Bewerken van Adrianus Johannes van Kasteren (1922 - 2013)

Inhoud
Inleiding...........................................................................................................5
De familie Van Kasteren .................................................................................5
Mijn eerste levensjaren...................................................................................7
De lagere school .........................................................................................7
De verhuizing ..............................................................................................9
De Scheiloop...............................................................................................9
Vogels en eekhoorns zoeken....................................................................10
Thuis helpen..............................................................................................12
Op de hei...................................................................................................13
Fietsen.......................................................................................................14
Toon oom ..................................................................................................16
Spits ..........................................................................................................16
Weer verhuisd ...........................................................................................18
Gaan werken.............................................................................................19
Politie zoekt stropers.................................................................................21
1937, Werken in Grimlinghausen..............................................................22
Werk in Holland.........................................................................................25
De tweede wereldoorlog ...............................................................................26
Oorlog 11 mei 1940...................................................................................26
Het ongeluk ...............................................................................................27
Werken tijdens de bezetting......................................................................28
Voedselbonnen .........................................................................................29
Weer werken in Duitsland .........................................................................29
Praten over Rusland .................................................................................29
Geld van 1914-1918..................................................................................30
Terug in Nederland - weer gaan jagen......................................................32
De jagers gejaagd .....................................................................................34
2
Stropen met de lichtbak ............................................................................35
Een nieuw geweer.....................................................................................36
Konijnen leveren aan de jager ..................................................................37
Betrapt met stropen...................................................................................38
Op verboden grond ...................................................................................40
Werken in Zweckel....................................................................................41
Vluchten uit Zweckel .................................................................................42
Werken in Spandau...................................................................................45
Gevlucht uit Spandau................................................................................46
Suikerbieten steken...................................................................................49
Ontmoeting in Veghel................................................................................51
Werken in Noord-Frankrijk ........................................................................53
Werken in Lorient ......................................................................................55
De Kin........................................................................................................62
Landing van de parachutisten ...................................................................65
Op bezoek achter de linies........................................................................66
Duitsers overgedragen aan de Engelsen..................................................66
Patrijzen zijn erg duur ...............................................................................69
Logeren bij mijn vriendin thuis...................................................................71
De granaatweken ......................................................................................72
Toch nog getrouwd....................................................................................75
Van werk veranderd ..................................................................................77
Een eekhoorn vangen ...............................................................................78
Speciale hobby‟s. ......................................................................................79
Verhuizing Philips naar Roosendaal .........................................................80
De emigratie naar Australië ..........................................................................81
Praten over Australië.................................................................................81
De Bootreis naar Australië ........................................................................82
Woodside Camp........................................................................................87
Werken in de keuken ................................................................................88
Vissen en barbecuen aan Murray River....................................................89
3
De oude mijn .............................................................................................92
Feestjes in Woodside Camp .....................................................................93
Jagen op een buizerd................................................................................94
Jagen op kangoeroes................................................................................95
Onze grootste konijnenvangst...................................................................97
Sluiting Woodside Camp...........................................................................98
Naar Kadina ..............................................................................................99
Murray Bridge..........................................................................................100
Adelaide – jagen op groot wild ................................................................100
Jagen op de boerderij .............................................................................103
Jagen met Tonnie en André....................................................................104
Op zoek naar de auto..............................................................................104
Jagen tijdens de trips met de truck .........................................................105
Een gevaarlijk bad...................................................................................105
De eerste trip met Piet ............................................................................106
Een moeilijke trip naar Port Lincoln.........................................................109
Op verzoek naar Perth ............................................................................110
Jamestown 1964 .....................................................................................112
Wedge-tailed Eagle.................................................................................112
Trip Darwin 1968.....................................................................................114
Karpers vangen op de camping in Mannum ...........................................116
Nog een trip Darwin. ...............................................................................117
De trip naar Mount Gambier....................................................................120
Uitstapje naar Kangaroo Island...............................................................122
Terug uit Australië.......................................................................................124
Eerst naar Italië .......................................................................................124
De aankomst in Holland ..........................................................................124
Vakantie met Toon in Duitsland ..............................................................125
Babantia De Vink.....................................................................................125
Tini en Pam in Nederland........................................................................126
Met Jan en Riek Vogels naar Australië...................................................128
4
Schildpadden en karpers vangen............................................................131
De familie op bezoek...............................................................................132
Reünie familie v/d Heyden. .....................................................................133
Feest van Frans de Graauw....................................................................135
Vissen en zwemmen in de Groote Wetering...........................................135
Vissen bij De Blauwe Sluis......................................................................136
Vissen op het kanaal en in de Biezenloop ..............................................137
40 jaar getrouwd......................................................................................139
Familievissen...........................................................................................140
Vissen op snoekbaars.............................................................................140
Fietsen met de buren ..............................................................................142
Veldliefhebbers........................................................................................142
Kempervennen........................................................................................143
50 jaar getrouwd......................................................................................145
Schilderen ...............................................................................................147
Biljarten. ..................................................................................................148
De verschrikkelijke dag, 1 februari 1998.................................................149
Familiereünie familie Van Kasteren ........................................................150
De bootvakantie op de Murray River.......................................................151
Gezondheidsproblemen ..........................................................................152
Mgr. Bekkershuis - Welkomsthuis...........................................................153
Stephen in Schijndel ...............................................................................154
 
5
Inleiding
Vermoedelijk begin ik te laat aan dit schrijven.
Maar misschien blijven we gezond.
Broer vertelt vanaf zijn vijfde jaar.
De familie Van Kasteren
Vader en moeder Van Kasteren hebben hun hele leven
in Schijndel gewoond.
Piet van Kasteren en Mieke Hellings trouwden met elkaar.
Ze kregen zeven zonen en één dochter.
De vijfde zoon was Adrianus van Kasteren,
in de volksmond Broer van Kasteren genoemd.
Piet van Kasteren Mieke van Kasteren
6
Volgens mijn ouders was ik heel knap toen ik op de aarde verscheen.
En dat ben ik nog.
Door de jaren heen is mijn uiterlijk wel wat veranderd.
Harrie
Piet
Mies
Sjef
Toon
Jan
Broer
Betsie
Piet
7
Mijn eerste levensjaren
De eerste jaren van mijn leven ben ik vergeten.
Wat ik nog weet is dat we bij de molen op de
Boterweg (nu Toon Bolsiusstraat) woonden. Het
was een houten molen. Hij was geel, wit en zwart
geverfd. Wat een genot dat ik daar met mijn
moeder mocht gaan kijken.
Achter die molen stond een dubbel woonhuis.
Daar was iemand gestorven.
De naaste buurman of buurvrouw.
Dat heb ik nooit vergeten.
De lagere school
Ook weet ik nog dat ik bij de
zusters van liefde naar
school moest.
Dat was een ramp, maar het
duurde niet lang.
Toen ik naar de eerste klas
ging was alle ellende
vergeten.
Bijna alles van de eerste en tweede klas ben ik kwijt.
In de eerste klas
zat ik bij juffrouw
Mien Van Dijk.
In de tweede klas zat ik bij meester Teurlings.
8
De derde klas was bij meester De Greef en daar werd het anders.
Toen kwam ik bij het jongenskoor. Dat was voor mij een goed hobby.
Ik moest toen in de school wel veel nablijven voor het leren van
liederen, maar dat was wel erg fijn. Toen mocht ik in de kerk zingen
en dat deed ik graag.
In de vierde klas zat ik bij meester Saxs. Hij was mijn vriend niet.
De vijfde klas zat ik bij meester Frans van Oss.
Daar kon ik wel mee overweg.
In de zesde klas had ik meester Schenk. Wij
noemden hem de penalty. Hij was erg vlug om zijn
spitse schoenen tegen je achterwerk te plaatsen.
Jaren later was ik voor een schildersbedrijf zijn huis
aan het schilderen.
Toen heb ik hem nog gevraagd of hij zijn schoenen
nog eens wilde gebruiken, maar daar ging hij niet
mee akkoord.
De zevende klas ging erg gemakkelijk.
Ik zat bij de hoofdonderwijzer Van Bussel.
Dat was een jager. Hij wilde altijd weten waar de
meeste hazen en patrijzen zaten. Soms wilde hij wel
een uurtje in de school blijven om over het veld te
praten.
De lagere school heb ik tot de zevende klas
gemakkelijk doorlopen, behalve de tijd dat ik veel
school verzuimde.
Dat noemde men “schooltje wachten”.
Alles opgeteld, heb ik van mijn schooltijd ongeveer vijf
a zes weken besteed aan schooltje wachten. Dan
verbleven wij meestal in een paar treinwagons van het
voetbalveld of we lagen bij een boer in het hooi.
9
De verhuizing
Wij zijn in de zomer van het jaar 1927
verhuisd van de Voortstraat in
Schijndel naar de gemeente SintOedenrode. Het was wel het kantje
van Sint-Oedenrode, namelijk de
Scheidingsweg.
Wel, het was een nieuw boerderijtje.
Het lag midden in de hei, met veel
dennenbomen. De weg was een
zandweg en liep vanaf de Rooisedijk in
rechte lijn naar het Achterste Hermalen. Daar zou ik de meest
gelukkige kinderjaren doorbrengen. Ik hield toen al veel van de
natuur.
De Scheiloop
We hadden een mooie sloot langs het huis lopen. We noemden die
“De Scheiloop”. Dat kwam omdat de loop de scheiding was tussen
Sint-Oedenrode en Schijndel. De Scheiloop was eigenlijk een
gegraven brede sloot die door het waterschap werd onderhouden. De
zijkanten van de sloot liepen erg schuin aan. Soms moest je opletten
dat je niet vlug naar beneden gleed. Maar ja, er stond bijna nooit
meer dan een halve meter water in. In de zomer stond de scheiloop
meestal droog. In de lente stond er een halve meter water in. Soms
stond er in de winter een meter water in.
Er waren winters, dat wij op de loop konden schaatsen, maar meestal
werd het ijs niet sterk genoeg. Dat kwam omdat er veel stroom op het
water zat.
De Scheiloop was voor ons eigenlijk onze sporthal, waarvan door ons
veel gebruik werd gemaakt. We konden ons fijn verstoppen in de
sloot. Wij gingen er schaatsen, vissen en wij speelden er. Die mooie
scheiloop was voor ons alles. Als wij van huis weg gingen, was dat
altijd door de loop. We konden zo vijf kilometer ver weglopen,
niemand die je zag. Er was geen verkeer langs de loop. Ongeveer
per kilometer was er een houten brug voor de boeren met paard en
wagen. Wij konden uren langs het water lopen.
Huis aan de Scheiloop
10
De loop was heel erg lang. Wij liepen van ons huis tot Olland en de
andere kant uit tot ongeveer Mariahout. Dat waren grote afstanden.
Die loop liep overal kriskras door de velden. In die tijd konden we het
water uit de loop gewoon drinken. Het was zo helder als een bel. Als
het weer warmer werd dan kwam de loop weer droog te staan. Dat
was weer de tijd dat wij weer door de loop konden lopen. Dan was
het weer onze speeltuin.
Wij vingen veel snoek in onze
eigen sporthal. Dat was gek, in de
maand maart kwam er heel veel
vis door de scheiloop, meestal
snoek, en daar waren wij gek op.
Wij visten alleen in de maand
maart, dat was de tijd dat de
snoek ging kuitschieten. Soms
vingen wij daar flinke grote
snoeken. Dat deden wij met een koperdraad. De loop was in maart
meestal maar een halve meter diep. We konden de snoek zo zien
zitten. Dan deden wij de koperdraad aan een flinke stok, met een strik
aan het einde. We konden de strik zo over de kop van de snoek
doen, dan een klein rukje en de snoek was gevangen.
Wij moesten goed uitkijken voor de politie, want het was verboden de
snoek te strikken. Het was wel een erg leuke sport. We hadden een
grote kuil gegraven. Als we teveel vis hadden, ging die in de kuil. Ik
weet nog dat ik een grote snoek had gevangen. Deze moest de kuil
in. Daarna hebben wij nog veel snoeken gevangen en die in de kuil
gezet. We dachten: “die vangen wij later nog wel als we weer een
keer snoek willen eten”.
Soms vingen wij veel snoek. Het was altijd rond maart en april dat er
snoek door de Scheiloop kwam. Daarna ging het water weer zakken.
In mei was er geen water meer in de loop.
Vogels en eekhoorns zoeken
Als kinderen gingen wij dikwijls de heide op om vogels te zoeken. Als
wij gingen zoeken naar vogeltjes, dat was echt heel mooi. Wij konden
de vogeltjes gemakkelijk vinden. We gingen dikwijls naar vogeltjes
kijken. Dan gingen we ergens in de heide liggen. Na een tijdje zag je
de vogels hun nest bouwen. Of je zag de vogels wegkruipen. Dan
wisten we waar we ze moesten zoeken en dan hadden wij ze heel
vlug gevonden.
11
Er woonden toen in de heide ook grote vogels.
De wulp was één van de soorten die veel
gezien werden, maar ook de grutto woonde op
de heide. Wij kenden alle soorten vogels.
Sommige kleine
vogels woonden
gewoon in de zijkant
van de Scheiloop.
Dat waren de schrijver en de leeuwerik.
Over de leeuwerik, dat was echt prachtig.
Wij konden hem zo mooi volgen. Wij gingen
soms op onze rug in de heide liggen. Dan
zagen we de leeuwerik recht omhoog vliegen. Hij vloog dan zo hoog
dat we hem met het blote oog niet konden volgen. We vonden ook de
kievit een mooie vogel, alleen het was moeilijker om hem te vinden.
Hij woonde op het land in een heel klein kuiltje. Meestal vonden we
hem op geploegd land. De moeilijkste vogel om uit te halen was de
ekster. Die woonde altijd in de top van de bomen. De wielewaal was
ook wel moeilijk, want die hing zijn nest aan de onderste tak van een
eikenboom.
Zoals kieviten zoeken, dat was een mooie sport voor ons. Dan gingen
we ook hier of daar zitten. Soms gingen we voor de aardigheid in een
boom zitten. We hadden wel ooit een weddenschap. Wie de eerste
kievit vond, kreeg de grootste appel. Die we dan eerst moesten halen
waar ze nog aan de bomen hingen.
Soms gingen wij met andere vriendjes in de dennenbossen om
eekhoorns te vangen. Meestal haalden wij de jonge eekhoorns uit het
nest. Ook gingen we wel eens eekhoorns zoeken. Dan moesten wij
wel veel klimmen, want niet alle nesten
waren bewoond. We hebben eekhoorns
groot gebracht met de fles. Dat was echt
leuk werk. Er moest een kooi gebouwd
worden met een wiel. Dan kon de
eekhoorn mooi rondlopen en in het wiel
draaien.
De wulp
De grutto
12
Thuis helpen
Verders was het niet altijd zo dat wij maar in de hei konden gaan als
we wilden. Er was dikwijls wat te doen voor de kinderen. Meestal was
er een groot veld met aardappels die wij allemaal moesten rapen.
Soms moesten wij onkruid uitplukken. Want als vader veel werk had
dan moesten wij hem helpen. Bij het aardappels zetten maakte vader
de gaatjes met een handmachine. Wij moesten er dan de aardappels
in doen. Soms mochten wij ook rogge en haver binden. Dat noemden
wij een “schob”. Wij moesten dan vier bossen haver tegen elkaar
zetten. Daarna moest er een band overheen. Dan werd het een
“gast”, die heel snel droog werd. Het was een mooi gezicht. Hele rijen
haver en rogge, dat was erg mooi.
Die stonden daar een tijd te
drogen. Als de haver of rogge
droog was, dan werd het binnen
gehaald. We hadden een grote
schuur, maar als de oogst binnen
was, dan was de schuur tot de
nok toe vol. Het spelen in de
schuur was dan afgelopen.

En wat denk je van school? Wij moesten toch wel drie kilometer lopen
naar de Pompstraat, maar dat ging altijd in draf. Wij waren altijd weer
blij als we thuis waren. Op de boerderij was meestal meer te doen
dan op school.
Toch hebben wij als kind een mooie tijd gehad. We konden overal vrij
rondlopen. Duizenden bunders van heide en bos. We konden
kikvorsen vangen en die beestjes opblazen. We konden ze
meenemen naar de school en loslaten in de klas. Ook gingen wij wel
eens aardbeien plukken zonder te vragen. Dan moesten wij soms
hard lopen. 
13
Op de hei
Wij hadden ook veel plezier in de heide. Als we niet hoefden te
werken, dan gingen we heel graag de hei in. Wij waren veel op de
heide te vinden. We hadden altijd wat te doen. We gingen veel
vogeltjes zoeken en namen toen veel eieren mee naar huis. Als we
thuis kwamen prikten wij gaatjes in de eieren en gingen ze uitblazen.
Daarna werden ze aan een touw geregen en kwamen de eitjes aan
de muur te hangen.
Soms gingen wij bijvoorbeeld muizen
vangen. Dat was op de heide voor ons een
leuke sport. We gingen dan muizengaatjes
zoeken en goten daar water in. Dan duurde
het niet lang, of de muis kwam uit zijn hol.
Wie van ons het vlugste was, had hem dan
te pakken. Maar meestal lieten wij hem ook
weer los. Het waren van die kleine
veldmuisjes.
Op die zelfde manier vingen we ook de
veldkrekel. Die had ook een holletje onder
de grond.
Wel, als we door de heide dwaalden kon je
altijd wat doen. Er stonden op vele plaatsen
kleine schuurtjes. Die waren voor het vee
van de boeren bedoeld, maar „s-nachts waren ze bezet door
zwervers. Die mensen gingen overdag langs de deur bedelen en
„s-nachts gingen zij op de heide slapen. Meestal in de schuurtjes, als
er geen koeien in waren. Dikwijls kwamen zij langs ons huis. Zij
kwamen wel eens bij ons aan de deur en dan kregen ze van mijn
moeder een glas melk. Soms gingen ze voor ons een liedje zingen.
De eerste tijd dat wij die zwervers zagen waren wij nog bang, maar
dat waren doodgewone arme mensen die echt niemand kwaad
deden. Zo kwam er ook eentje, die zong de hele dag. Hij had een
grote rode zakdoek rond zijn nek. Wij noemden hem de “Gekke
Willem”. Hij jodelde graag, maar deed niemand kwaad.
De veldkrekel
14
Fietsen
Het mooiste was, toen mijn moeder leerde fietsen. Wij hebben dagen
plezier gehad. Vader had een nieuwe fiets gekocht, en wel voor
moeder, want die moest leren fietsen. Ik weet niet precies hoe oud
moeder toen was, maar ik denk rond de 50 jaar.
Het eerste bedrijf was, moeder had rokken aan en die gingen zowat
tot onder de grond. Dus moeder moest kortere rokken aandoen. Ik
denk dat we voor de eerste keer haar benen zagen. Wel, moeder
moest mee naar de wei. Dat zou wat worden. Wij hadden het
voordeel dat er bij ons op het weiland geen verkeer was. Ze kon
alleen maar in het gras vallen. Dat deed ze dan ook genoeg. Ze was
die tijd al erg stijf. We moesten haar op het zadel zetten en dan
aanduwen en met vier man meelopen. Toch, na enkele dagen kon ze
al een beetje fietsen.
In een paar weken kon ze zelf
opstappen, maar ze kon haar
achterwerk niet van het zadel lichten.
Het grappige was dat ze nu wel kon
fietsen, maar dat ze niet kon
afstappen. Maar daar had ze vlug wat
op gevonden. Zij kon haar lichaam niet
van het zadel lichten. Nu liet zij als zij
wilde stoppen, haar fiets uitlopen tot
het niet verder ging. Dan ging de fiets
naar één kant overhangen en moeder
ging dan mee naar beneden. Haar
voeten kwamen dan als eerste aan de
grond. Wij noemden het “vallend afstappen”.
Zij heeft het nooit meer anders geleerd. Het was toch nog gevaarlijk,
want zij had wel twintig meter nodig om tot stilstand te komen.
15
Eén keer hebben wij mijn moeder vlug zien stoppen. Zij wilde haar
broer een bezoek brengen, die ook in de heide woonde. Eerst moest
ze tweehonderd meter over de Scheidijk fietsen, daarna over een
brug en dan was zij al op de goede weg naar haar broer. Het was een
houten brug zonder leuning. We hadden haar goed gezegd dat zij op
de brug rechtsaf moest draaien. Wel, zij is bij ons huis opgestapt,
moest langs het water fietsen tot de brug en dan rechts aanhouden.
Dat deed zij goed, maar ze was een beetje te vlug met draaien. Zij
draaide al af toen het voorwiel op de brug kwam. Dat werkte niet,
want de hele fiets moet op de brug zijn om af te draaien. Dus de
grootste helft van de fiets was nog voor de brug en ging naar het
water toe. Ons lief moedertje ging naar beneden, hals over de kop
het water in. Wij stonden met de hele familie te kijken. We konden het
water op zien spatten. Wel, met de hele familie hebben wij ons
moedertje weer gered. We hebben die redding wel doorgegeven,
maar er zijn geen oorkondes afgegeven. Wel waren we blij dat we
haar terug hadden.
Nog een mooi momentje. Vroeger moest iedereen een fietsplaatje
hebben. In elk dorp waren er commiezen. Deze mensen hielden
iedereen aan. Zo werd ook moeder staande gehouden. Zij had bijna
honderd meter nodig om te stoppen. Een eindje verder ging zij
vallend afstappen. De ambtenaar zei: “Maar mevrouw, het spijt me
dat je bent gevallen”. Maar moeder zei: “ Dat hoeft niet want ik stap
altijd zo af”.
Mijn broer Jan was de tweede oudste. Hij had een nieuwe fiets
gekocht. Wat kon die knaap fietsen. Maar ja mijn oudere broer Harry
wilde die fiets ook wel eens proberen, en dat mocht. Hij reed de
Rooiseweg op, maar toen kwam de pech. Harry ging met de fiets
over de kop, en had een lichte hersenschudding. Broer Jan had ook
pech. Hij moest zijn fiets terugbrengen. Zo was er nog dikwijls wat te
doen in de Rooiseheide.
16
Toon oom
Wij hebben ook plezier gehad met Toon oom. Wij hadden een
hazenvel opgevuld met hooi en toen in de wei neergezet. Toon oom
had een geweer, dat wisten we.
Het was „s-avonds erg donker. We hadden
afgesproken dat iemand met de lichtbak
mee zou gaan. Wel, ze moesten nog even
zoeken voordat ze de haas weer zagen
zitten. Toon oom schoot de haas omver,
maar toen hij de haas in de hand pakte
werd hij erg boos. Toen wist hij pas dat hij
voor de gek was gehouden.
Toon oom was wezen stropen. Dat noemen wij jagen zonder
vergunning. We hadden bezoek van een straatventer die vlees
verkocht voor een slager. Die man stond bij ons aan huis nog wat na
te praten, net toen mijn oom terug kwam van het jagen. De man
vroeg of mijn oom wat had geschoten. Mijn oom antwoordde: “Nee, ik
heb niets gezien”. De man zei toen: “Dan schiet hier maar op”. Toen
gooide hij zijn hoed de lucht in. Mijn oom, niet te lui, bracht het
geweer omhoog en schoot. De hoed kwam nog naar beneden, maar
was wel veranderd in een zeef. Verwonderd stond de straatventer
naar zijn hoed te staren. Toch zei hij nog: “Wat een pracht van een
schot”. Maar zijn hoed gooit hij niet meer omhoog.
Spits
Wij hadden ook een hele fijne hond. Die kon
alles. Welk ras het was, dat weet ik niet. Op een
avond zaten wij allemaal aan tafel toen hij bij
ons door de raam kwam kijken. Het beest had
honger. Wij hebben hem toen binnen gelaten en
wat te eten gegeven. Een paar dagen later
hebben wij hem aangegeven bij de politie, maar
we hebben nooit iets van een eigenaar gehoord.
Wel, we hebben hem Spits genoemd. Hij is tot
zijn dood bij ons gebleven. Daar hebben wij
nooit spijt van gehad. Dat dier heeft ons meer
plezier gegeven, dan je kunt bedenken. Het was een beest dat alles
kon. Hij was een zeer goede waakhond, maar hij paste ook op ons.
Spits
17
Spits was altijd van de partij. We konden niet alleen weg gaan want
hij stond altijd te wachten. Waar wij gingen, ging de hond ook. Alleen
ging hij niet mee naar de school. Wel stond Spits altijd te wachten als
we thuis kwamen. In het veld was Spits een kanjer.
In de tijd dat wij in de heide woonden, gingen wij ook veel mollen
vangen. Die brachten toen nogal wat geld op. Die hond was gek op
het vangen van mollen. Wij hadden hem geleerd dat hij de mollen
moest gaan zoeken. De hond kon op zeker honderd meter afstand
ruiken waar de mol aan het werk was. Die hond was gewoon zo slim.
Als er gangen over de wei liepen, en de mol was daar aan het werk,
dan kon de hond hem zelf pakken. Want een molspoor loopt bijna
boven de grond. Als de hond de mol gevonden had, moest hij stil
blijven staan en op ons wachten. Dat hadden wij hem geleerd. Dan
staken wij met de schop de mol uit de grond.
Het was namelijk zo, dat als de mol in een molshoop aan het werk
was, dan kon de hond niet vlug genoeg met zijn poten door de
graszoden komen. Nadat wij hem
geleerd hadden dat hij op ons moest
wachten, ging het veel beter.
Het was voor 99% raak. De hond hoefde
niet meer te doen dan de neus in de
wind te steken en ons te zeggen waar de
mol bezig was. Ik wou dat ik ook zo‟n
neus had.
Ik was met mijn hond in het veld toen er een regenbui begon. Ik ben
tegen een bosrand aan gaan zitten en ben vermoedelijk in slaap
gevallen. Toen ik wakker werd merkte ik dat ik op de hond had
geslapen. Wel, dat was echt niet de eerste keer. Als ik met de hond
op stap was ging ik dikwijls ergens liggen rusten en met mijn hoofd op
de hond ging liggen. Dus eigenlijk was dat gewoon.
Maar toen ik laatst thuis kwam, werd ik geroepen door de buurman.
Hij zei: “ik heb jou in het veld gevonden. Jij lag te slapen met je
geweer bij je. Ik denk, voor een lolletje, neem ik jouw geweer mee.
Maar toen ik naar jouw geweer pakte liet die hond van jou zijn tanden
zien. Ik was blij dat ik zonder jouw geweer nog wegkwam”.
18
Ik ging heel veel strikken zetten. Op een keer zeg ik tegen mijn
moeder: ”Wil jij de hond binnen houden, want ik ga strikken zetten en
dan loopt de hond maar in de weg”. Moeder zegt: “Ja, ik houd hem
wel binnen”. Dat had je gedacht. Ik was nog geen honderd meter
weg, of de hond was al weer bij me. Wel, ik heb hem toen maar mee
genomen. Onderweg heb ik hem geleerd, dat als ik een strik had
gezet, hij er overheen moest springen en niet de strik omver lopen.
Wel, één keer voor doen en die hond begreep dat. Zo kon ik hem
voortaan gerust meenemen met het strikken zetten.
Wat nog veel mooier was, is dat de Spits zelf leerde dat er ergens
strikken stonden. Hij liep gewoon niet meer in de strik. Als ik hem niet
nodig had bleef de Spits dicht bij mij. Wanneer ik bezig was met
strikken wist hij dat als ik door de knieën ging, of beter gezegd als ik
omlaag ging zitten, dat hij daar dan niet door mocht lopen.
Na een tijdje was mijn hond zo geleerd, dat hij mij bewaakte. Als hij
iemand in het veld zag dan kwam de Spits bij mij zitten. Dan wist ik
meteen dat er mensen waren. Dat was dan uitkijken geblazen.
Roepen naar de Spits deed ik nooit. Hij kwam op het geluid van:
“pst”, tussen de lippen. Dat hoorde hij op grote afstand en dan was hij
er direct.
Ja, het stropen was een echte mooie sport en politie was niet iedere
dag aanwezig zodat wij rustig een haasje konden vangen.
Mijn moeder vertelde mij later: “Laat mij nooit meer die hond binnen
houden. Als jij het veld in gaat, wordt hij gewoon gek als hij niet mee
mag. Hij springt door het raam naar buiten”.
Die hond zag wat voor kleren je aantrok. Hoofdzaak de laarzen, dan
wist hij al dat ik het veld in ging. Die slimme hond deed of hij sliep
maar zag alles. We waren allebei hetzelfde, gek van de natuur.
Weer verhuisd
De boerderij aan de Scheidingsweg was vijf bunder groot. Het was
eigenlijk een gemengd bedrijf. We hadden vier of vijf koeien, veel
kippen en enkele varkens. We teelden haver, rog, bieten en knollen
voor veevoer en daarbij aardappels voor het hele jaar. Wij hadden
een mooi gezin. Vader, moeder, zeven jongens en een meisje. Als ik
terug denk aan die tijd, dan hadden wij het erg zwaar te halen. De
opbrengst van het bedrijf was lang niet genoeg voor een groot gezin. 
19
De grond was hele magere heidegrond. Er moest heel veel dure
kunstmest op. Daarbij was het een zeer slechte tijd. Er was voor de
kinderen geen werk te vinden. Vader moest alles alleen verdienen
met de boerderij. Dat moest een keer verkeerd lopen. Zeven jongens
en een meisje plus vader en moeder, tien personen, eten van een
kleine boerderij.
Ik snap toch niet dat mijn vader die boerderij in de heide liet bouwen.
Vader was van boerenafkomst. Hij moet toch geweten hebben dat de
heidegrond erg arm is. En dat er veel mest op het land moet komen
om er wat te telen. Het had allemaal goed kunnen zijn als er meer
werk was geweest.
Onze ouders hebben toch nog acht jaren heel hard gewerkt voor het
behoud van het bedrijf. Maar op het ergste van de crisistijd moesten
ze toch nog verkopen. Daar er zoveel schuld was, hielden zij van de
verkoop niets over. Zo arm als luizen kwamen wij op de Steeg te
wonen. Dat moet voor mijn ouders erg zwaar zijn geweest. Ik geloof
dat mijn ouders daarover veel verdriet
hebben gehad, maar wij begonnen weer
opnieuw. Wij hebben daarna met heel
veel moeite vader laten afkeuren,
waardoor de oudste zoon mocht gaan
werken. Wel, we hebben in de
Rooiseheide een mooie tijd gehad.
Die kinderjaren vergeet je nooit meer.
Gaan werken
Zelf ben ik toen ook al vlug van school gekomen. Mijn kinderjaren
waren zo goed als voorbij. Ik moest nog een jaartje naar school, maar
ben toen als dertienjarige gaan werken bij de buurman die
groenteboer was en mij wel te werk wilde stellen. Ik geloof voor een
gulden in de week. Zo werd ik groenteboer.
Bij de groenteboer heb ik maar een klein jaartje gewerkt. Soms in de
tuin, soms „s-avonds de wagen mee laden en soms naar de markt in
„s-Hertogenbosch om groente en fruit bij te halen.
Toch heb ik er veel geleerd. We gingen samen naar de groentemarkt
in „s-Hertogenbosch. Na een tijdje mocht ik al alleen naar de markt. 
20
Dat was wel een belevenis, zo met paard en wagen, maar het paard
was wel heel gemakkelijk. De hit die we toen hadden wist zelf zijn
weg te vinden en wist precies waar hij naar toe moest. Dat paard
moest één keer in de week naar „s-Hertogenbosch, altijd dezelfde
weg over de Steeg en dan langs het kanaal door de
Hinthamerstraat,naar de markt.
Als we thuis kwamen uit
‟s-Hertogenbosch, dan moest dat
paard nog de hele dag mee.
Want dan ging de groenteman zelf
met groente langs de deur.
Dat paard zou ook nooit bijvoorbeeld het café van Tijn Persoons
voorbij lopen, want daar ging de baas een boterham eten en
natuurlijk een biertje nemen. Het paard kreeg daar ook zijn eten.
Ook was de groenteman iedere dag, op dezelfde tijd, op dezelfde
plaats. Dikwijls moest ik, als er op de wagen wat tekort was. de
benodigde groente nabrengen. We wisten altijd in welke buurt hij aan
het venten was.
Als de groenteboer „s-avonds thuis kwam moest de wagen weer
geladen worden voor de volgende dag.
Het was toch wel een mooi werk. Wij waren ook goede vrienden,
maar de verdiensten waren voor mij veel te weinig.
Op een dag moest ik „s-morgens met de hit naar de smid voor nieuwe
hoefijzers. Toen ik nog maar een eindje onderweg was kwam er een
onweersbui. Geen minuut later sloeg de bliksem in een boom,
misschien dertig meter verder voor mij.
Ik weet niet wie het meeste schrik had, het paard of ik. Maar het
paard draaide om en ik moest mee. In twee minuten waren wij weer
thuis. Ik had de hele weg terug aan het paard gehangen. De andere
dag ben ik toch nog bij de smid geweest.
Tot ongeveer 1937 werkte ik bij groenteboer Van Der Heyden.
21
Politie zoekt stropers
Op een dag waren we aan het “schrepke gooien” voor het huis, dat
met de voorgevel in het veld stond. Het was volgens mij een mooie
zonnige winterdag Wij waren denk ik met tien man aan het gooien.
Als je soms niet weet wat “schrepke gooien” is, zal ik het je nu
vertellen. Je maakt een streep op de grond van 60 cm. Op de streep
maak je een vierkantje van tien bij tien centimeter. Alle spelers gooien
om de beurt een cent en proberen die in dat kleine vakje te gooien.
Wie in de pot gooit, mag de centen meenemen. Deze spelletjes
werden vroeger veel gedaan.
Deze dag werd ons spel onderbroken, doordat een van de
medespelers in de verte een man zag die erg verdacht deed. Soms
kroop hij achter struiken, dan weer ging hij achter een boom staan.
Wij dachten wel dat het iemand van de politie was, maar het was te
ver om het te zien. We konden alleen het silhouet zien, maar we
wilden wel graag weten wie het was. De groenteboer, Van der
Heyden, bracht de uitkomst. Hij zei tegen mij: “Loop over mijn grond
en snij een bloemkool af, dan kun je precies bekijken waar die man
zit en wat hij daar aan het doen is. Hij ligt vlakbij mijn groentenakker”.
De groenteman was in die tijd mijn werkgever. Zo, ik nam een mandje
en ging op stap. Ik liep eerst naar het einde van de akker en kwam
daarna terug langs de kant waar die man was weggekropen. Wat was
dat erg voor die man, dat ik hem kon zien liggen. Hij lag languit met
zijn gezicht in het gras. Ik keek hem recht in het gezicht. Het was Sjef
van Mierlo van de rijkspolitie.
Hij was daar om iemand van ons te pakken als wij gingen stropen.
Toen wij hem hadden ontdekt, moest hij wel afdruipen. Maar niet
voordat wij allen naar hem stonden te roepen en te zwaaien.
Dat moet voor hem een afgang zijn geweest.
Vermoedelijk had hij dat te danken aan een buurman. Die woonde
ook langs ons. Dat was Van Heeswijk. Hij had niet graag dat wij over
zijn land liepen als wij het veld ingingen, maar daaraan stoorden wij
ons in het geheel niet. Later is hij ook nog gearresteerd voor een
ernstige vechtpartij. Vader en zoon Van Heeswijk maakten een
buurman op het kantje na dood. Van die buurman werd bijna het
hoofd afgesneden. De man werd bij ons voor de deur bediend en
niemand had gedacht dat hij het zou overleven. Toch is hij er nog
doorgekomen. Ik geloof dat die boer een paar jaar in de cel heeft
gezeten. Hij werd gearresteerd door Sjef van Mierlo.
22
1937, Werken in Grimlinghausen
Omdat de groenteman zelf twee kinderen had, die nog een beetje te
jong waren, was er voor mij later toch geen werk. Dus moest ik wel
naar wat anders uitzien. Wel in Holland was het erg moeilijk. Het was
nog een slechte tijd in Holland en ik was nog erg jong.
Zo kwam ik op het idee om maar in Duitsland te gaan werken. De
kranten stonden er vol van. Vooral boeren zochten werkvolk. Ik was
toen bijna vijftien jaar. Mijn ouders vonden het goed. Later bleek dit
zo‟n drie jaar voor de oorlog te zijn. Ik heb mij in „s-Hertogenbosch op
het arbeidsbureau aangemeld. Na twee weken kreeg ik al bericht.
Ik weet nog dat ik een beetje bang was wat er ging gebeuren. De reis
naar Duitsland was voor mij een belevenis. Ik was nooit verder
geweest dan Den Bosch. Wij zijn toen met de bus naar de stad
Neuss in Duitsland gebracht. We kwamen daar ook op een
arbeidsbeurs. De boeren kwamen ons daar afhalen. Daar was het net
een afhaalmarkt Dat vergeet ik nooit meer.
Het ergste was nog dat ik als laatste overbleef. Ik dacht dat ik niet
meer aan de beurt zou komen. Alle anderen die met mij waren
meegekomen, hadden al een nieuwe baas gevonden. Achteraf wist ik
wel waarom. Ik was toen vijftien jaar en niet stevig genoeg voor het
werk. Ik was de kleinste, de jongste en kende geen woord Duits.
Op het laatst kwam er een heel netjes geklede dame binnen.
De ambtenaar wees naar mij. Ik zag aan haar dat het niet naar haar
zin was. Toch nam zij mij mee. Waar naar toe, dat wist ik echt niet.
Onderweg probeerde ze wel met mij te praten maar dat was een
droevige mislukking. Ik kon echt geen woord van haar verstaan, dat
was het ergste. Toen konden wij nog geen vreemde taal spreken.
Van Duits had ik nog nooit gehoord. Je kunt je zelf niet voorstellen
dat iemand bij je staat te praten en dat je er geen woord van kan
verstaan. En daar moest ik dan werken. Alles werd aangewezen.
Achteraf bleek dat zij van oorsprong uit Beieren kwam. Die mensen
zijn echt niet te verstaan. Toch ben ik daar wel goed terecht
gekomen.
23
We gingen met de tram naar
Grimlinghausen am Rhein.
Daar begon mijn echte werk.
Ik kwam weer terecht bij een groenteboer.
Ik had geluk dat ik in Schijndel ook al bij
een groenteboer had gewerkt. Daardoor
kende ik alle groentesoorten. De groente die daar werd geteeld, was
ongeveer hetzelfde als de groente in Holland.
Wel, ik kreeg een mooie kamer en een beter bed dan ik ooit had
gezien. Dat was een goed begin. Ik kon het al vlug vinden met de
boer zelf. Hij leerde mij met een paard te werken en in een week tijd
was ik al aan het ploegen.
Het Duits leerde ik vlug. De boer had twee kinderen, Cuby en
Clemens, van zeven en negen jaar oud. Die twee kinderen gingen mij
veel Duits leren. Als we „s-avonds niets te doen hadden gingen we
naar boven om te leren. Soms hielden ze me voor de gek met mijn
stomme vragen in het Duits. Toch leerde ik heel veel van die twee.
Maar thuis werken, dat zat er niet in. „s-Morgens liepen ze in uniform
naar school. Maar toen nog niet in Hitler pakken.
De naam van de boer was Wilhelm Steven. Hij was groenteboer,
maar werkte voor de markt. Voor hem werkten veel vrouwen, die
allemaal, buiten, in rijen op het veld onkruid plukten. De boer had
twee paarden waar ik veel mee moest werken, zoals ploegen en
eggen. Tractors waren er toen nog niet. Ook moest ik met paard en
wagen naar de markt in Düsseldorf voor het afleveren van groenten.
Ik stond de eerste week al achter de
ploeg en dat ging tamelijk goed. Die
boer wilde mij graag op het land zien. 
24
Ik moest al direct voor de paarden zorgen en dat was wat ik het
liefste deed. Ik haalde af en toe wat haver weg voor de paarden. Het
was net of die paarden mij kenden. Als ze op de wei stonden en ik bij
de poort kwam, dan kwamen ze alle twee gelopen. De boer stond er
zelf verwondert bij, want dat deden ze eerst niet. Maar ik denk dat de
boer het wist, ook al zei hij er niets van.
Na een paar weken mocht ik al met paard en wagen groente naar de
markt brengen. Ik ben ook een keer met paard en wagen vol
suikerbieten naar de suikerfabriek in Dormagen gereden. Voor ik weg
reed zei de boer: “Adrianus, kom je nog terug”? Hij dacht dat ik het
niet zou vinden. Er was wel een hele dag mee gemoeid, maar ja, ik
deed het graag met paard en wagen.
Toen begon de rotzooi met de joden. De kinderen mochten toen met
stenen gooien naar de joden, terwijl de politie er bij stond te kijken.
Ramen werden kapot gegooid, kasten en piano‟s werden door de
ramen naar buiten gegooid en de mensen groetten elkaar met “Heil
Hitler”. Meermalen heb ik in de kroeg geluk gehad dat ik er heelhuids
uitkwam.
Soms lag ik met een heleboel vrouwen op het veld. Dan plukten we
onkruid. Soms was het toch wel gezellig op het land. Dan lagen we te
worstelen met die vrouwen. Maar ik moest het altijd verliezen want
als ik aan de winnende hand was, dan kwamen er direct een paar
vrouwen bij. Dan was ik verloren, je kon van die vrouwen niet winnen.
Toch heb ik daar een goede tijd gehad.
Ik heb daar ook Hollanders ontmoet en ben veel met hun naar de
kroeg geweest. Dat was soms erg gezellig.
Ik ging ook met de boer uit. Hij was een gezellige boer. Alleen was
zijn vrouw niet zo gelukkig als wij samen gingen. De boerderij lag erg
dicht bij het dorp. Tot het eerste café was het tweehonderd meter en
de kerk was er tegenover. De boer was katholiek. Soms gingen we
naar de kerk en dan konden we de kroeg niet voorbijlopen.
25
Na een hele tijd had ik besloten om voor een vakantie naar huis te
gaan. De boer zei: “Ga toch met de fiets”. Daar had ik eigenlijk wel
zin in. Wel, ik kreeg den boer zijn fiets mee. Ik had beloofd dat ik na
twee weken terug zou zijn.
Ik had pech met het weer. Ik was goed en wel op weg toen het begon
te regenen. Het bleef de hele dag regenen, en dan 140 km rijden, dat
was werkelijk een dag om nooit meer te vergeten. Ik denk dat mijn
ouders blij waren dat ik weer thuis was, maar ik moest wel terug met
de fiets van de boer.
Ondertussen kreeg ik de boodschap dat ik bij de Oda kon werken. Ik
zou de fiets terugbrengen en dan zo spoedig mogelijk weer terug
naar Holland, Na een paar weken ben ik met de trein weer terug naar
Holland gegaan. Wat er onderweg allemaal gebeurd is, zal ik maar
niet gaan schrijven. Dan zou ik na mijn dood nog steeds moeten
schrijven en dat zal niet lukken. Dat was voor mij in 1938 het einde
van een jaartje werken in Duitsland.
Werk in Holland
Ik had werk gekregen bij de Oda in Sint-Oedenrode. Daar werd ik
bijna rijk. Twee gulden en vijftig cent in de week, dat was een stuiver
per uur.
Ik kwam er in de spuiterij terecht.
Eigenlijk was dat was niet echt het
werk voor mij, maar ja, ik moest
toch werken. Een hele tijd heb ik er
gewerkt. Ik moest daar plaatijzer
schuren. Soms moest ik verf
spuiten. Het was geen gezond
werk, maar ik verdiende toch wat.
Ik had toen nog niet gedacht dat het zo vlug oorlog zou worden, maar
ik was al weer een hele tijd in Holland toen de oorlog begon.
26
De tweede wereldoorlog
Oorlog 11 mei 1940
De eerste Duitsers, die wij zagen, waren bij het kanaal in Heeswijk.
Ik kwam met mijn vriend Christ
van Sluis 3 en we gingen met de fiets
naar de Heeswijkse brug.
Net voor de Heeswijkse brug lagen
hier en daar wat kanaalboten, meestal
geladen met maaszand en grind.
Wij zagen daar enkele soldaten lopen
en dachten aan een oefening. Maar
toen wij dichterbij kwamen werd er in
het Duits geroepen: ”Blijven staan”.
Toen wisten wij met een Duitse
soldaat te maken te hebben. Zij
vroegen alleen of er soldaten waren in
de boten die daar lagen. Ik heb hun gezegd dat wij dat niet wisten.
Ze gingen direct een boot vorderen om in de brug te leggen, want de
brug was gesprongen. Ze lieten de boot tussen de brug varen en zo
was de brug weer bijna klaar om over te steken.
Het was ook niet erg slim, om de brug te laten
springen, en dan die boten daar te laten liggen.
Zo was het net of de Hollandse soldaten de brug
lieten springen, maar alles klaar legden voor de
Duitse soldaten om de brug weer te repareren.
Dat is oorlog voeren en elkaar een beetje
helpen.
Wij zijn toen door gefietst naar Schijndel. Bij het patronaat stonden
enkele mensen. Ik heb daar verteld dat ik al Duitsers gezien had en
gesproken. Niemand geloofde mij. Het was ook moeilijk te geloven.
De Heeswijkse brug.
27
Wel, ik had het juist verteld, en daar kwam de eerste Duitser het dorp
al in gereden. Hij had een motor met zijspan. In het zijspan zat een
soldaat met een steel handgranaat in zijn handen. Het moet wel erg
zijn als je als eerste soldaat zo een dorp moet binnenrijden. Ze
hadden natuurlijk geluk dat er geen Hollandse soldaten in de buurt
waren. Niet lang daarna kwam het Duitse leger binnen met tanks en
vrachtwagens.
In één dag waren ze dus al in Schijndel. Wij wisten echt niet wat
oorlog was, maar al spoedig vonden wij wat het betekende onder de
Duitse bezetting te moeten leven. We werden al spoedig onderduiker.
Het ongeluk
De volgende dag, zondag 12 mei, had ik zelf veel geluk. Het was
geloof ik eerste Pinksterdag. Ik ging „s-morgens met de fiets naar de
kerk. Wij woonden toen op De Steeg. Net in de bocht waar het stenen
paadje was, genaamd “De Heuvel”, haalde mij een hele colonne
Duitse vrachtwagens in. De eerste wou mij passeren, net in de bocht
waar het stenen paadje was. Wat hij precies deed is voor mij nog
steeds een raadsel. Ik voelde een klein stootje, en ik lag al onderin
een diepe sloot voor ik er erg in had.
Toen ik uit de sloot was gekropen, zag ik aan de andere kant van de
weg een vrachtwagen tegen een boom staan. Er stonden veel
soldaten bij. Toen ze mij zagen moest ik direct komen. Even was ik
erg bang. Ze stonden in een groep bij elkaar. Wel, zij vroegen mij
alleen om de juiste plaats aan te wijzen op de kaart die zij bij zich
hadden. Ik wist toen nog niet dat de chauffeur dood was. De
chauffeur werd daar direct begraven maar dat zag ik de volgende dag
pas. Toen zag ik het graf. Dit kan ik echt niet meer vergeten. De
naam van de man kwam al spoedig op het graf staan.
Het was soldaat Eduard Schaffer.
Hij was 22 jaar, was getrouwd en had een vrouw
en twee kinderen. Ik heb daarna de vrouw nog
gezien bij het graf.
Ik heb nog een foto van het graf, wat daar op
eerste Pinksterdag, 12 mei 1940 rond 10:00 uur
is gekomen. Wij hebben soms nog bloemen op
het graf gezet. Later is het graf weggehaald,
maar wanneer dat weet ik niet.
Maar vergeten kan ik het ook niet.
28
Werken tijdens de bezetting
Het was niet altijd gemakkelijk om onderduiker te zijn. Wij waren thuis
met zijn tienen. Soms hadden we werk. Meestal, als er werk was,
hadden wij slecht betaald werk in de bossen zoals grondbewerking.
Het omspitten van de grond in de bossen noemden ze “vloten”.
Werk was er nog bijna niet.
Al spoedig moesten wij voor de Duitsers werken, want we moesten
toch leven. Het eerste werk dat ik had tijdens de Duitse bezetting,
was werken in de bossen. Dat deed ik graag. Daardoor kreeg ik ook
kans om een haasje te vangen. Dat leverde ook weer geld op.
In de houtbewerking was tamelijk
goed te verdienen. Wij kapten hout
en maakten wijpen en reisbosjes,
die werden gebruikt om de dijken
sterk te maken. Daar werd goed
voor betaald.
Er was altijd wel werk in de bossen.
Het was wel meestal in de winter, want in de zomer was het hout te
zwaar. Dan is het groen en zijn er teveel bladeren.
De baas van het houtbedrijf was lid van de NSB maar verdiende later
toch ook een schouderklopje. Want mijn broer werd door “De Kin”
opgepikt. Hij werd opgesloten in Veghel. Ik ben zelf nog bij de
burgemeester geweest. Maar die kon er niets aan doen. De Kin stond
boven de burgemeester. Maar de man voor wie wij werkten kwam
hem weer netjes thuis brengen.
Ik ben ook nog op het vliegveld Volkel gaan werken. Daar kwam ik in
de steenploeg te staan. Het was heel zwaar werk. Met de fiets naar
Volkel en „s-avonds weer terug. Soms konden wij ook met het Duits
lijntje mee rijden. Ik verdiende er veel geld, maar het was niet om uit
te houden. Van daar ben ik ondergedoken.
Wijpen maken
29
Voedselbonnen
Alles ging heel vlug op de bon. Als onderduiker kreeg je geen
bonnen. Toen werd er wel een beetje gezorgd door de
Ondergrondse, die overal in het land actief was.
De bonnen kwamen
van
distributiekantoren.
Die kantoren
werden veel
overvallen door de
mensen van de
Ondergrondse.
Zo kwamen die bonnen weer bij de onderduikers. Ook het
distributiekantoor in St. Servatiusstraat in Schijndel is zo overvallen.
Weer werken in Duitsland
Van daar uit werd ik weer opgeroepen om in Duitsland te gaan
werken. Dat heb ik ook gedaan. Bij toeval kwam ik terecht bij Wilhelm
Steven, dezelfde groenteboer waarvoor ik eerder had gewerkt. De
boer kon het maar niet geloven dat ik weer voor hem kwam werken.
Hij was wel blij, want het was erg moeilijk om werkvolk te krijgen. Het
werkvolk in Duitsland was allemaal in dienst. De zoon van de boer
waar ik werkte was niet met vakantie geweest. Ze hadden hem
verwacht maar hij was niet doorgekomen.
Praten over Rusland
De Duitsers waren toen al bijna over de halve wereld aan het
vechten. Ik heb met een Duitse boer gesproken, die voor een week
thuis was. Hij was gelegerd in Rusland. Wat hij mij vertelde, dat ze
zoveel ellende hadden meegemaakt, was haast niet te geloven.
Tijdens het praten, moest hij gewoon huilen. Hij vertelde dat ze soms
dagen geen eten hadden, dat er veel soldaten omkwamen door
bevriezing en dat ze knoken aten van doodgeschoten soldaten.
30
Ze zaten te springen om voedsel en hadden geen kleren voor dat
koude Rusland. “Al onze soldaten die daar in de sneeuw zitten weten
dat ze niet terug komen. We kunnen geen kant op. We zitten in de
sneeuw en we gaan dood in de sneeuw. Ik kan nu weglopen. Dan
vinden ze mij en dan is het ook afgelopen. Als ik terug ga naar
Rusland, dan is het ook afgelopen”.
Toen dacht ik: “wij werken tegen onze zin in Duitsland, maar we zijn
beter af dan de Duitsers zelf”.
Dat was de enige soldaat in Duitsland waar ik normaal mee heb
kunnen praten. Een week later was hij weer vertrokken naar Rusland.
We waren weer eens aan het werk in Duitsland. Met maar liefst vier
gebroers tegelijkertijd. Mies werkte in Essen op de Krupp fabriek. Sjef
en Harrie werkten in Bremen en zelf werkte ik bij een boer in Aken.
Ik had genoeg te eten. Alles wat je deed was werken en slapen.
Geld van 1914-1918
Ik was paardenknecht in Aken.
Daar heb ik van mijn broer Sjef ook nog post
uit Bremen gehad. Hij stuurde mij een brief
met daarin een grote hoop geld.
Ik vergeet het nooit meer.
31
Ik was op de stal voor de paarden aan het zorgen.
Er waren ook twee krijgsgevangenen die
iedere morgen werden gebracht door
soldaten en onder begeleiding bij de boer
hielpen. De boer bracht die brief bij mij op
de stal. Die twee gevangenen zagen
mij die brief openmaken en toen
zagen ze al dat geld.
Zij begonnen allebei te dansen en te
springen. “Adrianus” zeiden zij, “je
hoeft nooit meer te werken”.
Daar zat voor meer dan een miljoen oud
geld in. Geen cent waard natuurlijk.
Het was nog geld uit de eerste
wereldoorlog. Het stond in emmers
langs de straat.
Sjef deed graag dingen waar je in moest
trappen, dan had hij lol.
Ik las in die brief dat Harrie ook daar in Bremen werkte.
Rond dezelfde tijd kreeg ik ook bericht van Mies. Die zat in die tijd in
Essen op de Krupp fabriek. Hem heb ik nog een kaartje geschreven:
“Ik kom je opzoeken, dan en dan kom ik aan op het station in Essen”.
Ik heb hem daar ontmoet. Hij was die dag in gezelschap van een van
zijn vrienden, Janus v/d Heyden. Ik was met de trein naar Essen
gereisd. Toen ik daar aankwam zag ik Mies met Janus v/d Heyden
aan het station staan. Er was een grote massa mensen op het
perron. Dus was ik achterom
gelopen en kwam van achter
bij hun. Ik heb even gewacht
en toen heb ik gevraagd:
“Zoeken jullie misschien Broer
van Kasteren”? Wat mooi als
je dan die gezichten ziet. Zo
maak je toch nog mooie
dingen mee, ook al is het
oorlog.
32
Na een half jaar was ik het in Aken weer moe. Wel, ik was weer toe
aan een fijne vakantie, met al dat geld van Oom Sjef.
Maar dit keer zou het niet zo gemakkelijk zijn, want je krijgt niet snel
een uitreisvergunning. Eerst moet je toestemming hebben van de
boer, dan moet je naar het arbeidsbureau in de stad Neuss. Met een
smoesje kreeg ik van de boer een bewijs dat ik weer terug zou
komen. De boer is naar de stad gegaan en hij bracht alle papieren
mee die ik nodig had. Ik had gevraagd voor drie weken en dat heb ik
ook gekregen. Zo kon ik gemakkelijk over de grens.
De boer en zijn zoon gaven mij nog wat geld mee. Ik moest een
horloge en koffie meebrengen. Natuurlijk was dat geld fijn voor
mijzelf. Ik wist zo al dat ik niet zou terug komen.
Terug in Nederland - weer gaan jagen
Ook in Holland was er veel veranderd. Ja, zonder werk en zonder
bonnen was het erg moeilijk. Alles was op de bon. Iedereen kreeg
bonnen, behalve als je ondergedoken was, want dan was je er
eenvoudig niet bij. Soms hadden wij geluk. Dan kregen wij wat
bonnen van de Ondergrondse, die met geweld en overvallen op de
distributiekantoren aan die bonnen kwamen. Petje af voor de
Ondergrondse want ze deden een goed werk voor veel mensen en
daarbij was het zeer gevaarlijk.
Ik was toch niet van plan om terug te gaan. Ik had een afspraak met
Christ. Die kwam diezelfde tijd thuis. We waren van plan om heel veel
hazen en konijnen te gaan vangen, dus had ik geen tijd om terug te
gaan naar Duitsland.
Ik weet nog dat ik op een zaterdag terug kwam uit Duitsland. Christ
kwam een paar dagen later. Ik vind het wel erg dat ik geen ene datum
meer weet. Het was, denk ik, in 1942. Er werd al heel lang niet
gejaagd. Alleen jagers die bij de partij NSB waren, mochten nog
jagen. Voor mij en Christ was dat wel goed. Niet veel jagers, dus veel
wild voor ons. En wij gingen iedere dag.
33
In die tijd zetten wij strikken, zoveel als we konden.
Wij woonden op De Steeg.
Ik zette strikken vanaf De Steeg tot
de Zuid-Willemsvaart, en met Christ
vanaf het kanaal door het
Wijboschbroek tot aan de spoorbrug.
Wij vingen heel veel hazen. Het was
heel gemakkelijk om ze te verkopen. Meestal verkochten wij ze
particulier, soms ook bij mensen die ze bestelden. Ik bracht ook veel
wild bij de poulier.
Wij wisten dat de jagers drijfjacht hadden en wij wisten ook waar zij
wilden beginnen. Wij hebben toen geprobeerd om alle hazen te
vangen, in ieder geval zoveel wij konden.
We hadden 500 strikken gezet, drie dagen voordat de drijfjacht
begon. Wij zijn een gehele nacht met de hond bezig geweest.
Vele malen hoorde wij dat er een haas in de strik liep. Dat hoorde de
hond ook en die bracht ons dan bij de haas. Dat was eigenlijk heel
gemakkelijk.
In die paar dagen hadden wij 8 hazen gevangen en we hadden ook
nog twee fazanten. Dus wij hadden een goede vangst. Dat was erg
voor de jagers. Voordat de drijfjacht begon, hadden wij de strikken
weer weggehaald.
De dag van de drijfjacht waren wij erg benieuwd of er nog wild
geschoten werd. We gingen dus kijken. Het was in het
Wijboschbroek. Toen wij daar aankwamen waren ze op de Achterdijk.
Ik zag nog geen wild. Ik ben naar een van de jagers gegaan en heb
gevraagd of ze wat hadden geschoten. “Nee”, zegt hij, “het is niet
goed”. Maar toen kwam Toon v/d Heyden. “Ja”, zegt hij, “ik weet wat
er aan de hand is. Jij en Christ zijn hier geweest. Anders hadden wij
wel hazen geschoten”. Ik heb alleen gezegd: “Jammer voor jou,
Toon”. Hij wist direct waar het over ging.
34
De jagers gejaagd
Op een dag had ik met Christ afgesproken dat wij elkaar „s-morgens
in het Broek zouden treffen. Ik had mijn geweer in het eikenbos
verstopt. Wij hadden daar een goede plaats gemaakt. Zo hadden wij
geen gevaar om het geweer telkens mee te moeten nemen.
Ik was „s-morgens in het Broek, maar Christ was er niet. Zo was er
voor mij ook niets aan, want Christ zou de hond meebrengen. Wel, ik
dacht: „ik pak het geweer en ga toch maar een eindje rond wandelen”.
Ik was nog maar een eindje gelopen, kom ik een jager tegen, die daar
aan het jagen was. Het was ook nog een bekende. Hij was al ooit met
mij mee geweest. Ik zei: “Hallo Driek”. Het was namelijk Van
Kaathoven, de kaaskoning. We hebben heel even gepraat, maar veel
had hij niet te missen. Toen ben ik gewoon verder gelopen en heb
gedaan alsof ik daar mocht jagen. Ik ben toen niet lang gebleven,
want jagen zonder hond, daar is werkelijk niets aan.
Ik ben toen naar huis gegaan wand ik moest na de middag gaan
werken. Maar wat gebeurde er? De kaasboer was vlug naar huis
gereden en had een paar andere jagers verteld, dat ik daar op hun
jachtterrein aan het jagen was. Daar moesten ze wat aan doen. Ik
was toen al weer thuis, maar Christ was na mij toch nog gekomen.
Dus die jagers zagen Christ door het houtgewas lopen maar dachten
dat ik het was. Toen wilden ze mij wegjagen, met een schot hagel
hoog door de bomen. Christ liep weg maar kwam van achter weer
terug. De jagers zaten tegen een slootkant te lachen, maar ze wisten
niet dat Christ vlakbij was. Christ had een kogelgeweer. Hij schoot
tussen de twee jagers een gat in de grond. De andere dag vertelde
Christ wat er gebeurd was. Hij zei: “Ik heb nog nooit jagers gezien die
zo hard konden lopen”.
Daarvoor hadden Christ en ik voor hun drijfjacht alle hazen
weggevangen. We hadden toen nog wel gedacht dat ze naar de
politie zouden gaan maar dat is niet gebeurd.
Wel hebben die jagers nog ooit gezegd dat ik op hun geschoten had,
maar dat hadden ze toen ver mis. Want ik was die tijd op mijn werk.
35
Stropen met de lichtbak
Nog een klein verhaaltje over stropen met de lichtbak. Onze lichtbak
was een staaflamp met vijf batterijen, die een mooie straal licht gaf.
We konden een haas op grote afstand zien.
Op een avond zat ik te kaarten in café De Ossekop in SintOedenrode. Ik woonde er maar honderd meter vandaan. Mijn vriend
kwam binnen en kwam naar onze kaarttafel. Hij zei: “Broer, het is
goei weer voor onze sport”. Dat betekent dat het winderig weer is.
Wij moeten dan zien dat wij in het veld komen, want voor hazen te
schieten moet het waaien. Als je in het veld komt en het is stil weer,
dan gaat alles mis. De hazen hebben een heel goed gehoor. Als je op
het weiland komt dan hoort hij dat meteen. Als er veel wind is hoort
hij ons niet. Wij gaan tegen de wind in met de lichtbak aan. Als er dan
een haas in het licht komt hoort hij ons niet en hij kan niet achter ons
licht kijken, dus donker weer en wind dat is het beste om een haas te
schieten. Wij zijn die avond laat het veld in gegaan.
We zijn naar ouders van Christ gereden. Daar
hebben wij de fietsen achter gelaten, het
geweer en de lamp gepakt en zijn richting het
Wijboschbroek gelopen. Het eerste veld waar
wij ingingen, was bij Toon Joosten achter zijn
huis. We hadden de lamp aangeknipt en
direct zagen wij onze eerste haas. Die heb ik toen met mijn eerste
schot omgelegd. Niet te geloven, op dezelfde wei, misschien honderd
meter verder was weer een haas. Hij was wel een beetje schuw want
hij bleef maar zachtjes lopen. Die heb ik toch ook omgelegd. Zo, dat
was niet slecht, maar wij gingen daar toch maar weg. Want we bleven
nooit lang op dezelfde plaats. Als de politie ons gehoord heeft dan
komen zij op de plaats waar wij geweest zijn. We zijn toen richting de
Broekboeren gelopen, dat zijn de eerste paar weilanden in de
richting van de spoorbrug. Er was niets te zien. Heel dicht bij de
spoorbrug schoten we toch nog een konijntje. Wel, op de terugweg
hebben we toch nog nog een paar weilanden opgezocht. Op één
daarvan liep het mis. Ik geloof dat het was op het land van de heer
Van Dam. Christ had de lamp en ik had het geweer. Daar zien we in
de verte een paar ogen aankomen. Ja, het was een haas die recht
tegen het licht in kwam. Hij stopte misschien op dertig meter afstand,
dus een niet te missen kans.
36
Ik heb het geweer bij Christ op zijn schouder gelegd, dus een makkie.
Maar wat gebeurde er? Toen ik de trekker overhaalde ging het
geweer niet af en tot ons geluk heeft de haas wat gehoord of gezien
want hij ging er vandoor. Wij gingen naar de weg toe en daar
gebeurde het. Christ nam het geweer van mij over. Hij zei: “Hoe is het
mogelijk dat het geweer weigerde”? Hij hield de loop de lucht in en
trok aan de trekker. Toen ging hij wel af, maar het geweer sprong uit
elkaar en we werden allebei gewond. Christ verloor een vinger en zijn
hand lag open. Ik had een scherf in de borst.
Dat was zo ongeveer om drie uur „s-nachts. Wij zijn toen toch zelf
naar het ziekenhuis in Veghel gefietst. Na verbonden te zijn mochten
wij naar huis. Wat dom van mij. Ik ben thuis gekomen.
Sisca lag nog in bed. Ik ben naar boven gegaan en zei: ”Sisca, kun je
mij helpen mijn hemd uit te trekken”? Ik had er geen idee van dat er
zoveel bloed was te zien. Zij schrok der eigen bijna dood.
Na een paar uur moest ik naar de huisdokter, want mijn ogen deden
pijn. Die stuurde mij door naar het ziekenhuis in Den Bosch.
Achteraf had ik nog een paar scherfjes in mijn oog.
Een nieuw geweer
Het duurde een hele tijd voor dat we weer met een geweer in het veld
kwamen. We moesten een nieuw geweer kopen maar we hadden niet
zo veel geld. Toch hebben we weer wat gevonden. Het smidje in
Veghel had nog een geweertje te koop.
Daar was wel een naar foutje aan. Het was namelijk in het midden
van de loop gelast. We konden er niet direct mee schieten, dat was te
gevaarlijk. We moesten het eerst inschieten. We bonden het geweer
aan een paal en trokken het af met een stuk draad. En dat werkte. De
braam die in de loop zat was er met één schot uit.
37
Konijnen leveren aan de jager
Ja, het was niet gemakkelijk om een geweer te kopen. Want we
mochten geen geweer hebben. Ook kogels of patronen waren niet
verkrijgbaar zonder een geldige jachtakte. Natuurlijk hadden wij daar
wat op gevonden. De vader van Christ was jager. Ook was er een
jager in Sint-Oedenrode. Die vertelde me dat ik, als ik niet op zijn
jacht ging stropen, bij hem patronen mocht komen halen.
Ik heb hem nog wilde konijnen geleverd. Hij vroeg mij: “Kun je voor
mij soms wat konijntjes vangen”? Die zette hij dan op zijn
jachtgebied. Wat was die man slim. Hij betaalde zijn eigen konijnen,
want ik had ze met de fret op zijn eigen jachtgebied gevangen.
Hij was getrouwd met een dochter van De Camp. Zijn naam was
Toon Simons. Ik ben ook met die man wezen jagen. Daar was ook
een vriend van mij bij, Wim v/d Velden. Zijn vader was ook een jager.
Wij mochten mee als drijver. De taxichauffeur was Tony van Helden,
schoonzoon van Simons. Er kwamen in Eindhoven nog een paar
mensen bij. Dat waren dokters. Die mensen hadden samen een
jachtterrein gehuurd en hadden daar een boswachter op gezet.
Over die boswachter was ik niet tevreden. Wij kwamen op de jacht
aan bij het huisje van de boswachter. Wij stapten allemaal uit. De
boswachter ging direct alle heren een hand geven, maar Wim en mij
zag hij niet staan. Ik zeg tegen Wim: “Wij zijn te klein, maar misschien
kunnen dat wel goed maken”. Die kans was er al heel spoedig. De
heren vroegen: “Waar zitten vandaag de meeste hazen”? Hij
antwoordde: “In de dennenbossen”. Toon Simons zegt tegen mij:
“Wat denk jij”? Ik zei: “Hij zit er naast, want met dit weer zit de haas
meestal op het geploegde land”. We pakten eerst twee bossen, maar
er kwam niets uit. Toen zei Simons: “Hier onze drijver zegt dat de
hazen met dit weer op het geploegde land zitten”. Ik had geluk.
Ik had het geraden. Op een paar akkers schoten ze drie hazen.
De boswachter kreeg een berisping van de heren.
38
Weer even later had ik hem flink te pakken. Wij liepen door een paar
weilanden, met heggen er tussenin. De jagers gingen een paar
honderd meter verder op de kop staan. In de eerste wei vond ik al
strikken in de heg. Ik riep: “Wim, zeg hier staan strikken. Die nemen
we mee. Dadelijk zul je wat beleven”. We kwamen weer bij de jagers
in de buurt. Ik zei tegen een van die jagers: “Kijk hier, die dingen
staan hier allemaal in de heg”. Ik deed net of ik niet wist wat het was.
Maar die jager zei: “Die zijn van de stropers. Dus onze boswachter
doet zijn werk niet goed”. Toen kreeg de boswachter een zware
berisping. Dat was zijn loon, om ons geen hand te geven maar alleen
de heren.
Betrapt met stropen
Er was nog een vervelende stropersdag. Ik was die dag bij mijn
vriend zijn ouders. Christ was ook thuis. Die dag moesten zijn ouders
naar familie in St. Hubert. Wel, wij wilden er ook een mooie dag van
maken. Wij pakten het geweer en gingen naar de Laverdonk. Het was
in de morgen rond negen uur en er lag een mooi laagje sneeuw, dus
we konden de sporen zien waar het wild had gelopen. Dan gaat het
wel gemakkelijk, om ze te vinden. Het eerste wat wij vonden, was een
konijn. Even daarna kwam een flinke haas uit zijn “pot” gesprongen.
Christ legde hem met het eerste schot omver. Ja, wij droegen het
geweer altijd om de beurt. Deze morgen was goed genoeg voor ons.
Twee stuks wild was toen al niet slecht. Wel, we hadden ons nog wat
beloofd. Vlug naar huis en dan gingen we bakken. Er was bij Christ
net geslacht. We besloten om balkenbrij te maken en dat werkte
perfect. We hadden goed zitten smullen. Toch moesten wij weer het
veld in. We hadden „s-morgens wilde
zwanen gezien. Die wilden wij ook
wel eens schieten. Maar het pakte
verkeerd uit. Wij waren nog maar
even in het veld, toen er “Halt,
politie” werd geroepen. Wij zaten
gewoon verkeerd. Links van ons was
de rivier De Aa. Rechts was de
politie met een hond. We hadden
geen keus, moesten naar het water.
Wat denk je? Er lag een berg
sneeuw. Het was flink koud, maar
we moesten gewoon het water in.
39
Ik had het geweer en kon niet zwemmen. Mijn geweer ben ik
kwijtgeraakt maar ik kwam wel aan de andere kant. Ik heb even
moeten rusten met mijn rug gekeerd naar de politie.
We zijn bij een boer binnen
gevlucht, vlakbij de Beugtse
molen. We hebben een half
uur bij die boer binnen
gezeten, lekker bij de
kachel, maar toen moesten
wij nog terug over het
water. We zaten aan de
verkeerde kant van het
water en we wisten ook niet
waar de politie was
gebleven met zijn grote
hond. Wel, we gingen bij de Beugtste molen weer terug over het
water. Toen wij bij de molen aankwamen, kwam de molenaar naar
buiten en vertelde ons dat de politie daar de hele tijd had gewacht. Ze
waren net weg. Hadden wij daar even geluk. Vijf minuten eerder
hadden ze ons kunnen pakken. Maar we waren nog niet klaar, want
hij had ons herkend. We zijn bij Christ thuis gekomen en hebben alles
verteld aan zijn vader. Toen hebben wij afgesproken dat Christ de
hele dag met zijn vader was wezen jagen. Ik zou zeggen dat ik de
hele dag ziek op bed had gelegen. De vader van Christ zei ons:
“Verraad elkaar niet”. Zo, ik zeg tegen mijn moeder: “Als de politie
komt, dan zeg maar dat ik de hele dag op bed heb gelegen”. Ik
werkte toen die tijd bij Van De Camp. Ik had de hele dag gewerkt en
nergens meer aan gedacht. Wij kwamen in een grote groep van de
fabriek. Bij café Huberts stond politie. We moesten allen afstappen.
Toen werd er geroepen: “Is Van Kasteren bij deze groep”? Dus ik
kwam er tussenuit en vroeg hem wat hij van mij wilde. Het eerste wat
hij vroeg: “Bent u gisteren wezen zwemmen”? Ik zei tegen de politie:
“Ik ga niet zwemmen in de winter en daarbij kan ik niet eens
zwemmen”. “Wel”, zei de andere politieman, “dat je niet kunt
zwemmen heb ik gezien”. Toen zei ik hem: “Ga maar naar mijn
moeder vragen. Ik heb de hele dag op bed gelegen”. “Ja”, zegt hij,
“jouw moeder heeft alles verteld wat zei van jou moest zeggen”. Toen
zij hij: “Rij maar naar het politiebureau, dan praten we daar verder”.
40
Zo fietste ik naar het bureau. Daar heb ik heel strand gezegd: “Ik rij
nu naar huis. Ik heb de hele dag gewerkt en heb honger”. “Wel, zegt
hij, “je zult er nog wel meer van horen”.
Het mooiste was, wij hadden ook een hond bij ons. Die was van
Janus Hellings, maar Janus en ik gingen ook veel stropen, dus die
hond kwam heel veel bij mij. De politie kende die hond, dus waren ze
ook nog naar Janus Hellings geweest. Allebei de politiemannen
kwamen daar. De een was Van Gemert, de ander was Van Oss.
Wel, bij Janus waren ze vlug afgewerkt. Ze vroegen hem: “Die hond
daar, is die van jou”? “Ja”, zegt Janus, “dat is mijn hond”. Dan vraagt
de politie: “Loopt jouw hond ooit weg”? “Ja” zegt Janus, “daar is het
een teef voor”. Toen hadden ze genoeg gehoord en ze vertrokken.
Ik heb er nooit meer wat van gehoord.
Jaren later heb ik nog lang met die politieman gepraat. Ik trof hem bij
het viswater. Hij vertelde toen, dat hij haast zeker wist dat wij dat toen
geweest waren. Ik vroeg hem waarom dan hij geen proces verbaal
had gemaakt. Dan zei hij: “Ik wist het eigenlijk zeker, maar toen jullie
zo vlot voor de dag kwamen, en dat vrouw Van Kasteren ook echt vol
hield dat haar zoon thuis op bed had gelegen, toen vertrouwden wij
het niet meer. Wij zijn ook nog bij Vorstenbosch thuis geweest en die
man was inderdaad wezen jagen. Hij vertelde ons, dat zijn zoon de
hele dag bij hem was geweest. Wel, toen gingen we denken, zijn wij
wel heel zeker? Ik heb Vorstenbosch zijn naam geroepen, maar hij
liep gewoon door. Wij hebben toen besloten om niet verder te gaan,
maar eerlijk gezegd, zijn jullie het toch geweest”? Toen heb ik het ook
toegegeven dat wij het waren geweest. “Ja”, zegt hij, “jullie kwamen
zo sterk voor den dag, dat wij niet zeker meer waren”.
Op verboden grond
Een tijdje later had hij ons toch nog te
pakken. Christ en ik waren aan het
kasteel Heeswijk aan het beffen. We
hadden een bos helemaal afgezet met
strikken. Toen gingen we de dreven
ook vol zetten. Ik was bijna klaar met
de laatste strikken en kwam op de
hoek van het bos en een weiland.
Daar ging ik even staan kijken.
41
Dan zie ik in de verte een man achter de koeien lopen. Ik dacht: “dat
is vreemd”. Hij kwam te dicht bij de koeien, want de koeien liepen
weg. Maar toen wist ik nog niet wat er aan de hand was. Ik riep:
“Christ, kom eens hier kijken”. Christ kwam en vroeg: “Wat is er”? Ik
zeg: “Daar was iemand achter die koeien, en nu is hij daarginds in de
sloot gekropen”. Christ zegt: “Dat is zeker die stroper uit Heeswijk.
Kom, we gaan even kijken”. Wij gingen het weiland op. Het was nogal
een eindje lopen. Toen ik dichterbij kwam zeg ik: “Zo, het moet hier
zijn”. Het bleek dezelfde politieman te zijn. Hij kwam mooi uit de sloot
gekropen. Toen vroeg ik hem of dat een gewoonte van hem was, om
zich achter de koeien te verstoppen. Toen zei hij: “Waarom kom je
hier kijken, je had mij toch goed gezien”? “Ja, dat is zo, maar ik kon in
de verte niet zien dat het politie was”, zei ik hem. Toen ging hij met
ons terug. Hij zei: “Even kijken wat jullie daar aan het doen waren”.
Wel, dat was eigenlijk niet onze bedoeling. Maar ja, hij ging mee
kijken. Hij had niet gezien dat wij in de bossen waren geweest, want
daar was het verboden toegang. Ik liep achter de politie en liep in een
strik, die ik zelf even tevoren aan een los stuk hout had gezet. Ik
moest onder het lopen de strik van mijn voet doen. Hij had het niet
gezien. Toen kwamen we bij onze fietsen, die wij hadden
achtergelaten in het bos. “Kijk”, zei hij, “daar heb ik jullie. De fietsen
staan op verboden grond”. We kregen een verbaal voor lopen op
verboden terrein. Toen heb ik toch gezegd: “Dat is toch niets voor jou,
een klein verbaaltje te maken?
Wij vangen een haas, en dat is
weer betaald”. Dan zegt hij: “Als
je gaat zitten schijten, dan
schrijf ik je nog op, anders krijg
ik jullie niet”.
Werken in Zweckel
Toch hebben wij besloten om nog een keer te werken in Duitsland.
We hadden allebei een waarschuwing gekregen dat we moesten
vertrekken. Wij kwamen terecht in Zweckel. Daar kwamen wij voor
een groot bouwbedrijf te werken. We moesten beton storten in een
groot gebouw. Het begin was al heel slecht. De grote loods waar wij
in kwamen was erg koud, had slechte bedden en was heel slecht
ingericht. Het was er erg donker. Alles bij elkaar bekeken was het
maar een rotzooi. Het eten was niet goed. De bazen waren gek. Ook
het werk was niet al te best. Het was er ook nog erg nat. 
42
Ongeveer honderd meter verder was een gevangenenkamp. Wij
konden af en toe zien wat daar gebeurde en dat beviel ons niet. Als
die gevangenen naar het werk moesten, dan kon je het leed van die
mensen zien. Die mensen kwamen in het gelid met soldaten er bij. Ze
kregen al slaag voordat ze op het werk waren. Als ze terug in het
kamp kwamen, moesten zij de muts afnemen voor de wacht.
Vergaten ze dat, dan kregen ze met het geweer op den kop.
Wat er binnen het kamp gebeurde konden wij niet zien. Dit alles
konden wij niet goed aan. Wij zijn toch nog een paar weken gebleven,
maar ik ben al vlug aan het zoeken geraakt om zo vlug mogelijk weer
in Holland te komen.
Vluchten uit Zweckel
Ik kreeg geregeld moeite met de baas. Eerst kon ik goed met de
Duitsers overweg, maar sinds de jodenvervolging is dat erg
veranderd. In die tijd had ik al een paar keer ruzie gehad met de
baas. Het ging fout lopen. We moesten zien dat we weg kwamen. Ik
heb toen tegen Christ gezegd: “De langste tijd ben ik hier geweest”,
maar het was erg moeilijk om weg te komen.
De eerste week had ik al uitgevonden dat ik weer met de laatste trein
moest reizen. Ik wist dat we naar Kaldenkirchen moesten als we
vertrokken. Ik wist ook dat het de laatste trein moest zijn, die voor de
nacht in Kaldenkirchen bleef staan. Wij moesten daar uitstappen en
dan nog ver lopen. In de laatste plaats voor de grens, wordt er zwaar
gecontroleerd, dus moesten wij vlug de trein uit. Nu nog proberen een
kaart van Kaldenkirchen te krijgen. Wel, de kaart was moeilijk. We
konden geen kaart vinden van dat kleine dorpje. Maar we hadden wel
iemand uit Venlo gesproken die ons al veel wist te vertellen.
43
Hij vertelde ons hoe we richting Venlo moesten lopen als we
aankwamen in Kaldenkirchen. En zelf kende ik de plaats al van
vroeger. Ik was daar met de fiets geweest, maar dat was ongeveer
vier jaren geleden. We wisten nog niet alles, maar genoeg om het te
proberen.
Wel, toen we klaar waren voor vertrek, zagen wij nog meer mensen
die wilden vluchten. Het waren vijf Ossenaren. We hebben nog even
contact gehad, maar we hebben besloten om alleen te gaan. Met
zeven man loop je te veel in de kijk, dus gingen Christ en ik met ons
tweetjes op stap. We namen de laatste trein van Zweckel naar
Duisburg.
Ik weet nog dat we een stukje voor Duisburg een geweldig
bombardement kregen. We haalden het station. Daar stonden wij
onder de grond. Maar het ging zo geweldig te keer dat we echt schrik
hadden, ook al zaten we onder de grond. Het hele station stond te
schudden. Het heeft een hele tijd geduurd.
Toch zijn wij met dezelfde trein naar Kaldenkirchen vertrokken en
daar gelukkig laat aangekomen. Deze trein ging niet verder, dus
stonden wij zo ongeveer vijf kilometer voor de grens. We konden
zonder controle uitstappen. Er waren niet veel mensen meer op
straat. Dat was het beste voor ons. We hebben de vijf Ossenaren niet
meer gezien. Dat was ook goed, want met veel personen op straat,
dan liep je meteen in de gaten. Maar er was altijd nog gevaar dat wij
onderweg nog gepakt zouden worden. Wij wilden zo vlug mogelijk
van de straat en dat lukte ook.
We zijn toen de tweede straat vanaf het station ingegaan. Die straat
zou ons naar de grote heide brengen. Dat kwam goed uit ook. Van
daar uit konden we naar Venlo.
Het was erg donker, maar de lichten van het vliegveld leidden ons om
de goede richting te volgen. We moesten links van het vliegveld
blijven. De lichten van het vliegveld gingen geregeld aan en uit. Dat
was voor ons een uitkomst. We konden goed zien welke richting wij
moesten volgen. Ik denk dat wij rond middernacht bij de grens
aankwamen. We konden af en toe in de schijn van de lichten van het
vliegveld de prikkeldraad zien. We waren erg moe van het lopen van
die grote afstand. We hebben ongeveer een uur in de heide gelegen.
We konden de grens zien. Dan was er plotseling de grenspatrouille. 
44
Twee soldaten kwamen voorbij gewandeld. We hebben nog even
gewacht. Toen gingen we het wagen om over de prikkeldraad te
klimmen. Dat was best heel moeilijk. Het waren rollen draad. Maar
het moest. We konden niet meer terug. Christ ging het eerst en kwam
er goed over. Toen was het mijn beurt. Met mij ging het niet zo
gemakkelijk. Ik zat al bovenaan toen mijn ene been in de rol draad
zakte. We zijn even erg bang geweest, want die draad jankte zo dat
je het wel een kilometer ver kon horen. En als je bang wordt, dan
gaat het mis. Zo ook met mijn broek, die kreeg een flinke scheur. Dat
was weer heel erg want dan loop je in de kijk. Wij hebben midden in
de nacht nog lang gelopen. Toen kwamen wij bij een boerderij.
Het was toen nog heel vroeg in de morgen. Ik heb toch maar
aangeklopt. Een vrouw kwam boven door het raam kijken. Ik heb
haar verteld wat er gebeurd was. Bijna niet te geloven, die vrouw
kwam naar beneden en heeft mijn broek gemaakt zodat wij weer
verder konden. We hebben nog uren door de Venlose heide
gedwaald voordat wij in Venlo aankwamen.
Venlo was ook weer erg gevaarlijk. Maar we zijn na een vreselijke
voettocht op het station aangekomen. Nu nog in de trein zien te
komen. Het perron waar we moesten zijn hadden wij vlug gevonden.
Maar op dat perron kregen we de schrik van ons leven. We zagen de
vijf Ossenaren aankomen. Ze waren opgepakt op het perron en
liepen tussen de Groene Politie.
45
Wij konden niet meer teruglopen, dus liepen we gewoon door. De
Ossenaren redden ons door niet naar ons te kijken. Wij gingen vlug
naar de trein en hebben schrik gehad totdat de trein wegreed. Wij zijn
toch goed in Den Bosch gekomen. Maar geloof me, ik ben in die dag
en nacht toch wel een paar kilo afgevallen.
Werken in Spandau
Na een tijdje onderduiker te zijn, was ik weer de pineut. Ik werd weer
op transport gezet en wist echt niet waar de reis naartoe ging. Maar
het was wel zo dat ze ergens in Duitsland werkvolk moesten hebben.
We werden allemaal in Den Bosch in de trein gestopt. Er zat toevallig
ook een bekende in de trein. Het was er een uit Berlicum. De reis
ging goed tot Berlijn, maar daar was het al niet goed met de verdeling
van de bedden. Het was al erg rumoerig. De meesten wilden graag
onder slapen. De eetzalen zagen er goed uit, maar de eerste dag
was er al heibel over het eten. De een kreeg een schep meer eten
dan de ander. Dat was al direct ruzie. Het is wel eigenaardig. Dat is
overal hetzelfde. Zelfs hier in het Bekkershuis kunnen vrouwen van
90 jaar nog niet vredig samen leven.
Maar gelukkig, die oudjes zijn er hier niet bij. Hier zijn allemaal
mannen, maar die kunnen er ook wat van. De een heeft al een
grotere bek als de ander. Maar ja, soms gaat het voor een tijdje goed
Wel, wat men ons vertelde: we werkten aan een grote politieschool.
We waren bezig in Spandau-West. Dat was een gedeelte van Berlijn.
Het was nog alleen grondwerk wat er te doen was. De meesten zaten
slecht in de kleren. Het was in het begin al erg koud en dan moet je
goed gekleed gaan. Ik had gelukkig al een dikke jas gekregen. Alleen
mijn schoenen waren bijna versleten en waar we aan het werk waren,
daar was het erg nat. We moesten heel veel grote sleuven graven.
Ook een heel groot gat. Dat moest een grote kelder worden. Maar het
leek zo groot. Ik dacht, “hier kunnen ze alle Duitsers in begraven”.
Wel, alles ging goed tot het begon te sneeuwen. Dat was erg zwaar,
zeker als je geen werkschoenen hebt en alleen maar klompen. Daar
kon de sneeuw van alle kanten in. Het werk moest toch door gaan.
Het was echt winter. Er was een grote keet op het terrein, waarin een
grote kachel stond. Het was er heet binnen en er werd schnaps
getapt. Die lustte ik ook, maar wij mochten niet binnenkomen.
46
Dat was alleen voor de bazen. Die zaten de ganse dag te zuipen. Ik
ben er wel binnen geweest en heb er ook wel een borrel gedronken.
Er liepen veel bazen rond. Als we onze baas in de gaten hielden, dan
konden wij ook even weg als hij niet in de keet was. Wij gingen meer
om te warmen dan om te drinken.
Eenmaal trof de baas mij in de keet en zag dat ik een schnaps dronk.
Hij was zo dronken als een piemel. Mijn baas vertelde mij dat ik niet
mocht bestellen. Hij zegt: “Jij bent er bij. Dat werken wij straks wel af”.
Hij pakte een potlood en begon mijn naam op een sigarettendoosje
op te schrijven. Wel, dus dat was niks want dat doosje werd even
later wel weer weggegooid. En dat was ook zo. De andere dag wist
hij niet meer dat hij mij gezien had.
Op een avond met het eten kregen twee mannen ruzie. Weer over
eten. Dat ging er erg hard aan toe. We moesten allemaal buiten
vluchten, er werd hard getimmerd. Ja, zo gaat het als je honger krijgt,
dan worden de mensen chagrijnig.
Gevlucht uit Spandau
We waren al weer drie maanden daar. Ik begon aan Holland te
denken, en dan duurt het niet lang meer of ik ben wat anders aan het
zoeken. Maar Berlijn is wel een grote stad om er tussenuit te klappen.
Wel zes weken heb ik het volgehouden. Toen heb ik een afspraak
gemaakt met Nard Loef uit Berlicum. Ik weet niet of dat zijn echte
naam was. Het kan ook zijn scheldnaam zijn geweest. We wilden
samen de benen nemen. Maar van Berlijn naar Holland, dat was wel
erg riskant. De controle was erg streng.
We zitten nu een week voor Kerstmis. Het is is hier erg koud en we
willen graag met de Kerst thuis zijn. Maar we zijn nog niet klaar. We
moeten een hotel boeken in Berlijn stad, anders komen we niet weg
uit Spandau. En we moeten in Berlijn op de trein stappen. We hebben
het van te voren goed afgesproken. Zo veel mogelijk tussen de
Duitsers blijven en dan het laatste station in Duitsland uitstappen.
Het moest ook de laatste trein zijn want anders werd je gecontroleerd
voordat je uitstapte.
47
Na een nachtje in een goedkoop hotel kunnen we de trein naar
Bentheim halen. Een man uit Amersfoort had zich bij ons
aangesloten. De naam kan ik mij niet meer herinneren. Ik kende hem
wel van gezicht. Hij was ook op het werk waar wij waren.
Het was een erg grote afstand om de benen te nemen, maar toch
hebben we het gewaagd. Twee mensen die wisten dat wij er
tussenuit trokken, zeiden ons nog: “Dat halen jullie niet”, maar
wensten ons toch geluk. Dat hadden we wel nodig, veel geluk. Die
mensen gaven op het werk door dat wij ziek op de kamer waren, dus
niemand ging kijken. Wij waren in ieder geval weg uit Spandau-West.
We moesten naar Hannover, daar overstappen naar Osnabruck, dan
weer overstappen naar Bentheim, het laatste station in Duitsland.
Daar uitstappen want de grenscontrole was erg streng. Als het goed
was moesten wij met de laatste trein in Bentheim aankomen, maar
dat is ons niet gelukt. We kwamen te vroeg in Bentheim en toen
begon de zwaarste
taak. We moesten van
het station weg zien te
komen. En zo vlug
mogelijk van de straat.
Wij gingen bij
verschillende mensen
door de achtertuintjes.
Wij doken in een pub en dronken daar nog een biertje. Weer hadden
wij geluk. De barman was een Hollander en had meteen door wat wij
gingen doen. Hij wist ons te helpen.
We hebben daar de avond afgewacht.
Toen kwam er een gevaarlijke voetreis van Bentheim naar Oldenzaal.
We wisten toen door welke straat wij moesten gaan om zo
gemakkelijk mogelijk door achtertuintjes naar de grote dennenbossen
te komen. Wel, ik denk als ik er zo weer voor kwam te staan dat ik het
nooit meer zou doen. Want het werd zwaar, heel zwaar. Zonder
moeite hebben wij binnen een uurtje de grote bossen van Bentheim
bereikt, maar toen begon de ellende pas. We wisten de richting, maar
„s-nachts door de grote bossen was voor ons toch te moeilijk. 
48
Het is o zo moeilijk om in het
donker en zonder kompas door de
bossen te lopen. Daarbij ook nog
de goede richting te houden, dat
was echt niet te doen. We moesten
naar schatting vier uur lopen. Wel,
na een uurtje wisten wij al niet
meer of we richting Holland of
richting Duitsland gingen en dan
komt er de schrik in. We zijn
werkelijk aan het dwalen geweest. Met onze bagage als kleren en
schoeisel was ook erg zwaar. We werden erg moe. Af en toe
moesten wij rusten, maar we bleven lopen. Al zeker vier uur en toen
wisten wij nog steeds niet of we de goede richting aan hielden. Na
een heel lange tijd vonden wij een herkenningsteken en wel de
spoorlijn. We moesten die wel volgen, maar in welke richting wisten
we niet. Er was geen handwijzer. Wat moesten wij doen? Na wat
rusten en praten, hebben we na een rijp overleg gekozen om de
spoorlijn naar links te volgen. We wisten dat het gevaarlijk was om
langs een spoorlijn te lopen. We zouden goed opletten Als we iets
zagen zouden wij weer direct het bos in lopen. Nadat wij al weer een
uur hadden gelopen, wisten we dat wij in de buurt van de grens
waren, tenzij we de verkeerde richting uit waren gelopen. We hebben
toen nog even gepraat. Ook hebben wij nog ieder twintig mark in ons
paspoort gedaan. Men had ons verteld, dat we dan meer kans
hadden om door te komen als wij gepakt werden.
Wij waren toch weer aan de wandel gegaan. We moesten wel
doorlopen, want voordat het licht werd moesten wij over de grens zijn.
Dan gebeurde het onverwachts toch nog. Opeens werden er
schijnwerpers op ons gezet en er werd geroepen: “Stehen bleiben”.
Het was ongeveer 2 uur ‟s-nachts. Geen pretje om voor vuurwapens
te staan. Twee soldaten kwamen aangelopen. Ontsnappen was
onmogelijk. Wij moesten meekomen en konden niets meer doen.
Alles hing nu af van die twee soldaten. We werden meegenomen
naar een wachtpost waar die twee Duitsers samen de wacht hielden.
Wij werden binnengebracht. We moesten onze paspoorten afgeven.
Wel, we waren er gloeiend bij. We moesten alle drie op een bank
gaan zitten. De soldaten gingen naar een andere kamer.
49
Ze vroegen ons waarom wij weg wilden. Ik vertelde hun dat wij met
de Kerst graag thuis wilden zijn en dat we na de Kerst weer terug
naar ons oude werk wilden gaan. Ze zijn weer naar de andere kamer
gegaan. Toen ze terugkwamen dacht ik: “dat zit niet lekker”. Ik zag
dat ze mijn paspoort open deden. De soldaat wees op de stempels
die erin stonden. Hij zei: ”Ik zie dat jij veel in Duitsland gewerkt hebt”.
Dan zegt hij opeens: ”Oke”. Hij maakte de deur open en zegt: ”Gehen
Sie immer geradeaus, dan kommen Sie nach Holland”. Het geld in
onze paspoorten was weg. Wij hadden geluk gehad dat het oude
soldaten waren. Anders was het misschien misgelopen. Wij waren
erg blij want wij hadden veel erger verwacht. We moesten nog een
paar kilometer lopen en toen waren we in Holland. De naam van het
dorpje waar wij aangekomen zijn weet ik niet meer. Wij zijn in
Oldenzaal aangekomen, maar hoe dat weet ik echt niet meer.
Voor zover ik mij herinner, zijn wij met de trein van Oldenzaal naar
Den Bosch gereisd. Ik weet alleen dat ik in de trein een fles bier
kreeg van iemand en dat ik in Den Bosch buiten het station op de
trappen bijna niet meer verder kon. Dan heb je wel een tijdje nodig
om uit te rusten, maar veel tijd kregen wij niet. Want in Holland lieten
ze ons niet met rust. Daar probeerden ze ons weer in Duitsland te
krijgen. Dit was de reis die ik nooit meer over wil doen. Ik vind het wel
jammer dat ik de naam van de man uit Alkmaar niet meer weet. Wat
ik hier schrijf is ongeveer 65 jaar geleden, dus is het wel normaal dat
ik wat vergeten ben. De heer Nard Loef uit Berlicum is niet meer. Dat
was einde Berlijn. We waren weer onderduikers zonder werk en
zonder bonnen.
Suikerbieten steken
Volgens mij werkten wij op het
vliegveld in Volkel. Ik weet nog dat
ik toen erg zwaar werk deed. Ik zat
al een tijdje in de steenploeg, dat
was stenen lossen uit de trein. Het
was wel goed verdienen. Maar als
ik „s-avonds thuis kwam, dan
moest mijn moeder mijn schoenen
uitdoen. Alles deed dan pijn.
Alleen vanwege het goede geld
bleven wij het doen. Op een keer moesten wij op kantoor komen. 
50
Alles werd weer veranderd. We moesten met een hele groep naar
Duitsland, speciaal voor het steken van suikerbieten. Dat was een
heel zwaar werk en de boeren betaalden heel slecht. We zijn toen
maar weer gegaan. Ik weet nog dat wij zelf een koppel moesten
maken. Bertje van Bilsen kwam bij mij en samen kwamen wij bij een
boer in Anstel om de bieten uit te steken. Nadat we hadden
kennisgemaakt en een tweepersoons kamer hadden gekregen, ging
de boer meteen met ons naar een grote plak suikerbieten kijken.
We zagen hier en daar wat konijnen weg lopen. Ik zei zo onder het
lopen: “Die mag ik zeker wel vangen”? “Ja”, zegt hij, “dat mag wel”.
De eerste dag dat wij daar werkten, ontmoetten wij drie Belgen. Die
werkten wat verderop bij een steenfabriek. We wandelden samen op
tot het dorpje Anstel. Bertje wilde kennismaken met de kroegbaas,
zodat we vlug een biertje hebben gedronken. Op de terugweg vroeg
ik aan de Belgen of ze koperdraad hadden. Nee, dat hadden ze niet,
maar de volgende dag kwam één van de Belgen met een soort
dynamo aanzetten. Daar zat koperdraad in. Ik heb daar toen wat
strikken van gemaakt. De eerste dag hadden wij drie konijntjes, maar
ik had beter geen konijnen kunnen vangen. Want een tijdje later
kwam de boer eens kijken en vroeg ons hoe wij aan die konijnen
waren gekomen. Ik zei hem dat ik ze had gevangen. Toen zei hij:
“Doe dat niet meer, want daar staat veel straf op”. De boer zei dat hij
niet had verwacht dat wij konijnen konden vangen.
We hebben daar drie weken gewerkt en wij dachten dat wij naar huis
konden. Maar de boer had ons al besproken bij een andere boer. We
konden niets doen omdat we geen papieren kregen voor de terugreis.
We kwamen gelukkig bij een goede boer. Ik herinner hem nog. Het
was Jozef Brand. Het was zaterdagmiddag. Bert vroeg mij of ik zin
had om mee uit te gaan. Dat was goed en we liepen naar
Nievenheim. Daar waren we in 1938, nog voor de oorlog, al eens
geweest. Daar hadden wij toen een fijn cafeetje gevonden. Het was
net een thuiskomst. Bijna iedereen kende ons nog. Dat was echt niet
goed. We zijn daar gebleven tot diep in de nacht. Halfweg terug
gekomen was ik al niet meer bekwaam om verder te lopen. Ik ben
daar in een hooiberg gekropen en heb tot zondagmiddag geslapen.
Toen ik terugkwam was de boer mij al met een tractor aan het
zoeken. Bert kreeg op zijn kop omdat hij mij had achtergelaten.
51
„s-Avonds heeft de vrouw van de boer ons binnen geroepen. We
kregen een biertje en ze hebben vreselijk gelachen toen ik vertelde
dat ik in die hooiberg was gekropen. Toen wij daar klaar waren,
hebben wij afscheid genomen. De boerin riep mij nog na: “Du kleines,
nicht mehr schlafen im Heuhaufen”.
Ontmoeting in Veghel
Moet vandaag toch wat schrijven, over mijn ontmoeting met een jong
meisje. Het was Veghel kermis. Ik ging met mijn vriendin met de fiets
naar de kermis. We reden langs het kanaal. Voordat wij in Veghel
aankwamen, kregen wij een woordenwisseling. Het meisje wilde eerst
gaan dansen. Ik wilde eerst een glaasje gaan drinken. We kwamen er
niet uit. Geen van ons tweeën wilde toegeven. Op de lange duur zei
ik: “Jij gaat naar de tent dansen, en ik ga eerst een glaasje bier
drinken”. Een beetje nijdig reed zij weg.
Wel, ik kwam bij een hotel
aan en zag daar twee meisjes
onder de veranda zitten. Ik
zette mijn fiets weg en ging
naar die twee meisjes toe. Ik
zei: “Mag ik er bij komen
zitten”? ”Ja graag”. We
hebben samen een biertje
gedronken. Ik kende de
meisjes die uit Schijndel
kwamen. Even later kwam
mijn broer langs gefietst. Die heb ik toen ook geroepen en hij kwam
er ook bij zitten. We hebben samen nog wat biertjes gedronken.
Toen hebben we gevraagd of de dames met ons mee wilden gaan en
dat lukte ook nog. De meisjes waren te voet naar Veghel gegaan. Het
waren Sisca v/d Heyden en Miet Verhoeven. Ik kreeg Sisca achter op
de fiets. Van daar uit reden we naar de Heeswijkse brug en hebben
nog even een biertje gepakt bij café “Rust u even”. Daarna heb ik dat
meisje thuis gebracht. We hebben toen nog een afspraakje gemaakt
voor de volgende keer. En daarna weer een afspraakje, tot ik dacht:
“ik heb vaste verkering”. En dat bleef maar duren, totdat we zeker
wisten dat wij verliefd waren.
Café Rust u even
52
In die tijd kwam ik wel heel veel in de kroeg, meestal aan de brug bij
Sisca en Bert v/d Broek. De eerste tijd dat ik verkering had, moest ik
altijd over de akkers komen, want daar kwam ze mij altijd tegen. Ik
mocht niet naar de boerderij komen. Wel, op een zondag was het
kermis in Berlicum. Zo, daar gingen we naar toe. Met ons twee op
één fiets, en dan ook nog met harde banden. We hadden geen
fietsbanden. De banden die wij toen gebruikten waren gesneden van
een oude autoband. Wel, de kermis in Berlicum was goed geslaagd.
We waren met een heel stel goed uit geweest, een beetje gedronken,
maar toen moesten we ook nog naar Schijndel.
Sisca moest voor donker thuis zijn. Maar het was al donker toen we
van de kermis wegreden. Wel, nog een uurtje fietsen. En je kunt het
niet geloven hoe fijn het was, met zijn tweeën op de fiets met harde
banden, maar we kwamen in het Wijbosch. Maar dan zei Sisca: “Nu
krijg ik dadelijk klappen, want ik ben veel te laat thuis”. “Wel”, zei ik,
“dan ga ik wel even kijken”. En ik naar binnen. Sisca bleef buiten
staan. Zoiets vergeet je nooit meer. Ik kom daar binnen en ik zie de
vader van Sisca geknield op een stoel bidden, met zijn gezicht naar
de muur. Ik heb daar niet op gewacht. Ik heb hem gezegd: “Als je
iemand een pak slaag wil geven, dan pak mij maar”. Toen zei hij:
“Haal Sisca maar binnen, er wordt niet geslagen”. Vanaf die tijd
waren de moeilijkheden voorbij.
De schoonouders deden heel graag kaarten. Dat deed ik dan ook wel
een paar keer in de week. Het waren heel ouderwetse mensen.
Schoonmoeder was een beetje sacherijnig, maar over het algemeen
kon ik toch wel met de oudjes overweg. Ze hadden niet graag dat we
laat thuis kwamen.
Veelal gingen we op zondag naar
de brug een glaasje drinken. Dan
liepen we te voet door de bossen.
Ik had altijd een geweer in de
bossen verstopt. Soms, als we
onderweg waren en we een fazant
hoorden kraaien, ging ik graag
even kijken. Eenmaal was ik aan
het zoeken naar een haan.
We wandelden over een dreef.
53
Ik zei tegen Sisca: “Kun jij even mijn geweer dragen”? “Ja”. Ze pakt
het geweer van mij aan, want ik ging een sigaret draaien. Sisca had
het geweer nog maar net in de handen toen ik de boswachter aan
zag komen op dezelfde dreef als wij waren. Het was in een flauwe
bocht. Hij had ons nog niet gezien. Ik pakte het geweer uit Sisca‟s
handen en gooide het het bos in. Daar was de boswachter al. Hij zei:
“Nou ben je wat anders aan het doen, dan stropen”, en liep gewoon
door. Toch was ik bang dat hij wat gezien had. Het geweer lag maar
een meter in het bos. Maar hij had het niet gezien. Dezelfde avond
ben ik mijn geweer wezen halen. Dat hadden wij er heel goed
afgebracht. Maar ik denk dat die boswachter „s-zondags meer naar
paartjes ging kijken, dan naar stropers.
Een keer hebben we met een man moeten lachen. Dat was de
schaapherder. Hij was nog ver van ons vandaan. Sisca en ik gingen
het bos in, en gingen daar in het gras liggen. Af en toe ging ik even
omhoog om te kijken wat de herder deed. Hij kwam dichterbij. Ik
dacht: “Die komt kijken wat wij doen”. Jawel, even later zag ik hem.
Hij kwam erg dichtbij, maar wist niet dat ik hem in de gaten hield. Hij
kwam tot op tien meter toen ik riep: “Jan, komt er maar bij zitten. Dan
kun je het beter zien”. Hij verschoot zo, dat hij niks meer kon zeggen,
en droop toen af.
Werken in Noord-Frankrijk
Rond 1941 vroeg de maatschappij Van Alphen uit Drunen mensen
om in Frankrijk te gaan werken. Volgens zijn advertentie wilde hij
goed betalen. Ik heb daarop gereageerd. Een paar dagen later werd
ik in Den Bosch verwacht voor een gesprek.
Wij kwamen daar met 10 Schijndelaren, waaronder ook twee neven
van mij. We werden allemaal aangenomen. Een week later zaten wij
al in de trein naar Beauvais.
We kwamen terecht in de
“Seithtings kazerne”, dat was
een oude kazerne van Frankrijk.
Wij kwamen met tien man op
een grote kamer, vijf
stapelbedden van twee hoog in
kamer twee. Er waren ook
mensen uit Oss.
54
We hadden een man als kamerwacht. Die moest de kamer schoon
houden en de bedden opmaken. Wij werkten een klein eindje buiten
de stad, bij het begin van een vliegveld. Het werk was erg
gemakkelijk. Het was meer een speelplaats dan werk. Er was bijna
geen toezicht op het werk. We moesten zelf een voorman kiezen.
Soms gingen we met de bus van het werk naar de stad. De voorman
schreef dan toch een volle dag. De ploeg bestond toen uit 14 man.
Meestal waren er vier man weg. Twee gingen er drinken halen en
twee mochten er iedere dag naar de stad. Maar in de stad was
overdag weinig te doen. Er was geen rivier of kanaal, er waren alleen
veel café‟s. Wij kregen toen 200 franc zakgeld. Dat was ongeveer
gelijk aan een weekloon van de Fransen. Ik geloof dat het bier 2 cent
kostte, maar het meeste wat gedronken werd was rode wijn. De
betaling werd door de firma Van Alphen uit Drunen rechtstreeks naar
mijn ouders gedaan.
Na drie maanden mocht ik een week met verlof naar huis. Mijn broer
Toon wilde ook een tijdje mee gaan werken en dat lukte. Ook ging er
toen nog een Schijndelaar mee. Dat was Adriaan Schellekens. Die
twee reisden toen met mij mee.
Meteen, op de avond dat wij aankwamen in Beauvais, nam ik die
twee met me mee naar de kroeg. Wel, ze wilden wel rode wijn
drinken. Zelf dronk ik bier met limonade. Na een paar uurtjes waren
mijn makkertjes zo zat, dat ik ze naar de kazerne moest brengen. Ik
kon maar één persoon meesleuren. Ik zei tegen mijn broer Toon dat
hij nog maar een tijdje hier in het café moest blijven. Ik zou gauw
terugkomen om hem op te halen. Ik bracht Adriaan Schellekens naar
de kazerne en ging toen vlug terug om mijn broer op te halen. Maar
toen ik terugkwam in het café, was Toontje niet meer te zien.
Ik heb navraag gedaan. Er waren daar veel Hollanders binnen. Die
vertelden mij dat Toon was weggegaan met twee Duitse soldaten. Ik
vroeg nog of hij iets had aangevangen, maar dat bleek niet het geval
te zijn. Die Duitsers waren ook dronken. Toen ben ik hem gaan
zoeken, het ene café uit en het andere weer in. Na een tijdje kwam ik
ze tegen. Ze hadden elkaar in de armen en waren alle drie
stomdronken. De Moffen lieten toe dat ik Toontje meenam.
55
Een paar dagen later had ik van de voorman vrij gekregen, samen
met een man uit Boxtel. Die man werkte ook in onze ploeg. In de stad
kwam ik nog een man uit Schijndel tegen. Hij woonde in een oud
klooster en hij vertelde mij dat mijn broer Harrie ook in dat klooster
woonde. Hij wist ook zeker dat mijn broer die avond in het café zou
komen. Er was die avond muziek in het café en ik ben er „s-avonds
naar toe gegaan. Harrie was er nog niet. Na een half uurtje moest ik
naar de wc. Er was geen licht in het toilet en dat heb ik geweten.
Ik ging zitten en het was al te laat. Ik zat bovenop een hoop stront. Ik
heb een paar handdoeken weggehaald en alles zo goed mogelijk
afgepoetst. Maar ik kon niet meer naar binnen. Ik stonk echt heel erg.
Ik ben naar huis gegaan en heb mijn eigen goed gewassen. Het
ergste was dat ik mijn oudste broer nooit in Frankrijk heb gezien,
terwijl hij daar wel was.
Werken in Lorient
Mijn vriend werkte al een hele tijd in Frankrijk. Hij kwam met verlof
thuis en vertelde zijn broer Ties en mij dat het goed werken was in
Lorient. Het was een havenstad van groot formaat en er werd heel
goed verdiend. De trein vertrok in Rotterdam en ging via Roosendaal,
Antwerpen, Amiens, Parijs en Auray naar Lorient aan de kust. Alle
grensovergangen waren zwaar bewaakt. Wij wilden wel, maar hoe
kwamen we daar? Wel, na lang praten hadden wij iets uitgevonden,
wat volgens ons moest werken. Wij waren toen onderduiker, dus wij
hadden geen papieren en geld zodat we niet konden reizen. Christ
ging na zijn vakantie terug naar Frankrijk. Hij ging met de trein over
Roosendaal naar Antwerpen. Ties en ik gingen een dag daarvoor met
de bus naar Goirle. Dicht bij de Belgische grens zijn wij voor de nacht
in een hotel gegaan. We wilden vroeg in de morgen door de bossen
richting Poppel over de grens lopen.
Rond vijf uur in de morgen zijn wij uit het hotel vertrokken. Door de
achtertuin van het hotel kwamen we aan bij de grens. Dat was een
zandweg. We liepen een eindje over de weg en daar was al een
Duitse soldaat. We werden bijna gevangen genomen. We liepen over
een paadje vlak langs de grens en wilden er dwars overgaan. Maar
opeens stond een Duitse soldaat voor ons op het pad. Hij hield ons
staande en hij vroeg wat wij zo vroeg aan het doen waren.
Wij vertelden hem dat wij in de buurt op vakantie waren in dat hotel
en dat wij de omgeving wilden leren kennen.
56
Hij trapte er in met zijn grote schoenen. Hij zei ons dat we niet over
de sloot mochten want dat was België. Hij wandelde weer weg. Toen
hij ongeveer 100 meter weg was, gingen wij achter zijn rug om België
in, op weg naar Poppel. Dat was ook nog een flinke wandeling.
Weer door de bossen en weer geluk, want we kwamen bij een groot
houten gebouw, midden in de bossen. Er was nergens wat te zien.
Wij kwamen vlak bij het gebouw. Ik keek door het raam naar binnen.
Het hele gebouw zat vol Moffen. Wij met een gangetje weg. Niemand
had ons gezien.
Toen zijn wij toch goed in Poppel aangekomen. Daar zouden wij de
tram naar Antwerpen nemen, en dat lukte wel goed. Al spoedig waren
wij in Antwerpen. Daar moesten wij weer een beetje geluk hebben,
want wij moesten een perronkaartje kopen. Dat was alles wat wij
wilden. De trein moest om vijf uur binnen lopen. Het idee was dat wij
daar in de trein stapten. Christ had onze kleren mee genomen en
moest ons in de trein verstoppen. De eerste moeilijkheid was dat de
trein er om vijf uur niet was. Het werd vijf uur dertig, nog geen trein.
Wij liepen toch wel een beetje benauwd rond. Het was heel erg druk
op het station, naar schatting 400 tot 500 mensen. Als de trein
binnenliep moesten wij vlug de coupé vinden waar Christ in zat, maar
dat zou wel lukken. Wij hadden een speciaal fluitsignaal. Dat
gebruikten Christ en ik bij het stropen. Maar de trein kwam maar niet
binnen. We hebben nog een tijdje rondgelopen. We werden een
beetje bang. We zaten zonder kleren en we hadden geen geld. Als de
trein niet kwam, dan waren wij in den aap gelogeerd. Maar dan, met
een vertraging van anderhalf uur, liep de verloftrein binnen. Ik heb
meteen mijn fluitsignaal laten horen en het antwoord was er direct.
We zijn snel ingestapt. In de coupé waar wij in kwamen, zaten
mensen uit Veghel. Zij wisten
allemaal wat wij van plan waren. Wij
moesten uitkijken en gingen plat in
de coupé liggen. Daar gingen de
overjassen overheen. En die
mensen gingen bovenop die jassen
kaartspelen. Bij de eerste grenspost
werden al verschillende mensen
betrapt en meegenomen.
57
Bij de tweede grenspost was het voor ons kantje boord. De Duitse
Groene politie kwam de trein binnen. Wij werden al gewaarschuwd;
”houd je erg stil”. Ik lag met mijn hoofd richting deur. Plotseling stond
er een Duitse laars bijna op mijn hand, maar die soldaat wist niet dat
ik eronder zat. Hij kwam gewoon paspoorten controleren. Ik lag te
bibberen, maar er werd niet onder de jassen gekeken en de reis ging
verder. Hoe dicht kun je bij iemand komen, zonder gepakt te worden?
Veel geluk gehad.
Nadat wij de grens tussen België en Frankrijk gepasseerd waren,
konden wij gewoon in de trein rondlopen. Niemand heeft ons iets
gevraagd. Dat was reizen van Antwerpen naar Lorient zonder
papieren en zonder geld, maar hoe kan je ergens gaan werken
zonder papieren? Wij deden dat en het ging heel gemakkelijk. De
baas van Christ zat erg verlegen om werkvolk. Zo, ik ging naar zijn
kantoor. Wel, daarbinnen waren het bijna allemaal Duitsers. Ik had
geluk dat ik tamelijk goed was in de Duitse taal. Ik heb dan verteld
hoe ik hem gesmeerd was in Duitsland en hoe wij gereisd hadden.
De baas kon niet geloven dat wij zo gemakkelijk over de grenzen
waren gekomen. Ook vertelde ik dat ik lang in Duitsland gewerkt had,
en waar in Duitsland. Ik zag ze grinniken daarop. Toen zei een van
die Moffen: “Zo iemand kunnen wij hier goed gebruiken”. De baas zei:
“Je kan hier blijven. Ga met je vriend mee naar de bouw. Geef me
een week, dan hebben jullie de papieren die jullie nodig hebben en
na drie maanden gaan jullie met vakantie naar Holland”.
Dat was alles. Duitsland was voor mij voorbij. Het werk in Frankrijk
werd goed betaald. Ik kreeg 300 frank zakgeld en de rest werd door
die Hollandse firma overgemaakt naar mijn ouders. Dat was
misschien wel goed. Anders had ik zeker alles opgezopen. Daar heb
ik mijn plichten geleerd. Werken, nee geen tijd. Maar vrouwen, dat
was de moeite goed waard. Ik weet nog niet zeker wie de baas was.
Hij was Nederlander, maar op het werk was alles Duits. Volgens mij
was hij Van Alphen uit Drunen. Hij betaalde goed en na een paar
dagen had ik mijn papieren. Zo konden wij weer vrij rondlopen.
58
Het ergste waren de
Engelse bombardementen.
Soms moesten wij uren in
de bunker. Meermalen heb
ik met dekens over mijn
hoofd in de bunker gezeten,
zodat ik de inslagen van de
bommen niet hoorde.
Soms gooiden ze lichtkogels. Die bleven in de lucht hangen en dan
konden de vliegers precies zien waar de bommen moesten vallen. Op
het laatst hadden de Moffen er wat op gevonden. Overal langs de
straten hadden de Moffen tonnen neergezet. Daar zat een soort nevel
in. Even voordat de vliegtuigen overvlogen, draaiden ze die tonnen
open. Dan was de stad en de haven geheel weg van de mist, maar
het was wel een rotzooi voor de ogen en we konden slecht
ademhalen.
Bij ons op het werk stond een
grote spitsbunker. Daar lagen
duikboten onder. Bovenop de
bunker stond een platform met
zwaar geschut er bovenop. Daar
zaten normaal vier schutters bij.
Op een morgen toen we langs
de bunker kwamen, was er een
bom midden op het geschut
gevallen. Het kanon lag onder bij
de bunker, helemaal vernield. Ik
zei tegen een Duitser: “Waar zijn die soldaten gebleven”? Hij zei dat
er geen dode soldaten waren. Alleen het geschut was weggevaagd.
Wij zijn ‟s-morgens door de stad gewandeld. Op vele plaatsen leek
het alsof ze wielerbanen hadden aangelegd, zo groot waren die
gaten. Wij hebben mensen gezien die dood langs de weg lagen.
Christ riep mij: “Kom hier eens kijken”. Hij dacht dat hij een paar
goede sokken had gevonden, maar daar zat de man nog in. Toen we
goed gingen kijken zat er ook een vrouw bij. Ze stonden op de kop in
het puin, de voeten met sokken boven het puin. Een paar dagen later
zijn we nog eens langs gewandeld. Die beide doden lagen nog
steeds langs de weg.
59
We hebben ook nog een man een huis binnengedragen. Die had een
brandbom tegen de muur aangegooid. De bom ontplofte en de man
kreeg een stuk ijzer in zijn lichaam. Het huis waar wij hem
binnendroegen was wel bewoond, maar de mensen die er woonden
waren al gevlucht. Later zijn wij nog even wezen kijken. Toen zaten
er een paar vrouwen bij zijn bed. Vermoedelijk is hij daar gestorven.
De tweede dag moest de stad worden ontruimd. Alle inwoners die
niet in de stad werkten, moesten verdwijnen. Wij, die daar werkten,
moesten blijven. Wij konden bij de mensen gewoon binnenlopen.
Veelal gingen wij in de kelder kijken. Daar hadden ze bijna allemaal
een wijnkelder. Dikwijls hebben wij „s-morgens onze drinkflessen vol
gedaan met rode wijn. Wij hebben ook wel eens in een bunker
gezeten die ernstig werd gebombardeerd. Dan werd er meestal een
steelpan vol cognac gegooid en die ging in de kring de ronden doen.
Als de pan weer terug kwam dan werd ze gewoon weer vol gegooid.
Een paar keer rond met de steelpan, dan hadden we geen schrik
meer. De meesten vielen dan in slaap en sommigen zaten te zingen.
We hebben ook een leuke begrafenis meegemaakt. Een Algerijn was
doodgegooid. Die moest „s-morgens nog even worden begraven.
Daar wij met die mensen werkten gingen wij mee. Wij dachten dat het
een gewone begrafenis zou worden, maar dat was niet het geval.
Voor die mensen misschien wel. Hij werd niet op een kerkhof
begraven maar gewoon in het veld. Er was een kleine bomkrater,
waar hij werd ingelegd. Daar moest hij het maar mee doen. Iedereen
ging rond de kuil staan. Dan kwam er een fles cognac voor den dag.
Die ging de ronde doen. Drinken en een beetje in het graf, drinken en
een beetje in het graf, tot het einde van de kring. Als de fles leeg is
krijgen we een nieuwe. Ja, zo maak je nog wat mee. Dan was het
afgelopen. Allen gingen weer werken. Zo kan het ook.
Ik heb later nog gevraagd of ze een begrafenis thuis ook zo doen,
maar thuis was het een grote ceremonie. Dan ging de hele familie
mee naar de tempel en dan wordt hij op een gewoon kerkhof
begraven. Maar drinken bij het graf was heel gewoon.
60
Op een keer waren wij aan het wandelen en kwamen we langs een
poef. Daar stond een Duitser ballonnetjes op te blazen. Achteraf
bekeken waren dat allemaal gebruikte kapotjes. Hij was de kluts kwijt,
denk ik. Het was in zijn hoofd geslagen.
Wel, het werk ging gewoon door.
Het ergste waren de
bommenwerpers in de
nacht.
Soms bleef dat uren
doorgaan.
Wij hadden iedere dag
angst dat we
gebombardeerd werden.
Ik was blij dat het bijna
was afgelopen.
Wij mochten voor twee weken naar Holland. Christ en zijn broer
bleven nog een tijdje. Ik was net op tijd terug. Tijdens de eerste
aanval van het Engelse leger was ik nog daar. Dat was in Diepe maar
ze werden teruggeslagen. Bij de volgende aanval was ik gelukkig
weer thuis. Wel, ik heb een goede reis terug gehad en was niet van
plan om nog terug te gaan.
Christ en zijn broer hadden later spijt dat ze gebleven waren. Het
werd voor hun gevaarlijker. De Engelsen hadden al een aanval
gedaan en zouden vermoedelijk terugkomen. Dat was ook het geval.
Ze zijn pas teruggekomen na de bevrijding. Lorient, waar zij werkten,
bleef na de bevrijding nog in Duitse handen. Het stuk waar zij werkten
was door de Engelsen afgesneden. Dus ze konden nergens naartoe.
Volgens mijn vriend was het heel erg. Ze werden dagelijks beschoten
vanaf de bezette gebieden. De Duitsers hadden hun ingeschakeld om
de doden te begraven. Daar hebben zij heel lang aan moeten
werken. Zij zijn daar ook gevlucht. Ze hadden een man leren kennen.
Het was volgens Christ een echte zeeman. Hij had nog een klein
bootje. Ze zijn met hun drieën een stuk zee overgeroeid en zijn zo bij
de Engelsen aangekomen. Op verdenking dat ze Duitsers waren zijn
ze toen door de Engelsen gearresteerd.
61
Na ongeveer drie maanden tussen Duitse krijgsgevangenen gezeten
te hebben, heeft een Hollandse officier hun er uitgehaald. Ze kwamen
pas na de bevrijding terug. Maar ze zijn wel heelhuids thuisgekomen.
Wel, Lorient is een stad waar het meeste is gevochten, ongeveer net
als het noorden van Holland. Dat was ook afgesneden en de Duitsers
konden nergens naar toe. Daar kwamen ook veel doden. Dat was in
Lorient hetzelfde. Daar werd de hele dag op geschoten en eten was
er na een korte tijd niet meer. Hier hebben de Duitsers zich
overgegeven met de capitulatie.
Wel, na deze ervaringen kan ik over de Franse oorlog niet veel meer
vertellen. Met de Fransozen hebben wij altijd een goede band gehad.
We werkten met de Fransen en gingen soms met de Fransen naar de
kroeg. De Fransen luisterden naar de radio. Wij konden dat niet want
wij hadden geen radio. Als de Engelsen kwamen bombarderen dan
wisten ze dat in de morgen al te vertellen. De Engelsen lieten altijd
weten als er een bombardement kwam. Zo werden de Fransen altijd
ingelicht voor hun bescherming. De bommen die werden geworpen
waren zwaargewichten, want Lorient is een havenstad. Er lagen altijd
duikboten en grote schepen in deze buurt.
In de Atlantische Oceaan is toen de grootste oorlogsboot ter wereld,
de Bismarck, door de Engelse marine in de grond geboord. Men
dacht dat deze boot onoverwinnelijk zou zijn. Na deze slag was de
Duitse marine zo goed als verslagen. Maar de oorlog ging verder.
Europa was nog steeds in Duitse handen. Wel, Brabant was bevrijd,
maar boven de rivieren hadden de mensen honger.
Ik ben daarna nooit meer in die stad geweest. Wel, Lorient is tamelijk
ver weg. De stad moet heel mooi zijn geworden en ligt aan de
Atlantische Oceaan. Het is een mooie zee en ik ben er dikwijls wezen
zwemmen. Ook bijna verdronken. Wij waren met vier man in het
water. Een Fransman was krabben aan het vangen. Wij stonden
gewoon te praten. Maar opeens zwom één van ons weg. Hij sloeg
met zijn voeten bijna in mijn gezicht. Ik raakte van de benen af en
kwam in een gat terecht. De Fransman zag dat en hij heeft die
anderen geroepen. Anders was ik hier nu niet geweest.
62
De Kin
“De Kin”, wat een naam. Waarom hij de naam “Kin” gekregen heeft is
voor mij nog een raadsel. Ik weet dat hij een man uit Veghel was.
Thuis hadden zij een bakkerszaak met een goede naam. Hoe groot
de familie was weet ik niet, wel dat er kinderen waren.
Eenmaal hebben wij die familie in de maling genomen Ik weet niet
wie van ons dat zo vlug bedacht had, maar ik weet nog dat wij van
Volkel afkwamen. We hadden niks te roken en de sigaretten waren
ook nog op de bon. Wij zijn toen bij De Kin zijn ouders in Veghel de
bakkerij binnengegaan en hebben net gedaan alsof wij van de partij
waren. Wel, we kregen daar tabak en een pakje sigaretten. We
moesten voor hun een pak reclameblaadjes langs de weg ophangen.
Heel vlug hebben wij ze in een sloot gegooid. Zo hadden wij weer
voor niks te roken. Maar goed dat ze ons niet kenden.
Het werk dat De Kin deed was wel het smerigste werk dat er toen
was. Alles wat ze deden was mensen ophalen voor transport naar
Duitsland. De onderduikers waren bang als hij ergens in de buurt
was. Dat werd altijd direct doorgegeven. Soms stond hij met zijn maat
bij de kerk als de mis uit was. Maar dat werd vlug bekend gemaakt.
Ik heb ze meermalen getroffen op de fiets. Ook ik werd een paar keer
aangehouden. Zij waren meestal met zijn tweeën en veelal met de
fiets. Achter op de fiets een naambord. Zijn maat heette Piet
Lammers en de naam van “De Kin” was Van Bussel. Die twee deden
alleen onderduikers oppikken.
We konden die twee overal tegen komen. Soms in de winkel, soms
„s-zondagsmorgens bij de kerk, soms kwamen zij „s-nachts aan huis.
Meestal was er dan verraad in het spel. Wij moesten ook erg
voorzichtig zijn voor de NSB-ers, want die waren overal te vinden.
Niet dat alle NSB-ers slecht waren. Er waren ook mensen bij de partij
gegaan om werk te vinden. Maar soms waren zij ook rapporteurs
voor de vijand. Soms deden ze het om een jachtakte te krijgen. Zelfs
waren er fabrikanten bij die partij en dan moest je uitkijken want die
waren ook al voor de vijand. Die stuurden grote aantallen naar
Duitsland, zo ook de twee directeuren van de stalen meubelen fabriek
ODA te Sint-Oedenrode. Wel, het grootste deel van deze mensen
kwamen na de bevrijding toch ook nog aan de beurt.
63
Mijn broer en ik werkten voor Steenbakkers in het hout. Met de
vrachtwagen gingen wij naar het werk. Op een morgen hadden wij
het verslapen. De vrachtwagen was al weg zodat wij die dag niet
meer konden gaan werken. Wij gingen die dag naar het kanaal
vissen. Heerlijk aan het water. Ik zat bij de brug en Sjef was een
beetje verder gaan zitten. Na een hele tijd kwam De Kin en Lammers
bij mij aan het water. Een paar dagen van te voren was er iemand
geweest van de ondergrondse. Iemand die wij echt niet kenden. Hij
had mij net op tijd geholpen met het veranderen van mijn
persoonsbewijs. Op papier was ik landbouwer geworden.
Landbouwers hoefden niet naar Duitsland. Daarom liet De Kin mij
gaan. Maar toen ging hij een beetje verder, en wat denk je? Hij vond
mijn broer Sjef, die in mijn nabijheid werd gearresteerd. Zij namen
Sjef mee. Hij kwam in Veghel in een politiecel te zitten. Ik ben vlug
naar huis gefietst en heb de baas gewaarschuwd. Ik ben toen zelf, ik
denk met mijn zus, naar Veghel gereden. We hebben toen de
burgemeester gesproken, maar hij kon niks voor ons doen. Het was
boven zijn macht vertelde hij. Verder ben ik „s-avonds nog naar onze
werkgever geweest. Die heeft in mijn bijzijn naar Dordrecht gebeld,
vermoedelijk allemaal partij NSB. Wel, de baas vertelde mij: “Die
grote komt zelf hier en vanavond weten wij meer”.
Toch weer geluk. „s-Nachts kwamen zij Sjef thuisbrengen.
Voor de tweede keer werd mijn broer
gevangen genomen. Dat was bij het
vliegveld Gilze-Rijen. Hij werd vastgezet in
Breda in de Paraplu gevangenis. Dagen
hebben wij geprobeerd hem vrij te krijgen.
Uiteindelijk is dat met hulp van de baas
weer gelukt.
Na die tijd heeft De Kin niet lang meer geleefd. Voor zover als ik toen
gehoord heb, moet hij een brief hebben gehad van de Ondergondse,
dat hij nog een week te leven had. Ik had dat al gehoord voordat ze
hem dood schoten.
64
Mijn zus zij mij eens: “Ik hoop dat ze De Kin voor mijn voeten
doodschieten”. Het wonder gebeurde. Wel, het kwam nog uit dat De
Kin werd doodgeschoten en ook nog voor de voeten van mijn zus.
Mijn zus ging op 8 augustus 1944 met haar schoonzus en diens
zoontje Piet van ongeveer vijf jaar oud naar de stad, wat werkelijk niet
veel gebeurde. Zij kwamen in ‟s-Hertogenbosch. Op een gegeven
moment zei mijn zus: “Kijk Drika, daar komt De Kin aan, met zijn
vrouw in de arm”. Toen ze nog een paar meter van mijn zus af waren,
doken er plotseling twee mannen op. Ze waren op de fiets. Deze
heren trokken alle twee een pistool en begonnen te schieten. De Kin
werd geraakt. Ook mijn zus kreeg een kogel in het bovenbeen en
zakte in elkaar. Het was een geluk bij een ongeluk. Mijn zus in het
ziekenhuis en toch geluk. De Kin was dood. Een grote opluchting
voor de onderduikers.
De Kin probeerde nog om terug te schieten, maar dan krijgt hij de
volgende kogel en is op slag dood. Zijn vrouw werd ook geraakt. Mijn
zus werd direct naar het ziekenhuis gebracht. Ik was op dat moment
bij mijn vriendin op het land aan het werken. Daar kwam al vlug een
onderduiker vertellen wat er was gebeurd. Ik ben toen direct naar het
ziekenhuis gereden, waar mijn zus in een zaaltje lag. Ik zag al
meteen dat er wat mis was op de kamer, want niemand wilde met
mijn zus praten. Dan zag ik een bekend meisje liggen en ging daar
even mee praten. Toen werd opeens alles opgelost. Ze dachten daar
dat mijn zus de vrouw van De Kin was. Maar de vrouw van De Kin
kwam alleen te liggen, op een kamer boven.
Wel, de onderduikers hadden feest, met de dood van het beest.
Al vlug was er al een lied voor De Kin:
Heb je wel gehoord dat de Kin is vermoord
In Den Bosch in het Kerkstraatje
Daar lag die halve gek, met de tong uit zijn bek
En onder zijn kin een heel klein gaatje
De Kin, de Kin, geen leven zit er meer in
Zijn daden waren moord, zijn daden waren moord
Hij is gestorven zoals ’t behoort.
65
Landing van de parachutisten
Het mooiste wat wij
meegemaakt hebben, was
tijdens een wandeling op
de Coeveringsedijk.
Het was heel mooi weer.
Miijn vriendin en ik waren
op zondagmiddag
17 september 1944 aan
het wandelen. Wij zagen
vanuit de richting van het
Damianenklooster een
grote groep vliegtuigen
komen. Dan zien wij, als
ze vlak boven ons zijn, dat de deuren opengaan en opeens zit de
lucht vol met parachutisten. Het was een fantastisch gezicht.
Wij wisten toen nog niet dat het invasie was van de Engelsen.
Niet te geloven, sommigen vielen recht voor onze voeten. Opeens
stonden wij tussen duizenden militairen, die wij niet konden verstaan.
Wij zagen van alle kanten mensen aan komen lopen en ook een
motor kwam er bij. Alles is in één klap Engels, het was een geweldig
gezicht. De Coeveringse heide is erg groot. We konden tot de
Damianen wegkijken. Wel, in een moment was de gehele heide bezet
met Engelse soldaten. We kregen Engelse sigaretten en repen
chocolade. Dat hadden wij al lang niet meer gehad. We waren even
bevrijd, maar de soldaten moesten richting Veghel. Ze kwamen
speciaal om de brug in handen te krijgen.
Wij zijn toen gewoon naar huis gegaan. Wij konden toen toch
niemand verstaan. We mochten wel een parachute meenemen. Daar
hebben wij daarna nog moeite mee gehad toen de Duitsers weer
terugkwamen. In korte tijd waren er bijna geen soldaten meer te zien.
Alles was naar Veghel om de spoorbrug in te nemen. Even daarna
kwamen de Duitsers weer terug en begonnen een zoektocht door
Schijndel. Ze vonden die parachute. Met het geweer in aanslag, en
een van ons moest voorop lopen, zochten ze in heel het huis, maar
vonden verder niets. De Engelsen trokken verder naar Veghel en
dezelfde dag waren de Duitsers weer terug.
66
Schijndel bleef nog heel lang onder Duits beheer. De Duitsers werden
wel een beetje lastiger nu de Engelse soldaten in de buurt waren.
Maar in het begin dat de Engelsen weer waren weggetrokken, werd
er weinig gevochten. Er werd af en toe wel geschoten.
Ik denk alleen als ze te dicht bij elkaar kwamen.
Op bezoek achter de linies
Een zuster van mijn vriendin woonde toen nog in Eerde. De moeder
van mijn vriendin was erg ongerust en vroeg of ik even naar Eerde
wou gaan kijken, of dat nog alles goed was met haar dochter. Sisca
en ik pakten de fiets en reden naar dat kleine dorpje Eerde. Hoe dom
kun je zijn, dat dorpje Eerde was bezet door de Engelsen en wij zaten
toch nog in Duits gebied. Wel, er werd niet geschoten en dan wist je
werkelijk niet wat er eigenlijk aan de hand was. Wij fietsten over de
Wijbosscheweg. Een beetje voor Eerde lag wat op de weg maar wij
wisten toen ook niet wat het was. Dichterbij gekomen zag ik dat het
tankmijnen waren. Dat was een kabel en op ieder tien centimeter was
er een landmijn aan gekoppeld. We durfden niet verder. Dan zag ik
opeens een Engelse soldaat. Hij zat twintig meter verder in de sloot
en wij stonden voor die mijnen. Hij gaf ons een teken met de armen,
dat we de fietsen omhoog moesten lichten en er overheen moesten
stappen. Wij wisten toen nog niet wat een gevaar daar op de weg lag,
maar wij zijn er overheen gestapt en naar Eerde gegaan. Wij zijn een
uurtje daar geweest en hebben een pakje koffie afgegeven. Alles was
goed bij de familie en wij
gingen weer gewoon terug.
Hoe kan het bestaan in
oorlogstijd. Lopen wij van de
Duitse linies naar de Engelse
en van de Engelse linies terug
naar de Duitse zonder dat er
wat gebeurt. We hadden geen
idee hoe gevaarlijk dat was.
Duitsers overgedragen aan de Engelsen
Het was een paar weken voor de granaatweken. Ik ging toen heel
veel het veld in voor hazen te vangen. Dat lukte toen heel goed want
er waren toen bijna geen jagers. Alleen partijmannen, NSB-ers,
mochten toen jagen. Er was toen voor de stropers nogal wat te halen. 
67
Wel gevaarlijk. Mijn vriend Chist was naar Frankrijk gaan werken met
zijn Broer Ties. Mijn normale gang was van De Steeg, lopend door
Perkenoven, Broekgat en Martamuzurk naar Sluis 3. Dat was
ongeveer het middelpunt van waar ik mijn haasjes ging vangen. Ik
had op dat moment niets te doen en ik had weer heel veel strikken
staan. In de morgen loop ik weer van De Steeg, waar wij toen nog
woonden, door de bossen richting het kanaal. Ik pikte een haas op in
het Broekgat en ging verder naar de ouders van mijn vriend. Daar
heb ik even een kop koffie gedronken en kon ik mijn haas
achterlaten, want ik moest nog verder tot door het Broek en tot aan
de spoorbrug. Bij de spoorbrug was een heel goed stuk, waar ik veel
strikken had staan. Ik was halfweg het grote bos, net voor de brug,
toen er opeens verschrikkelijk werd geschoten. Niet op mij, achteraf
gezien, maar op dat moment kwamen Duitsers en Engelsen elkaar
tegen. Ik ging vlug omlaag zitten, maar al heel vlug kwamen er kogels
bij mij in de buurt. Ik werd erg bang en ben op de vlucht geslagen. Ik
heb heel hard gelopen om daar weg te komen, nog sneller dan een
haas. Na een half uur ben ik weer bij mijn vrienden aan het kanaal
aangekomen en heb ik verteld wat ik had meegemaakt.
Dat was nog niet alles. De pret begon weer toen ik voor vrienden
naar de naaste boer ging om melk te halen. Ik heb even bij die boer
staan kletsen. Een stuk of tien Duitsers kwamen uit de bossen het erf
op. Ze waren nog bewapend, meest met pistolen. Ik denk dat zij de
geweren hadden verloren. Zij kwamen voor melk te drinken. Ik heb
hun nog gevraagd wat er was gebeurd. Ze vertelden mij dat zij aan
de brug in Veghel hadden gevochten met de Engelsen. Ze zagen er
heel erg ruw uit, de kleren gescheurd en schrammen in de gezichten.
Ze vroegen mij nog of er soldaten in de buurt waren, maar dat wist ik
niet. Nadat ze even hadden gerust, verdwenen zij weer in de bossen.
De boer vertelde mij dat er al meer groepjes waren geweest en dat ze
veel schrik hadden gehad. Ze konden die soldaten niet verstaan en
toen gingen die zelf zoeken en namen alles mee wat ze konden
gebruiken. Met een bedankje van de boer ben ik toen weer
teruggelopen naar Sluis 3.
Dat was maar vijf minuten lopen, maar wel gevaarlijk. Nadat ik de
melk bij mijn vrienden heb gebracht, ben ik met de vader van mijn
vriend nog naar de sluis gewandeld.
68
Net voor de sluis troffen we vier Duitse
soldaten aan die vlak langs het kanaal
een gat hadden gegraven. Het gat was
ongeveer vier m2 groot en een meter
diep. Zij zaten daar met wat lichte
wapens en een machinegeweer.
Ik heb nog even met hun gesproken.
Ze dachten dat de Engelsen daar niet
door zouden komen.
Wij zijn teruggewandeld. Het was
misschien vijf minuten later toen er
achter ons aan de sluis heel fel werd
geschoten. Wij hoorden de kogels
fluiten en zijn heel vlug in de schuilhut
gevlucht die de buurtbewoners in de kanaaldijk hadden gemaakt.
Een paar minuten later kwam een Duitse soldaat bij ons in de
schuilkelder. Hij wilde dat wij zijn motor voor hem gingen halen die hij
had achtergelaten aan de sluis. Hij liep direct weer verder. Maar wij
durfden niet en die soldaat kwam ook niet meer terug. Na tien
minuten was het schieten voorbij. Wij zijn even daarna toch gaan
kijken wat er gebeurd was aan de sluis.
Het was gewoon te erg om aan te zien. Wij zijn over de sluisdeuren
gegaan. Hier en daar lagen dode soldaten. In plaats van de Duitsers
liepen hier toen Engelse soldaten rond. Wij hebben toen geholpen om
de doden te begraven. Dat was bij het kanaaltje dat onder het kanaal
en de weg doorloopt. Wij moesten de nummerplaatjes van de
soldaten doorbreken en aan de Engelse soldaten geven. Er lagen
vier Duitse soldaten dood aan de andere kant van de sluis. Daarna
vonden wij er nog een in het bos. Die lag op zijn knie met zijn hoofd
omlaag. Dat was echt verschrikkelijk om naar te kijken. Toen wij hem
vastpakten zagen wij wat er was gebeurd. Hij was net onder de helm
in het hoofd geschoten. Zijn helm was helemaal vol bloed gelopen.
Toen wij hem optilden liep al het bloed uit de helm, een heel naar
gezicht. Wij hebben die Duitse soldaten daar begraven en hebben
hun nummerplaatjes aan een Engelse officier gegeven.
Of er toen ook Engelsen zijn gesneuveld weet ik niet. Dat was nog
niet alles. Toen wij weer terug kwamen stonden er twee Duitse
soldaten aan de deur. Die wisten niet dat ze tussen de Engelsen 
69
zaten. Ik denk dat ik deze twee soldaten het leven heb gered. Nadat
ik even met hun gesproken had, wilden ze zich overgeven. Ik ben
toen naar de Engelsen teruggelopen en de Duitse soldaten zijn bij
mijn kennissen naar binnen gegaan. Het was erg moeilijk dat ik geen
woord Engels kende, maar er gingen twee soldaten met me mee. Die
hebben toen de twee Duitsers meegenomen. Ik denk dat deze twee
soldaten zonder ongelukken levend thuis zijn gekomen.
Patrijzen zijn erg duur
Ik ga nu schrijven over de
patrijs, een van de
voornaamste jachtvogels.
Wij gingen ‟s-avonds,
voordat het donker werd,
patrijzen eugen. Eugen
was de naam voor het
zoeken van de patrijzen.
Of te gaan luisteren, waar
ze gingen slapen. De
patrijs legt ongeveer twaalf
eieren. Ze broeden meestal op het land of weiland. Als de jongen
uitkomen, blijven de haan en de hen bij de jongen. Dat gebeurd in
juni. De jacht op de patrijs begint op 1 september. Als je gaat jagen
en je jaagt een groep patrijzen op van het veld, dan vliegen die
meestal van elkaar weg. Maar dan voordat het avond wordt, wil die
oude haan de jonge vogels weer bij elkaar hebben. Wat hij doet komt
overeen met wat een haan bij de kippen doet. Hij gaat de jongen
roepen. Je kunt ook zeggen dat hij de jongen bij elkaar kraait.
Het is al heel mooi om te zien wat er in het veld gebeurd. Het is heel
handig als je met de fiets of brommer gaat. Als ik zelf de patrijzen
ging zoeken, ging ik meestal met de fiets. Als ik een haan hoorde
roepen, dan probeerde ik met de fiets tegen een boom te gaan staan.
Dan kun je beter zien wat er op het veld gebeurd. Het is erg mooi. Je
ziet de jonge kuikens van alle kanten naar het geluid toe lopen. Als je
de oude haan kunt zien dan merk je, dat hoe dichter de jongen bij de
oude haan komen, hoe zachter hij roept.
Ze kruipen even bij elkaar en vliegen dan opeens tegelijk op.
Ze vliegen meestal honderd of tweehonderd meter en vallen dan
weer neer op het veld waar ze heel dicht bij elkaar kruipen. 
70
Dan zitten ze in hun roest. Daar gaan ze dikwijls „s-nachts slapen.
Zo, nu weet je wat patrijzen eugen is. Nu verder over het vangen van
die vogels. Dat is een ander kunststukje, want dan komt er ander
materiaal voor de dag. Het eugen, dat is altijd het eerste wat je doet.
Maar daarna hebben we netten nodig. Wel, die breide ik zelf met een
speciale nettennaald. De grote vissers gebruiken die naalden ook. Ik
heb in Sint-Oedenrode een man leren kennen die mij het netten
breien heeft geleerd. Ik heb een net gebreid van twintig meter lang.
Dat gebruikten we als treknet. Ik heb ook een rond net gebreid van
twee meter doorsnee. Dat diende als schepnet. Wel, het treknet
gebruikten we als wij de patrijzen precies wisten te zitten. Dan pakten
we ieder een kant van het net en trokken dat dan zachtjes over de
slapende patrijzen heen. Als de vogels het net voelden, dan lieten wij
het vlug los. Het was dan te laat om weg te vliegen en alle vogels
zaten dan onder het net. Het was nog een heel gedoe om al die
patrijzen onder het net vandaan te halen. Zeker als het pikkedonker
is. Maar het was de moeite waard. We kregen toen drie gulden voor
een jonge patrijs, en één gulden voor een oude. Dat was toen niet
slecht. Nu ga ik nog vertellen hoe ik de patrijzen ving met de kuil. De
kuil was een rond net van ongeveer drie meter in doorsnee. Je kunt
het vergelijken met een groot schepnet. Het werkte hetzelfde als een
visnet. We hadden een ring gemaakt van een paar dunne staken op
een houten kruis dat diende om het stevig te maken. Dan een lange
lichte steel. Daar overheen spanden wij het net. Dat noemden ze
vroeger de kuil. Het vangen met dit apparaat ging als volgt. Het
begon weer met het eugen van de patrijzen, dus precies gaan kijken
waar de patrijzen slapen. Dat is veel moeilijker als je denkt. Nadat je
goed hebt gekeken wacht je tot laat in de nacht. Dat is niet alleen
voor die patrijzen. Nog erger was de politie. Want met de kuil
moesten wij ook goed licht hebben. Daarvoor gebruikten wij de
lichtbak. Dat was heel vroeger de carbidlamp, maar op het laatst
gebruikten wij een staaflamp, meestal met vijf batterijen. Pas als we
in de buurt kwamen waar de vogels in de roest zaten te slapen,
deden wij de lamp aan. We zetten de patrijzen in het licht, gaan er
zachtjes naar toe en slaan dan het net naar beneden zodat de vogels
zijn gevangen. Zo zie je dat een stroper heel wat moet weten van het
veld en de dieren.
71
Logeren bij mijn vriendin thuis
Van mijn vrienden leende ik een damesfiets en ben toen naar het
Wijbosch gefietst. Ze riepen mij nog na: “Pas goed op de fiets”. Dat
heb ik gedaan zo lang als ik kon. Mijn vriendin Sisca woonde tussen
Schijndel en Wijbosch in. Na tien minuten was ik al in het Wijbosch.
Bij mijn vriendin aangekomen, heb ik daar ongeveer alles verteld over
wat ik had meegemaakt. Toen dacht ik eraan om de fiets binnen te
zetten. Ik pakte de fiets, maar ik was al te laat. Een Duitser die daar
passeerde zei: “Ich kan das Fahrad brauchen”. Zo, niet moeilijk. Weg
fiets. Dat was gemakkelijk, ik hoefde ze niet meer in de schuur te
zetten. Wel, ik had voorlopig geen fiets meer nodig. Daar mijn ouders
nog met genoeg personen waren, ben ik maar bij mijn vriendin
gebleven. Daar werd het al spoedig gezellig. Bij mijn vriendin hadden
ze graag dat ik daar bleef. Er kwamen geregeld Duitse soldaten op
de boerderij en niemand van de familie v/d Heyden kon de Duitsers
verstaan. Dan voor melk, dan voor eieren, die soldaten kwamen van
alles tekort. De een moest sokken hebben. Dan weer moest iemand
een deken hebben of kwamen ze voor zeep. Daarna kwam er een
huiszoeking. Dat was bijna een ramp geworden. Wij hadden nog
steeds die parachute van de Engelsen en die vonden zij al direct.
Toen moest er eentje van ons voor de Duitsers uitlopen. Elk hok werd
doorzocht. Gelukkig was er niets meer te vinden. En dan moest ik
maar praten met de soldaten. Een soldaat was vrij ernstig gewond
aan zijn hand. Hij vertelde mij, dat hij in Mariaheide gevangen was
genomen. Daar hij gewond was, mocht hij met een Engelse soldaat,
naar het Rode Kruis. Hij had een mes achtergehouden in zijn sokken.
Onderweg had hij de Engelse soldaat doodgestoken en was gevlucht.
Rot Mof. Ik geloof dat alleen ik de Duitse taal een beetje kende. De
ouders van mijn vriendin waren heel bang dat ze de paarden
moesten afgeven, want dat was hun kostwinning. De Duitsers waren
wel degelijk om de paarden geweest, maar toen ik vertelde dat de
paarden belangrijk waren voor hun kostwinning, lieten ze de paarden
staan. Ik had toen wel de pech dat ik mee moest om andere paarden
te zoeken. Heb ik ook gedaan, maar ik zeg niet waar ik de Duitsers
naar toe heb gestuurd. Wel dat ik onderweg in de sloot heb gelegen.
Er kwamen kogels door de takken gevlogen. Die kwamen van de
Engelsen, die toen al aan de spoorlijn zaten. Ik was weer blij dat ik
daar wegkwam. 
72
De granaatweken
Ik was nog maar even op de
boerderij toen, op zaterdag
23 september 1944, de
granaatweken begonnen.
Dat was de tijd dat Schijndel
erg werd beschoten met
granaatvuur. We hadden
geen schuilkelder. Soms
gingen wij op de stal tussen
een paar muurtjes liggen als
de beschieting begon. Maar
dat was ergens ook levensgevaarlijk. Al vlug kwam er een granaat op
de stal. Een paard werd door een scherf gewond in de rug, maar we
hoefden het gelukkig niet af te maken. De granaten kwamen toen
bijna iedere dag. We hadden een schuilkelder gegraven voor in de
tuin, maar we hebben er heel weinig in gezeten. We hebben veel tijd
doorgebracht in de kelder van buurman Harrie Hoogzaad. Bij ons
konden wij granaten zien die op de akkers vielen, maar ook op de
huizen in het Wijbosch.
Bij mijn vriendin thuis waren ze niet zo bang als ik. Ik had in die tijd
veel meer meegemaakt en wist wat een granaat kan doen. Veel
bommen had ik zien vallen in Duitsland en Frankrijk.Ik ben nog een
keer met mijn vriendin door De Beemd naar De Steeg gelopen, waar
mijn ouders toen nog even woonden. Ik zag een paar Duitse wagens
op de plaats staan en dacht: ”Wat is hier aan de hand”? Toen ik
binnenkwam zag ik dat mijn ouders aan de achterkant van den herd
zaten. De Duitsers zaten aan de voorkant te borrelen. Ik zeg tegen de
Duitsers: “Is dat oorlog voeren”? Ze vroegen mij om er bij te komen
zitten en een borrel mee te drinken. Dat heb ik ook nog gedaan. Ze
vertelden dat ze even rust hadden en dat ze in een half uur weer weg
gingen. Dat deden ze ook. Ze deden helemaal niet moeilijk. Het
waren gewone soldaten die even een rustpauze hadden. Voor mij
was het gemakkelijk. Ik had al een hele tijd in Duitsland gewerkt en
kon toen al tamelijk goed Duits spreken. Na een gesprek met mijn
ouders zijn wij weer terug gegaan naar het Wijbosch. Wel onderweg
een paar keer in de sloot geduikeld voor de granaten die erg dichtbij
kwamen. We wisten wanneer we moesten duiken.
73
Als een granaat over floot was er niets aan de hand, maar als de
granaat zo‟n schrollend geluid maakte, dan viel die dicht in de buurt.
Vlug gaan liggen was alles wat je kon doen. Maar we kwamen weer
heelhuids thuis in het Wijbosch. Het granaatvuur bleef maar
aanhouden. Het ging van kelder naar boven, even binnen om te eten,
en weer vlug naar de kelder, totdat we opeens bericht kregen dat we
voor acht uur uit de boerderij moesten zijn. Zo, er kwam werk aan de
winkel. Waar naar toe wisten wij niet, maar we moesten gewoon weg.
Wel, we hadden twee paarden met platte wagens. Daar werd vlug het
benodigde op geladen en weg waren we. Waar naartoe wisten we
niet, totdat we op De Boschweg bij café Steenbakkers, in de
volksmond “ café Den Diets”, kwamen. Dat was waar het Tunneke nu
is. Daar werd gestopt omdat een broer van mijn vriendin verkering
had met de dochter van de kastelein. Zo zijn we daar gebleven. Daar
zaten wij met heel veel mensen bij elkaar. We hadden alles
afgeladen, toen de kastelein vroeg: ”Hebben jullie de varkens
achtergelaten”? Ja, we hadden de varkens achtergelaten. Dan werd
er gezegd: “Wij hebben hier niet genoeg te eten. Kunnen jullie nog
teruggaan om de varkens te halen”? Wel, het was acht uur geweest.
Zouden we nog naar de boerderij terug mogen? We besloten om het
te proberen en reden met paard en wagen terug van de Boschweg
door de Voortstraat, Boterweg en Servatiusstraat. Het was erg
donker. Alleen waar een huis afbrandde was het licht. We kwamen bij
de Molenstraat. Daar wilden wij oversteken naar de molen. Dat was
toen nog een zandstraat. Maar daar stond midden op de weg een
Duitse tank. We konden niet verder. Een Duitse officier kwam vragen
wat wij daar wilden. Weer geluk, dat ik met hem kon praten. Ik
vertelde hem dat wij met veel mensen samen waren en dat wij
vergeten hadden om eten mee te nemen. Toen ik hem aankeek dacht
ik: “Dat gaat niet goed”, maar dan zei hij opeens: ”Bellen van het
paard halen en snel terugkomen”. Hij liet de tank aan de kant zetten
en we konden door. Dat was wel een wonder, ik had niet verwacht
dat hij ons door zou laten. Wel, we waren op weg naar de boerderij
om varkens op te halen. Maar het moeilijkste kwam nog. Toen wij in
de stal kwamen, zagen wij pas wat wij moesten doen. 
74
Twee vetgemeste varkens opladen op een platte voermanswagen.
Levend kon dat niet want die varkens kun je niet vasthouden omdat
die te sterk zijn. Wij hadden een grote vuisthamer, maar wij wisten
niet hoe wij die hamer moesten gebruiken. Op het hoofd slaan, dat
werkt echt niet. Wij hebben toen besloten om ze met een zakmes
dood te steken. Dat was ook beulenwerk, maar we hadden niet
anders. Het werd echt een verschrikkelijk bloedbad. Mijn vriendin
stond te roepen. Ze stond buiten in het donker de koeien vast te
houden. Wij hadden alleen een zaklamp, de varkens wilden maar niet
dood gaan en we waren bang dat wij te lang wegbleven. Toen we
eindelijk de varkens naar buiten hadden gesleept, hebben we heel
veel moeite gehad om ze op de wagen te liften. Wel, het was bijna
midden in de nacht voordat we weer konden wegrijden. Het was
overal pikkedonker. We zijn toen terug gereden, wat ook erg
gevaarlijk was. Er stonden toen al een paar huizen in brand. Overal
lag elektriciteitsdraad over de wegen. We waren bang dat er nog
stroom op zat. De tank in De Pegstukken was gelukkig weg.
We hebben op de terugweg
geen Duitsers meer gezien.
We waren heel blij dat we
terug waren en we hadden
weer vlees te eten. Als je dat
zo meemaakt, dan denk je
daarna: “Hoe is het mogelijk
dat wij dat hebben
klaargespeeld”? We hebben
daar nog vele dagen in de
kelder gezeten. Er zijn daar in
de buurt nog vele doden
gevallen, maar van onze
groep is maar één persoon
gewond geraakt. Jan v/d
Wetering kreeg bij het
vluchten naar de kelder een
granaatscherf in zijn bil. De
laatste nacht dat wij daar
waren, van 22 op 23 oktober
1944, vielen er duizenden
granaten.
Het Patronaat na de granaatweken
75
„s-Morgens stonden wij door het poortje langs de weg te kijken, toen
de eerste Engelse patrouillewagen aan de andere kant van de weg
tot stilstand kwam. Een soldaat stond er bovenop te telefoneren. Wij
stonden met een klein groepje te kijken. Opeens stond een Duitse
soldaat bij ons mee te kijken. Hij heeft even naar die Engelse soldaat
gekeken. Daarna liep hij in de tuin de boonstaken in en weg was hij.
Die patrouillewagen gaat richting Boschweg. Even later komt er een
paard en wagen, met acht Duitsers erop. Die gaan ook richting
Boschweg. Het mooiste is, die patrouillewagen van de Engelsen komt
weer terug. De Duitsers zien hem komen, springen van de wagen en
lopen het veld in. Er wordt niet geschoten. Het paard en wagen
blijven op de weg staan. Hoe kan het toch zo zijn dat de Duitsers en
Engelsen tussen elkaar door gaan zonder dat ze het zelf weten?
Wij waren toen bevrijd van de Duitsers, maar boven de rivieren was
het nog heel erg. De Engelsen waren rechtstreeks Duitsland
binnengevallen, waardoor het noorden van Holland nog steeds in
Duitse handen bleef. Daar was toen bijna niets meer te eten. Die
mensen in het noorden hebben een heel zware tijd gehad. Veel
mensen zijn van honger gestorven. In Schijndel was het erg rustig
geworden. We waren bevrijd, maar Schijndel lag wel in puin. Het ging
even slecht met de bevrijders. De grote troepenmacht naar Arnhem
werd door de Duitsers tegengehouden. Ze waren tussen Veghel en
Uden doorgebroken en hadden de grote weg afgesneden. De troepen
kwamen te laat voor de brug bij Arnhem, en dat was een ware
tegenslag voor Market Garden. Wij in Schijndel hebben er niet veel
meer van gemerkt.
Toch nog getrouwd
Sisca, Broer; we vonden elkaar in Veghel onder een veranda van een
klein cafeetje op de markt. Ik had net een meisje waar ik een paar
dagen kennis mee had, achtergelaten bij een danstent. Zo vonden
Sisca en ik elkaar in dat kleine kroegje. We hebben heel vlug een
goed gesprek gehad. „s-Avonds heb ik haar dicht bij haar ouderlijk
huis afgezet en ook een afspraak gemaakt voor een volgende keer.
Die afspraak ging door voor drie jaar. In die jaren hebben wij de
tweede wereldoorlog meegemaakt. Het mooiste van de oorlog dat wij
gezien hebben was dat de Duitsers vertrokken. Kort nadat de oorlog
voorbij was, dachten wij aan trouwen. Het was toen een jaar na de
oorlog. Het werd 19 september in het jaar 1946.
76
We kregen van schoonmoeder een stukje van een gouden ketting
voor het maken van de trouwringen. Toen was er nog gebrek aan
goud. Eerst goud inleveren, en dan pas kon je ringen laten maken.
Op de boerderij waar mijn schoonouders woonden werd de
koeienstal gezuiverd, want daar werd gefeest. We hadden een
slagwerker, Driek Pennings, en de dochter Tonie Pennings met de
accordeon. De trouwdag begon heel goed. Het weer was heel mooi.
We hadden twee auto‟s van de firma Vugts besteld. Eén wagen voor
mij en Sisca en één wagen voor de twee getuigen. Ik weet nog dat er
nogal veel belangstelling was aan de kerk. De enige die ons voor het
naar binnen gaan kwam feliciteren, was Cato Vorstenbosch, de
moeder van Crist Vorstenbosch.
Wel, we zijn in de kerk aangekomen en hebben onze plaatsen
opgezocht. We waren al een tijdje binnen en de pastoor was al een
paar keer om het hoekje wezen kijken. Dan kreeg ik het ook in de
gaten. Onze getuigen waren nog niet gearriveerd.
Even later kwam de pastoor toch binnen en vroeg ons waar de
getuigen waren. Wel, wij wisten het niet. Wij hadden ze niet meer
gezien. De pastoor riep voor twee anderen getuigen. Die waren vlug
gevonden. Vraag mij niet wie het toen wel hebben gedaan. Ik weet
het echt niet meer. De eerste getuigen waren Harrie van Kasteren en
Crist v/d Heyden. Wat jammer dat ze een beetje te laat kwamen.
Ik dacht: “die zijn al vroeg de
kroeg in geduikeld”, maar dat
was toch niet het geval. Hun
auto was in brand gevlogen. Ik
moet nog steeds vragen hoe ze
in de kerk gekomen zijn. In ieder
geval waren wij getrouwd
voordat ze binnen kwamen.
Sisca en ik hadden een afspraak gemaakt. Zonder iemand in te
lichten wilden wij naar het Lidwina ziekenhuis gaan om haar zus Miet
Steen op te halen. Zo, wij gingen rechtstreeks uit de kerk naar de
Boschweg. En we hadden geluk; we kregen haar ook direct mee naar
huis. Toen kon het feest echt beginnen. Het is een mooie feestdag
geworden. We hebben veel gedanst en niet te weinig gedronken.
Alleen het einde was niet al te prettig, want wij moesten te voet naar
Eerde lopen. Maar we waren toen nog jong en we gingen toen toch
wat moois tegemoet.
77
Ik geloof dat wij ongeveer drie weken in Eerde hebben gewoond.
Toen zijn we in Olland gaan wonen. Enkele maandjes daarna zijn wij
dan in Sint-Oedenrode terecht gekomen. De gemeente had ons
belooft dat, als wij uit Olland zouden vertrekken, wij het eerste nieuwe
huis zouden krijgen wat er werd gebouwd. Wij hebben dat aanbod
aangenomen en gedacht dat het toch niet waar zou zijn. Maar de
gemeente hield haar woord. Wij hebben nooit meer om een huis
gevraagd. Wij hadden wel gezien dat de nieuwe huizen bijna klaar
waren, maar we hadden er echt niet op gerekend dat één ervan aan
ons zou worden toegewezen. Het niet krijgen van de woning zouden
we niet erg hebben gevonden,
want wij hadden geen meubels om
daar te gaan wonen.
Toch hebben we het huis gehuurd
en hebben daar gewoond totdat wij
gingen emigreren naar Australië.
Daarna hebben wij
Sint-Oedenrode gemist.
Het was een gezellig en mooi dorp.
Van werk veranderd
Terwijl Schijndel begon aan de wederopbouw, ben ik weer gaan
werken in Sint-Oedenrode. Ik stond daar aan de puntlas. Het was
geen slecht werk, maar wel een beetje gevaarlijk voor je handen,
want dat plaatijzer was altijd scherp en vettig. Ik heb daar nog een
paar jaartjes gewerkt. Toen, op een dag in 1947, moest ik op kantoor
komen. Daar zaten twee politieagenten. Die vroegen mij waar ik
gebleven was met de reebok die ik geschoten zou hebben. Wel, ik
vroeg hun of ze gek waren. De reebokken zitten in de dierentuin en
niet in de bossen. Maar ik zag wel dat ze mij niet geloofden.
De volgende dag werd mijn werk veranderd.
Ik moest naar de stinkende spuiterij. De dag erna heb ik mij ziek
gemeld en ben ik naar Eindhoven gefietst. Bij Philips heb ik om werk
gevraagd. De week erna kon ik daar gaan werken. Dat was maar
goed ook, want toen ik terug kwam op mijn werk werd ik direct
ontslagen. Ik zei: “Dank je”. Wel, ik had wel degelijk een reebok
geschoten. Mijn buurman moet mij verraden hebben. Maar ik was er
wel beter op geworden, want bij Philips ging ik meer verdienen.
Alleen moest ik wel in ploegendienst.
78
In de tijd dat ik die reebok had gevangen, woonden wij in Olland in de
oude school. De jacht waar ik de reebok had gevangen was de jacht
van de baas in Sint-Oedenrode. Maar ze konden niks bewijzen.
Spoedig daarna zijn wij in Sint-Oedenrode gaan wonen. Een half jaar
woonden we in een oud huisje in het dorp, maar daarna kregen we
een nieuw huis. Van daar uit heb ik nog twaalf jaar bij Philips gewerkt.
Wel meestal in ploegendienst, maar ik werkte er graag, In de stad
leerde ik weer mensen kennen. Ik werkte in drie ploegen en begon
als machinesmeerder. Daar had ik veel tijd aan over en ik ging uit
eigen beweging de machinesteller helpen. Dat vond de baas blijkbaar
goed, want hij liet mij goed begaan. De man voor de machines was
een Belg. Ik heb wel een jaar met hem mee gelopen, dus ik had mooi
alles geleerd wat er te doen was. Op een dag komt de Belg bij mij. Hij
zegt: “Broer, ik ga weg. Ga maar naar de baas en vertel hem dat ik
weg ga. En vraag hem dan voor die baan van mij”. Ik heb toen direct
naar die baan gevraagd. De baas zei: “Die baan had je toch
gekregen. Jij kent al die
machines. Dus neem het maar
over als hij vertrekt”. Ik heb dat
een lange tijd gedaan. Het
beviel mij heel goed en ik werd
tot voorman benoemd over alle
machines. Ik deed toch nog
hetzelfde werk, maar kreeg wel
een beetje meer geld in mijn
loonzakje.
Een eekhoorn vangen
Nog een klein verhaaltje. Ik werkte met een jonge man. Zijn naam
was Harrie Lemmens. Hij werkte bij mij bij Philips. We hadden samen
afgesproken om naar Janus Hellings te gaan, die in Beek en Donk
boswachter was. Wij wilden graag een eekhoorn vangen. Hellings
stond direct klaar om ons te helpen. Vanaf de boswachterswoning
was het naar de dennenbossen wel een kwartiertje lopen. Onderweg
vroeg Harrie Lemmens aan de boswachter: “Ik heb gehoord dat de
eekhoorns heel erg hard bijten”? Met een onnozel gezicht zei de
boswachter: “Je hebt geluk, want deze maand bijten die beestjes niet.
Het is deze maand dekkingstijd en dan hoef je niet bang te zijn voor
bijten”. Daar werd verder niet meer over gesproken.
79
We waren in de dennenbossen aangekomen en al spoedig zagen wij
een eekhoorn. Maar, in een dikke boom en daar krijg je ze echt niet
uit. Na een tijdje zagen wij een eekhoorn in een klein dennenboompje
en daar gingen wij achteraan. Hellings schudde zo hard aan dat
boompje, dat de eekhoorn omlaag viel. En ik had het geluk dat ik hem
op kon vangen, precies rond zijn nek. Het was een heel mooi beest,
mooi rood gekleurd en een mooie staart. Ik zie hem nog komen.
Onze Harrie Lemmens kwam naar mij toe en zei: “Broer, wat is het
een mooi diertje”. Maar wat hij toen deed had ik echt niet verwacht.
Echt dom om een eekhoorn over zijn neus te aaien. Natuurlijk hapte
de eekhoorn toe. Hij hing meteen aan zijn vinger en liet niet meer los.
Wij moesten de tanden van elkaar doen om Harrie te bevrijden.
Hellings en ik hebben echt gelachen tot we niet meer konden.
Harrie zat met een zakdoek om zijn
vingers, zo wit als een lijk in een
droge sloot.
Diezelfde nacht moest Harrie het
nog eens vertellen, in de fabriek.
Ik had de andere werkers al ingelicht
over wat er gebeurd was. Toen
Harrie binnenkwam werd er al
geroepen: “De eekhoorns bijten
deze maand niet, hé Harrie”?
Speciale hobby’s.
Het begon met drie jonge vogels. Ik was ergens in de Liekendonk.
Dat zijn de bossen tussen De Steeg en de Houtertsedijk en de ZuidWillemsvaart. Ik was daar met mijn hond Spits. Opeens liet hij mij
horen dat hij wat had gevonden. Ik ging er vlug op af en zag dat hij
jonge vogels had gevonden. Ik wist niet wat voor soort vogels het
waren. Dus ik nam ze mee naar huis en bracht ze later naar de heer
Wouters. Die vertelde mij dat het jonge houtsnippen waren. Het was
wel interessant, want volgens hem broedden die hier niet. Ik ben
daarna nog veel bij de heer Wouters gekomen. Met een bunzing,
maar ook met veel andere vogels. Aan hem heb ik ook nog een
reebok verkocht.
80
Later ben ik bij hem in leer gegaan om vogels en andere dieren op te
zetten. Twee jaar heb ik les van hem gehad. Ondertussen heb ik ook
twee jaar een schriftelijke cursus gedaan voor jachtopziener. Daarin
leerde ik de vogelwet, de jachtwet, de visserijwet, schrijven van een
proces-verbaal, de zedenwet. Ook kreeg ik een herhaling
Nederlandse taal. Ik heb mijn diploma jachtopziener met gemak
gehaald, maar mijn fout was dat ik niet uit het veld kon blijven. Ik
werd gepakt met mijn geweer in het veld en kreeg een hoge boete.
Twee jaar voorwaardelijk, 100 gulden boete en mijn geweer werd in
beslag genomen. Ook
moest ik vijf lange jaren
wachten om in aanmerking
te komen voor
jachtopziener. Twee jaren
mocht ik niet in het veld
komen. Dat was te veel
voor mij. Ik kon geen twee
jaar uit het veld blijven.
Maar toen kwam Australië
in zicht.
Verhuizing Philips naar Roosendaal
Ik denk na tien jaar, kwam er slecht bericht. Mijn afdeling ging over
naar Roosendaal. Een paar maandjes nog, en dan was gebeurd. Ik
ging over naar Strijp 3. Dat beviel mij helemaal niet. Ik moest naar de
afdeling tv-schermen waar ik sprongetjes uit die grote schermen
moest slijpen. Toch heb ik het nog een tijdje volgehouden, maar ik
werkte niet lekker meer. Toen kwam de lust om naar Australia te
vertrekken. Wel, ik was blij dat ik mijn ontslag kon indienen. Ik was
toen twaalf jaar bij Philips, nog een half jaar verwijderd van mijn
zilveren horloge. Ik heb nog naar dat horloge gevraagd toen ik weg
ging, maar de baas zei: “Je bent pas twaalf jaar in dienst”. Ik zei hem:
“Geef mij dan alleen het horloge en haal de band er af”. Daar trapte
hij niet in. Toch was ik blij dat ik weg was. Ik kreeg een goed
getuigschrift mee. Het was niet mijn bedoeling om weer bij dezelfde
firma te gaan werken in Australia, maar in tijd van nood was een goed
getuigschrift gemakkelijk.
Op 7 augustus 1959 zijn wij geëmigreerd naar South-Australia.
In september 1959 arriveerden we in Adelaide.
81
De emigratie naar Australië
Praten over Australië
Het begon met kaarten. Mijn buurvrienden kwamen zoals gewoonlijk
„s-avonds kaarten. We zaten heerlijk te rikken, toen de buurman zei:
“We gaan naar Australië”. Ik zei: “Ga je op vakantie”? “Nee”, zegt hij,
“We gaan emigreren”. Dan vertelde hij dat hij een broer van hem al in
Australië woonde. En dat zij daar ook willen gaan wonen. “Wij gaan
ons deze week opgeven” zei hij. Ik zei tegen mijn vrouw: “Zullen we
meegaan”? Mijn vrouw wilde wel meegaan en we hebben daar geen
gras over laten groeien. We meldden ons al de volgende dag aan.
Wel, een paar weken later kwam er iemand van de emigratiewet. We
hebben ons opgegeven om te emigreren. We begonnen met het leren
van de Engelse taal bij de Damianen. Eén van die priesters daar gaf
ons les. We hebben dat een paar weken volgehouden, maar het liep
niet al te best. Al heel vlug zijn we daarmee gestopt. Later zou blijken
dat het dom was om te stoppen met het leren van Engels. Na een
paar weken kregen we bericht voor een keuring in Den Haag. Toen
besloot Sisca om toch maar niet te gaan. We zijn daarna met de
buren mee naar Rotterdam gegaan. Die hadden wel doorgezet.
Wel, toen de boot vertrok had ik er zo op willen springen. We zijn
contact blijven houden met de buren. Voor zover wij hoorden was het
daar heel goed. Ik heb nog dikwijls gedacht: “Waren wij maar mee
gegaan” maar „Sisca zag het niet zitten. Dus bleef ik maar in
Eindhoven. Daar was het altijd werken in ploegendienst. We
woonden in een buurt met veel kinderen en daardoor was het erg
moeilijk om overdag te slapen. Echt veel zin had ik er niet meer in.
Soms werd ik er gek van als ik „s-nachts moest werken en overdag
slapen. Tot op een dag Sisca zei: “ik wil toch mee naar Australië”.
Dat stond mij echt wel aan, dus ik belde naar het emigratiekantoor
dat we wilden emigreren. Een paar weken daarna moesten we naar
Den Haag voor een keuring. Dat viel erg mee. Die man in Den Haag
vroeg mij wat het moeilijkste zou zijn. Ik zei hem: “De kinderen, om
het Engels te leren”. Dan zei hij: “Niet jouw kinderen, maar jullie
krijgen het moeilijk omdat je nog te weinig Engels spreekt. Wel, we
werden allemaal goedgekeurd. Met Christ Vorstenbosch ging het niet
zo goed. Die moest wegens één van de kinderen nog een paar
maanden wachten.
82
De Bootreis naar Australië
Wij kregen toen de kans om met één van de beste boten te
vertrekken. Dat was de Willem Ruys. Wel, er was nog een heleboel te
doen. We gingen kleren kopen voor de kinderen. We kochten drie
nieuwe fietsen. We namen ook een hele slaapkamer mee en potten
en pannen. We hadden een hele grote kist. Daar kon je gemakkelijk
een auto inrijden. We moesten toen alles in de kamer pakken. Een
verhuisbedrijf kwam meten hoe groot de kist moest zijn. De dag erna
kwamen ze het allemaal inpakken. Dat ging dan rechtstreeks naar
Rotterdam. Die laatste week zijn wij bij mijn broer gebleven, die toen
net achter ons woonde. Dat was heel gemakkelijk. We hadden een
grote bus besteld zodat de hele familie mee naar Rotterdam kon om
afscheid te nemen. Eindelijk kwam dan die dag dat we moesten
vertrekken. In de morgen van zeven augustus reed de bus voor en
werd er afscheid genomen van de buren. Er werd gezwaaid toen wij
vertrokken. We moesten eerst naar Veghel om mijn zusje op halen.
Vandaar zijn wij langs het kanaal naar de Heeswijkse brug gereden.
Daar moesten wij nog afscheid nemen van Christ Vorstenbosch, die
met ons meegegaan zou zijn, maar nog een paar maandjes moest
wachten. Wel, Christ heeft ons uitgezwaaid. Wij waren op weg naar
Rotterdam. Onderweg hebben we nog
een keertje aangelegd, maar ik weet
niet meer waar dat was. Ik heb er nog
ergens foto‟s van liggen. In Rotterdam
was het erg druk aan de haven. Het is
iets, dat je nooit meer meemaakt. Die
drukte van mensen. Overal zag je
mensen afscheid nemen. Het afscheid
nemen van toen was normaal
gesproken voor het leven.
Wij gingen op de boot voor een reis
van vijf weken. Wel, we hebben nog een tijdje staan kletsen. Dan
eindelijk moesten we aan boord. De ouders mochten even mee naar
de hut gaan kijken waarin we de komende tijd gingen wonen. Nadat
de ouders van de boot moesten, duurde het nog wel een uur voordat
we vertrokken. Het was een wonderbaarlijk gezicht, met al die
mensen zwaaiend naar de vertrekkende boot.
83
We waren op weg naar Harwich in Engeland, waar wij in de nacht
aankwamen. Het tijdstip dat we aankwamen en weer vertrokken weet
ik niet meer. Ik weet wel dat we al in open zee waren toen ik wakker
werd. We zaten met ons vijven in een mooie hut. Het was wel heel
fijn dat we mooi bij elkaar konden blijven. „s-Morgens konden wij gaan
wandelen om het schip een beetje te leren kennen.
Het schip was heel mooi. Het leek meer op een dorp, met zwembad,
kerk, hotel, danszaal en zonnedek. Er was een pokerzaal, een
kaartzaal en je kon kleiduiven schieten. Alles wat je wilde doen was
er mogelijk. Het is wel het mooiste wat mij is overkomen. Wat ik daar
allemaal heb meegemaakt, dat kan ik werkelijk niet beschrijven. Na
vijf weken wist ik nog steeds mijn hut niet te vinden. De kinderen
hebben de boot helemaal doorzocht. Ik denk dat die overal kwamen.
Ze waren de hele dag op stap. Ze zijn wel een paar keer zeeziek
geweest. Het was soms een mooi gezicht. Bijna iedereen had een
papieren zak bij zich. Dat is hard nodig als je zeeziek bent of wordt.
Zelfs de vaste muzikanten werden zeeziek. Zelf heb ik veel tijd
doorgebracht aan de bar. Ik weet nog steeds niet hoeveel bars er op
die boot waren. Het was iedere avond feest. Altijd was er goede
muziek.
De Willem Ruys
84
„s-Morgens ging ik kleiduiven schieten. Het was soms wel spannend.
Er waren altijd wel tien mensen aanwezig, meestal dezelfde. De
kleiduiven werden met een grote springveer de lucht in geschoten.
We moesten dan tien keer schieten. Een paar maal heb ik ze alle tien
kapot geschoten. Twee dagen voor het einde van de reis hadden we
een wedstrijd. Er deden toen vijftien man mee. We moesten ieder tien
keer schieten. Aan het einde waren we nog met drie man over, een
Italiaan een Griek en ik zelf. De volgende morgen moesten we
schieten voor de beker. De avond tevoren hadden we een groot
afscheidfeest gehad. Ik was ‟s-morgens niet in vorm en ik moest ook
nog als eerste schieten. Mijn eerste twee schoten waren mis. De
laatste acht waren raak. Ik lag eruit. Naderhand had ik er spijt van.
Het was toch een mooi aandenken geweest.
Nu denk ik weer aan een mooie dansavond. Het ging er heel gezellig
aan toe. Ik was met een dame aan het dansen, toen er opeens een
schok door het schip ging. Het was net of het schip wankelde. Je had
het moeten zien, al die mensen op de dansvloer. Alles ging omver.
Zeker zeventig mensen lagen kris kras door elkaar. Ik heb nooit
geweten wat er was gebeurd, maar ik denk dat het een afspraak was
met de kapitein van de boot. Even daarna kwam er een oude dame
bij mij die vroeg voor de volgende dans. Ik zei direct dat dat goed
was. Maar bij de volgende dans heb ik niet meer aan haar gedacht.
Daar heb ik nu nog spijt van, want ze is direct weggegaan en we
hebben haar nooit meer gezien. Sorry, lieve dame. Daarna hebben
we nog een feest gehad. Iedereen moest verkleed zijn. Ik weet nog
dat een dame mij kwam halen om te dansen. We waren goed en wel
aan het dansen toen ze met een hand achter haar bloesje ging en
een appel pakte. Ze beet er een stuk af en deed de appel weer achter
haar bloesje, dus ik was met een man aan het dansen.
De kinderen hebben genoten van de reis. Ze hebben alle drie op de
boot leren zwemmen. We hadden een badmeester op de boot. Er
waren twee zwembaden aan boord, één voor de eerste en één voor
de tweede klas. Er was ook een hoedenfeest voor de kinderen.
85
We hebben ook het passeren van de evenaar meegemaakt. Dan
komt Neptunus aan boord. Dat is ook een heel mooi feest. Wel, de
meeste mensen weten dat Neptunus de Romeinse zeegod is, en dat
word gevierd als je over de
evenaar vaart. Die dag word je
helemaal ingesmeerd met jam
en alle viezigheden. Dan word je
door sterke kerels in het
zwembad gegooid. Als je daar
aan mee doet dan krijg je na
afloop een soort bewijs dat je de
evenaar bent gepasseerd. Op het
laatst word de zeegod zelf in het
bad gegooid. Ik kan mij nog
herinneren, dat Tini die dag ook
is gedoopt door Neptunus. Ik
weet nu dat ook Ria en Piet door
Neptunus zijn gedoopt, maar ik
weet niet of zij ook die oorkonde
hebben gekregen. Ja, deze reis
was om nooit meer te vergeten.
Nadat wij de evenaar waren gepasseerd, zag je iedere dag niets dan
water. Er was nog geen vogel te zien. Maar op de boot was het
gezellig. „s-Morgens kleiduiven schieten. Daarna ging ik meestal met
een van de bemanningsleden aan boord een borreltje drinken. Aan
de bar was het altijd heel gezellig. Die man iedere morgen aan de bar
om mij op te wachten. Ik heb nooit gevraagd waar hij vandaan kwam,
maar ik denk dat hij een Engelsman was. Hij sprak ook Hollands. Ook
had ik vrienden gevonden in de drukkerij. Die hadden een grote
kamer waar zij al het drukwerk deden. Daar kwam ik ook wel twee
keer per week. Wij legden dan ieder wat geld uit en dronken dan twee
flesjes bier. Daarna moesten ze weer aan het werk. Deze mannen
hadden een vaste betrekking aan boord.
Wel, de rest van de dag was ik met Sisca en de kinderen meestal op
het grote dek te vinden. Soms lagen we lui in een dekstoel. We
deden ook wel met ringen gooien. Dat was een mooi spel. Als we
binnen waren dan deden we ook veel kaarten.
86
De kinderen vond je veel aan het zwembad. Dat was ook een mooi
dek om te spelen, maar de kinderen gingen ook het schip verkennen.
Die hebben alles gezien wat mogelijk was.
Ik weet nog dat er minstens twee mensen aan boord zijn gestorven.
Met één ervan heb ik nog veel mee gepraat. Hij was een Duitser van
geboorte, maar was Amerikaan geworden. Hij zei tegen mij dat hij
voor het laatst een wereldreis ging maken Dat heeft hij niet volbracht.
Ik had hem „s-morgens nog gesproken. We lagen in Aden en we
mochten voor een paar uur van boord. Wij gingen van boord en toen
kwamen we hem tegen. Hij zei dat het goed de moeite waard was om
even de stad in te lopen, maar dat hij te moe werd. Daarom ging hij
weer aan boord. Wij gingen toen de stad Aden bekijken, maar mooi
vonden wij het niet. Wij konden de mensen niet verstaan. Na een
paar uurtjes hadden wij het wel gezien. Toen wij terug op de boot
kwamen hoorden wij vertellen dat die Duitse Amerikaan dood was. Hij
moet direct nadat hij ons had gezien naar bed zijn gegaan en daar
heeft hij een hartstilstand gekregen. We hebben geen afscheid
kunnen nemen. Ik geloof dat de kinderen de begrafenis gezien
hebben. Dat was een begrafenis op zee. Maar er zijn op de reis twee
mensen gestorven, dus wat en wie zij gezien hebben weten wij niet.
Ik geloof dat er een Griekse vrouw was gestorven. Dat hebben ze
misschien ook wel gezien.
Wij waren aangekomen bij het Bittermeer. Daar moesten wij wachten
om doorgelaten te worden door het Suezkanaal. Toen we door het
kanaal gingen, waren er aan de wal mensen die hun broek lieten
zakken. Dan draaiden ze zich, om hun achterwerk te laten zien. Het
had een speciale betekenis die ik niet wist. Het waren allemaal
Arabieren.
Vermoedelijk dachten ze
dat wij nog nooit een kont
gezien hadden, ofwel
hebben de Arabieren hun
verstand in het schijtgat
zitten. Dan hebben ze niet
veel verstand over als ze
een paar keer hebben
gescheten. 
87
Wij zijn even in de stad Aden geweest, maar het was een rot land.
Iedereen bedelde om geld. Een kind met zijn hand open kwam voor
me staan. Ik gaf het een kwartje. Daarna was ons lopen in de stad
ten einde. Binnen vijf minuten stonden wij tussen honderd kinderen.
We konden niet links of rechts meer. Als de mensen die daar
woonden ons niet hadden geholpen, dan stonden wij daar nu nog
steeds kwartjes te geven.
Van daar zijn wij verder gereisd Singapore. Dat was een mooie stad.
We hebben er maar kort aangelegd. Een week later hebben we nog
even aangelegd in Perth, West Australia. Daarna voeren we in bijna
een week naar Melbourne.
Woodside Camp
Vanaf Melbourne met de trein naar Woodside. Bij het station
Woodside stond de eerste Hollander ons op te wachten om ons naar
Woodside Camp te brengen. Die Hollander was Piet van Kaathoven
en hij kwam uit Lieshout. Hij woonde al enkele jaren in Woodside
Camp. Dezelfde dag ben ik nog met Piet even het veld in geweest.
Hij zei me dat hij jager was, maar hij wist er niet veel van. De kroeg
was zijn beste vriend. Later zijn wij toch goede vrienden geworden.
Wel, we waren al spoedig op ons
gemak. We hadden vier kamers,
drie slaapkamers en één voor
huiskamer. De volgende dag
kwam er al bezoek uit de stad.
Dat was de heer Teekens van het
Nederlands consulaat. Hij vroeg
iedereen naar hun papieren en
wat ze in Holland voor werk
hadden gedaan. Mijn ontslagpapieren waren erg goed. Toen hij mijn
ontslagbewijs van Philips zag, vertelde hij mij dat er voor mij geen
moeilijkheden zouden zijn. Hij zei dat hij mij de volgende morgen zou
oppikken om naar de stad te gaan. Want ik kon direct bij Philips
beginnen. Dat was voor mij niet zo fijn. Ik was niet naar Australia
verhuisd om weer voor dezelfde baas te gaan werken. Maar we
kregen maar één keer een baan aangeboden en daarna moest je
voor jezelf zorgen. Ik moest „s-maandags bij Philips beginnen, maar
ik ben toen vlug aan het zoeken gegaan voor een andere baan.
88
Ik vond werk aan de waterwerken. Dat was eigenlijk stom, want dat
was te zwaar voor mij. Maar daar kwam ik later pas achter toen ik
een schop en een pikhouweel in mijn handen kreeg. Ik moest
pijpleidingen leggen door de bergen en dat was heel erg zwaar. Al
snel had ik blaren in mijn hand. Ik zeg blaren, maar een blaar zo
groot als mijn hele hand. Na een week mocht ik ander werk doen. Ik
moest in de grond pijpen leggen en aan elkaar vastmaken en dat was
voor mij veel beter. De baas had mijn handen wel gezien. De mannen
waarmee ik werkte, dat waren mensen die altijd met de schop
werkten. Het waren fijne lui om mee te werken, maar het zou niet
lang duren bij de waterwerken.
Werken in de keuken
Op een dag kom ik van mijn werk op het camp. Daar werd ik door de
heer Dragovics aangehouden. Hij was de tweede baas in het camp.
Hij vroeg mij of ik werk had. Ik vertelde hem dat ik werk had bij de
waterwerken. “O”, zegt hij, “Ik moest nog iemand hebben voor de
keuken, maar ik mag niemand aannemen die al werk heeft”. Dat was
genoeg gezegd voor mij. De volgende dag ging ik direct naar de baas
op het werk. Ik vertelde hem wat ik gehoord had van het camp. Hij zei
toen: “Eddy, vandaag nog stoppen. De driver zal jou vlug naar huis
brengen. Kom vrijdag je geld maar halen. Als het soms niet doorgaat,
kom dan maar weer gerust naar hier terug”. Zo, ik vlug terug naar het
camp en direct naar de heer Dragovics. Toen ik op zijn kantoor
kwam, begon hij hartelijk te lachen. Hij zei: “Jij hebt geen werk meer”.
Ik zei: “Dat klopt, maar ik heb er zelf om gevraagd”. “Dat had ik wel
gedacht”, zei hij, “Je kunt morgenvroeg in de keuken beginnen. Je
begint als stoker”. Dat was de ovens een beetje warm stoken, en ook
de grote pannen afwassen.
Dat ik in het camp terechtkwam
was erg goed, want het werk aan
de waterwerken was voor mij te
zwaar. Sisca had in de keuken
een goede baan. We konden
eten, wat wij wilden en zoveel wij
lustten. En het mooie was dat we
samen werkten. Sisca en ik
samen in de keuken. Sisca maakte groenten schoon.
Ik werd een goede vriend van de slager, een Engelsman.
89
We hadden een eigen kantine waarin we om de beurt achter de bar
stonden. We leerden al heel vlug vele mensen kennen. Alles samen
was het een goede en gezellige keuken. We hadden drie goede koks
plus een paar hulpkoks. Ook stonden er vier dames in de keuken.
Sortie een Hongaar, Jablonski een Pool, Hakkie was de chef en een
goede. Brinoskie was ook een goede kok. Dan waren er nog
vrouwen. Sisca keukendienst, Jablonska vrouw van Jablonski
keukendienst en een Joegoslaafse. Haar naam ken ik niet meer.
Toon van Oorschot werkte ook een tijdje in de keuken, maar was er
niet lang. Ook Christ Vorstenbosch werkte er niet lang.
Vissen en barbecuen aan Murray River
De eerste keer dat wij
aan de Murray River
kwamen was op
uitnodiging van de
buren die dicht bij het
camp woonden.
Ik weet niet meer
hoeveel wagens daarbij
betrokken waren, maar
iedereen die wilde
mocht mee. Zelf had ik
toen nog geen auto.
Alles werd betaald door de buren en door het camp. Dat was aan de
rivier in de plaats Murray Bridge. Het was voor ons een heerlijk
uitstapje. Er was ook een barbecue en we hebben een mooie
boottocht op de rivier gehad. Doely en Hakky Sertanovics en nog vele
anderen waren met ons meegegaan. We spraken heel slecht Engels.
De kinderen waren het best. Die konden al snel Engels spreken.
Wij wisten echt niet wat een barbecue was. Toen wij zagen wat ze
gingen doen, hadden wij het vlug bekeken. Zij hadden een grote
ijzeren plaat, ook nog roestig, en daar gingen ze vlees op bakken. Wij
wisten niet wat wij zagen. Sisca en ik durfden er niet van te eten. Wij
vonden het vies. Zo kun je zien: wat een boer niet kent dat eet hij
niet. Toen we hadden geleerd wat het was, vonden wij het ook lekker.
Wat was het fijn vissen met een barbecue aan het water.
90
Wij zijn daarna nog dikwijls uitgenodigd bij Doely. Hij was een
Joegoslaaf en kon heel goed koken.
Niet lang daarna heb ik mijn eigen wagen gekocht en konden we zelf
naar de River. Sisca werkte samen met mij in de keuken. Wij waren
een goed team. Wij verdienden toen met ons twee heel goed. We
woonden voor niets, we hadden het beste eten en waren direct aan
het sparen gegaan. Nadat wij een tijdje gespaard hadden zeg ik:
“Sisca, we hebben nu in een jaar tijd genoeg geld op de bank om de
weg teug te kunnen betalen”. Toen zei Sisca: “Koop maar een nieuwe
wagen”. Piet van Kaathoven was de chauffeur in het camp. We
gingen samen naar Woodside-town, waar ik mijn eerste wagen kocht.
Het was een oude Chevrolet uit 1937, die ik kocht van de slager in
Woodside. Eigenlijk was hij veel te groot voor mij. Die wagen had
zo‟n lange neus dat als wij in de bergen reden, wij voordat we aan de
top kwamen, soms alleen de blauwe lucht zagen. Als wij dan over de
top reden zagen wij de weg weer. Ik heb er in een jaartje toch nog
veel kilometers mee gereden. Dat was een geweldige tijd, daar in
onze beginperiode in Australia.
We gingen veel naar Murray River.
Dikwijls hebben we er geslapen. Met
een barbecue, drank en een slaapzak
hielden we ons warm. In die tijd gingen
wij veel vissen, en dat waren toch
grote afstanden. Meestal gingen we
naar Mannum, om te vissen in de
Muray River. Dat was ongeveer
honderd kilometer. Toen konden we
nog uit de rivier drinken. We vingen ook nog veel vis.
Wel, wij waren in Woodside Camp met ons kont in de boter gevallen.
Zeggen ze toch? We hadden het erg goed naar onze zin. Sisca vond
het fijn om in de keuken te werken en ik had alweer een andere baan
gekregen. Ik was nachtwaker geworden en ging „s-nachts een beetje
rondwandelen. Als iemand hulp nodig had, moest ik direct helpen.
Ook moest ik de brandweerwagen rijden als dat nodig was. Ik had
een klok die ik op vele plaatsen moest aanklikken. Zo konden ze zien
dat ik alles goed in de gaten hield. Later kreeg ik er nog een baantje
bij. In het camp kregen kinderen ringworm. Dat kwam van de katten
en van de possums. Er liepen heel veel katten rond. Dat kwam omdat
er veel vrouwen bij de boeren gingen werken.
91
Die brachten veel katten mee naar het camp. Ze lieten de katten
maar lopen. Maar op den duur kwamen er teveel. Toen kwam de
grote baas bij mij. Hij had de buitenwerkers al opdracht gegeven om
de katten te vangen, maar dat haalde niets uit. Hij vroeg mij of ik een
manier wist om die katten te vangen. Ik zei dat ik ze allemaal kon
doodschieten. Hij zei: “De possums zijn beschermd, maar ik heb
vergunning om honderd possums af te schieten. Maar er wordt toch
niet geteld, dus ga je gang. En schiet ook alle katten af. Dat was echt
iets voor mij. Ik heb de andere dag mensen gewaarschuwd dat ze
hun kat binnen moesten houden. Want al wat ik zag, in en rond het
camp, moest ik opruimen. Mensen die hun kat goed verzorgden,
konden haar binnen houden. Een man heeft mij de huid vol
gescholden omdat ik zijn kat had doodgeschoten. Ik zei tegen hem
dat zijn naam er niet opstond. Na een paar weken waren er zo goed
als geen katten meer.
De laatste possum heeft het lang volgehouden. Iedere keer als ik bij
de keuken kwam was hij mij te slim af. Ik wist wel hoe ik hem kon
schieten, maar ik was een beetje bang voor het dak van de keuken.
De kok zei iedere keer: “Eddy, hij leeft nog”. Toen op een avond, zat
ik in de kantine aan de bar. Weer zei die chef-kok tegen mij dat die
possum nog leefde. Ik werd een beetje boos en zei hem: “Na
vandaag zie je hem niet meer”. Even later ben ik naar huis gegaan en
heb mijn geweer gepakt. Ik ging terug naar de keuken en heb even
gewacht tot er iemand kwam. Een jongen, genaamd Ridsjoe, kwam
aangewandeld. Ik vroeg hem om even naar de bijkeuken te lopen
omdat daar die possum zat. De possum kwam er direct uit en liep het
dak op. Dat was zijn laatste
gang over het dak.
„s-Morgens keek ik naar het
dak van de keuken.
Op de plek waar ik de
possum had doodgeschoten,
was het net een zeef.
Maar blijkbaar heeft niemand
dat gezien. Wel, het enige
dat ik ermee heb verdiend
was dat de kinderen geen
ringworm meer kregen.
92
De oude mijn
Wij hadden in de buurt van het camp ook een oude mijn. Ik weet niet
wat ze daar vroeger hebben gevonden. Op plaatsen was het wel
gevaarlijk. Er waren nog flinke gaten overgebleven, en het was daar
erg lang en wild gras. Ik heb daar met Tini nogal wat konijntjes
geschoten. Tini en ik waren daar samen eens aan het jagen. Ik zei
tegen Tini: “Spring eens op die hoop hout”. En daar kwam wat
onderuit. Maar in het lange gras kon ik niet zien wat het was en het
was te dichtbij om te schieten. Ik zag het gras heel vlug bewegen. Ik
deed toch een schot en jawel, het gras bewoog niet meer. Ik had dus
raak geschoten. Vlug gingen we kijken wat het was. Het bleek een
wilde kat te zijn. Een erg grote kat, heel lang en harig. Ik heb de huid
er afgehaald, maar kon er niet veel mee. Er zaten teveel gaten in.
In die mijn heb ik ook al eens een hond dood moeten schieten.
Als er een zwerfhond in het camp was, dan moest ik altijd met de
buitenwerkers mee naar de mijn om te schieten. Die hadden hem dan
gevangen en dan moest ik hem doodschieten. Het was soms geen
pretje om die honden te doden, maar meestal waren het
straathonden en waren ze erg vervuild.
Toch hebben we hier in de oude mijn soms veel plezier gehad.
Meerdere keren heb ik mijn busje volgeladen met kinderen uit het
camp. Dan gingen we spelletjes doen. Eén keer ben ik daar bijna
verongelukt. Er was een tamelijk hoge berg, begroeid met
dennenbomen. De bodem was bedekt met laag struikgewas. De
kinderen kropen daar weg en ik moest ze dan gaan zoeken. Als ik er
een gezien had, dan moest ik voor hun in de pot beneden zijn. Dat
was gemakkelijk als ik dicht bij de pot bleef. Maar als er eentje goed
was weggekropen en ik hem bijvoorbeeld boven aan de berg moest
zoeken, dan zag ik ze pas als ik er zelf dichtbij was. En dan moest ik
toch het eerst beneden zijn. Dat was erg moeilijk. Zo vond ik een van
die grotere kinderen boven op de berg. Toen begon het lopen. Maar
het ging te vlug van de berg. Ik ging vlugger en vlugger. Voordat ik
beneden was, liep ik met volle borst tegen een boom. Daar heb ik
een tijdje gelegen en ben toen maar uit de club gestapt. Het had mijn
dood kunnen zijn. Maar ja, je gaat niet dood voor je tijd.
93
Het was wel erg mooi hier rond Woodside Camp. We konden hier van
alles doen: vissen, jagen en als we naar het afgebrand huisje gingen,
konden we barbecuen en tevens wild schieten om het direct daarna
te bakken. Wel, eigenlijk hadden wij voor altijd daar rond Woodside
moeten blijven wonen. Wat was het daar mooi. Vrij in de natuur, veel
wild en heel veel mooie vogels. Als we de deur uitgingen dan zaten
wij in de natuur.
Feestjes in Woodside Camp
Maar in het camp was het soms ook heel leuk. We hebben daar veel
feestjes meegemaakt. Ook liepen er wel eens feesten uit de hand.
Dan werd er teveel gedronken. „s-Avonds mocht er niet te veel herrie
worden gemaakt. Dan gingen we met een paar wagens ergens
achteraf zitten en dan was het feest. We hebben wel teveel gefeest in
het camp. Er werd gedronken tot ze niet meer konden lopen. Bij Piet
van Kaathoven was het altijd raak.
Op een avond hadden we weer
feest. Het ging er gezellig aan toe.
De cd‟s dreven door de kamer van
het bier. We vielen over lege
flesjes. Op een gegeven ogenblik
kwam de nachtwacht binnen. Hij
zei: “Die herrie moet afgelopen
zijn”. Sommige van onze
drinkbroertjes vonden dat niet goed en maakten ruzie met de
nachtwaker. Hij werd op zijn kop geslagen en buiten gegooid. Wat
denk je wat er in de morgen gebeurde? Ik was zelf nachtwaker. Ik
had die nacht geen dienst, maar was wel bij de drinkpartij. De
volgende morgen moest ik direct bij de directeur komen en kreeg ik
mijn ontslag. Ook de chauffeur kreeg ontslag, want het was in zijn
huis gebeurd. Op het feest was ook een vrouw. Dat was een goede
vriendin van de directeur. En die draaide alles om. Die ging de baas
vertellen dat het de schuld was van de nachtwaker. Toen veranderde
alles. De vrouw van de chauffeur moest komen. Zij vertelde de baas
dat wij een rustig feestje hadden en dat die nachtwaker als een
woesteling was binnengevallen. Wel, dat was in werkelijkheid niet
waar. Maar hij had mij al een paar keer een duw gegeven, dat ik
teveel „s-nachts van mijn werk wegging. Maar het was te laat voor
hem. Hij kreeg ontslag en moest binnen een week het camp verlaten.
94
Wij waren erg blij, want het was een asociaal mens. Wel zijn wij toen
heel erg voorzichtig geworden. Wij hielden voortaan onze feestjes in
onze eigen kantine. Daar ging het er soms ruw aan toe. Maar na
afloop waren daar veel vrouwen die „s-morgens alles kwamen
schoonmaken. Zo konden wij toch weer wilde feesten bouwen, soms
in het bijzijn van de baas.
Jagen op een buizerd
De baas vroeg mij om voor hem een buizerd op te zetten. Ik heb
weken rondgelopen om er een te schieten, maar dat ging niet
gemakkelijk. Totdat ik op de tv een film van Walt Disney zag. Daar
lieten ze mij zien dat een buizerd niet kan tellen. Ze lieten zien hoe
dat ging. Er werd van takken een houten schuurtje gebouwd. De
buizerd houdt alles in de gaten vanuit de lucht. Hij moet de scherpste
ogen hebben van alle dieren, maar dat hij niet kon tellen, dat werd
hem noodlottig. In die film bonden mensen een duif op het takken
schuurtje. Ze gingen met een paar man weg, maar één van die
mensen bleef achter. De buizerd, hoog in de lucht, zag de mensen
weggaan en kwam dan naar beneden. Hij wist niet dat er nog iemand
was achtergebleven, dus hij valt op de duif. Maar dan komt er een
hand door het dak en grijpt hem bij zijn poten. Dat was wat voor mij:
ik had geleerd hoe ik een buizerd kon vangen.
Daags daarna ging ik met Tini, Sisca en Piet naar Nairne. Ik wist dat
daar in de buurt grote bossen waren. We namen de fret mee, en
natuurlijk ook het geweer. Al spoedig had ik er een gevonden. Er zat
een groot nest in één van die bomen. De buizerds vlogen hoog in de
lucht rond, dus die hadden ons al lang gezien. Ik zeg tegen Tini: “Jij
komt even met mij mee”. We zijn naar de boom toe gegaan. Dicht bij
de boom waarin het nest zat ben ik weggekropen. Tini ging weer
terug naar Sisca en Piet. Dan was te tijd aangebroken om te kijken
wat er ging gebeuren. Wel, Tini was
nog geen tien minuten weg of de
buizerd kwam omlaag. Hij kwam
dicht bij mij zitten. Dat was een
makkie voor mij. Na mijn eerste
schot kwam hij omlaag gevallen. Nu
weet ik zeker dat een buizerd niet
kan tellen. Wel zou ik die ogen van
een buizerd willen hebben.
95
Jagen op kangoeroes
Wij zijn vanuit het camp ook eens wezen jagen op kangoeroes. We
zijn toen met Piet van Kaathoven naar Yunta gereden. Ik denk dat
Tini er ook bij was, en mogelijk nog meer mensen, maar dat kan ik mij
niet meer herinneren. Ik weet wel dat het ongeveer 300 km rijden
was, dus 6oo km heen en terug. Ik geloof dat we met twee wagens
waren. Tussen Yunta en Mannahill, was alles saltbush, dat is een
struik die een beetje lijkt op een bessenstruik. Maar daar groeien ze
over duizenden kilometers. Je moet denken aan de zee. Als je over
de zee kijkt, zie je water en niets dan water. Zo is het daar ook met
de saltbush. Je ziet niets anders dan saltbush, alles is hetzelfde. Je
ziet de lucht en je ziet saltbush. Geen boom, geen huis, niets.
96
De bush is nog geen meter hoog, dus je kunt elkaar goed zien. Maar
dat is dan ook alles. Je kunt begrijpen, als je honderd meter van de
weg af bent, je je ogen sluit en een paar keer ronddraait, dat je dan al
bent verdwaald. Dan kun je de weg
niet meer zien en dan lijkt alles
hetzelfde. Wij willen als het donker
is met de lamp van de wagen
kangoeroes schieten. Je kunt met
een oude wagen door de bosjes
rijden. Er zijn geen sloten of
prikkeldraad, dus het is gemakkelijk
om rond te rijden. Maar als je een
half uur achter een kangoeroe hebt aangereden, dan ben je dan
natuurlijk verdwaald. Wij reden op de sterren en dan nog was het
moeilijk om de weg terug te vinden. Wij hadden nogal wat
kangoeroes geschoten, maar wij vonden het vlees niet lekker.
We zijn nog een tweede keer naar Yunta geweest. Toen liep het bijna
mis. Voordat we van de weg afgingen, hadden we goed gekeken
waar we terug moesten komen en twee sterren uitgekozen. Als we
die in de gaten zouden houden, dan zouden we er wel weer
uitkomen. We zijn weer met de wagen de bush ingereden. We
hadden al enkele kangoeroes geschoten. Toen zei Christ: “We zullen
ze eerst even schoon maken”. Wel, toen kwam ik tot de ontdekking
dat wij een vrouwtje hadden geschoten. In haar buidel zat een jonge
kangoeroe. Ik heb de kleine kangoeroe uit de buidel getrokken. Die
kleine was helemaal niet geraakt. Ik zeg: “Die maken wij niet dood.
We nemen hem mee naar huis”. Daarna hebben wij niet veel meer
geschoten. We hadden er geen zin meer in. Maar toen we er mee
stopten zagen wij dat het bewolkt werd.
Wij konden de sterren niet meer zien,
zodat we niet meer wisten waar de weg
was. We reden op goed geluk rond.
Het werd erg moeilijk. Het was „s-nachts
rond twee uur. We konden maar heel
langzaam rijden. Er waren veel kuilen in
de grond. We hebben meer dan een uur
rondgereden toen we aankwamen bij
een kleine rivier zonder water. Om de
beurt moest er één van ons voor de
wagen blijven lopen.
97
Wel, we hebben veel geluk gehad. Na een lange tijd kwamen we op
een weggetje. We wisten toen nog niet waar we waren. We hebben
gewoon een richting gekozen, maar het bleek niet de goede weg te
zijn. We hebben weer een zijstraatje gevonden en dat bracht ons
weer op de goede weg. Je gelooft het misschien niet, maar dat was
de tweede keer dat ik verdwaald was in de bossen. Dat vond ik echt
niet leuk. Het blijft gevaarlijk in de bossen van Australia.
Onze grootste konijnenvangst
Tijdens de grote toer naar the South-East hebben we de Chevrolet
kapot gereden. Heb hem toen maar ingeruild voor een Holden van
General Motors. Dat was een busje, voor vervoer van konijnen. Dat
busje hebben we ook veel gebruikt. Ooit hingen er 140 konijnen in.
Ja, dat was een geweldige dag en nacht. We gingen met ons drie,
Christ, Tini en ikzelf, naar het afgebrande huisje. Wij noemden die
streek zo, omdat daar in de buurt een oud huisje stond, dat
vermoedelijk ooit was afgebrand.
Wij hadden „s-middags met ons drie een hoop strikken gezet. Aan de
paadjes en omgeving hadden wij gezien dat er veel konijnen zaten.
We hadden vergunning van de boer om daar konijnen te vangen. Er
was een heuvel van een paar honderd meter hoog. Er waren drie
rijen draad als afrastering voor het vee. Wij hadden ieder een draad
genomen om onze strikken te zetten. Christ de rechterkant. Tini de
linker kant en ikzelf in het midden. De afrasteringen lagen ongeveer
honderdvijftig meter van elkaar verwijderd. We hadden de hele
middag nodig gehad om al onze strikken te zetten De volgende
morgen gingen we al heel vroeg weer op pad. Ik reed toen een
Holden bestelwagen. Wel, die hadden wij wel nodig die morgen.
Want toen wij bij die berg aankwamen, konden wij al konijnen zien
hangen. We gingen ieder onze strikken bekijken, die we zelf hadden
gezet. Toch zeker twee uur ben ik weggeweest om mijn konijnen op
te halen. Ik moest twee keer lopen, want ik had nog nooit zoveel
konijnen gevangen. Toen ik voor de tweede keer bij de wagen terug
kwam, lagen er al zeker vijftig konijnen bij de wagen. Slechts even
later kwam Christ met een vracht konijnen aangedragen. Toen
moesten we wachten op Tini. Die hadden we al een hele tijd niet
meer gezien, maar hij moest ook het verst lopen.
98
Christ zei nog: “Tini kan er niet zoveel gevangen hebben”. Toen zijn
we toch maar gaan kijken. Je gelooft het niet, Tini had nog meer
konijnen gevangen dan wij. We moesten hem helpen met dragen.
Toen we alles geteld hadden bleken wij honderd en veertig konijnen
en twee hazen te hebben gevangen. Dat is het hoogste aantal dat wij
ooit hebben gevangen, maar ook het meeste werk. Ze moesten direct
“gegatst” worden. Je steekt je mes
dan in het gat van het konijn en
haalt hem tot voor toe open. De
ingewanden vallen er dan
gemakkelijk uit en het vlees bederft
niet voordat je weer thuis bent. Dat
was een groot werk. En dan nog
paren maken, pootjes doorsteken,
dan twee aan elkaar maken en dan
naar de slager.
Sluiting Woodside Camp
We waren nog maar met vijf man in het camp. Ik moest de resterende
wagens naar Adelaide brengen. Dat was eerst de vrachtwagen, dan
de stationwagen met aanhanger, daarna de brandweerwagen, en tot
slot nog de groentewagen. Toen was het gebeurd. De rest ging naar
de Army, die langs ons woonden. Alles wat ik naar Adelaide bracht
ging naar een camp bij Port Adelaide. Dat was het einde van
Woodside Camp. Geen afscheidsfeest, maar voor ons was het een
goed begin in Australia. We gingen in de stad wonen. In het camp
hadden we flink wat geld opzij kunnen leggen. Dat was goed voor ons
begin in Adelaide. Ik kon bij de staatsspoorwegen direct een baan
krijgen als storeman. Dat heb ik niet gedaan. Toch heb ik wel ooit
spijt gehad dat ik die baan niet had genomen.
Dat kwam eigenlijk door Christ. Hij vroeg mij om langs te komen als ik
naar Adelaide kwam. Christ zat al op de grote vrachtwagens. Hij had
tegen zijn baas gezegd: “Als Eddy hier langs komt, laat hem niet weg
gaan, want hij is een goed werker”. De baas had hem gevraagd of ik
kon schilderen. Christ had hem verteld dat ik alles kon. Zo kwam ik bij
de werkplaats waar Christ werkte. Ik heb daar een beetje
rondgelopen maar kon hem niet vinden. Toen kwam ik een oude heer
tegen. Hij zegt: “Kan ik wat voor je doen”? Ik zeg: “Nee, ik zoek alleen
naar Christ”. Hij zegt: “Christ is weg en komt pas laat terug”.
99
Dan zegt hij: “Ben jij toevallig Eddy, de vriend van Christ”? “Ja, dat
klopt”. Dan zegt hij: “Jij hebt geen werk”. Ik zeg: “Ik heb wel werk”. Ik
vertelde hem dat ik een baan als storeman had gekregen op het
station van Adelaide. “Nou”, zegt die oude heer, “je kunt beter voor
mij komen werken”. Ik zeg: “Nee, ik ben geen chauffeur. Hij zegt:
“Kun je schilderen? Mijn villa moet geschilderd worden. Als dat klaar
is ben je hier voor vast en dat is beter dan het spoor”.
Hij maakte het moeilijk voor mij. Ik was vreemd in de stad en ik dacht
ik zit hier samen met Christ. Daarom trapte ik erin en moest toen de
baan als storeman opgeven. Wel, ik ben aan zijn villa begonnen,
maar heb die nooit afgewerkt. Ze kwamen mij geregeld halen. Dan
moest ik mee als bijrijder. Niet lang daarna kwam de baas. Hij zei: “Je
maakt toch een goed werk, maar er is een chauffeur die jou voor vast
op de wagen wil. Je mag het hebben als je wil. Zo, ik zat op de
vrachtwagen en was al direct een week weg. De chauffeur was een
Duitser. Zijn naam was Jock Wilshire. Ik kon het goed vinden met die
man. In de eerste week zat ik al achter het stuur van de vrachtwagen.
Daar was toch weinig verkeer in het buitengebied.
Naar Kadina
Het was een normale verhuizing, van Adelaide naar Kadina. Jock
Wilshire was de driver. Ik was toen nog bijrijder en ik had toen nog
maar heel weinig met een truck gereden. We hadden „s-morgens
geladen in Port Adelaide en we moesten die avond in Kadina zijn.
We hadden tijd genoeg, dus wat anders dan stoppen bij de kroeg in
Waterloo-Corner? Dat zal ik niet meer vergeten. We kwamen binnen
en Jock bestelde grote glazen bier. Hij wilde stoer doen. Halve liters
bier. Ik zei: “Jock, niet die grote glazen, we moeten straks nog
verder”. Maar hij wou die grote glazen drinken. Ik zei: “Niet voor mij.
Ik drink wel een kleintje”. We waren daar gestopt voor een paar uur,
maar dat was al te veel.
Jock had al teveel gedronken en hij ging op de bijrijderplaats zitten. Ik
had die truck nog nooit gereden en hij was zwaar geladen. Daar zat ik
dan met een bezopen chauffeur. En we moesten nog honderd
kilometer rijden. Ik ben toch maar achter het stuur gaan zitten, al wist
ik amper hoe ik dat kreng moest starten. Eerst nog geprobeerd om
Jock wakker te krijgen, maar dat lukte mij niet. Toen ben ik toch maar
gaan rijden.
100
De eerste tien kilometer was ik bijna verlamd van de schrik, maar na
een tijdje werd het toch wel beter. Toen ik Two Wells was
gepasseerd, en daarna Dublin, heb ik nog eens geprobeerd om Jock
wakker te maken. Maar dat lukte mij niet. Toen moest ik door een wat
grotere plaats. Dat was Port Wakefield. Ik kon niet anders dan maar
doorrijden. Ik wist dat ik spoedig in de bergen zou komen en ik was
bang voor het schakelen. Automatisch kwam ik in de bergen. Het
waren geen grote bergen, maar als je niet goed genoeg bent om een
truck te besturen dan is het zwaar en angstig. En dan, de chauffeur
hing als een lege zak met zijn kop op de grond. Maar na een lange
tijd zweten kwam ik toch in het stadje Kadina aan. Ik moest links
afdraaien over de spoorlijn, dan weer links. Daar ging ik bijna om met
de vracht. In plaats van terug schakelen, zette ik hem in zijn vrij.
Met de nodige moeite heb ik hem door de bocht gekregen.
Toen ben ik gestopt en heb ik Jock erg uitgescholden.
Murray Bridge
Na een paar maanden kwam ik bij Christ op de wagen. Toen ging ik
direct buiten de stad al achter het stuur zitten. Om de beurt gingen we
steeds een uur rijden. Op een gegeven ogenblik kwam ik bij Murray
Bridge, een zeer lange brug. Ik zei tegen Christ: “Nu neem jij het
over”, want ik had schrik. Maar Christ zei: “Het is jouw beurt, dus
rijden maar”. Met schrik ging ik over de brug, maar toen was ik er
doorheen. Ik durfde voortaan overal te rijden. Twee maanden later
was ik aan de beurt. Een van de chauffeurs was ziek. Toen „smorgens in de store kwam, zei de baas: “Eddy, jij gaat vandaag als
chauffeur weg. Sindsdien heb ik altijd op de wagens gereden.
Adelaide – jagen op groot wild
Hier nog een verhaaltje over groter wild. We hadden door toedoen
van ons hoofdkantoor een vergunning gekregen om bij een grote
boer te gaan jagen. Dat was in Waikerie, ongeveer honderd kilometer
van de stad. We moesten ons wel melden bij de boer voordat wij op
jacht gingen, en dat deden we. We maakten kennis met die farmer,
maar toen hij ging vertellen over de grootte van het bedrijf, waren wij
erg onder de indruk. Hij praatte over elf dammen, dat waren hele
grote waterkuilen voor het vee. De grootte van die kuilen was denk ik
tussen vijftienhonderd en tweeduizend vierkante meter. Die waren
allemaal door de boer zelf aangelegd. Het zand dat uit die kuilen was
gekomen, lag nog overal als kleine heuveltjes rond de dammen.
101
Die boer vertelde ons: “Ga niet te ver van de dammen vandaan.
Soms is het moeilijk om de weg teug te vinden”. Wel, de eerste keer
dat wij bij die boer kwamen, waren wij met ons vieren. Piet van
Kaathoven, Christ Vorstenbosch, mijn zoon Tini en ik waren van de
partij. We hadden vier geweren, drie kogelgeweren en een
jachtgeweer. Dat was bijna een leger. Wij hadden de boer verteld dat
wij een dag en een nacht wegbleven. Dat moet je daar wel zeggen
want als je dan niet terug bent komen ze je zoeken.
Dan de boodschap: als er stukken zijn niet bij de wagen weglopen en
niet te ver van de wagen gaan jagen.
We zijn bij den boer weggereden. Ik denk, na ongeveer vijfentwintig
kilometer door zandpaadjes, alles van geel zand, waren we
aangekomen bij een grote dam. We dachten dat we alles goed
deden, maar achteraf hadden wij toch niet goed gekeken waar we
waren gereden. Dat vertel ik straks nog wel. We stopten en gingen
eens verkennen hoe het er daar uitzag. Eerst koffie drinken en
daarna bepraten hoe we zouden jagen. Het is moeilijk om het te
vertellen, maar ik had een beetje een angstig gevoel. Al wat je zag
was de dam nog halfvol water. Verder zag je bomen en niets anders
dan bomen. Wel waren er bergen en dalen, maar dan waren de
bomen weer hoger of lager. Dus alles wat je zag leek op elkaar.
We besloten om in een cirkel rond de dam te lopen, ongeveer vijftig
meter van elkaar. We zouden proberen om contact te blijven houden.
Zo liepen we toch in een straal van tweehonderd meter rond de dam.
Het was toch nog erg moeilijk om dicht bij elkaar te blijven, want dat
bergachtig gebied was ook nog erg moeilijk om het te beklimmen. Ik
stond even boven op een bergje, en zag de wagen staan. Dat was
weer een geruststelling. Ik maakte even contact met Christ en zei
hem dat we onze richting goed hielden. Dan wees hij mij op een
heleboel schapen. We hebben staan kijken en zagen toen dat er ook
wilde geiten tussen liepen. Er stond een grote wilde bok bij de
schapen. Die had ons nog niet gezien. We gingen op onze knieën
zitten en we zouden samen tegelijk op die bok schieten. We telden tot
drie en schoten tegelijk. Wat er toen gebeurde: een stofwolk van
schapen en geiten. Er waren er veel meer als dat wij hadden gezien.
Het bos was even in rep en roer. Die dieren liepen met grote snelheid
door dat bos, gooiden stof omhoog en liepen flinke takken omver.
Dan zagen we eindelijk de bok waar wij op hadden geschoten.
102
Hij bleef achter, dus hadden wij hem geraakt. Christ en ik achter hem
aan. In die tussentijd was Tini ook op dat schieten afgekomen en zag
dat de bok in een groot stuk struikgewas was gelopen. We konden
hem niet meer zien, maar toen was het niet meer zo moeilijk.
Wij stonden met drie geweren klaar. Toen hij uit het struikgewas
kwam, vielen er drie schoten tegelijk. Dat was het einde voor de grote
bok. Het was een zwaar dier wat we niet konden meenemen. Dan
besloten we om alleen de kop en hals mee te nemen, maar ook dat
was niet gemakkelijk. Het was een hele oude bok. Hij stonk heel erg
en was erg taai. Christ is lang bezig geweest, met zijn knie op de geit.
Later vertelden we Christ dat hij niet met ons kon meelopen want hij
stonk nog erger dan de geit. Maar in ieder geval, we hadden een geit
en daarvoor waren wij gegaan. Ik kon zodra ik thuis was aan het
werk. Wel, dan de terugweg. Zullen we nog weten waar wij gereden
waren? We dachten van wel, maar het liep anders af. De wegen
waren allemaal wit zand en de sporen van de wagens waren allemaal
dicht gewaaid. De eerste kilometers ging het nog wel, maar al
spoedig wisten we het niet meer. De wegen waren alle hetzelfde.
Waar je ook keek, het landschap was allemaal hout van hetzelfde
soort. Na twintig kilometer wisten we dat wij fout zaten. We moesten
terug. We kwamen daarna op een viersprong. Daar hadden we geluk.
We vonden een leeg pakje van sigaretten, dat Christ „s-morgens had
weggegooid. Daarmee
vonden wij de goede
weg terug. Toen wij op
de farm terugkwamen
vertelde ik de boer dat
wij even de weg kwijt
waren. Hij zei: “De
volgende keer, als je
bij een kruising komt,
breek dan een tak af.
Dan is het gemakkelijk
om je weg te vinden”.
We hadden wel weer
wat geleerd.
103
Jagen op de boerderij
Het was even voordat wij met vakantie gingen. Ik weet nog dat het op
een donderdag was. Zelf was ik naar The West, naar Perth, geweest.
We hadden maar direct afgesproken om de dag daarna te gaan
jagen. Rien, de zoon van Christ was ook een verwoed veldman. Hij
was ook van de partij. Wij wilden naar een grote farm maar moesten
nog even naar de boer toe, om hem te vertellen dat wij op de farm
gingen jagen. Ik had die
vergunning al, maar ik liet hem
altijd weten wanneer wij op de farm
waren om te jagen. Dan wist hij dat
ik het was als er werd geschoten.
Toch werd er die dag eerst even bij Jim in Oakbank een biertje
gepikt. Dat was voor ons een vaste gewoonte om in Oakbank even
naar Jim te gaan. En er wordt gezegd dat je dan goed kunt schieten.
Wel, op de jacht aangekomen hadden we al vlug een vos voor de
loop. Hij kwam uit de struiken recht voor ons. We konden alle drie
schieten. Dat beest had geen schijn van kans. Alleen de staart werd
meegenomen. Maar dan kwam de eerste haas, die werd
doodgeschoten door Rien. Dat was een zeer snelle en een goed
schutter. Na een tijdje mocht ik ook een keertje schieten. Het was
alleen maar een bruine slang. Wij hielden niet van slangen, daarom
schoten wij ze. Een haas kwam mijn richting uit gelopen. Rien riep al:
“hij komt naar jou toe”. Het was een makkie voor mij.
104
Dus onze tweede haas was binnen. Wij wilden graag nog een haas
schieten want meer dan iedereen één haas wilden wij niet. Maar de
derde haas lukte niet zo vlug. Op onze terugweg werd er toch nog
eentje geschoten. Dat was genoeg voor ons. Toen ging het met
snelheid naar hotel Oakbank, naar Jim. Na vele kilometers in het veld
lopen is een biertje erg lekker. Het was een onvergetelijke dag.
Jagen met Tonnie en André
Een andere keer waren Tonnie en André over uit Perth. Die gingen
ook mee jagen. We zijn toen „s-nachts in het veld gebleven. We
hadden allemaal slaapzakken meegenomen. Die nacht hebben we
wel een paar kangoeroes geschoten, maar daar was echt niets aan.
De geiten waren deze nacht niet bij het water geweest. Wel kwam er
af en toe een muis in mijn haren zitten.
Op zoek naar de auto
Ik ben er nog een keer wezen jagen. Volgens mij waren Tini, Piet en
ook Sisca erbij. Ik weet nog dat wij nogal ver weg waren gelopen. Wij
konden de dam niet meer zien, en ook de auto niet. Na een tijdje
dacht ik eraan. Waar waren we eigenlijk mee bezig? Ja, ik begon mij
af te vragen of we niet te ver weg waren gelopen. Ik durfde al niets
meer te zeggen tegen mijn vrienden en familie.
105
Want ik wilde ze niet bang maken. Maar eerlijk gezegd wist ik het ook
niet meer. Het is zo gemakkelijk om te ver in de bossen te lopen, dat
je dat doet zonder na te denken. En er is niets anders te zien dan
schorhout. Alles hout en heuveltjes. Soms kun je de wagen zien
staan als er geen takken in de weg hangen. Maar nu had ik al lang
niets meer gezien dus ik ging heel erg opletten. Ik denk dat ze het al
gauw in de gaten hadden dat er iets mis was.
Iedereen ziet al snel dat je geregeld vanaf de heuveltjes gaat kijken.
Maar ik kon geen dam meer vinden en ook de wagen niet. Al heel
vlug werd ik bang, want ik moest wel zorgen dat ieder van ons weer
thuis kwam. Dus het werd zoeken zonder te veel te zeggen. Ik heb
heel wat heuveltjes gehad, maar ze waren te klein om onze wagen te
zien. Ook de dam konden we niet vinden. We hebben echt een hele
tijd rondgelopen. Dan, opeens vonden we een smal zandstraatje.
Wel, we lopen honderd meter links. Dan gaan we rechts kijken.
Toen werd er geroepen: “Pap, kom hier eens kijken”. Ik loop er vlug
naar toe. Niet te geloven, daar stond onze wagen. Het was net of
iemand hem voor ons had klaargezet. Ik was echt blij dat wij die auto
weer hadden gevonden. Wij zijn daarna niet veel meer in de grote
bossen geweest. Het was ver rijden en nog gevaarlijk ook. Daarbij
was de jacht op hazen veel mooier.
Jagen tijdens de trips met de truck
Maar als ik met de vrachtwagen op weg was, dan ik kon zo veel
jagen als ik wilde. Groot wild en klein wild. Ik ging nooit veel verder
van de weg dan honderd meter. Maar dan was ik alleen, sloot de
wagen af en ging een eindje lopen. En mijn vrachtwagen kon ik wel
gemakkelijk terugvinden. Die stond hoger dan het houtgewas. Toch
ging ik niet ver van de weg. Als ik hoger in het bos kwam met wat
langere bomen, dan kon ik de vrachtwagen ook niet meer zien.
Ja, het is een groot verschil met de bossen in Holland. Daar kun je
eigenlijk niet verdwalen. Je kunt gewoon doorlopen en dan kom je
van zelf aan het eind van het bos. Maar als je in de bossen van
Australië rechtdoor loopt, dan kom je nooit aan het einde van het bos.
Je komt aan je eigen einde ┼
Een gevaarlijk bad
Ik ben wel dicht bij mijn einde geweest, toen ik mijzelf ging wassen in
een rivier met krokodillen. Ja, ik had geluk dat ik op tijd werd
gewaarschuwd door een andere chauffeur.
106
Ik had een grote lading meubels. De helft moest in Adelaide River
worden gelost. Wij hadden daar geen magazijn, dus ik moest maar
iemand zoeken die mij kon helpen lossen. Buiten was de temperatuur
45 graden Celsius. Binnen in de truck was het wel 50 graden. We
konden zo rond de vijf minuten in de wagen zijn, en moesten er dan
vlug weer uit. Het was een verschrikking om die wagen leeg te
maken. Het duurde uren voordat wij de helft hadden gelost.
De man die mij had geholpen, heb ik uit de kroeg gehaald. Toen ik
hem betaald had zei hij: “Dat doe ik nooit meer met deze warmte”.
Wel, ik had het ook erg moeilijk. Vandaar dat ik mij in die rivier ging
wassen, met gelukkig een goede afloop.
Toen ik in Darwin kwam was de temperatuur eerder hoger dan lager,
maar daar konden we een grote koeler achter de truck zetten. Die
blies koude wind naar binnen. Dat hielp heel goed. Als je dan na een
paar uur was gelost, dan ging het met spoed naar de biertuinen.
Daar was het zo heerlijk, dat je werkelijk niet meer kon opstaan.
Die biertuinen waren beroemd in Darwin. Daar zaten honderden
mensen „s-avonds te drinken. Het leek iedere dag weer feest.
Meestal als ik in de biertuinen was geweest, ging ik voor een lange
tijd plat. Eénmaal ben ik „s-avonds toch weggereden maar dat was
mij niet goed bevallen. Ik was nog niet in Adelaide River, of het was
afgelopen met rijden. Alles werd zwart voor mijn ogen. Ik stopte
midden op de weg en viel prompt in slaap. Tot er iemand stopte en
mij wakker maakte. Hij vroeg of het wel ging met mij. Ik zei: “Yes, I
am on the road again”. Een beetje verder heb ik de truck aan de kant
gezet en heb toen tien uur aan een stuk door geslapen. Ja, de hele
dag achter het stuur en dan een paar uur drinken, dat werkt echt niet
samen.
De eerste trip met Piet
De mooiste tijd was de tijd, dat
Australia overging van ponden
naar dollars. Ik kreeg een nieuwe
grote bestelwagen en kreeg daar
een pracht van een baan bij. Mijn
baas had een contract afgesloten
met Burroughs, een
computerfabriek.
107
Australia begon met decimal conversion, dat is de verandering van
het 12-tallig stelsel naar het 10-talligstelsel. Voor afstanden ging de
eenheid van mijl naar kilometer. Alle computers, telmachines en
rekenmachines veranderden. Ook alle cashregisters moesten worden
vervangen.
Ik kreeg heel South Australia toegewezen. Alle winkels en
benzinestations, maar ook in banken. Overal waar deze machines
stonden, moest ik een nieuwe brengen. Dat waren er erg veel. Zo
ben ik in alle plaatsen van South Australia geweest. Dat heeft dik
anderhalf jaar geduurd. We moesten volgens het contract met twee
man zijn. Daarom kreeg ik een bijrijder. Dat was dezelfde bijrijder die
ik had bij de verhuizingen. Maar hij kwam de andere dag al te laat
binnen. Ik zeg tegen de baas: “Ik kan dat gemakkelijk alleen”. Maar
dat mocht niet, het contract was met twee personen, chauffeur en
bijrijder. De baas zei toen: “Neem je zoon maar mee”. Ik zeg: “Die zit
nog op de highschool, zijn laatste week”
Ik woonde gelukkig maar honderd meter van de zaak en liep vlug
naar huis. Piet was nog thuis en stond klaar om naar school te gaan.
Ik zeg: “Wil je met mij mee? Ik moet de hele week het land in. We
komen zaterdag terug”. Piet zei direct: “Ik hoef niet meer naar school.
Ik ga met jou mee”. Een uur daarna begon onze eerste trip. De
andere man hoefde niet meer te komen en Piet bleef bij mij voor
anderhalf jaar. En is daarna ook chauffeur geworden. Ja, Piet en ik
hebben samen veel trips gemaakt. We wisselden de stad steeds af
met het buitengebied. Zo gingen we een week rond in de stad. De
week erna moesten wij dan al die kleine plaatsjes opzoeken en
bleven wij de hele week onderweg.
Die eerste trip met Piet begon op maandagmorgen. Eerst naar de
fabriek voor een korte kennismaking met de manager. Daarna
machines laden, de papieren afhalen en wij konden vertrekken. Onze
eerste klant was in het kleine plaatsje Two Wells. Alles werd netjes
afgehandeld. Voor zover ik mij herinner, was de tweede aflevering in
het dorpje Dublin. Vervolgens moesten we naar de wat grotere plaats
Port Wakefield. Daar werden een paar cashregisters geleverd en de
oude natuurlijk mee teruggenomen. 
108
Het ging verder naar Snowtown. Niet voor een delivery, maar ik werd
zachtjes aan erg droog van binnen, dus moest ik wel aanleggen bij
Bax Waterhole. Dat was een klein chauffeurscafeetje waar je alles
kon kopen wat je nodig had. Na een uurtje rust en een lekker biertje,
moesten wij voorbij Cristal Brook richting Warnertown. Wel, dat
plaatsje ben ik nog nooit voorbijgereden zonder een biertje te drinken.
Ik denk dat het toen was dat mijn zoon zei: “Pap, doen wij nog ooit
wat eten”? Ik zei: “Sorry Piet, daar had ik echt niet aan gedacht. Hier
heb je geld. Ga zoveel eten als je wilt, dan neem ik in de tussentijd
een biertje in de kroeg”.
Ik hoorde dat er slecht weer op komst
was en dat was erg gevaarlijk. De weg
tussen Quorn en Stirling kwam dan
plaatselijk onder water te staan. Het
was onze bedoeling dat we voor de
storm in Quorn waren geweest en op
de terugweg waren. We wonnen de
strijd met de natuur. Van Warnertown
naar Quorn was het ongeveer
tweehonderd kilometer. We hadden de
bui gemist en we arriveerden in
Wilmington zonder regen. Later in het
café hoorde ik dat het wel degelijk een
zware bui was geweest. Daarmee hadden wij een dag gewonnen. We
hebben in Wilmington van een goede maaltijd genoten. Dat gebeurde
mij niet veel. De week werd vol gemaakt met het plaatsje Orroroo.
Het ging heel goed met ons tweetjes. Zeker de volgende trip. Toen
moesten wij de cashregisters leeg maken. Daar was Piet goed in. Die
machines bulkten van het geld. De baas van de fabriek kwam bij mij.
Hij zei: Die kassa‟s die je meebrengt, daar zit bijna altijd geld in. Ik
laat jou zien hoe je het eruit moet halen. Want hier in de fabriek
vechten de werkers om speciaal die machines te maken omdat ze
dan dat geld vinden. Dus Eddy, maak de kassa‟s leeg voordat ze in
de fabriek komen. Doe met het geld wat je wilt“. Nou, dat hebben we
wel goed verstaan. Mijn zoon Piet had er zin in. Hij wist het geld wel
te vinden. Meestal zat dat geld tussen de lopers van de laden. Soms
zat er wel eens papiergeld onder de lade. Wel, wij wisten het goed te
gebruiken.
Quorn The old mill
109
Piet en ik hebben zowat alle dorpen in South Australia gezien en
doorkruist. In alle winkels en banken en alle petrol en oliestations
moesten wij zijn. Over dat karwei deden wij ongeveer 18 maanden.
Wij hebben dorpen gevonden van één huis. Toen wij thuis kwamen,
zei de baas van de fabriek: “Eén plaatsje heb je niet gevonden”. Ik zei
dat wij ze allemaal hadden gevonden.
Samen met de monteur kon hij zelf het plaatsje niet vinden. Hoe de
naam van dat plaatsje was weet ik niet meer, maar het was maar één
huis. Er waren toen nog plaatsjes waar nog geen harde weg was.
Dat was soms wel moeilijk zoeken. Eens, op een plaatsje gekomen,
konden we van een kleine afstand niet zien of het een dorp was. We
zagen een huis op een paar honderd meter afstand, maar geen weg
er naartoe. Ik vroeg Piet om eens te gaan kijken. Hij liep er naar toe
en kwan even later terug. Ik vroeg hem of hij wat had gevonden. “Ja”,
zei hij, “ik heb wat gevonden. Een naakte Aboriginal buiten in een
kuip met water”. Ik was daar vlug weg.
Een moeilijke trip naar Port Lincoln
Op maandagmorgen kwam ik binnen op het werk. De baas kwam
direct naar mij en zei dat hij een speciale trip voor mij had. Ik moest
dezelfde dag nog in Port Lincoln zijn. De wagen was geladen en ik
kon direct zonder hulp wegrijden. Ik dacht: “Dat is een makkie, rond
de 600 km”. Om acht uur wegrijden uit Adelaide. Rond 18:00 uur
moest ik gemakkelijk in Port Lincoln kunnen zijn. Ik was in Lower
Light, en had slechts 60 km gereden, toen de ellende begon. Een
tegemoetkomende auto gooide een perzik vanuit zijn wagen. Die ging
recht door mijn voorruit die werd versplinterd. Ik heb toen de baas
gebeld. Hij zei mij direct terug te komen. Het was te gevaarlijk om
door te rijden. Dus dat was weer 60 kilometer terugrijden. Terug
gekomen in Adelaide moest er eerst een nieuwe ruit worden ingezet.
Dat kostte veel tijd. Eindelijk, om twee uur in de middag kon ik weer
gaan rijden. Ik wist dat het moeilijk was om diezelfde dag nog in Port
Lincoln te komen. Ik kwam in Snowtown. Daar was een café, “Bax
Waterhole” genaamd. Het was een café waar alles kon. Ik heb daar
een paar biertjes gedronken en heb even met de kastelein gepraat. Ik
vertelde hem wat ik had meegemaakt. Wel, ik kan je zeggen dat wij
geen vreemden waren van elkaar. Als ik in Snowtown kwam, nam ik
daar altijd een biertje.
110
Max liep even weg. Toen hij terugkwam, gaf hij mij een luciferdoosje.
Hij zei: “Als je in de wagen zit, dan neem je die twee pilletjes. Dan
kom je gemakkelijk vandaag nog in Lincoln. Ik heb die pilletjes
ingenomen. Meteen was ik weer de oude. Ik kon rijden en blijven
rijden. Ik werd niet meer moe en reed aan één stuk door naar Lincoln.
Ik dacht: “Nu ga ik lekker nog een tijdje slapen”, maar dat was er niet
bij. Ik kon helemaal niet meer slapen. Dus dat waren de eerste pillen
voor mij en tevens de laatste. Ik heb er nooit meer één gebruikt.
Op verzoek naar Perth
Weer een andere trip was die naar Perth. Daar had ik zelf om
gevraagd, want de moeder van Jan Vogels was over uit Holland.
Ze was bij haar dochter Tonnie in Perth. Het was eigenlijk geen
slechte trip. Ik moest ongeveer 1000 kilometer zelf rijden. De rest,
van de zowat 2500 kilometer, ging met de trein. Eerst moest ik van
Adelaide naar Port Augusta rijden. Vandaar moest ik mijn truck de
trein op rijden. Toen kon ik lekker gaan slapen. Een dag en een nacht
in de trein. Ik had wel goed geslapen in de trein. Alles was te koop in
de trein, maar het duurde wel erg lang. In Kalgoorie moest ik de truck
weer van de trein rijden. Toen op naar Southern-Cross en ongeveer
350 kilometer verder naar Merredin. Daar zag ik een dorp waar net
een aardbeving was geweest. Ik zag een wal grond in de verte, maar
dat was grond die door de beving omhoog was geduwd. Het ging
dwars over de weg, maar die was al weer een beetje hersteld. Vele
huizen waren vernield. Ik was al vlug aan het zoeken waar de kroeg
was, maar ook die was verdwenen. Wel hadden ze in een oude loods
van de Shell daar vlug een café gemaakt. Er was geen vloer in.
Alleen een beetje wit zand. Maar drinken kon daar wel. De naam van
dat plaatsje weet ik niet meer. Er liggen daar veel kleine plaatsjes.
Zoals Kellerberrin en Meckering. In één van deze plaatsjes was de
beving geweest, maar het bier had niets geleden. De tent stond vol
met bierdrinkers, die stonden na te praten over de aardbeving. Er
waren geen doden gevallen, maar er was wel heel veel vernield.
Maar mijn reis ging verder. Nog een trip van rond de 400 kilometer
naar Perth. Er tussendoor nog een grote berg. Ik geloof in de buurt
van Northam. Ik heb die trip naar “The West” maar een paar keer
gereden. Wel heb ik ervan genoten. Perth is een hele mooie stad.
Opvallend is de Swan River, als je Perth binnenkomt. Het is een
machtig gezicht, de rivier geheel langs de stad.
111
Ze hebben een mooie haven. Je kunt van daar naar Fremantle varen.
Dat is een grote havenplaats. Ook is er het eilandje Rottnest in de
buurt waar heel veel toeristen naar toe varen. Ik zelf ben daar jammer
genoeg niet geweest, maar je weet wel: je bent alleen, by the way. Ik
heb gehoord dat er op dat eilandje veel buideldieren zijn, zoals
possums en buidelratten en ook veel mooie vogels. Ik heb met André
van Rullen nog aan zee gevist, maar de vangst viel tegen.
Het is daar aan het
strand erg mooi. Het
water kijkt beter dan hier
in Holland. In Perth zijn
erg mooie parken, heel
goed onderhouden.
Kings Park is heel groot
en ligt langs de Swan
River, het mooiste
uitzicht dat je maar kunt
bedenken. Perth heeft
één van de grootste
casino‟s die ik ooit heb
gezien. De pokermachines staan in lange rijen. Ze zijn niet te tellen.
De “Two Up” is met twee standen, goed om een paar dollar te
winnen. De kaarters zitten ook in lange rijen. Ze spelen black jack, of
op zijn Hollands “eenentwintigen”.
Ik kaart graag, maar met die snelheid dat ze in het casino spelen, dan
kom ik veel tekort. Maar het is erg mooi om rond te lopen en te kijken
of er iemand aan de winnende hand is. Of iemand wordt helemaal
uitgekleed. Ik ben een keer met André naar het casino geweest. Het
eerste wat wij zagen was een vrouw die erg grof speelde. Wij hebben
een tijdje staan kijken. Ze zat goed in de slappe was. Wij konden zien
dat ze zo rond de twintigduizend dollars voor haar had liggen. Wij
hebben nog een tijdje staan kijken en ze was nog steeds aan de
winnende hand. Wij zijn naar de “Two-Up” gegaan en zijn zelf aan het
spelen gegaan. Een half uur later hadden we ieder honderd dollar
gewonnen. Toen zijn we weer aan het wandelen gegaan. Na een
tijdje gingen wij nog even kijken naar dat vrouwtje dat zo goed aan
het winnen was. Maar het spel was in haar nadeel veranderd. Ze was
gewoon van de kaart. Twintigduizend dollars weg in een uurtje. Het is
een mooi verzet, maar je moet wel weten van ophouden.
112
Jamestown 1964
Op vrijdagavond vertelde de baas mij dat Johnny Kraaft onderweg
was van van Sydney naar Jamestown en op zaterdagmorgen daar
zou arriveren. Hij had gevraagd om hulp voor het lossen van zijn
truck. De baas vroeg mij of ik daar naartoe wilde rijden. Ik zei: “Goed,
dan neem ik mijn eigen wagen wel mee”. Gorden Boyer hoorde dat.
Hij zei: “Ik rijd wel mee”. Goed, op zaterdagmorgen reden we weg.
Het was een paar honderd kilometer rijden en we waren rond tien uur
in Jamestown. Johnny Kraaft stond ons al op te wachten. We zijn
direct begonnen met het lossen van zijn truck. We hadden tot
ongeveer één uur ‟s-middags. Toen was de wagen leeg en gingen we
een biertje drinken. Niet veel, want Johnny moest weer verder. Wij
stapten ook op en namen een paar flesjes bier mee. We waren ruim
halverwege toen het mis ging.
In een flauwe bocht heb ik heb
vermoedelijk te hard aan het stuur
getrokken. We gingen drie keer over
de kop en toen stond mijn wagen
weer op zijn wielen. Het was langs
een speelveld voor vrouwen. We
waren niet gewond dus maakten we
dat we weg kwamen. Wij waren bang
dat er anders politie bij zou komen.
We hebben vlug met een draad de deuren dicht gebonden en weg
waren wij. De schade was erg groot. Het was een Holden
bestelbusje, speciaal voor konijnenvervoer. Als het een gewone
Holden was geweest, dan hadden wij het niet overleefd. Het busje
was erg plat van boven. Toch heb ik hem nog op laten maken. Dat
heeft mij wel een paar losse centen gekost. Maar het voornaamste
was dat wij er nog waren. Ik heb geleerd dat je met drank achter het
stuur geen 140 kilometer per uur moet rijden.
Wedge-tailed Eagle
Op een maandagmorgen kreeg ik een grote trip en een grote
verhuizing naar het stadje Ceduna. Ik moest eerst pakken en laden in
Adelaide en kreeg daarvoor twee mensen mee. Maar uiteindelijk
moest ik alleen naar het stadje Ceduna, want die grote trips waren te
duur om een bijrijder mee te nemen. Het was ongeveer 1200 km op
en neer en ik kreeg ook nog lading terug. Die maandag hadden wij de
hele dag gepakt en geladen.
113
Dinsdagmorgen was het vertrek voor de grote trip. Ik wilde wel die
dag in Woodina komen, wat zo rond de 500 kilometer was. Daar
woonde een kennis die ik graag even op ging zoeken. Die man was
een Hollander en kwam oorspronkelijk uit Lieshout. Ik had hem in
Adelaide ontmoet en hij was ook al een keertje bij ons geweest. Zijn
naam was Johan v/d Vorstebosch. Hij was geen familie van Christ
Vorstenbosch.
Ik ben daar net voor de avond aangekomen. Het was maar een klein
dorpje en ik had hem vlug gevonden. Ze waren blij dat ze mij weer
een keertje zagen en ik moest die nacht daar blijven. We hebben
samen een lekker glaasje bier gedronken.
Ik had hun verteld dat ik in de morgen een konijn wilde gaan schieten.
Zo, ik was een beetje vroeg opgestaan. Bij hun achter waren wel
konijnen. Wel, ik had al een hele tijd gewandeld, maar ik zag niet één
konijn. Dan hoorde ik een eigenaardig geluid. Het was alsof twee
honden aan het vechten waren.
Maar al vlug zag ik dat twee vossen
samen deden keffen als een hond,
de voorpoten tegen elkaar. Dit had ik
nog nooit gezien. Het was erg mooi
zodat ik vergat om te schieten. Zo,
geen vos en geen konijn voor mijn
kennissen.
Woensdagmorgen heb ik weer afscheid genomen. Toen moest ik nog
honderd kilometer rijden. De afspraak was om negen uur in Ceduna,
maar er was niemand aan het huis. Dat was niet erg want ik moest
ook nog een man zoeken die mij kon helpen met het lossen en het
laden. Ik had geluk. Al in het eerste café had ik iemand gevonden die
mij voor een dag wilde helpen. De klant kwam een half uur te laat
thuis. Toen konden we gaan lossen. Het was een goede klant. Hij
had een vriend meegebracht en, wat bij ons werk wel meer gebeurd,
ze kwamen alle twee meehelpen. Ik hoefde niet uit de wagen te
komen. Al wat ik deed was de dekens en de verpakking van de
meubels halen. Zij brachten alles naar binnen en in korte tijd was mijn
truck leeg. 
114
Daarna had ik een halve dag vrij, want ik kon de volgende dag pas
laden. Zo, ik ging lekker een tijdje jagen. Hier waren konijnen genoeg,
maar ik kon er niets mee doen. Ik kreeg wel een kans om een
Wedge-tailed Eagle te schieten, dat is de grootste roofvogel van
Australia, en daar denk ik nu nog steeds aan.
Hij zat circa vijftig meter
voor mij in een boom.
Ik had mijn kogelgeweer
met telescoop bij me.
Ik dacht: “dat kan niet
mis gaan”. Ik kon zelfs horen dat de kogel
insloeg, maar de arend vloog gewoon weg,
een enkel veertje achterlatend.
Trip Darwin 1968
Op een maandagmorgen in januari moest ik een gezin opladen voor
Darwin. Ik moest zelf gaan laden in Port Adelaide en kreeg twee
mensen mee voor hulp. De man die ik moest verhuizen, was een
manager van de grote bierbrouwerij in Adelaide. Hij woonde dicht bij
de haven. We konden vanaf het huis de zeeschepen zien. Hij was
een grote forse kerel, maar had weinig verstand van verhuizen. Wij
moesten alles inpakken. Dat deden wij meestal in theekisten. Dat zijn
stevige kisten die heel goed te gebruiken zijn voor alles wat
breekbaar is. Elke acht theekisten, werd in de verhuisbranche als
“een ton” gemeten. We pakten die dag 20 theekisten vol met
breekbaar glas en aardewerk. Ook maakten wij het huis leeg. We
hadden ongeveer vijfentwintig ton aan meubels. Het was prettig
werken voor die mensen. „s-Middags hadden we een barbecue met
een goed glas bier erbij. Het gezin had twee dochters die zelf de trip
met hun eigen wagen wilden maken. De man vertelde ons dat hij er
tegenop zag dat zijn dochters zelf wilden rijden. Ze hadden een oude
wagen en hij was bang dat ze onderweg met stukken zouden komen
te staan. Hij vroeg mij wanneer ik vertrok naar Darwin. Ik vertelde
hem dat mijn truck nog maar half vol was. Dinsdag moest er nog
worden bijgeladen. Woensdag konden we dan naar Port Augusta
vertrekken om de trein naar Alice-Springs te nemen. Ik vertelde hem
dat zijn dochters de wagen ook op de trein moesten zetten. Ook zei ik
tegen hem dat ik vanaf Alice Springs de dames in de gaten zou
houden. Ze zouden vanaf de trein voor mij blijven rijden.
115
Ik heb ze onderweg nog één keer gezien. In Daly Waters hebben we
samen gegeten. Daarna heb ik de familie ‟s-maandags weer gezien.
Ik heb alles weer op zijn plaats gezet en aan het einde van de dag
nog met hun meegegeten. Met een goede fooi ben ik daar weer
vertrokken. Dinsdag moest ik 25 ton laden voor Tennant Creek en
ongeveer 21 ton voor Adelaide. Woensdag was ik weer op de
terugweg van Darwin naar Alice Springs.
Voorbij Barrow Creek kreeg ik plotseling een klapband. Dat is echt
niet gezellig, op die hoogte. De temperatuur liep al gauw op tot
vijfenveertig graden Celsius. Dat was een erge tegenvaller. Ik zag de
ijzeren band die het wiel vasthoudt in de bosjes verdwijnen.
Ik zat daar werkelijk in moeilijkheden. Het was het linker voorwiel. Ik
kon er geen krik onder zetten omdat alles dan schuin kwam te
hangen. Toen moest ik onder het wiel een gat maken. Dat was erg
lastig omdat op de plek waar ik stond de bodem zo hard was als rots.
Ik was net aan het proberen om een gat te maken, toen er een klein
vrachtwagentje kwam aangereden. Het was van de gemeente Barrow
Creek. Er zaten twee zwartjes in. Ze stopten bij mij en kwamen direct
helpen. Ze hadden een pikhouweel. Daarmee hadden wij vlug een
gat gegraven. Nadat ik mijn krik eronder had staan, ging ik wat
drinken. Ik pakte een fles wijn en gaf die aan die twee zwartjes. Stom
van mij, want de zwartjes hielpen niet meer mee. Ze dronken samen
aan de kant van de weg mijn fles leeg. Dat doen die zwartjes. Als ze
drank hebben, dan moet dat eerst op. Ja, ik heb alles wel klaar
gekregen. Maar het kostte mij wel een paar uurtjes werk. Als je
stukken rijdt, werkt alles tegen. Bij vijfenveertig graden ben je al nat
voor je begint. Alles is heet, de wielen zijn zwaar en erg warm. Zelf
had ik het ook erg warm en ik dronk zowat een kist bier leeg. Kijk
nou, die zwartjes hebben de fles leeg en komen kijken wat ik drink.
Wel, ik liet hun toch maar een biertje meedrinken. In het begin
hebben ze mij goed geholpen. Ze hadden een watertank op de
wagen, zodat kon ik mijzelf lekker kon wassen. Toen hebben we nog
een paar biertjes gedronken. Ze zijn nog vijfentwintig kilometer voor
mij uitgereden, tot een benzine station, waar ik een nieuwe band kon
kopen. 
116
De volgende plaats was een klein plaatsje, Aileron genaamd. Daar
stonden een paar meisjes te praten bij de garage. Die man kwam
naar mij toe en vroeg mij die twee meiden mee te nemen naar Alice
Springs. Ze hadden niet genoeg geld om met de bus te reizen en ze
moesten naar Adelaide. Ik vertelde hun dat ze niet met mij naar
Adelaide konden reizen, omdat ik vanaf Alice Springs met de trein
verder zou gaan. Wel, ze waren blij dat ze in Alice Springs waren. De
volgende dag stapte ik op de trein en wat denk je? Daar zaten de
dames ook in die trein. Ik vroeg hun hoe ze in de trein kwamen. Die is
alleen maar voor chauffeurs. Zij waren in die trein gesmokkeld. Ik zei
hun nog uit te kijken omdat ze uit de trein gezet zouden worden als
ze werden gezien. Wel, na een paar uur, ik lag al lang te slapen, werd
ik wakker van de herrie. Daar gingen de meisjes. Ze werden op een
klein station uit de trein gezet. Dat is erg, want als je geen geld hebt,
dan kom je niet gemakkelijk weg.
Ik heb die meisjes ook nooit meer gezien.
Karpers vangen op de camping in Mannum
In Mannum on de River was een grote overstroming. Tini en ik
gingen daar naartoe om te vissen. De schoonouders van Tini
woonden daar op een camping en hadden daar een bootje. We
namen het bootje want op de camping stond meer dan een meter
water. We roeiden tussen de bomen door, maar op de rivier konden
we niet vissen. Er was teveel stroming. Dus gingen we tegen een
caravan aan liggen, gewoon op de camping. Je moet het gezien
hebben om het te geloven. Heel de camping stond vol bomen en daar
gingen wij vissen. Maar het was moeilijk want we visten met de
werphengel. Onder de bomen is het niet gemakkelijk om in te gooien.
Wel, het werd erg spannend want de karper beet heel goed. Eigenlijk
iedere inworp was raak, maar de
karper was erg sterk en als we er
een hadden gehaakt zwom hij
dikwijls rond een boom. Dan was
het moeilijk om hem nog naar
binnen te halen. Wij hadden veel
karpers gevangen.
Toch wel vreemd, als je vis vangt
bij de mensen op het grasveld en
in de tuin.
117
Met die overstroming, was het water extra bruin. Het is erg jammer
dat ook het water in de Murray River is vervuild. Het water is na
zuivering goed te drinken. Maar het is niet meer als vroeger.
Momenteel word het water teveel gebruikt. Onderweg naar de zee in
het zuiden van het land is er te weinig water in de rivier. Vele mooie
watergebieden voor vogels worden drooggelegd.
De stad Adelaide haalt het water nog uit de rivier Het komt met grote
pijpleidingen van Mannum naar de stad en wordt onderweg
gezuiverd. Ik geloof dat wij in Woodside Camp water kregen van een
grote dam, bij Chain Of Ponds aan de Torrens River.
Nog een trip Darwin.
Ik had net een verhuizing gedaan in Naracoorte. Ik was vijf dagen
weggeweest met Lyno Moore. We hadden een fijne trip gehad. Ik was
zaterdagmiddag thuisgekomen. Daar werd ik opgevangen door de
baas. Hij zei: “Christ is uitgevallen. Jij moet maandagmorgen naar
Darwin. De truck van Christ is al geladen, dus je kunt maandag direct
vertrekken”. Wel, ik ging eigenlijk niet graag, daar ik al de hele week
was weggeweest. Maar ja, de Darwin trip bracht nogal veel geld op.
Dus maandagmorgen weer in de truck. De truck van Christ was
dezelfde als die ik normaal reed. Alleen was deze een jaartje jonger.
Ik vertrok ‟s-maandagsmorgens om zes uur en moest rond het
middaguur in Port Augusta zijn. Ik was daar om twaalf uur.
118
Om één uur moest ik mijn truck op de trein zetten. Toen ik dat had
gedaan,was ik vrij man tot „s-avonds negen uur. Het was de
gewoonte om dan ergens naar een bar te gaan en een partijtje dart te
spelen. Soms, als we meer truckdrivers vonden, dan gingen we
kaartspelen maar heel dikwijls werd er nogal veel gedronken. Wij
hadden daar heel goede afspraken gemaakt met de kastelein.
Voordat we naar de kroeg gingen deden we onze bootschappen.
Wij moesten twee nachten in de trein zitten, dus moesten we eerst
eten kopen. Dat was veel eten in blik. Ik kocht altijd een paar blikjes
bruine bonen, een heel brood, zes eieren, spek, boter, een pot
gemalen koffie en veel bier. Alles werd netjes in een doos verpakt.
Dat werd bij de kastelein binnengezet met de namen van de truck en
de driver erop. Om negen uur moest dat in de trein zijn. Als één van
de drivers te veel had gedronken, dan was dat het werk van de
kroegbaas. De kastelein moest er dan voor zorgen dat deze man,
met zijn boodschappen op tijd in de trein zat. De opstapplaats was
Stirling, zeker een kwartier rijden met de taxi. De taxi werd betaald
door de kastelein en die werd de volgende reis weer terug betaald.
Deze reis was voor mij de eerste keer dat ik werd weggebracht. We
hadden de gehele dag gedronken. De kastelein had mij al verteld dat
ik ‟s-avonds in de trein zou zitten. Wel, ik was om acht uur erg
dronken en ik wist echt niet meer dat ik met de trein mee moest. Maar
ik werd wel wakker in de trein. Dat was een ellende. Een zieke kop en
toch weer drinken. Er was altijd teveel drank in de trein. Er werd ook
veel rode wijn gedronken. Dat was weer goedkoper dan bier, maar
leverde ook meer hoofdpijn op. Soms was het een echte varkensstal
in de trein. We hadden een gewone oven. Die moesten wij met hout
stoken. We hadden ook een driepits kachel om eieren te bakken.
Onderweg sprokkelden wij hout. Soms deden we dat als de trein
even stil stond, maar soms ook als de trein heel langzaam tegen een
berg op moest. We hadden een bijl om hout te kappen. Het was heel
gewoon om in de trein met de bijl hout voor de oven stuk te kappen.
We hadden een grote kist, die van binnen met zink was bekleed. Er
zaten ijsstaven in van een meter lang en wel veertig centimeter
breed. Dat was onze koelkast. Als ik het zo vertel, is het haast niet te
geloven, maar het is de echte waarheid. De eerste vijf uur in de trein
was het altijd erg rustig. De meeste chauffeurs lagen dan te slapen
want de meesten hadden een biertje gedronken. Dat was goed
slapen.
119
Maar dan kwam de tijd dat de stationschef ons kwam halen. Want
dan gingen we van gewoon spoor naar smal spoor. Dat was normaal
gesproken in het midden van de nacht. Dan moest ieder zijn eigen
truck van de normale trein op de anderen trein rijden. Dat was wel
heel vlug gebeurd, want de smalspoortrein stond dan tegen de
andere trein aan.
We hoefden zo maar van de een op de ander te rijden. Dan ging het
verder naar Alice Springs. Dat was heel gemakkelijk. Alleen maar
slapen en drinken. We moesten wel nuchter zijn als we in Alice
Springs aankwamen, want dan moesten wij de truck zelf van de trein
rijden.
Wij hadden in Alice Springs een eigen store. Daar moest ik mij
melden. Normaal kon ik gewoon mijn weg vervolgen naar Darwin,
maar deze keer hadden ze een andere truck voor mij klaar staan. Er
moest een verhuizing worden gedaan in Alice Springs. En dat moest
ik doen voordat ik verder kon naar Darwin. Dat had toch weer een
hele dag geduurd, dus pas de volgende dag vertrok ik naar Darwin.
Onderweg kwam ik een verhaal apart tegen. Ik reed toch in de truck
van Christ. Op een gegeven moment trek ik aan de spiegel, aan de
binnenkant van de truck. Daar valt een foto achter uit waar een
verpleegster op stond afgebeeld. Aan de achterkant stond
geschreven: “Dear Christ, I love you”. Hij had mij nooit wat gezegd
over een relatie met deze meid. Later toen ik Christ weer ontmoette,
heb ik hem gevraagd wat er aan de hand was met die foto.
Inderdaad, hij was aan de scharrel geraakt met die meid.
120
Het was een verpleegster uit Amerika. Het heeft nog een tijdje
geduurd. Toen mocht ik een brief lezen van die vriendin van hem. Zij
wilde hem meenemen naar Amerika. Zo stond hij voor de keus om
met haar mee te gaan, of alles was over. Hij heeft toen toch de keus
gemaakt om in Australia te blijven. Hij heeft er daarna nooit meer wat
van gezegd. De terugrit van Darwin naar Alice Springs was leuk.
Geen pech, geen lifters, maar wel onderweg
een kalkoen geschoten. Hij kwam zo mooi
over de weg gevlogen. Ik kon bijna zien waar
hij weer ging zitten. Vlug mijn truck gestopt en
na ongeveer 200 meter was ik al bij hem. Hij
vloog weer op toen ik dicht bij hem stond,
maar toen was het te laat voor de kalkoen.
Met het eerste schot kwam hij naar beneden.
Ik heb er een etentje voor gehad in Alice
Springs. Wel, mijn verdere reis ging buitengewoon goed. Ik zat al
spoedig weer in de trein naar Marree, waar we weer overgingen van
smal spoor naar breed spoor, richting Port Augusta. De rest van de
trip was goed. Sisca was blij dat ik weer eens thuis was.
De trip naar Mount Gambier.
Ik herinner mij dat ik thuis kwam van een verhuizing in de stad. De
baas stond mij op te wachten. Toen ik uit mijn truck stapte, zei hij:
“Eddy, truck nummer 75 is geladen voor Robe in the South-East.
We hebben je nodig, want
de vent is een dokter en jij
deed een verhuizing voor
zijn vriend. Nu wil hij jou
ook hebben”. Ik zei dat ik
de hele dag al achter het
stuur had gezeten. “Wel”,
zegt de baas, “ga een uur
naar huis om te eten en te
wassen en wat kleren te
halen. Dan kom je naar
hier. Er gaat een driver
met je mee zodat jij onderweg een tijdje kunt slapen in de truck”. Wel,
ik heb dat maar weer aangenomen. En wat een chauffeur ging er
mee. Die chauffeur, Lyno Moore, was een goede vriend van de baas.
121
Het was ook een vriend van mij. Een goed werker en een goed
drinker. Wel, we hebben dat klusje geklaard. De volgende dag, we
moesten toen nog naar Mount Gambier, moest ik op een moment
heel erg naar de wc. Er was niets waar ik me achter kon verschuilen.
Lyno zei: “Ga achter tegen de truck aan zitten”. Ik deed dat. Ik zat
lekker te poepen, toen hij wegreed met de truck. Ik zat met mijn blote
kont midden op de weg. Ik dacht: “jou pak ik ook nog wel”.
Ik heb hem voor vuile vis uitgemaakt, en hij maar lachen. Wel, in de
avond hadden wij wat bier ingeslagen. We hadden niets meer te
doen. Ik stelde voor om naar een drive-in te gaan. We hadden al vlug
een drive-in gevonden, maar we hadden pech. De poort van de
ingang was niet hoog genoeg om onze truck door te laten. Maar we
mochten achterom rijden en moesten dan wel achteraan gaan staan
omdat er niemand over ons heen kon kijken. Wel, de film was het
aankijken niet waard, maar wij hadden genoeg te drinken. We zaten
heel hoog en konden erg veel zien. Soms te veel, want het waren
meestal paartjes die naar de drive-in gingen. Dat bracht mij op een
idee. Ik liep vlug naar een auto, waar een paartje dicht bij elkaar zat.
Ik klopte aan het raam, wat werd opengedraaid. Ik zei hun dat er in
die truck iemand zat, die hun aan het bekijken was. Ik maakte dat ik
vlug weg kwam. Direct daarna kwam een vrouw uit de auto, ging
recht naar de truck, klom op het trapje van de truck en begon te
schelden naar mijn makker. Ze maakte hem uit voor “Bastard” en
“Dirty Truck Driver”. Toen zij wegging, klom ik weer in de truck.
Mijn makker was erg rood aangelopen. “That stupid wife zegt dat ik
haar aan het afkijken was”, zei Lyno. Hij had er geen erg in dat ik
hem dat gelapt had.
Ik zei: “Denk eens aan dat
poepje van op de weg. Jij liet
mij daar mooi zitten toch”?
“Wat”, zegt hij, “jij bent naar
die auto gegaan”? Ik zei: “Ja,
dat had je nog tegoed”. Hij
schelde zo erg, dat ik hem
vroeg of hij dat van die
vrouw had geleerd. Dat was
genoeg. Hij was boos, maar
toch waren wij weer goede
vrienden voordat we thuis
waren.
122
Uitstapje naar Kangaroo Island
Het was een week voor de Kerst Ik moest een farmer laden, die een
boerderij had gekocht op het eiland. Ik moest hem laden in
Naracoorte en overbrengen naar Parndana. Dat is op Kangaroo
Island. Naracoorte ligt ongeveer op driehonderdzesendertig kilometer
afstand ten zuidoosten van Adelaide. Dat betekende twee dagen
laden en meer dan een dag rijden. Ik was op woensdagavond weer
terug in Adelaide. Toen moest ik de volgende dag met de boot naar
het eiland. De plaats was al gereserveerd. De overtocht naar
Kingscote duurde bijna acht uur. De volgende dag kon ik in de
morgen mijn truck van de boot afhalen en naar Parndana rijden.
Vanaf Kingscote was het misschien dertig kilometer. Maar ik kon niet
op tijd gelost zijn om de laatste boot naar Adelaide te halen, die op
vrijdag vertrok. Dus zou ik niet meer voor de Kerst thuis kunnen zijn.
Ik heb toen de baas gebeld en gevraagd hoe ik ervoor stond. Hij zei
mij: “ga zaterdag naar het vliegveld en vlieg naar huis. De truck kan je
dinsdag van de boot halen”. Ik ben toen terug gevlogen. Volgens mij
was het vliegtuig een oude bommenwerper, maar we zijn thuis
gekomen. Al was het met schrik. Dat vliegtuig maakte zoveel lawaai
dat we elkaar niet konden verstaan. De piloot was een tamelijk oude
man en we waren met vijf passagiers. Hij vloog heel laag over het
water. We kregen nog net geen natte voeten, maar wel bijna een
natte broek van de schrik.
Na deze trip hebben we
met Crist en en Marian
Vorstenbosch over een
vakantie gepraat.
Er kwam een vakantie
uit naar Kangaroo
Island. We hebben toen
een hotel genomen in
Kingston en voor een
week een wagen
gehuurd. We hebben
het hele eiland
doorkruist.
123
Er was veel mooie natuur te zien,
veel zeedieren en veel mooie vogels.
De “Platypus” is het vogelbekdier.
We zijn wezen kijken waar de
kreeften worden gevangen.
We hebben ook het hele gebied van de Flinders Chase doorkruist.
Ook de Emu Bay hebben we bezocht.
De koala bear was op vele plaatsen te
zien. Meestal zat hij te slapen in de
bomen.
Het beste nog was het eten.
We hebben heel veel heerlijke vis
gegeten. Ook hebben we nog gevist in
de haven van Kingscote.
De terugtocht was erg vermoeiend.
Er was te veel drank aan boord.
Maar het was een zeer geslaagde
vakantie.
124
Terug uit Australië
Eerst naar Italië
Een maand vakantie in Italië viel in duigen, want in Napels
aangekomen was Ria al verdwenen. Toen hebben wij een dag in
Napels door gebracht. Onze ervaring in Napels was zeer slecht. We
hadden onze bagage afgegeven in een dagbewaarplaats en hebben
voor die dag direct betaald. Toen zijn wij de stad wezen bekijken.
Wel, de stad Napels was wel mooi, maar het is niet goed als je
ergens wat koopt, en ze zien dat je toerist bent, dan vliegt de prijs
omhoog. Je word belazerd waar je zelf bij staat. Dat maakten we ook
mee, toen we onze bagage gingen ophalen. We moesten voor de
tweede keer betalen. Ze zetten even iemand anders achter het loket
en dan moet je voor de tweede keer betalen. Dat was de eerste keer
dat Sisca ging vloeken. Ze maakte die man uit voor vuile vis, maar we
moesten toch nog betalen. Dat was onze eerste kennismaking met
Italië. Wij zijn toen met de trein naar Holland gereisd.
De aankomst in Holland
Ik had al een bericht gestuurd naar Schijndel. In Den Bosch stond de
familie ons op te wachten. Eigenlijk waren wij een beetje te vroeg. Wij
waren al van het station naar buiten gegaan en zaten buiten bij het
hotel te wachten. Er kwam een man langs ons gewandeld. Ik zei nog
tegen Sisca: “Dat lijkt wel die man die bij ons aan boord was”. Hij ging
ook aan een tafeltje zitten. Even daarna stond hij op en kwam naar
ons toe. Dan kregen wij het pas in de gaten. Het was Sisca‟s jongste
broer. Wat kan iemand veel veranderen in twaalf jaar tijd. Toen wij in
1959 vertrokken had Jan zwarte haren. Nu was hij kaal. Daarom
kenden wij hem niet meer. Wel, van Den Bosch uit gingen we naar
het Lidwina, waar mijn moeder in die tijd nog leefde. Zij heeft mij
direct gevraagd: “Wat kom de hier doen”? Ik heb haar gezegd dat ik
eigenlijk kwam voor geld. Ik heb haar gevraagd of dat we niet aan
haar testament konden beginnen. Ze heeft mij gezegd dat zij niet
dood ging. Of we moesten haar dood slaan. Verder is die dag goed
verlopen. We hebben bij Ria een klein feestje gehad. We zijn toen
een paar dagen bij Ria gebleven, maar toen haar ex overkwam zijn
wij bij An Vogels gaan wonen. 
125
Vakantie met Toon in Duitsland
We waren nog maar een paar weken
daar, toen op een morgen mijn broer
Toon en zijn vriendin Dora bij de familie
Vogels aankwamen om te vragen om
met hun mee naar Duitsland op vakantie
te gaan. Wel, het rijden ging tamelijk
goed. Maar toen wij in de bergen
kwamen, was zijn stijl van rijden bar
slecht. Ik heb schrik gehad, maar toch
hebben wij een mooie vakantie beleefd. Dora was een beetje vreemd.
Ze ging niet graag wandelen en zeker niet in de bergen. Het eten was
voor Dora nooit goed. Het liefst had ze suiker op haar boterham. We
hebben toch wel mooie feestjes meegemaakt. Eén avond hebben we
zitten zingen met een Duits gezelschap. Dat was een kleine
zanggroep Die vroegen ons om de Hollandse liedjes mee te zingen.
Het was een gezellige avond. We hebben ook een mooie avond
gehad in een wijnkelder. Toen ben ik een beetje dronken geworden.
Ik heb toen alleen gezongen. Bij het einde van mijn lied was de tent
leeg.
Babantia De Vink
Wij waren net terug uit Australia. We hadden op de Rooiseweg 11
een onderkomen gevonden bij An Vogels. We waren nog maar net in
Holland, of we hadden met mijn broer Toon en Dora al weer een trip
van tien dagen gemaakt naar Duitsland.Toen we thuis kwamen stond
er al gauw een heer aan de deur met de vraag of wij misschien bij
hem wilden werken. Ik had aan werk toen nog niet gedacht, maar
Sisca wilde wel graag. Ik heb toen ook ja gezegd, maar ik deed het
eerlijk gezegd niet graag. Wij zijn toen naar de Australische
ambassade in Den Haag geweest en we mochten toen drie maanden
langer in Holland blijven. Al spoedig kwam de eerste brief: “Pap en
Mam, waar blijven jullie”? Toen nog, had ik terug willen gaan, maar
het voelde zo aan dat Sisca liever in Holland bleef. Ik denk ook dat zij
daar goede redenen voor had. Sisca is na terug komst uit Den Haag
direct aan het werk gegaan. Op het werk had Sisca gezegd dat ik
ziek was. Na een week ben ik ook maar gaan werken. De eerste
weken waren voor mij niet gemakkelijk. Ik had jaren op de baan
gezeten en plotseling zat ik in een fabriek de gehele dag tussen vier
muren. Dat was wat anders dan in de vrachtwagen.
126
Ik kon wel op de vrachtwagen bij “Brabantia De Vink”, maar dat
verschil was voor mij ook te groot. Ik was gewend om uit de stad te
rijden en dan rustig verkeer
te hebben, maar hier zijn
de afstanden zo kort dat je
eigenlijk altijd in zwaar
verkeer rijdt. Ik ben nog
twee keer met de
vrachtwagen weggeweest,
maar dat beviel mij
helemaal niet. Dus ik heb
me maar aangepast in de
fabriek. Ik kreeg snel
vrienden en toen ging het
al spoedig beter.
Tini en Pam in Nederland
Tini en Pam zijn in 1973 overgekomen. Ik wist niet precies, hoe laat
zij aankwamen. Dat hadden ze niet laten weten. Wij hadden hun wel
die dag verwacht. Tini had geschreven dat ze op 2 december
vertrokken, maar ik wist de aankomsttijd niet. Ik had gedacht dat ze
zouden bellen, maar wij hoorden maar niets.
Wij woonden toen op Fresiahof 23 op de Boschweg. Sisca en ik
werkten toen bij “Brabantia De Vink”. We moesten „s-morgens vroeg
op. Daarom gingen wij door de week niet te laat naar bed. En dat was
alleen maar omdat wij moe waren, niet om wat jullie denken.
Maar op die dag zat het niet mee. We lagen amper in bed of daar
ging de bel. We maakten het raam open en daar hoorden we Engels
spreken. Ze waren toch nog gekomen. We hebben toen toch nog een
uurtje gekletst.
De volgende dag zijn we kleren
wezen halen, want ze hadden geen
jassen meegenomen. Ik geloof ook
dat ze totaal geen jassen hadden.
Het mooiste was: er lag een halve
meter sneeuw en het was erg
koud.
127
Wij hadden toentertijd een dartclub, bij ome Jan, en daar moesten we
de volgende dag naar toe. We hadden voor beiden een fiets, want we
mochten toen op zondag geen auto
rijden. Er was toen niet genoeg olie. In die
tijd zongen we:” Den Uijl is in den olie”.
Den Uijl was toen de minister-president
van Nederland. Wel, wij moesten toch
gaan darten. De wegen waren al een
beetje geveegd, dus we hebben het erop
gewaagd. En we zijn er gekomen ook.
Maar arme Tini. Hij had geen bloed meer
in zijn vingers. Met een beetje warm
water kwam alles weer goed.
De andere dag moesten Sisca en ik weer gaan werken. Dat was niet
zo fijn. Tini en Pam waren van plan om een lange tijd te blijven.
Ik zeg: “Tini, willen jullie misschien gaan werken”? Hij zegt: “ja, dat is
misschien het beste”. Ik kwam die morgen op het werk en zei tegen
de bedrijfsleider dat ik een paar gasten had die graag wilden werken.
Hij zei: “breng ze maar mee”. De volgende dag gingen ze met ons
samen naar Brabantia De Vink. Ze kwamen samen aan de pers te
staan. Dat was een grote machine, voor stof te snijden. Het beviel
Tini en Pam goed. We konden toch ieder weekend ergens naar toe
en ze spaarden zo veel geld uit. Ik geloof dat Pam het beter naar
haar zin had dan Tini. Ze zijn toen zeven maanden hier geweest. In
die tijd ben ik veel in de natuur geweest met Tini. We hebben gevist
in de Blauwe Wetering bij Herpen. Daar hebben we nog een grote
snoek gevangen. We hebben met kleine visjes vangen samen plezier
gehad in het Wijboschbroek. We waren in het Broek en zagen in de
Biezenloop kleine visjes zwemmen. lk had een losse lijn bij me en wat
maden. Wij hingen de lijn over de brugleuning en de visjes gingen
bijten. We vingen een hoop visjes om te snoeken. Het was leuk om
die visjes zo aan een losse lijn te vangen. We hebben een mooie tijd
gehad. Nadat Tini en Pam weer weg waren, zijn wij meer gaan
fietsen. Ook gingen we veel dansen bij “De Vink”. Ik heb er nog een
voetbalclub mee opgericht. Dat heeft ook een tijdje goed gegaan.
Maar ja, aan alles komt een eind. Ook aan “Brabantia De Vink”, want
die ging failliet. Toen kregen we een goed leven. Twee of driemaal in
de week dansen, bijna iedere dag fietsen of vissen.
128
Met Jan en Riek Vogels naar Australië
Wij hadden een plan om nog een keer naar Australia te reizen. Ik
weet dat wij de kinderen weer eens wilden zien. Het was alweer een
tijd geleden dat wij de kinderen gezien hadden. Hoe Riek en Jan er
toe kwamen om met ons te vertrekken, dat weet ik niet meer. Wel
weet ik dat zij geboekt hadden met Singapore Airlines. En het ging
erg goed. De tijd vloog voorbij. Jan en ik waren met ons kont in de
boter gevallen. De stewardess was een fijne meid. We hoefden maar
te knikken en de borrel kwam er weer aan. De dames hebben de
gehele tijd zitten kaarten. De champagne was heerlijk. Jan was aan
de Franse cognac. De reis ging voorspoedig en we wisten niet zeker
meer dat wij in een vliegtuig zaten.
Alleen heb ik de dames laten schrikken toen ik hun vertelde dat er
een walvis tegen het vliegtuig gespoten had.
Er zat ook een oude man heel rustig te drinken. Die bestelde om
twaalf uur in de nacht nog een borrel, en die dame serveerde ons ook
nog. Zo kan je zien dat een borrel wel helpt om de reis niet te lang
laten duren. We hadden ook nog een oudere man meegenomen. Ik
kan mij niet herinneren of hij ook een borrel dronk. We kwamen al
spoedig aan in Singapore. Toen ging
ons groepje uit elkaar want Jan en
Riek vlogen van Singapore naar Perth
in West Australia. Wij vlogen door
naar Adelaide in South Australia. De
afspraak was dat zij de laatste paar
weken ook naar Adelaide zouden
komen.
En dan kwam de tijd dat Riek en Jan van Perth naar Adelaide
kwamen. Ik weet nog dat ik hun „s-morgens om zes uur in de stad
heb opgehaald. De bus was alleen een grote hoop zand. Alleen de
lichten kon ik nog zien. Jan zei: “Er zijn geen kangoeroes in Australië,
want ik heb er geen een gezien”. Wel, dat kon ook niet want de
ramen zaten dicht van het rode zand.
Jan en Riek zijn toen bij Tini gebleven en ik ben toen naar Piet
gegaan. Ik ben wel met hun wat rond gaan rijden, bijvoorbeeld naar
Port Wakefield. Onderweg hebben we de cactusfarm bezocht.
129
Ook zijn we een keer wezen jagen in de South-East. Daar heeft Jan
zijn schutterskwaliteiten laten zien. Hij was goed met het
kogelgeweer. Ik vond hem minder met het jachtgeweer. Wij lieten Jan
op een blikje schieten dat op de weg
stond, maar voor zover wij het konden
bekijken schoot hij op de Maan. Ik denk
dat hij het geweer niet goed tegen de
schouder had staan. Dan krijg je een
heerlijke opdonder. Wel, het was toch
een geslaagde jacht. We hadden ons
pleziertje weer gehad.
Ook zijn we nog een keertje naar het strand geweest. We waren met
een hele groep. Christ en Marianne, Piet en Janine, Tini en Pam, Jan
en Riek en Sisca en ik. Ik kwam een beetje later, maar ik weet niet
meer waarom. Bij het strand aangekomen vond ik al vlug de vrouwen.
De mannen waren een eindje verder aan het voetballen. De dames
zijn met handdoeken om mij heen gaan staan zodat ik mijzelf kon
verkleden. Toen ben ik het water ingegaan en heb toen een rondje
gemaakt zodat ik vanuit zee bij de heren kwam. Die vroegen mij:
“Waar kom jij vandaan”? “Wel”, zei ik, “ik ben net overgezwommen”.
Het was toen erg leuk en lekker warm weer. Jan Vogels trof het weer
goed. Hij liep nogal hard over het strand. Daar was een hondje niet
blij mee, want het beet Jan vlug in zijn enkel. Hij wou dat hondje een
schop geven, maar toen zei het vrouwelijk baasje van die hond: “Je
moet je verontschuldigen”. Wel, Jan deed dat op zijn Hollandse
mannier. Hij zei: “Hou diejen verrekte joekel vast”. Dat was weer het
einde van een mooie dag aan het strand.
De tijd dat we moesten vertrekken kwam weer te vlug. Jan Vogels
had in Holland geboekt van Schiphol naar Perth en van Singapore
naar Schiphol, want van Perth naar Adelaide kwamen zij met de bus.
Het stuk van Adelaide naar Singapore had ik in Adelaide voor hun
geboekt. Dat was om er zeker van te zijn dat we de gehele terugreis
samen zouden zijn. Het werkte perfect totdat we in Singapore
aankwamen. Daar moesten wij de gehele dag en nacht wachten. Wij
werden naar een hotel in Singapore gebracht. De volgende dag
moesten wij pas om 9 uur ‟s-avonds op de luchthaven zijn, dus zijn
wij de stad Singapore gaan bezichtigen. En dat was de moeite waard. 
130
We hebben die dag veel gezien. De portier van het hotel riep een taxi
voor ons aan en hij vroeg ons waar we naartoe wilden. Ik vertelde
hem dat we naar Bugis street gingen. Hij trok zijn neus op. We
konden aan hem al zien dat Bugis street geen goede keus was. Maar
hij zei wel: “Als je voor de eerste keer hier bent, moet je het wel
gezien hebben”. Onze taxi reed niet naar Bugis street, maar naar een
grote winkel. De chauffeur zei: “Even kijken”. Ik zei: “Oké, maar
daarna naar Bugis street”. Die taxi‟s krijgen tipgeld als ze toeristen
binnen brengen. Eindelijk kwamen we waar wij wilden komen. Het
was een straat vol met kramen. Was toch wel de moeite waard. Het
was erg groot opgezet, ongeveer als een grote Hartenmarkt in
Schijndel. Alles stond op wielen. Alles was te koop, zelfs vrouwen.
We zijn een kroegje binnengegaan. Aan het tafeltje waar wij zaten
kwamen de straatventers je schoenen poetsen en stropdassen
verkopen. Zelfs deden we bieden voor bier. Na een klein uurtje waren
wij weer uit de kroeg. Tot onze verwondering was de markt weg.
Waar de kramen
gestaan hadden,
waren nu allemaal
terrasjes. De obers
liepen over de
straat en boden je
een stoel aan, want
dat was ook weer
tipgeld voor hun.
We hadden onze
vrouwen bij ons.
Dat was niet erg
want we konden toch geen slippertje maken. We konden niet zien wie
vrouw of man was, dus bleven wij maar mooi bij onze vrouwtjes. Het
was toch een mooie dag. We hadden daar heel veel gezien.
In de avond voor vertrek zaten wij in het hotel in de stad. We hadden
nog veel tijd. Ik weet niet wie zich ongerust maakte, maar ik denk
Jan. Hij zei: “Staan wij wel op de lijst van de passagiers”? Wel, toen
vertouwde ik het ook niet meer zo. Ik belde de luchthaven van
Singapore Airlines. Die gingen de passagierslijst nakijken en tot mijn
verwondering stonden Jan en Riek niet op de lijst. Ik had hun wel
degelijk geboekt voor hetzelfde vliegtuig. Ze zouden mij terugbellen
als het uitgezocht was.
131
Ik heb het toen wel een tijdje benauwd gehad, maar het telefoontje
van Singapore Airlines maakte alles weer goed. Jan en Riek stonden
op een tweede lijst.
Zover ik me herinner was de terugreis heel goed, maar toen we op
Schiphol aankwamen had Jan Vogels een beetje pech. Wij hadden
allemaal nieuwe horloges gekocht, maar Jan had vergeten het doosje
weg te gooien. Toevallig vonden ze het doosje en toen moest Jan
invoerrechten betalen en dat deed hij niet graag. Jammer, Jan.
Schildpadden en karpers vangen
Wel, het was voor ons weer een nieuwtje. De truckdrivers, al mijn
vrienden en Tini en Piet hadden geld uitgelegd, om ons een mooie
vakantie te bezorgen. Ze hadden een zomerhuisje gehuurd aan de
Murray River. Met zes wagens werd er naartoe gereden. Alle wagens
waren afgeladen met brood, worst en vlees. Sisca en ik wisten
eigenlijk niet wat er ging gebeuren. Wij kwamen aan bij de Murray
River en moesten nog 60 km langs de rivier rijden. Toen pas kwamen
we aan op de plek waar het ging gebeuren. Alleen, tot onze schrik
was de rivier uit zijn oevers getreden. Het huisje stond vijf meter in
het water. Gelukkig was het rond het huis niet diep. We hebben met
planken een overloop gemaakt om in het huisje te komen. We
hebben wel de gehele nacht aan de wal gefeest. Sisca en ik zijn daar
de hele week gebleven en ik heb daar veel van die grote
schildpadden en veel karpers gevangenen. Wij gingen zwemmen
tussen de huisjes en we visten bij de huisjes.
Het was ongeveer een meter diep, dus niet gevaarlijk. Het was wel
erg interessant. De karpers en de grote schildpadden zwommen
tussen de huisjes. Dat was wel het mooiste dat we daar hebben
meegemaakt. Ik had een
plastic kegel als een dobber
aan mijn lijn en toch trokken
de schildpadden en karper
die vlot naar beneden.
Soms zagen wij dat die
schildpadden met de
stroom werden
meegesleurd.
132
De familie op bezoek
Het jaar 1982 zal ik niet gemakkelijk vergeten. In die tijd woonden wij
op de Boschweg. We hadden een tamelijk groot huis, en dat was
maar goed ook. Want wij kregen de gehele familie over uit Australië.
Ik had toen een Volkswagen bus waar 10 personen in konden.
Het was makkelijk om ze allen te gelijk op te halen,en we konden met
ons allen mooie trips gaan maken. Tini vertelde mij dat er in Duitsland
een heel mooi pretpark was. Zijn buurman in Australië was een
Duitser en die vertelde Tini dat er in Brühl wat moois was te zien. Ik
vertelde Tini dat wij hier in Holland hele mooie pretparken hadden.
Maar ja, hij wilde toch dat park in Duitsland zien. Wel, we zijn heel
vroeg in de morgen aangereden. Het was nog erg koud zo vroeg in
de morgen, maar ik had een paar dekens in de bus gegooid. De reis
naar het park ging heel goed. Een paar uurtjes rijden, dat ging nog
wel. Maar het park viel wel een beetje tegen. Wat de spelletjes betrof
ging het nog wel, maar er was geen groen en geen water. Het
rondwandelen was niks. We konden overal in en er was een heel
mooi waterorgel, maar verders weet ik niets meer wat opviel. Dus
heel vlug vergeten.
133
We zijn ook in België nog op een pretpark geweest, maar ik weet niet
meer waar precies. Wij zijn wel een paar dagen later naar de Efteling
gereden en dat vonden we allemaal heel mooi. Er was een grote
teleurstelling voor Stephen en Emma. Zij wilden ook graag in de
Phyton, maar de lengte van de kinderen moest toen een meter
veertig zijn. Ze gingen al op de tenen staan maar 1,40 meter konden
ze niet halen. Maar er was genoeg te doen en te zien voor de
kinderen. Verders hebben wij toch een mooie tijd gehad. Ook zelf heb
ik mij om laten praten om in die stomme Phyton te gaan, en dat heb
ik geweten. Toen ik in dat ding zat gingen mijn ogen toe totdat dat
gevaarlijk ding stopte. Mijn spieren deden drie weken daarna nog
pijn. Voor geen geld ga ik daar nog in.
Op een avond zei Tini: “Pap, wij willen een tijdje naar de kroeg”. “Dat
kan Tini, maar normaal zijn de pubs „s-maandags gesloten. Wel, ga
kijken en neem mijn wagen maar mee”. Dat was rond de klok van
acht uur. Later begon het gedonder. Sisca zei: ”Waar blijven ze
toch”? Dat was om 11 uur. Het werd 12 uur en toen waren ze nog
niet terug. Toen werd ik zelf een beetje bang. Eerst ging ik nog een
paar kroegen bellen, maar die waren allemaal gesloten. Ik nam de
Volkswagen bus en ging zelf kijken. Toen ben ik langs alle kroegen
gereden, maar nergens vond ik de kindertjes. Om twee uur „s-nachts
was alles gesloten. Ik ben toen maar naar huis gereden. Ik kwam
thuis aan en daar kwamen de kinderen ook net binnen. Ze hadden
plezier en vroegen mij of ik ook naar de kroeg was geweest. Ik durfde
niet te zeggen dat ik hun was wezen zoeken.
Zo zijn de kindertjes nog even op bezoek geweest bij Ria. Toen
hadden ze de bus mee genomen. Alles ging goed. Alleen hadden ze
de deur er helemaal uitliggen toen ze thuis kwamen. Maar dat was
vlug in orde gemaakt.
Reünie familie v/d Heyden.
Mijn kinderen uit Australië kwamen over. Toen dachten wij: dat is een
mooie tijd om een reünie te houden. Ik ben met Riek Vogels aan het
voorbereiden gegaan. We hebben alle adressen van de familie
opgezocht. Iedereen moest eerst worden aangeschreven en er moest
een datum worden vastgesteld. We moesten proberen dat heel de
familie mee kon doen.
134
De precieze datum weet ik niet meer, maar ik weet dat de meeste
familieleden waren gekomen. We hadden in “De Drie Zwaantjes” de
zaal afgehuurd, dus het feest kon beginnen.
Maar op die feestdag moest er nog veel gedaan worden. Ik had
namelijk mijn kinderen uit Australië over. Onze twee zonen, hun
vrouwen en drie kinderen waren toen bij ons, dus we hadden toen
een druk gezin. Die moest ik een beetje aan de draai houden.
Ik weet nog dat ik een afspraak had met de SP. Ik moest die avond
foto‟s maken van het hele gezelschap. Het ergste was dat ik hun was
vergeten. Daar kwam ik wel een beetje laat achter. Die beruchte dag
zei mijn zoon: “Dad, wij hebben nog nooit samen een partij biljart
gespeeld. Kunnen wij dat vandaag doen? Het feest is pas vanavond,
zodat wij tijd genoeg hebben”. Wel, ik zeg: “goed, ik wil jullie wel een
lesje geven met biljarten”. We reden naar de Molendijk en kwamen bij
café “De Spar”. Vlug een biertje drinken en toen gingen we biljarten.
Buiten de kastelein was er niemand in de kroeg, dus we hadden het
biljard mooi alleen. Maar dat duurde niet lang. We hadden net
afgestoten, toen er twee mannen binnen kwamen en aan de bar
gingen zitten. Ik had niet meteen gezien wie het waren, maar dat
veranderde vlug. Want één van die twee pakte mijn keu en zei: “laat
die twee kinderen maar spelen, want die hebben toch geen kans
tegen jou. Kom jij maar beter aan de bar zitten”. Dat heb ik gedaan en
dat was erg dom. Het waren twee neven van mij en ze waren niet te
lui om heel veel te drinken. Zelf was ik ook niet bang voor een biertje,
dus we kwamen een beetje laat thuis en ik had een beetje te veel bier
op. Het was tegen zes uur dat Sisca zei: “moet jij nog foto‟s gaan
maken bij de SP”? Welja, als je gedronken hebt kun je toch nog foto‟s
maken dacht ik. Het zou verkeerd uitvallen, maar dat wist ik de
volgende dag pas. Diezelfde avond was toch de reünie,en die begon
al om acht uur. Ik ben toch die foto‟s voor de SP verkiezingen wezen
maken en om 8 uur waren wij toch nog allemaal bij de feestzaal.
Maar wat een ellende. Ik was nog zo dol als een kip. De hele avond
heb ik toch nog foto‟s gemaakt, maar alles was mislukt. Alle
filmrolletjes heb ik twee maal gebruikt, de een over het ander. Zo kun
je zien wat drank kan doen. En dat was niet terug te draaien. Maar de
reünie was toch wel geslaagd. Alle neven en nichten hebben elkaar
ontmoet. Mijn eigen kinderen vonden het heel mooi om de familie te
ontmoeten. Voor mij blijf het een zwart gat. Very sorry, familie. 
135
Feest van Frans de Graauw
Frans de Graauw werd vijftig en nodigde ons uit voor zijn feest. Dat
werd gehouden in de grote zaal in De Vliert. De verzorging was erg
goed. Er was veel te eten en er was heel goede muziek. We konden
fijn dansen. Ik had niet meegegeten, wel gedronken. Misschien een
beetje teveel van het goede. Ik hoefde niet te rijden. Ik weet niet meer
wie ons daar gebracht had, maar ik weet wel dat ik teruggekomen
ben met Piet v/d Brandt. Het ergste was dat ik een afspraak had. De
volgende morgen zou ik met Ria, Concetta, Suzan en Sisca gaan
vissen bij de stuw in Sint-Michielsgestel. Omdat ik op het feest niet
had gegeten, hadden ze mij daar een hoop paling meegegeven. Toen
wij „s-morgens opkwamen zei Sisca: “Eet nu een paar palingen”. Dat
heb ik gedaan bij mijn brood, en dat heb ik geweten. Bij het water
aangekomen, moest ik eerst voor iedereen de hengels in orde
maken, want dat kenden de dames nog niet. Ik was nog maar net
klaar, of ik voelde de paling al
omhoog komen. Ik moest zoveel
overgeven dat het water van de
Dommel ongeveer een meter
hoger kwam te staan. En wat het
ergste was: degenen die ik had
geholpen met hun visgerei, zaten
mij uit te lachen.
Wel, ik eet geen paling meer op
mijn nuchtere maag.
Vissen en zwemmen in de Groote Wetering.
Ons visgezelschap was al vroeg aan het water. Ik was natuurlijk weer
aangewezen om voor iedereen de hengels klaar te maken. Wel, ik
was zover dat ik zelf ook aan het vissen was. Maar al spoedig was er
iemand met een kapotte lijn. Een karper had de lijn kapot getrokken,
dus ik moest maar weer helpen. Haakjes aanzetten of een nieuwe lijn
bevestigen, dat kenden ze toen nog niet. Ik had mijn eigen hengel in
de houder gezet en ging helpen. Nadat ik alles weer had gemaakt,
kwam de ellende voor mij. In mijn haast om weer bij mijn hengel te
komen viel ik over een hengel. En daar ging ik recht het water in,
kopje onder. En wat denk je: weer zaten ze allemaal te lachen. Alles
wat ik had was een theedoek, dus veel bedekken kon ik niet. Er
kwamen geregeld mensen langs van de camping in de buurt. Die
riepen dan: “Die heeft het al vroeg warm”.
136
Mijn lieve dochter riep terug: “Dan had je eerder moeten komen, toen
had hij niets aan”. Al met al werd er toch veel vis gevangen. Na een
uurtje waren mijn kleren droog genoeg om ze weer aan te trekken.
Alles was weer gedroogd in de zon. Wel, we hebben toen toch heel
veel plezier gehad. Ria had haar hengel al klaar en zij moest even
Concetta helpen. Haar hengel stond al in de houder en het dobbertje
lag mooi te drijven. Ze dacht: “Nu kan ik wel even weg”. Dat heeft ze
geweten. Ze kwam net bij Concetta, toen er werd geroepen: “Ria,
jouw hengel gaat er tussenuit”. En ja hoor, een grote vis had de
hengel uit de hengelhouder gerukt en ging er met grote snelheid
vandoor. Wat een consternatie. Iedereen liep langs de kant mee.
Door het dreunen van het lopen, ging de vis vlugger zwemmen. Dan
kwamen we bij een rietkraag. Daar konden wij de hengel zo nu en
dan zien. De rietkraag was wel honderd meter lang en de hengel ging
nog met grote vaart verder. Een beetje verder was het gedaan met de
pret. De hengel ging met de top in de kant. Ik heb er toen met de
werphengel overheen gegooid. Maar de vis was verdwenen.
Toch zijn dat mooie momenten om mee te maken.
Vissen bij De Blauwe Sluis
Zo was ik aan het vissen bij de Blauwe
Sluis aan de overkant van de Maas.
Daar was een oud stuk Maas. We
huurden dan een bootje van de
kastelein. Zo konden wij aan de
overkant komen. Hans Eikemans zat
met mij in de boot. We hadden de boot
ongeveer in het midden van de Oude
Maas vastgelegd. Het was erg rustig,
er waren nog geen vissers te zien. Wij hadden het rijk alleen en
gingen het met hennep proberen. Dat lukte erg goed. We kregen
geregeld beet, maar het werd meer en meer. Wij konden het niet
meer bijhouden. We vingen zoveel vis dat we geen tijd hadden om te
eten. Het was net of iemand al die vis naar ons toe stuurde. Beiden
hadden wij ons leefnet vol met voorns. Op het laatst kreeg ik weer
beet. Dat beest trok zo hard dat Hans zei dat het geen voorn kon zijn.
Dan ging het mis. De top van de hengel brak. Maar de lijn zat nog
vast, een halve meter onder de top. Heel langzaam kwam de vis
omhoog. Hans kon hem scheppen. Het was een snoekbaars. Geen
grote, misschien vijftig centimeter.
137
Maar gevangen met hennep, dat komt eigenlijk nooit voor. De dag
erna vertelden we in de fabriek dat we 140 stuks hadden gevangen.
Daar werd meteen afgesproken om ‟s-zaterdags terug te gaan.
Henk Schevers en Mart Boom zouden met ons meegaan. We gingen
met twee bootjes, Henk en Mart samen in de ene boot en Hans
Eikemans en ik samen in de andere.
We lagen op dezelfde plek als een paar dagen daarvoor, maar we
kregen geen beet. Uren hebben wij het geprobeerd, maar we hadden
geen schijn van kans. Er was nog een oude vrouw bij gekomen. Dat
zie je niet veel op de Maas, een vrouw alleen met de boot. Ze ging
een eindje van ons afliggen, en al gauw begon zij te vangen.
Wij konden gaan zitten kijken, maar vangen deden wij niet.
Dat was een tegenvaller, maar de volgende keer beter.
Vissen op het kanaal en in de Biezenloop
Het was warm die dag. Ik had een afspraak met Hans Eikemans. We
wilden naar de Kampina. Het plan was om korhoenders te zoeken en
te fotograferen. Maar toen ik bij Hans aankwam, veranderden wij
onze afspraak. De weersverwachting gaf aan dat het erg warm zou
worden. Daarom vonden wij het beter om de wandeling in de
Kampina uit te stellen, totdat het wat koeler zou zijn. Omdat het nog
vroeg in de morgen was, zei Hans: “Laten wij gaan vissen”. Ik vond
dat prima en ging mijn visgerei halen. Daarna haalde ik Hans op.
Meestal gingen wij aan de Maas vissen, maar voor de verandering
gingen wij deze keer naar de Zuid-Willemsvaart. Wij stopten vlak bij
de spoorbrug in Veghel. Daar waren we al vlug aan het vangen.
Normaal gesproken visten wij met hennep, maar we hadden geen tijd
gehad om nog hennep te koken. Daarom moesten wij nu vissen met
pluim of aardappels. Maar het ging goed.
We vingen toch wel grote
brasem en ook wat kleinere
visjes. Ik wist dat er vis bij
zat, die onder de maat was.
Wij zaten een beetje schuil
achter een wal grond.
Ze konden ons van ver niet
zien. Dat was die dag mijn
geluk. Ik moest een plasje
gaan maken.
138
Toen ik opstond en achter de zandwal vandaan kwam, zag ik twee
fietsers aankomen. Ik vertrouwde de zaak niet. Ik ging vlug terug en
zei tegen Hans: “Gooi snel jouw vis terug, als je kleintjes hebt”.
De ondermaatse vis lieten we vlug uit het net in het kanaal vallen. Het
was net op tijd. Want het was inderdaad politie, en wel de “Vliegende
Brigade” uit Boxtel. We moesten onze papieren laten zien en ook het
visnet. Hadden wij even geluk. Ze lieten ons vlug verder vissen.
Toen bedachten we ons dat we vlug wat kleine voorntjes konden
vangen. We zouden dan mooi in de Biezenloop even wat snoek
kunnen vangen. Een paar dagen daarvoor waren we langs de
Biezenloop gewandeld en hadden we gezien dat er snoek op zat.
We hadden al vlug wat voorntjes gevangen en hebben die visjes in
onze voeremmer gedaan. Zo konden wij de visjes in leven houden.
We zijn toen naar het Wijboschbroek gereden. In de buurt van de
Broekboeren was de Biezenloop op een plaats erg diep. Daar was de
meeste snoek te vangen. Maar in de zomer kwam die loop toch droog
te staan. Wij konden dus die snoek wel wegvangen, anders ging de
vis toch dood. We stonden met de wagen aan het eind van de
Achterdijk. We visten maar met één hengeltje, want er was maar
weinig plaats om te vissen. Het ging erg vlug, want de snoek had niet
veel te eten. Dus vingen wij vlug heel wat snoek. Maar het ergste was
dat ze allemaal ondermaats waren, zo tussen de 40 en 50 cm. We
hadden er zes gevangen en hadden ze rechtop in de emmer gezet.
We hadden net onze hengel opgeruimd, toen er plots een politiebusje
aankwam. Ik zeg nog tegen Hans: “Nu zijn we d‟r aan. Alle vis is
onder de maat”.
De politie stapte uit de bus en vroeg ons wat wij aan het doen waren.
We vertelden gewoon dat wij aan het vissen waren geweest. Hij
vroeg: “Zit hier dan vis”? Ik zei: “Ja, hier zit wel wat vis”. “En hebben
jullie wat gevangen”? “Ja, we hebben wat kleintjes gevangen”. Toen
kwam het: “Mogen wij die zien”? Hans ging naar de wagen en bracht
de emmer met vis mee. Ze keken in de emmer. Ik dacht: “Nu gebeurt
het. We krijgen een proces verbaal”. Maar nee hoor, die stoere
politiemannen riepen beide: “Wat een grote vissen zitten hier”. We
hadden weer geluk. Ze wisten niets van vissen en minimale maten.
Ze stapten weer in de wagen en wensten ons geluk met de vangst.
139
40 jaar getrouwd
Wij vierden onze 40 jarige bruiloft in het vakantiepark Heijderbos.
Met Ria en haar vriend van toen en alle kleinkinderen. Jammer dat de
familie uit Australia er niet bij kon zijn, maar niettemin hebben wij er
een mooie week van gemaakt.
We hebben daar genoten van het
zwemmen en roeien, we hebben
daar gefietst, we konden er
paardrijden en er was iedere dag
goede muziek. Kortom, het was een
heel mooie week. De laatste dag
moesten wij om 10 uur ‟s-morgens
uit het huisje zijn, maar we konden
die dag nog de hele dag gebruik
maken van alles wat er te doen was
op het park. We gingen allemaal nog
heerlijk zwemmen. Toen kwam ik
erachter dat al mijn vakantiegeld nog
in het huisje lag. Ik had dat in de kamer laten liggen. Met spoed zijn
wij toen vlug gaan kijken, maar het huisje was al schoongemaakt. Ik
vreesde voor het ergste. De schoonmaaksters waren al aan het
volgende huis bezig. Ik heb aan die dames gevraagd of ze wat
hadden gevonden, maar nee, ze hadden niets gevonden. Ik vroeg of
we even mochten gaan kijken. “Wel”, zei ze, “ik heb die kamer zelf
schoongemaakt. Daar was echt niets meer in”. Ik zei: “Kom, dan gaan
we even kijken”. Wel, mijn geld lag nog in de slaapkamer. Dat was
weer eens geluk hebben.
De volgende dag ben ik met mijn visvriend naar Duitsland gereden.
We hebben toen tien dagen rondgetoerd door het Schwartzwald. Het
was een gezellige vakantie. We zijn gewoon wezen kijken waar het
mooi was. Ik had de vakantieblaadjes van de busreizen nagekeken.
Toen wist ik ook wat de mooiste plaatsen waren om te gaan
bezichtigen. Iedere avond vonden wij een andere plaats voor bed en
breakfest. Het is een mooi uitstapje geweest. 
140
Familievissen
Wedstrijdvissen
met de familie
Van Kasteren.
Hoe we ertoe
gekomen zijn,
weet ik niet
meer.
Wel, we gingen
één keer in het
jaar gezamenlijk
vissen.
Het was nog erg
leuk ook.
Ook het winnen van de beker was een hele eer. Niemand weet dat
beter dan mijn zoon Tini. Want die kwam met een speciaal vliegtuig
uit Australië om de beker te winnen. Maar het is hem nooit gelukt.
Ik weet dat mijn broer Piet de beker een keer heeft gewonnen.
De prijsuitreiking was in de garage bij broer Toon. Dat ging er gezellig
aan toe. Vele biertjes werden er genuttigd. En dan die verhalen over
vissen. Als die verhalen allemaal
waar zouden zijn en alles dus
echt was gebeurd, dan zat er in
Holland niet één visje meer in al
het water.
Zelf heb ik een keer een grote
snoek van 102 cm gevangen bij
de stuw in Sint-Michielgestel.
Vissen op snoekbaars
Het begon allemaal bij een bezoek aan mijn dierbare neef Tijn
Hellings en zijn vrouw Dineke in de Van Helmondstraat. We spraken
die dag over herinneringen van vroeger, toen we in de heide
woonden. Als kinderen hebben wij veel plezier gehad, al spelend in
de hei. We zijn met de fiets nog een keer samen naar de hei
geweest. Maar de fiets was voor Tijn geen goed vervoermiddel meer.
Hij had een hartkwaal en werd vlug moe van het fietsen. Tijn deed
alles rustig en kalm. Daar heb ik veel van geleerd.
141
We hadden besloten om maar samen te gaan vissen. Dat werd een
lange reeks van vistrips. Later hebben we ook Grard Schellekens
meegenomen en toen werd er een boot gekocht. De boot kwam aan
de Lithseham te liggen. Er werd soms veel snoekbaars gevangen, die
ouderwets werd verdeeld als we thuiskwamen. De vis werd op drie
hoopjes gelegd. Dan moest Betje Schellekens met de rug er naar toe
staan. Wij wezen dan een hoopje aan. Zij moest dan zeggen voor wie
het hoopje was, zonder te weten welk hoopje vis wij aanwezen. Wij
visten op de Lithse Ham. Op plaatsen was het tot wel 15 meter diep.
Wij hadden een touw met knopen gemaakt, waarmee we konden
meten hoe diep het water was. Want we moesten net boven de
bodem vissen. Dat ging erg goed. We hadden een buitenboordmotor.
Dat was gemakkelijk. We konden vlug van plaats veranderen. Eens
heb ik, toen ik nog maar net aan het snoekbaarzen was, op een
diepte van 10 meter een grote snoek gevangen. Dat gebeurt niet
veel. Ik ben ook nog met Sisca wezen vissen op de ZuidWillemsvaart. Sisca ving een klein voorntje en gaf het aan mij. Ik
deed het aan de werphengel, gooide in naar het midden van het
kanaal en ging gewoon verder vissen met de gewone hengel. Na een
tijdje kwam de lijn van de werphengel langs gedreven. Ik zei nog
tegen Sisca: “Kijk hier. Er moet wat aanzitten”. Ik pakte de
werphengel en sloeg aan. De hengel werd bijna uit mijn hand gerukt
en het werd vechten. Gelukkig had ik een stevige lijn. Lang heb ik
moeten werken om eindelijk te kunnen zien wat het was. Het was een
kanjer van een snoekbaars. Hij wilde maar niet naar boven komen.
Toch moest hij zich overgeven. Ik heb hem half in het schepnet
gekregen. Toen brak
mijn schepnet. En toch
heb ik hem er
uitgehaald. Dat was de
grootste snoekbaars
die ik ooit heb gezien.
Ik heb er nog spijt van,
dat ik hem niet heb
gemeten en gewogen.
Maar we hebben er wel
een hele tijd lekker van
gegeten.
142
Fietsen met de buren
Wij kwamen terug van een tripje Wijboschbroek. Bij ons in de
brandgang kwamen we de buurman en zijn vrouw tegen en maakten
een praatje. “Gaan jullie veel fietsen”?, vroegen ze ons. Ja, wij gingen
iedere dag fietsen. Ze vroegen ons waar we waren geweest. Toen wij
vertelden dat we die dag in het Wijboschbroek waren geweest zeiden
ze dat ze wel een keer met ons mee wilden gaan fietsen. We spraken
af om de volgende dag ‟s-middags te gaan fietsen. Zo gezegd, zo
gedaan. Dat was het begin van zeer veel gezamenlijke fietstochten
met Jan de Laat en zijn vrouw Nelly. Het klikte meteen.
Elke dag gingen we met zijn vieren fietsen. Soms gingen we de
gehele dag. Dan reden we „s-morgens weg en namen brood en koffie
mee. Na een tijdje gingen we grotere trips maken. We hebben veel
gefietst in België. Dan zetten we de fietsen op de auto. Wij hebben
jaren samen gefietst. Dan, op een dag was het gedaan.
Sisca en ik moesten op een zondagmorgen naar Venray. Ik vertelde
Jan en Nelly dat wij die dag niet mee gingen fietsen. Ze gingen toen
met de broer van Nelly wandelen in de Schaijkse bossen. Toen wij „savonds thuiskwamen, kwam de zoon van de buurman ons zeggen
dat onze fietsvriend tijdens het wandelen was overleden. Wij hebben
daarna nog lang gefietst en namen dan de buurvrouw met ons mee.
Maar ook dat liep plots ten einde. Nelly vertelde ons dat ze pijn in
haar been had. Dat werd heel vlug erger en erger. Uiteindelijk ging
ook Nelly van ons heen. Later hoorden we dat zij gestorven was aan
een tekenbeet. We hebben heel veel aan hun verloren, want goede
vrienden moet je ver zoeken.
Veldliefhebbers
‟s-Zondags komen er veel mensen in de natuur. Dan zie je soms ook
dat ze interesse hebben in wat er leeft in het veld. Maar de meesten
lopen recht uit en recht aan. Wat er vliegt of in de struiken zit, daar
denken ze niet aan. Jammer, want er is o zo veel te zien. Beste
mensen, gun het jezelf om een half uurtje op een bankje te gaan
zitten. Neem desnoods een verrekijker mee. Als je stil zit, dan zie je
veel meer van de natuur. Dan zie je ook die mooie kleine vogeltjes.
Zelfs de veldmuis kun je soms zien rennen. Soms zie je nog het
kleine winterkoninkje het hout in kruipen. Het is erg jammer, dat de
heren jagers niet beter opletten. Die gaan alleen het veld in om te
knallen. Ze moesten meer naar het behoud van de fazant kijken, en
die niet tot bijna de laatste afschieten.
143
Dan konden de liefhebbers van de natuur meer genieten. Ook de
hazen en de konijnen worden te hard afgeschoten. Volgens de jagers
hebben de vossen het wild opgeruimd, maar ik denk dat de vos pakt
en eet als die honger heeft. De jagers schieten het wild af voor hun
plezier. Laat wat wild zitten, en schiet de vos, de eksters en de
kraaien. Laat een beetje wild zitten voor het volgend jaar, domme
stropers met een jachtakte. Ik ben zelf ook stroper geweest, maar ik
schermde mij zelf niet af met een jachtakte. Voor ons was het een
sport om een haasje te vangen zonder vergunning. Maar wij konden
goed hebben dat er wat wild overbleef voor het volgend jaar. Dat is
nu voorbij. Stropers met jachtakte jagen samen met de vos. Dan kan
er niet veel wild overblijven. Arm Reintje. De vos heeft het altijd
gedaan. Toch, heren, jagers, stropers?
Kempervennen
Die kleine familievakanties, met
Piet, Cor, Betje, Jo, Sjef, Mien,
Sisca en Broer, wat waren ze
mooi en gezellig. Wat is het
jammer dat dit ooit heeft moeten
ophouden. Wij waren nog
allemaal goed gezond. Ieder
bracht zijn grappen en moppen
mee. Wij waren echt gelukkig als
we samen gingen fietsen.
Prachtig was het, als we de weg naar het klooster fietsten. En dan die
ijsjuffrouw, met haar “teutenronde”. Wij dachten dat het de
“tietenronde” was. Ik weet nog wat ze zei: “Dat zoude gij wel willen
menneke, een tietenronde”. Dan die Malpieroute, die ook erg mooi
was met zijn meeuwenkolonie, die prachtige bossen en zijn mooie
heide. Die eend, die onder het raam zat te broeden. Dat wij er ook bij
waren toen de jonge eendjes uitkwamen en dat wij ze gevolgd zijn,
hun eerste stapjes naar het water. We hebben daar ook nog foto‟s
van kunnen maken. Ik zie nog een briefje van honderd gulden uit de
hand van Sjef vallen. Cor vondt dat briefje, maar had niet gezien dat
Sjef het daar had neergelegd. Anders had ze het zeker niet
opgeraapt. Ook liet hij graag een portemonnee vallen. Hij had er altijd
wat leuks in staan. Zoals: “een dikke kus van Sjef”, of “Wat ben je
mooi”. Op een avond was Sjef woest. Hij zei dat het verrekte gesnurk
van Mien niet om aan te horen was.
144
Hij pakte zijn matras en ging buiten liggen. Dat had hij nu echt niet
moeten doen. Midden in de nacht kwam er een zware onweersbui
over. Sjefke moest gaan vluchten, maar was al goed nat voordat hij
wakker werd. Mien had plezier. Ze zei ons “sèpkètje” is nat
geworden. Nou kan hij mooi met die eendjes gaan zwemmen.
We hebben ook een keer Dieneke Hellings en haar vriendin boerin
Schouten meegenomen. Betje en Jo konden die keer niet mee. Sjef
kreeg een nieuw slaapmaatje. Hij ging met Dieneke Hellings in de
huiskamer slapen. Toen was het nog erger. Want die boerin ging bij
Mien slapen, en alle twee snurkten ze er op los.
Het leek wel een aardbeving.
Ik zei nog tegen Piet: “Die nemen we echt niet meer mee”.
Mijn jongste broer Piet was
„s-morgens mijn vismaatje.
We kwamen altijd een
uurtje eerder uit bed. Dan
gingen we vlug naar de
waterkant, want „s-morgens
voor de koffie moesten wij
toch vlug een paar visjes vangen. Wij vingen erg grote brasem en
soms ook wel mooie rietvoorns. Alleen al die kleur van die voorns
was echt mooi. Ik kon met mijn broer Piet zo lekker over vissen
praten. Als we dan „s-morgens thuiskwamen, dan hadden de vrouwen
de koffie klaar. Dan was het eerst vertellen wat wij hadden gevangen
Op een morgen waren we op een andere plaats gaan zitten omdat
ons plaatsje bezet was. Piet zei: “kom we gaan daar bij dat riet
zitten”. Wel, het waren heel mooie plaatsen. Piet kwam met zijn
emmer met voer bij mij voeren voordat hij zelf begon te vissen. Maar
we hebben niet lang gevist, want in een korte tijd hadden we geen
snoeren meer. We vingen wel enkele grote brasems, maar de meeste
gingen gewoon “pats” door de lijn. We wisten nog niet wat er aan de
hand was. Ik zei:”Piet, morgen neem ik mijn werphengel mee”. De
volgende morgen ging Piet toch weer met de gewone hengel en al
vlug ving hij een paar brasem. Maar weer ging zijn lijn kapot. Toen
kreeg ik beet aan de werphengel en wisten wij opeens wat voor vis
het was die onze vislijnen kapot trok. Ik had er een flinke karper aan,
en dat werd vechten. We zaten aan een rietkraag en ik kon hem bijna
niet uit het riet houden.
145
Telkens als hij bij het riet
kwam joeg Piet met zijn
hengel de vis weer terug. Na
lang vechten gaf de vis het
toch op. Piet heeft hem
geschept en we hebben hem
vlug meegenomen om hem
thuis te laten zien. Er was
ook water bij het huisje en
daarin hebben wij hem
daarna losgelaten. Al wat ik overhield waren twee vermoeide armen,
maar we hadden wel weer genoten. We hebben daarna nog vele
malen geprobeerd om nog een karper te vangen, maar dat is ons
nooit meer gelukt.
50 jaar getrouwd
Sisca en ik hebben toen bedacht om er een goed feest van te maken.
Wij hadden bedacht om van alle families de oudste te vragen want de
familie was erg groot. Maar het krimpt nu erg in. Ja, nu na bijna 14
jaar is er al niet veel meer over van de oude garde. Toch ben ik blij
dat we de 50 jaar nog samen hebben kunnen vieren. We hebben er
veel voor moeten doen om alles zo goed mogelijk te organiseren.
Natuurlijk heb ik zelf voor vele dingen gezorgd.
De uitnodigingskaarten werden gemaakt door Wim van Kasteren.
Afspraken voor muziek en feestzaal
heb ik zelf bedacht. Ook de koffietafel
en het eten „s-avonds was erg goed
verzorgd. De Heilige mis was door mijn
dochter Ria en haar vriend besteld.
Ook hebben zij afgesproken wat er in
de kerk moest gebeuren. Bijvoorbeeld
het zingen door het dameskoor, het
voorlezen door de kleinkinderen en het
geven van de mooie bloemen.
Verders werd het Avé Maria gezongen
door Genet Kerkhof.
Wel de dag begon met wat Sisca en ik
niet wisten. Wij zaten te wachten op de
auto die ons naar de kerk zou brengen,
maar er kwam geen auto.
146
In plaats daarvan kwam er een
rijtuig. Twee zwarte paarden en
een witte koets, dat was een
verrassing voor Sisca en mij. We
zaten nog niet in de koets of we
hadden al twee lifters. Twee
kleinkinderen wilden graag
meerijden. Wel, dat is wel fijn als
er kleinkinderen mee rijden
toch? De trip naar de kerk was
de eerste keer in een rijtuig. Halfweg naar de kerk begonnen de
kerkklokken te luiden. Dat gaf mij een aardig gevoel. Daar aankomen,
terwijl een hoop familie en kennissen daar al stonden te wachten, dat
doet je toch wel wat. Het ging er toch wel plechtig aan toe. Dat maak
je maar één keer in je leven mee. We moesten aan de kerkdeur
wachten totdat de Pastoor ons kwam halen. Bij binnenkomst begon
het dameskoor te zingen. Dat deed Sisca heel goed, daar zij zelf lid
was van dat koor. Onder de mis zat Sisca zelf ook mee te zingen.
Dan het voorlezen door
Suzan, Concetta, Tonie en
Ria; dat doet je toch erg goed.
Daarna een hele mooie
toespraak door Martina
Bijnen, een lid van het
dameskoor.Ook de bloemen
die door de
achterkleinkinderen werden
overhandigd. Alles samen was
het toch erg mooi in de kerk.
Deze dag in de kerk zullen wij nooit meer vergeten. Na de mis
dachten wij dat de koets ons naar de feestzaal zou brengen, maar hij
ging een trip door het dorp maken. We waren al in het dorp toen ik
zag dat hij aan het rondrijden was. Wel, dat was erg leuk maar wij
zaten te bibberen. We hadden het erg koud en ik hem toen gezegd
dat hij moest terugkeren naar de feestzaal.
Toen we aan de zaal kwamen stonden de genodigden voor de
koffietafel al te wachten. Met een “hiep hiep hoera” werden wij
ontvangen en dat voelde goed. De koffietafel was uitstekend gedekt
door de gastvrouw. De receptie kwam er meteen achteraan.
147
Hoeveel vrienden en kennissen ons geluk kwamen wensen weet ik
niet meer. Het waren er veel, erg veel. Daarna kwam ook nog de
Schijndelse harmonie. Toen was de zaal tot de nok toe gevuld.
We hebben nog vele uurtjes gefeest. Tot laat in de nacht hebben we
gedanst, gegeten en niet te weinig gedronken. Ik denk dat iedereen
die erbij was, die dag met ons een mooie dag heeft gehad. Wij
hebben zelf ook kunnen meegenieten van een onvergetelijke dag.
Schilderen
Ik was met potlood aan het
tekenen. Mijn vrouw zei:
“ga eens wat schilderen”.
Ik heb er mee gelachen,
maar na een tijdje kwam ik
in het dorp en zag daar
schildersgerei liggen.
Ik heb daar wat penceeltjes
en enkele tubes olieverf
gekocht. Een nieuw hobby
kon beginnen.
Mijn eerste ervaring was dat ik het nooit zou leren, maar een
aanhouder overwint. Achteraf gezien heb ik toch nog een heleboel
leuke schilderijtjes gemaakt.
Na mijn verhuizing heb ik dat
schilderen toch maar gestopt.
Toch heb ik er nog veel plezier
van gehad.
Alles samen heb ik het nog druk. Ik fiets nog graag. Dat was en is
mijn grote hobby. Ook lees ik graag en ook mijn computer houdt me
erg bezig. Zo lang het kan, blijf ik aan de gang. 
148
Biljarten.
Als lid van “De Jongen Werkman” in Schijndel, kreeg ik de kans om
een beetje het biljartspel te leren. Dat was toen ik dertien jaar was.
Wij waren toen thuis in het patronaat. Met “De Jongen Werkman” heb
ik meegedaan aan wedstrijden hardlopen. In Tilburg heb ik zelfs een
wedstrijd gewonnen met hardlopen en kreeg ik een reep chocolade
als prijs. Wel, toen in het patronaat, kon ik af en toe op het biljart
spelen. Eenmaal heb ik de keu halfweg onder het laken gestoten.
Al spoedig ging ik naar de kroeg, speciaal om te biljarten.
Mijn eerste biljartclub was “De Brug” bij Bert Broek. Daar ben van
1939 tot 1946 bijgebleven. Toen ben ik lid geworden van de club
“Willie den Ouden”. Dat was voor 1 jaar. Daarna ben ik nog lid
geweest bij café “Den Ossekop”.
Daarna volgden
twaalf jaren van
erg hard werken in
een warm land
zonder een
“gewoon biljart”.
Vervolgens
biljarten in “De
Vink”. Daar heb ik
veel prijzen
gewonnen. Zelfs
Sisca heeft er een
beker gewonnen
met biljarten.
Na de dood van Sisca, moest ik op den duur weg bij “De Vink”.
Er werd zoveel gekletst dat ik ben weggegaan. Ik wilde er niet meer
bij zijn. Na een tijd hebben ze mij toch overgehaald om weer te gaan
biljarten. Toen ben ik bij de club “De Meulen” gekomen. Na het
faillissement van café “De Meulen”, ben ik bij “De Triangel” gekomen.
Nu zit ik in het Bekkershuis bij de club. De allerlaatste, want ik weet
nog niet waar ik na deze club terecht kom.
Een van mijn biljartclubs
149
De verschrikkelijke dag, 1 februari 1998
Die dag moest ik mijn vrouw afgeven. Wat een ellende om hierover te
schrijven. Wat erg voor de kinderen om dit per telefoon te moeten
vernemen. En dan die haast om papieren klaar te maken. Direct naar
Holland af te reizen. Ik heb de begrafenis een paar dagen uitgesteld,
zodat ook de kinderen hun moeder mee konden begeleiden naar
haar laatste rustplaats.
De dienst in de St. Pauluskerk op de Hoevebraak was goed verzorgd.
Heel veel vrienden waren gekomen om Sisca de laatste eer te
bewijzen. Voor mij was het een zware en ellendige dag. Het zal altijd
wel zo blijven. Afscheid nemen doet pijn.
En iedereen krijgt wel eens die moeilijke tijd. Dat kunnen wij helaas
niet veranderen. De kinderen Tini en Piet zijn tien dagen bij mij
gebleven. We zijn met ons drieën toch nog wat wezen fietsen. Zij
hebben geen fietsen in Australië en toch konden ze nog goed fietsen.
We zijn nog even naar het Wijboschbroek gefietst en naar het kanaal
wezen kijken. Ook Kasteel Heeswijk lag binnen onze trip.
We zijn die week meermalen uit gaan eten. Dan op een middag zei
Tini: “Pap, jij kunt toch goed koken”? Ik vroeg hem wat hij wilde eten.
De jongens wilden graag wortelstamp. Dus beloofde ik ze
wortelstamp met worst. Ik had de aardappelen geschild en was net
de worst aan het bakken, toen de jongens mij naar boven riepen. Ze
hadden wat kleren uitgewassen, maar konden de wasmachine niet
open krijgen. Zelf wist ik ook niet wat het was. Achteraf bekeken
hadden ze het verkeerde nummer aangezet. Daardoor bleef er water
in de machine staan. Maar dat wisten wij op dat moment niet. Na
even te hebben gekeken, dacht ik het te weten. Ik zei: “Ik ruik het.
Volgens mij brandt de wasmachine door”. Toen zei Tini: “Nee, die
brandlucht komt van beneden”. Meteen dacht ik aan die worst, die ik
beneden aan het bakken was. En, jawel hoor, ik kwam te laat.
Beneden zat heel het huis al vol met rook en mijn worsten waren
knikkers geworden. Vlug heb ik alle ramen en deuren opengezet.
Een uurtje daarna hebben we toch nog worst gebakken.
150
Sisca was al weer drie dagen dood. We zaten het gebeuren van de
laatste dagen te bespreken. Toen moesten we met al ons verdriet
toch nog lachen met een gezegde van Tini. Hij zei opeens: “Pap, als
ons moeder nu in den hemel is, en ze heeft gezien hoe jij die worst
hebt gebakken, dan zit ze je nu nog uit te lachen.
Familiereünie familie Van Kasteren
Na lang aandringen
werd er op mijn
verzoek een
familiereünie
georganiseerd.
Samen met Wim heb
ik een enquête
gehouden onder de
familie.
Resultaat was dat we
op zaterdagavond 13
april 2002 de reünie
hebben gehouden.
Ruim 75 familieleden
van de familie Van
Kasteren troffen
elkaar in Grand Café
“De Hopbel” in
Schijndel.
We werden
ontvangen met koffie
en een soesje en
hadden die avond
natuurlijk vrij drinken.
De muziek werd verzorgd door entertainer Ruud van der Heijden uit
Best. Als dank voor mijn bemoeienissen ontving ik van de familie de
hierbovenafgebeelde oorkonde.
151
De bootvakantie op de Murray River
Het was weer een vakantie naar Australië. Ik vloog via Kuala Lumpur.
We hadden een goede vlucht maar ik moest bij de eerste stop al 12
uur wachten. Dat was niet zo erg, want ik had een hotel geboekt. Dus
ik ging lekker naar bed. Het hotel was op het vliegveld, dus ik kon
rustig gaan slapen. Ik had een heerlijke grote kamer. Het
kamermeisje zou mij een paar uur voor vertrek komen wekken en dat
gebeurde ook. Lekker gewassen en uitgerust kwam ik weer beneden.
Er was nog genoeg tijd om wat te eten. De portier van het hotel
bracht mij met een elektrische wagen naar het vliegtuig. Toen werd er
naar Melbourne gevlogen. Het overstappen ging daar heel vlug. Drie
uur later stond ik al in Adelaide Zo ver ik mij herinner stond Tini aan
het vliegveld, maar de meeste dagen heb ik doorgebracht bij Piet.
Op een dag zat ik de krant te
lezen,en zag toevallig een
advertentie van “Murray River
Houseboats for hire”. Even
daarvoor had ik Meagan horen
zeggen: “wij gaan nooit op
vakantie”. Wel, ik heb toen
direct gezegd: “wat denken
jullie van een boottocht op de
River”? Dat viel goed in de
smaak van de kinderen. Ik heb er met Piet en Janine over gepraat en
dat was buitengewoon. Dus aan te telefoon en we hadden geluk.
We konden de week erop al een boot huren.
Ik weet niet meer wie er allemaal
met ons meeging. Ik weet nog dat
Piet de schipper was. We hadden
van alles aan boord. Er was heel
veel drank en veel vlees voor de
barbecue. Er waren zelfs vishengels
en visvoer.
De boot pikten we op in Mannum en
we voeren eerst naar Walker Flat. We hadden een barbecue aan
boord en konden drinken en eten zo veel wij wilden.
152
Als we niet voeren, zochten we een ligplaats tegen
de bossen aan en dan werd er gevist. Ik maakte
bollen met klei, brood en aardappels. Al snel vingen
we karpers. Dan kwam Jaye en zei: “Opa, je mag
de karper niet teruggooien”. Ik zei toen tegen hem:
“Jaye, ik kan niet zo ver gooien. En dan vallen de
vissen weer in het water”. Het was een heerlijk
feest. We konden met 10 man op de boot slapen.
Alleen al de natuur was gewoonweg prachtig om te
zien. We hebben de hele week erg genoten van het
mooie weer en de gezellige sfeer.
Gezondheidsproblemen
Ongeveer 12 dagen voor Kerstmis 2007 kreeg ik een
luchtwegenverstopping. Ik heb toen Jan Vogels nog kunnen bellen.
Hij heeft mij naar bed geholpen en de avonddokter gebeld. Een half
uur later lag ik al in het ziekenhuis. Ik heb toen een goede
behandeling gekregen met zuurstof en medicijnen. Spoedig was ik
weer in de Hoofdstraat. Nog net voor de Kerst kwam ik thuis. Volgens
de dokters had ik weer eens geluk gehad. Het was een dubbeltje op
zijn kant. Maar ze zeggen wel ooit: “onkruid vergaat niet”.
Of ik bij het onkruid behoor weet ik niet, maar ik ben er nog wel.
Een tijdje later kwam ik toch weer in moeilijkheden. Ik geloof dat het
in maand juli 2008 was. Ik kreeg ernstige pijnen in de buik en wist niet
wat het was. Ik was alleen thuis. De apotheker kwam mijn normale
medicijnen brengen. Ik moest zelf de deur open doen. Hij zag mij
lopen en vroeg wat is er met mij aan de hand was. Ik zei hem dat ik
erg veel pijn in de buik had. Hij is toen weggereden en kwam even
later weer terug. Hij gaf mij een paar pilletjes en zei: ”steek die er
maar achter in”. Het hielp helemaal niet. In de tussentijd was Riek
Vogels binnengekomen. Ik denk dat zij de dokter heeft gebeld.
Toen was het vlug bekeken. Ik moest direct naar het ziekenhuis.
Riek heeft mij in mijn eigen wagen naar het ziekenhuis gebracht.
Daarna is Ria nog gekomen. Volgens mij hebben ze tot „s-nachts
twaalf uur of nog later op mij zitten wachten. Het was op het nippertje.
De dokter zei: ”het is ernstig”, maar de operatie is goed gelukt.
Nu geloof ik toch nog dat onkruid niet vergaat. 
153
Mgr. Bekkershuis - Welkomsthuis
Na mijn operatie in het ziekenhuis had ik zoveel grote moeilijkheden,
dat Ria in mijn woning moest blijven om mij bij te staan. Want ik kon
toen helemaal niets. Ik mocht niets dragen of oppakken. Vier weken
heeft Ria mij vooruit geholpen. Tweemaal per dag kwam een
verpleegster mijn wonden uitwassen en verbinden.
Alleen thuisblijven, dat ging toen echt niet.
Zo, Ria heeft mij echt goed geholpen.
De hulp van de thuiszorg was erg goed, maar toen kwam het
bevrijdende telefoontje van het Bekkershuis. Ik mocht direct
verhuizen en kreeg kamer 21 toegewezen.
Die heb ik meteen in dank aangenomen.
Ik moet Anita Trimback nog vernoemen. Daar heb ik een goed
gesprek mee gehad. Dank je, Anita.
Dan noem ik ook nog Marij de La Cousine-van Galen, die ons heel
goed heeft uitgelegd wat er zoal te zien was. Dank je.
Verder heb ik heel veel hulp gehad van onze baas Arno de Leyer. Hij
zorgde voor het aanleggen van stopcontacten om mijn fiets te kunnen
opladen. Hij zorgde voor de parkeerplaats voor mijn auto. Toen kreeg
ik ook nog hulp bij het aanleggen van internet.
Mijn hoogste dank, Arno.
Het ergste was het verhuizen.
Ik had een huis vol meubels en
moest er in de kortste keren van
af zien te komen. Zo heb ik het
maar weggegeven. Het is
allemaal goed terecht gekomen.
Fijn, toch?
Ik kon alleen maar meekijken.
Dat was niet erg leuk, want ik
had graag een handje
meegeholpen.
154
Verders ben ik hier goed ontvangen. De staf is hier goed, heel erg
beleefd en ze staan altijd voor ons klaar.
Ik heb wel eens gedacht: “moeten
die vrouwen en meisjes niet een
beetje meer tijd krijgen”?
Ze worden soms wel drie keer
opgeroepen als ze bij een klant
aan het helpen zijn.
Het is zo fijn als ze bijvoorbeeld
twee minuten over hebben om
een kort praatje te maken met
een hulpbehoevende. Please, laat er geen fabriek van maken.
Die tijd hebben wij al allemaal gehad.
Toch geef ik het Mgr. Bekkershuis de naam Welkomsthuis.
Alleen één ding zit mij wel een beetje dwars.
Mijn kinderen waren over uit Australië.
Ik ben met mijn kinderen naar de “Poort van Veghel” wezen wokken.
Mijn dochter Ria bracht mij thuis.
Toen wij mooie zang en muziek hoorden, zei mijn dochter: “ga even
daar in de hal staan. Ik was erg vermoeid in mijn benen. Al snel riep
een van de zangeresjes: “Broer, kom even bij ons zitten”.
Maar helaas. Daar kwam een dame die ons vertelde dat we niet
welkom waren om in de hal even mee te deinen met de mooie
muziek en dans. Dat was een flinke domper op ons weerzien na acht
jaren. Dus dat was even “niet-welkom Bekkershuis”.
Eerlijk gezegd hebben wij die nacht niet geslapen.
Stephen in Schijndel
Mijn kleinzoon Stephen was in 1982 met zijn ouders in Nederland.
Hij was toen 4 jaar en we woonden toen nog op het Fresiahof in de
Boschweg. Het was toen erg druk, twee families ineens. Maar ik had
toen een groot huis, dus ik kon dat wel aan. Het was weer de hele
familie bij elkaar. Er waren toen drie kleinkinderen uit Australië en drie
van Ria, dus het was een drukte van belang. En dan de buurtkinderen
nog, want die hadden elkaar vlug gevonden. Het was een zeer leuke
tijd. We hebben toen vele mooie reisjes gemaakt. Dat is nu 28 jaar
geleden.
155
En nu, na al die jaren is Stephen voor een korte vakantie weer even
van Australië naar Holland gekomen. Op 24 augustus kwam hij in
Schijndel aan. Hij zou niet lang blijven, maar de tijd dat hij hier was
heeft hij veel van Holland kunnen zien. Hij is prima opgevangen bij
Wim en Rita van Kasteren. Wim heeft ook nog een paar mooie trips
met hem gemaakt. Wij hebben allemaal met hem mee genoten. De
bedoeling was dat hij veel zou gaan fietsen, maar dat ging hem niet
zo goed af. Het eerste ritje, dat ging nog wel goed. Het was 20 km.
Maar een paar dagen later hadden we de ronde net wat te groot
gemaakt. Die 45 km kon de arme jongen niet aan. De laatste twee
kilometers moest hij op de trappers blijven staan. Ik denk dat het
zadel te hard was of zijn zitvlak te zacht. Stephen, wij wensen jou een
fijne reis terug. En we hopen jou echt weer te zien. Je bent altijd
welkom in Schijndel. O