U kunt ons steunen door lid van de Heemkundekring Schijndel te worden. Iedere dinsdagochtend zijn wij tussen 10 en 12 uur in de heemkamer: Cultureel Centrum 't Spectrum, Steeg 9 g, Schijndel. |
Bewerken van De Jonge Werkman
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
Deze bewerking kan ongedaan gemaakt worden. Hieronder staat de tekst waarin de wijziging ongedaan is gemaakt. Controleer voor het publiceren of het resultaat gewenst is.
Huidige versie | Uw tekst | ||
Regel 1: | Regel 1: | ||
== '''Van De Jonge Werkman is niet zo heel veel bekend | == '''Van De Jonge Werkman is niet zo heel veel bekend''' == | ||
In België was kanunnik Cardijn begonnen met het organiseren van de werkende jongeren onder de naam | In België was kanunnik Cardijn begonnen met het organiseren van de werkende jongeren onder de naam Kajotters. Ook hier was een organisatie voor werkende jongeren zeer wel nodig en mogelijk is het initiatief daartoe uitgegaan van de R.K.W.V., waarvan kapelaan van Helvoirt geestelijk adviseur was en [[A. Verkuijlen]], beter bekend als Toon Verkuijlen voorzitter, en deze functie bekleedde hij vele jaren.<br> | ||
Op een bijeenkomst in Vught was aalmoezenier Bannenberg aanwezig, later Mgr. Bannenberg en president van het Klein Seminarie Beekvliet in Sint-Michielsgestel. Hij vroeg A.J. Verkuijlen (zoon van A. Verkuijlen) om leider te worden van De Jonge Werkman in Schijndel die daar, na enige aarzeling in toestemde. Dat moet zo rond de jaren begin '30 geweest zijn, toen hij nog in Eindhoven studeerde.<br> | Op een bijeenkomst in Vught was aalmoezenier Bannenberg aanwezig, later Mgr. Bannenberg en president van het Klein Seminarie Beekvliet in Sint-Michielsgestel. Hij vroeg [[A.J. Verkuijlen]] (zoon van A. Verkuijlen) om leider te worden van De Jonge Werkman in Schijndel die daar, na enige aarzeling in toestemde. Dat moet zo rond de jaren begin '30 geweest zijn, toen hij nog in Eindhoven studeerde.<br> | ||
=== '''De Jonge Werkman en De Jonge Wacht''' === | === '''De Jonge Werkman en De Jonge Wacht''' === | ||
De Jonge Wacht & De Jonge Werkman, afdeling Schijndel opgericht ca. 1932, opgeheven 1942<br> | De Jonge Wacht & De Jonge Werkman, afdeling Schijndel opgericht ca. 1932, opgeheven 1942<br> | ||
* | * De Jonge Wacht (12 t/m 15 jaar) <br> | ||
* De Jonge Werkman (16 tot 21 jarige) is opgericht in 1917 en bestond uit de aspirant-leden van de RK Werkliedenvereniging. Het was de standorganisatie voor de jonge arbeiders. <br> | * De Jonge Werkman (16 tot 21 jarige) is opgericht in 1917 en bestond uit de aspirant-leden van de RK Werkliedenvereniging. Het was de standorganisatie voor de jonge arbeiders. <br> | ||
In 1928 werd de Jonge Werkman een diocesane organisatie en daarmee een onderdeel van de Bossche Bond. Scholingswerkzaamheden van (oud)districtsleiders werden clandestien voortgezet tot 1942.<br> | In 1928 werd de Jonge Werkman een diocesane organisatie en daarmee een onderdeel van de Bossche Bond. Scholingswerkzaamheden van (oud)districtsleiders werden clandestien voortgezet tot 1942.<br> | ||
Regel 15: | Regel 15: | ||
Aldus de eerste Directeur -Voorzitter kapelaan van Helvoirt in de jubileum krant van de Kajotter in 1949. <br> | Aldus de eerste Directeur -Voorzitter kapelaan van Helvoirt in de jubileum krant van de Kajotter in 1949. <br> | ||
=== | === Wat beoogde De Jonge Werkman === | ||
De bedoeling van De Jonge Werkman was in eerste instantie de arbeidsjeugd te organiseren. De jeugd van 16 jaar en ouder. De club groeide snel. Er waren wekelijks club-bijeenkomsten voor spel, sport en ontspanning.<br> | De bedoeling van De Jonge Werkman was in eerste instantie de arbeidsjeugd te organiseren. De jeugd van 16 jaar en ouder. De club groeide snel. Er waren wekelijks club-bijeenkomsten voor spel, sport en ontspanning.<br> | ||
Uit deze vereniging is ook een voetbalclub ontstaan.<br> | Uit deze vereniging is ook een voetbalclub ontstaan.<br> | ||
Regel 21: | Regel 21: | ||
Afdelingen van de Jonge Werkman werden in vele plaatsen van dit bisdom opgericht en een zeer belangrijke gebeurtenis was dat Mgr. A.F. Diepen, bisschop van Den Bosch, de eerste grote groep leden van De Jonge Werkman in de Sint Jan van Den Bosch zeer officieel het Christus-insigne op het uniform speldde. Ook onze groep uit Schijndel was daarbij aanwezig. | Afdelingen van de Jonge Werkman werden in vele plaatsen van dit bisdom opgericht en een zeer belangrijke gebeurtenis was dat Mgr. A.F. Diepen, bisschop van Den Bosch, de eerste grote groep leden van De Jonge Werkman in de Sint Jan van Den Bosch zeer officieel het Christus-insigne op het uniform speldde. Ook onze groep uit Schijndel was daarbij aanwezig. | ||
=== | === Demonstratie tegen S.D.A.P. bijeenkomst === | ||
De Jonge Werkman was overal zeer actief. In Schijndel namen ze deel aan een openbare Heilige Hart-hulde bij het [[ | De Jonge Werkman was overal zeer actief. In Schijndel namen ze deel aan een openbare Heilige Hart-hulde bij het [[Heilige Hartbeeld]], dat toen nog stond op de hoek [[Hoofdstraat]] - [[Kluisstraat]], waar thans de Amro-bank staat. Ze waren aanwezig bij een grote manifestatie ter ere van de H. Maria in Nijmegen en namen vol enthousiasme deel aan de demonstratie tegen de bijeenkomst van de S.D.A.P. op een weide aan de tegenwoordige [[Europalaan]], waar de heer Willems van de S.D.A.P. kwam spreken. De hele S.D.A.P. demonstratie werd een grote mislukking, er verscheen een groot artikel in de krant van de S.D.A.P. "Het Volk", zeer kritisch, doch ze hadden meteen heel duidelijk gemaakt dat men hier van het Socialisme niets moesten hebben!<br> | ||
Neem wel in acht dat er destijds nog met recht gesproken kon worden van het Katholieke Zuiden en dat Brabant en Limburg voor hun katholiciteit opkwamen. | Neem wel in acht dat er destijds nog met recht gesproken kon worden van het Katholieke Zuiden en dat Brabant en Limburg voor hun katholiciteit opkwamen. | ||
=== | ==== Na de oorlog ==== | ||
Hoe De Jonge Werkman de oorlog doorgekomen is is op dit moment niet bekend, maar zoals alle Rooms Katholieke organisaties praktisch waren opgeheven, zal ook De Jonge Werkman het voortbestaan onmogelijk gemaakt zijn, zodat alle activiteiten ook uitgesloten waren. Toch moet De Jonge Werkman na de oorlog uit zijn "as" zijn herrezen, want er is "Flitsen op rijm uit het leven van De Jonge Werkman", gedateerd 24 mei 1953 en geschreven ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van de vereniging.<br> | Hoe De Jonge Werkman de oorlog doorgekomen is is op dit moment niet bekend, maar zoals alle Rooms Katholieke organisaties praktisch waren opgeheven, zal ook De Jonge Werkman het voortbestaan onmogelijk gemaakt zijn, zodat alle activiteiten ook uitgesloten waren. Toch moet De Jonge Werkman na de oorlog uit zijn "as" zijn herrezen, want er is "Flitsen op rijm uit het leven van De Jonge Werkman", gedateerd 24 mei 1953 en geschreven ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van de vereniging.<br> | ||
<br> | <br> | ||
Het hele rijm staat hieronder omdat dan allerlei feiten en "streken" uit het bestaan van de vereniging duidelijker worden weergegeven. Tot slot nog een opmerking over het begin; de eerste leiders waren: Alb. de Groot, A. Geerts en J. van Houtum en later op verzoek van aalmoezenier Bannenberg dus ook A.J. Verkuijlen. Ofschoon De Jonge Werkman een geheel zelfstandige vereniging was, werd zij toch gesteund door de R.K.W.V., beter gezegd de R.K.W.V. was een stevige steun voor De Jonge Werkman en er bestond een goed contact tussen deze twee, wat niet wil zeggen dat er nooit meningsverschillen waren.<br> | Het hele rijm staat hieronder omdat dan allerlei feiten en "streken" uit het bestaan van de vereniging duidelijker worden weergegeven. Tot slot nog een opmerking over het begin; de eerste leiders waren: [[Alb. de Groot]], [[A. Geerts]] en [[J. van Houtum]] en later op verzoek van aalmoezenier Bannenberg dus ook A.J. Verkuijlen. Ofschoon De Jonge Werkman een geheel zelfstandige vereniging was, werd zij toch gesteund door de [[R.K.W.V.]], beter gezegd de R.K.W.V. was een stevige steun voor De Jonge Werkman en er bestond een goed contact tussen deze twee, wat niet wil zeggen dat er nooit meningsverschillen waren.<br> | ||
"Flitsen op rijm" geeft een zeer wisselend beeld van alles en nog wat in De Jonge Werkman: | "Flitsen op rijm" geeft een zeer wisselend beeld van alles en nog wat in De Jonge Werkman: | ||
== | ==== Flitsen op rijm uit het leven van de Jonge Werkman ==== | ||
== | |||
Vijf en twintig jaar geleden<br> | Vijf en twintig jaar geleden<br> | ||
Geschiedde er in Schijndel iets heel groots.<br> | Geschiedde er in Schijndel iets heel groots.<br> | ||
Regel 174: | Regel 74: | ||
<br> | <br> | ||
Boven de LW. zaal zaten daar heel tevree<br> | Boven de LW. zaal zaten daar heel tevree<br> | ||
De jonge meisjes van [[ | De jonge meisjes van [[K.J.V.<]]br> | ||
En Amor, de liefde, loerde van buiten<br> | En Amor, de liefde, loerde van buiten<br> | ||
Om binnen te sluipen door de ruiten.<br> | Om binnen te sluipen door de ruiten.<br> | ||
Regel 193: | Regel 93: | ||
Op huisbezoek, dat heel vaak resultaten had.<br> | Op huisbezoek, dat heel vaak resultaten had.<br> | ||
<br> | <br> | ||
Nieuwe leden werden gewonnen voor de K.A.B.<br> | Nieuwe leden werden gewonnen voor de [[K.A.B.]]<br> | ||
en jongelui gecharterd voor de groene J.W.<br> | en jongelui gecharterd voor de groene J.W.<br> | ||
Dan het lange niet leuke werk<br> | Dan het lange niet leuke werk<br> | ||
Regel 199: | Regel 99: | ||
<br> | <br> | ||
Ook was het wel eens aardig wat krakelen<br> | Ook was het wel eens aardig wat krakelen<br> | ||
Met de werkliedenbond, dit niet te verhelen.<br> | Met de [[werkliedenbond]], dit niet te verhelen.<br> | ||
't Ging om het krijgen van meer zelfstandigheid.<br> | 't Ging om het krijgen van meer zelfstandigheid.<br> | ||
Zelfbestuur noemen we dat in deze nieuwe tijd.<br> | Zelfbestuur noemen we dat in deze nieuwe tijd.<br> | ||
Regel 223: | Regel 123: | ||
Ook op vele plaatsen zingend demonstreren.<br> | Ook op vele plaatsen zingend demonstreren.<br> | ||
<br> | <br> | ||
Op Bartens wei aan | Op Bartens wei aan 't spoor kwamen rode S.D.A.P.-ers<br> | ||
Maar ook Jonge Wachters, K.J.V.-ers en J.W.-ers.<br> | Maar ook Jonge Wachters, [[K.J.V.]]-ers en J.W.-ers.<br> | ||
Met vliegende vaandels en slaande trom<br> | Met vliegende vaandels en slaande trom<br> | ||
Brachten zij de rode spreker zingend naar de trein weerom.<br> | Brachten zij de rode spreker zingend naar de trein weerom.<br> | ||
Regel 233: | Regel 133: | ||
De rode sprekers hadden in Schijndel afgedaan.<br> | De rode sprekers hadden in Schijndel afgedaan.<br> | ||
<br> | <br> | ||
Ook nog wat humor. | Ook nog wat humor.<br> | ||
Er was een schoon biljart te koop. <br> | Er was een schoon biljart te koop. <br> | ||
Naar Marinus van Dungen toog de J.W. vol goede hoop.<br> | Naar [[Marinus van Dungen]] toog de J.W. vol goede hoop.<br> | ||
Zij dronken een potteken en nog een, tot een lichte roes.<br> | Zij dronken een potteken en nog een, tot een lichte roes.<br> | ||
Maar zij kochten het biljart, niet duur, wat ik je smoes.<br> | Maar zij kochten het biljart, niet duur, wat ik je smoes.<br> | ||
Regel 246: | Regel 146: | ||
Opeens bleek de straat veel te smal, een paal stond verkeerd.<br> | Opeens bleek de straat veel te smal, een paal stond verkeerd.<br> | ||
De wagen werd botsend tegen die stomme paal geparkeerd.<br> | De wagen werd botsend tegen die stomme paal geparkeerd.<br> | ||
Veldwachter van Os kwam waarschuwend hun leren:<br> | |||
Die paal is voor het licht en niet om wagens tegen te parkeren.<br> | Die paal is voor het licht en niet om wagens tegen te parkeren.<br> | ||
<br> | <br> | ||
Regel 266: | Regel 166: | ||
Soms echter hadden zij geen zin om al naar huis te gaan.<br> | Soms echter hadden zij geen zin om al naar huis te gaan.<br> | ||
Dus werden er heel netjes stenen in de bus gedaan.<br> | Dus werden er heel netjes stenen in de bus gedaan.<br> | ||
De pastorie ging rustig slapen in de overtuiging,<br> | |||
Dat de Jonge Werkman, net als altijd, naar huis ging.<br> | Dat de Jonge Werkman, net als altijd, naar huis ging.<br> | ||
<br> | <br> | ||
Regel 304: | Regel 204: | ||
Laat dat uw doel en uw streven zijn. | Laat dat uw doel en uw streven zijn. | ||
==== Nu de Tweede Wereldoorlog ==== | |||
In die periode heeft A.J. Verkuijlen zijn functie als leider neergelegd en zijn lidmaatschap tevens opgezegd. De tijd na de Tweede Wereldoorlog bracht grote veranderingen. Deconfessionalisering deed zich gelden in het katholieke verenigingsleven, de RKWV was inmiddels [[KAB]] geworden, doch ging op in een fusie met FNV of NW. De specifieke katholieke organisaties gingen min of meer geleidelijk en geruisloos op in aanverwante neutrale organisaties.<br> | |||
Op politiek gebied ging de KVP een fusie aan met CHU en ARP onder de naam CDA. Doch deze C betekent voor sommigen evenveel christelijke inhoud als een rooie dakpan, die dwarsfluit speelt. Ik heb nooit gehoord van een officiële opheffing van [[de Jonge Wacht]], Jonge Werkman of [[de Jonge Middenstand]]. Waarschijnlijk zijn al deze eertijds bloeiende verenigingen geruisloos in de nevel der vergetelheid verdwenen. | |||
==== Het einde van de Jonge Wacht ==== | |||
Hopelijk is met deze herinneringen toch een enigszins duidelijk beeld geschetst van hetgeen de Jonge Wacht en Jonge Werkman hebben betekend voor heel veel jongeren in de tijd van het Rijke Roomse Leven. Voor de geestelijke leiders en voor de leken leiders betekende het werk in deze verenigingen veel tijd, veel activiteit en veel creativiteit. Voor de leden betekende het ontspanning, vriendschap, godsdienstige en sociale vorming, waarden en normen voor de ontplooiing van hun leven. Voor hen allen is het leven in genoemde verenigingen waardevol geweest, met name voor leiders en leden. Blijft de herinnering. Herinnering aan die tijd en die actieve verenigingen, herinnering aan de vele leiders die overleden zijn en leden die van ons zijn heengegaan.<br> | |||
<br> | |||
Herinnering bij hen die nog in leven zijn en het verleden in hun gedachten nog kunnen oproepen. De samenleving is veranderd, meer gericht op het individu, de wereld is zeer veranderd, steeds verder gaand in kapitalistische economie, de ontwikkeling van de toekomst is uiterst onzeker en volgens sommigen bedreigend. Wat de Jonge Wacht en Jonge Werkman betreft: het was voor velen een mooie tijd, een waardevolle periode in het Nederlandse en ook katholieke verenigingsleven. | |||
[[Categorie: | [[Categorie:Geschiedenis]] | ||
[[Categorie:Cultuur]] |