U kunt ons steunen door lid van de Heemkundekring Schijndel te worden. Iedere dinsdagochtend zijn wij tussen 9 en 12 uur in de heemkamer: Cultureel Centrum Spectrum, Steeg 9 g, Schijndel. |
Evert van Delftstraat
Evert van Delftstraat[bewerken | brontekst bewerken]
Raadsbesluit 9 maart 1995.[1][bewerken | brontekst bewerken]
In de omgeving van dit gedeelte van de Wijbosscheweg komen onder andere de volgende straatnamen voor: de Cock van Neerijnenstraat (schout van 1533 – 1539); Jan van Cuykstraat, (gehuwd geweest met J.v.d.Leck, vrouwe van Schijndel 1e helft 15e eeuw); Claes van Griensvenstraat (schout van 1637 – 1646); Van der Leckstraat (bezitters van de heerlijkheid Schijndel) en Johannis Groenewaltstraat (schutter ofwel ondervorser in de 18e eeuw).
De schouten naar wie de reeds bestaande straten zijn genoemd, waren verantwoordelijk voor de handhaving van de openbare orde in Schijndel.
Zij werden daarbij geassisteerd door een schutter, ook wel ondervorser genoemd.
Zo’n schutter was speciaal aangesteld om toe te zien op het gebruik van de gemeenschappelijke heide- en weidegronden.
Loslopend vee dat graasde op plaatsen waar dat niet was toegestaan, werd door deze functionaris “geschut”, dat wil zeggen opgesloten in een “schutskooi”, waar de rechtmatige eigenaars hun dieren (na betaling van een boete uiteraard) konden komen ophalen.
Voor zijn aanstelling moest de schutter een eed afleggen.
Gedurende de achttiende eeuw is door een achttal mensen de functie van schutter uitgeoefend.
Het meest voor de hand liggende is om de naam van deze nieuwe straat de naam te geven van Hendrik van Hamont, die 32 jaar schutter was in Schijndel.
De gemeenteraad koos op 9 maart 1995 voor de naam Evert van Delft, die 4 jaar schutter was in Schijndel.
Aanvullende informatie[2][bewerken | brontekst bewerken]
Een deel van de geschiedenis van Schijndel zit verstopt in de straten aan de noordkant van de Wijbosscheweg. Deze hebben namen gekregen van historische personen die een belangrijke rol speelden in het dorp. Schutter Evert van Delft is een van hen. Zijn naam is verbonden aan de weg die vanaf de Johannis Groenewaltstraat op dit moment (2012) nog doodloopt op de voormalige tuinderij van Van Doremalen. Daar is men inmiddels bezig met een nieuwbouwplan, heel deftig De Buitenhagen genaamd.
Nu zal menigeen bij het woord "schutter" denken aan iemand die met een geweer op de schouder door het dorp rondstapt en allerlei onverlaten op de korrel neemt. Maar de werkelijkheid is veel prozaïscher. Een schutter zoals hier bedoeld was weliswaar een hulpsheriff, een knechtje van de schout, maar zijn belangrijkste taak was niet het in de kraag grijpen van allerlei gespuis maar vooral het vangen van loslopend vee of vee dat ergens op verboden terrein aan het grazen was. Dat werd door de betreffende schutter vervolgens opgesloten in een schutskooi. In Schijndel is nog een straatnaam die verwijst naar een dergelijke dierenopvang: de Schutskooi, een doodlopende weg, een zijstraat van de Dungensesteeg. Wie zijn verloren koe of schaap terug wilde hebben, moest overigens wel een boete betalen.
Evert van Delft was overigens slechts vier jaar in deze functie actief terwijl Hendrik van Hamont 32 jaar schutter was in Schijndel. Een wat vreemde keuze dus van het college van burgemeester en wethouders in 1995. Maar Hendrik krijgt nu alsnog zijn straat in het genoemde nieuwbouwplan.
| Bronnen, noten en/of referenties |