elders woonachtig waren, de overtreding die ze begaan hadden en de straf die ze daarvoor gekregen hebben. Deze gegevens kunnen voor genealogen zeer interessant zijn. Het betreft allerlei overtredingen, waarvoor niet alleen geldboetes, maar ook gevangenisstraffen gegeven werden. Zo zie je vanaf 1877 in Schijndel met enige regelmaat herbergiers, vanaf 1887 ook bierhuishouders, en verder ook inwoners van Schijndel die door de kantonrechter beboet zijn om overtredingen die een relatie met alcohol hebben. Hierbij kunnen onder meer genoemd worden openbare dronkenschap, na sluitingstijd nog in de herberg aanwezig zijn of de herberg dan nog geopend hebben én het verkopen van sterke drank, terwijl daarvoor geen vergunning aanwezig is. | ||
Regel 24: | Regel 24: | ||
Met opzicht tot de overtreding van art. 1 is de boete ook van toepassing op de houders der plaatsen, uitgezonderd in het geval dat de aanwezigen door hen ten tien ure zijn aangemaand zich te verwijderen, en zij daarna aan degene geen drank hebben gegeven. | Met opzicht tot de overtreding van art. 1 is de boete ook van toepassing op de houders der plaatsen, uitgezonderd in het geval dat de aanwezigen door hen ten tien ure zijn aangemaand zich te verwijderen, en zij daarna aan degene geen drank hebben gegeven. | ||
=== '''De Drankwet van 1881''' === | ==== '''De Drankwet van 1881''' ==== | ||
Als gevolg van hetgeen in het onderdeel “Regelgeving tot 1881” is beschreven wordt de eerste wettelijke regeling om de alcoholproblematiek aan te pakken op 28 juni 1881 van kracht. De Drankwet, voluit “Wet houdende wettelijke bepalingen tot regeling van den kleinhandel in sterken drank en tot beteugeling van openbare dronkenschap”, valt onder het ministerie van Justitie (en niet zoals nu onder het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Cultuur). In de Memorie van Toelichting wordt over de overheidsbemoeienis met de alcoholproblematiek het volgende opgemerkt: “De Staat heeft te handelen en tegen het toenemend drankgebruik het gewigt der wet in de schaal te leggen”.<br> | Als gevolg van hetgeen in het onderdeel “Regelgeving tot 1881” is beschreven wordt de eerste wettelijke regeling om de alcoholproblematiek aan te pakken op 28 juni 1881 van kracht. De Drankwet, voluit “Wet houdende wettelijke bepalingen tot regeling van den kleinhandel in sterken drank en tot beteugeling van openbare dronkenschap”, valt onder het ministerie van Justitie (en niet zoals nu onder het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Cultuur). In de Memorie van Toelichting wordt over de overheidsbemoeienis met de alcoholproblematiek het volgende opgemerkt: “De Staat heeft te handelen en tegen het toenemend drankgebruik het gewigt der wet in de schaal te leggen”.<br> | ||
Regel 77: | Regel 77: | ||
Uit het bovenstaande kan onder andere de volgende conclusie getrokken worden: het aantal herbergen van 54 en het aantal inwoners in 1881 van 5282, betekent dat er per 98 inwoners (mannen, vrouwen en kinderen) één herberg gevestigd was. Dit aantal wordt nog veel lager wanneer men weet dat er ook nog de nodige bierhuizen waren. Hoeveel is niet bekend omdat bierhuizen, zoals eerder gemeld, toen nog niet vergunning plichtig waren. | Uit het bovenstaande kan onder andere de volgende conclusie getrokken worden: het aantal herbergen van 54 en het aantal inwoners in 1881 van 5282, betekent dat er per 98 inwoners (mannen, vrouwen en kinderen) één herberg gevestigd was. Dit aantal wordt nog veel lager wanneer men weet dat er ook nog de nodige bierhuizen waren. Hoeveel is niet bekend omdat bierhuizen, zoals eerder gemeld, toen nog niet vergunning plichtig waren. | ||
=== '''Herbergen en verenigingen''' === | ==== '''Herbergen en verenigingen''' ==== | ||
De herbergen waren over het algemeen gevestigd in het huis van de herbergier, met name in het voorhuis en de kamer. | De herbergen waren over het algemeen gevestigd in het huis van de herbergier, met name in het voorhuis en de kamer. | ||
Regel 109: | Regel 109: | ||
| [[Elschot]] || 1 || 1 || | | [[Elschot]] || 1 || 1 || | ||
|- | |- | ||
| Voort|| 2|| 1|| | | [[Voort]]|| 2|| 1|| | ||
|- | |- | ||
| Dorp || 12|| 1|| 2 | | Dorp || 12|| 1|| 2 | ||
|- | |- | ||
| Kluis||2 || || | | [[Kluis]]||2 || || | ||
|- | |- | ||
| [[Lochtenburg]] || 1 || 1 || | | [[Lochtenburg]] || 1 || 1 || | ||
Regel 129: | Regel 129: | ||
Van de bij de herbergen gevestigde handboogverenigingen, zijn er twee die ook nu nog actief zijn: | Van de bij de herbergen gevestigde handboogverenigingen, zijn er twee die ook nu nog actief zijn: | ||
- De Koninklijke [[Handboogvereniging Amicitia]] wordt in 1839 als handboog- en beugelvereniging opgericht. De eerste vestigingsplaats is “Op den Voort” op de hoek van de [[Voortstraat]] en [[Boschweg]]. Tot 1906 heeft de vereniging zijn onderkomen gehad in de herberg | - De Koninklijke [[Handboogvereniging Amicitia]] wordt in 1839 als handboog- en beugelvereniging opgericht. De eerste vestigingsplaats is “Op den Voort” op de hoek van de [[Voortstraat]] en [[Boschweg]]. Tot 1906 heeft de vereniging zijn onderkomen gehad in de herberg “[[De kinderen Rodien Vugts]]” op de Boschweg, ter hoogte waar voorheen garage [[Fassbender-Valks]] gevestigd was.<br> | ||
- Handboogschutterij [[Landmans Unie]] is op 5 juni 1843 opgericht in de herberg van Jan Geerts, waar nu de antiekwinkel op de hoek [[Schootsestraat]]/[[Heikantstraat]] gevestigd is (zie boven). De naam Landmans Unie is gekozen omdat de meeste leden boeren of boerenknechten waren. “Unie” moest het verband tussen de leden symboliseren. | - Handboogschutterij [[Landmans Unie]] is op 5 juni 1843 opgericht in de herberg van Jan Geerts, waar nu de antiekwinkel op de hoek [[Schootsestraat]]/[[Heikantstraat]] gevestigd is (zie boven). De naam Landmans Unie is gekozen omdat de meeste leden boeren of boerenknechten waren. “Unie” moest het verband tussen de leden symboliseren. | ||
Regel 142: | Regel 142: | ||
::*Emmaus. Deze vereniging was in 1852 actief. | ::*Emmaus. Deze vereniging was in 1852 actief. | ||
=== '''Schijndelaren beboet''' === | ==== '''Schijndelaren beboet''' ==== | ||
Vanaf het 4e kwart van de 19e eeuw werden er regelmatig Schijndelse inwoners door het Kantongerecht te Veghel veroordeeld tot een geldboete (meestal van drie gulden) voor het “te zijn bevonden op de openbare weg in kennelijke staat van dronkenschap”. | Vanaf het 4e kwart van de 19e eeuw werden er regelmatig Schijndelse inwoners door het Kantongerecht te Veghel veroordeeld tot een geldboete (meestal van drie gulden) voor het “te zijn bevonden op de openbare weg in kennelijke staat van dronkenschap”. | ||
Een andere oorzaak dat mensen beboet werden was dat ze zich na “bezette tijd” nog in een herberg bevonden. ’s Avonds na tien uur mochten er geen klanten meer in de herbergen aanwezig zijn. | Een andere oorzaak dat mensen beboet werden was dat ze zich na “bezette tijd” nog in een herberg bevonden. ’s Avonds na tien uur mochten er geen klanten meer in de herbergen aanwezig zijn. | ||
[[categorie:Herberg]] | [[categorie:Herberg]] | ||