Welkom op Schijndelwiki - de encyclopedie voor Schijndel

U kunt ons steunen door lid van de Heemkundekring Schijndel te worden.

Klik HIER om lid te worden

Iedere dinsdagochtend zijn wij tussen 10 en 12 uur in de heemkamer: Cultureel Centrum 't Spectrum, Steeg 9 g, Schijndel.

Hoofdstraat 87

Uit Schijndelwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Patriciërswoning.
Hoofdstraat 87.jpg
Patriciërswoning Hoofdstraat 87 Schijndel (witte woning)
Gebruik woning
Sluiting 1945
Bouwpartners
Eigenaar Gijsbert de Jong

In de Hoofdstraat 87 staat het huis Tausch, kadastraal bekend sectie D 5093 en 5095. Op die plek stond tot 1945 een kapitaal, zeventiende-eeuws woonhuis bewoond door Anna Maria de Vries, dochter van de dierenarts Wilhelmus de Vries, dat wel het mooiste huis van Schijndel werd genoemd. Het huis was twintig meter diep. Aan de Hoofdstraat-zijde had het een erker. Aan weerszijden van de lange gang lagen een huiskamer en een salon, vier slaapkamers, een keuken en bijkeuken/hal, tezamen acht vertrekken. De woning had twee verdiepingen. Op de eerste verdieping was een grote slaapkamer met een betegelde schoorsteenmantel. Die kamer kon dus verwarmd worden. Op het dak stond een klokkenstoeltje met een luidklokje. De bovenste zolder had een dakkapel met een vaste katrolbalk voor het optakelen van zwaardere voorwerpen. Onder het huis was een ruime kelder die onder vier kamers lag en dus de halve oppervlakte van het huis besloeg. De kelder had twee ingangen: een in de keuken en een in de bijkeuken. Langs de ene lange kelderwand waren houten wijnrekken aangebracht, aan de andere lange keldermuur waren houten appelrekken.

Van ongeveer 1880 tot 1931 was dit huis eigendom van Willem de Vries die meer dan vijftig jaar dierenarts was in Schijndel. Daarna was het tot einde tweede wereldoorlog in bezit van zijn enige dochter mevrouw Anne Maria de Vries. In de negentiende eeuw werd het huis bewoond door Schijndels burgemeester Wilhelmus Verhoeven (burgemeester van 1844 tot 1874) en eerder door de notarisfamilie Jan van Beverwijk.

Archiefonderzoek maakt duidelijk dat dit patriciërshuis gebouwd is door Gijsbert de Jong, die in de zeventiende eeuw erfsecretaris van Schijndel was. In zijn in 1741 gemaakt testament (hij is dan 87 jaar oud) laat hij dit huis na aan zijn jongste dochter Maria. Hij omschrijft het dan aldus: "mijn nieuwe huijsinge en hof en alle meerdere opstal bij mij gebouwd en bewoont…". Het bouwjaar is niet exact bekend, maar dat moet liggen tussen 1680 (toen de Jong secretaris werd) en 1703 ( het sterfjaar van zijn vrouw). Blijft de vraag of er een relatie is tussen het gevonden aardewerk en het huis. Die is er niet. Het huis zelf geeft geen informatie over de Middeleeuwse kruikjes; vondstomstandigheden zijn destijds niet vastgelegd. Het enige wat met zekerheid gezegd kan worden is, dat de kruikjes (uit 1598) al tussen de 80 en 100 jaar oud waren toen het huis (tussen 1680 en 1703) gebouwd werd. Zijn de kruikjes toen al als oud en beschadigd aardewerk weggegooid?
Dat blijkt niet het geval. In de kast in de oude keuken van het Museum Jan Heestershuis staan nog twee kruikjes. Het derde kruikje is helaas kapot gevallen.
Uit deze hele geschiedenis zijn wel een paar andere conclusies te trekken en wel de volgende: Schijndel maakte zich veertig jaar geleden niet druk om het behoud van monumenten, anders had het dit patriciërshuis nooit gesloopt. Schijndel had en heeft al evenzeer weinig oog voor archeologie en bodemvondsten, anders werd met de weinige archeologische voorwerpen die het bezit, niet zo nonchalant omgesprongen. En dat betekent dan tegelijk dat Schijndel onvoldoende oog heeft voor zijn eigen geschiedenis. Want hoe men het ook wendt of keert: geschiedenis staat niet alleen in boeken. De bodem is ons meest betrouwbare geschiedenisboek.

Eigendomsverloop vanaf 1832:[1]

1832 Schrijvers, Francis Egidius;
dienstjaar 1857 naar: van den Heuvel, Elisabeth weduwe van Francis Egidius Schrijvers;
dienstjaar 1860 verkoop aan:
Verhoeven, Wilhelmus;
dienstjaar 1889 verkoop aan:
Heimans, Maria weduwe van Wilhelmus Wouters;
dienstjaar 1905 verkoop aan:
de Vries, Anna Maria dochter van Willem de Vries;
dienstjaar 1950 onteigening door:
Gemeente Schijndel;
dienstjaar 1951 gedeeltelijk naar:
Tausch, Antonius Jacobus Hendrikus;
dienstjaar 1961 verkoop aan/dienstjaar 1974 verkoop aan:
Tausch, Leonardus Johannes Henricus.
Uit het bovenstaande blijkt dat Willem de Vries geen eigenaar was van dit pand!

Fotoalbum

Fotoalbum van veearts de Vries

Bronnen, noten en/of referenties
  1. Het kadaster