Welkom op Schijndelwiki - de encyclopedie voor Schijndel

U kunt ons steunen door lid van de Heemkundekring Schijndel te worden.

Klik HIER om lid te worden

Iedere dinsdagochtend zijn wij tussen 10 en 12 uur in de heemkamer: Cultureel Centrum 't Spectrum, Steeg 9 g, Schijndel.

Hoofdstraat 49

Uit Schijndelwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Woonhuis met bedrijfsruimte.
Hoofdstraat 049 - 08.jpg
Hoofdstraat 49.
Gebruik Woonhuis.
Gereed 1886.
Bouwstijl Eclecticisme.
Monument status Gemeentemonument GM7249.
Bouwpartners
Eigenaar A. van Balkom (1993)

Hoofdstraat 49[1][bewerken | brontekst bewerken]

Woonhuis; Bedrijfsruimte 1886.

Eclecticisme
Woonhuis, handvorm baksteen.
Bedrijfsruimte, handvorm baksteen.
Woonhuis, schuifvensters met stucwerk en kuiven en uitgebouwde vitrinevensters. Nieuwe paneeldeuren rechts in portiek.
Schilddak, leien in maasdekking. Zadeldak, oud Hollandse dakpan.
Twee bijgebouwen van handvorm baksteen, gebouwd als sigarenmakerij, maar niet als zodanig gebruikt, wel als werk- en verkoopruimte.
Achterbebouwing zeldzaam gaaf en gedetailleerd.
Woonhuis is sterk verbouwd.
Jaartal volgens bewoner.
Opgetrokken middenpartij, hoek- en deurpilasters.

Beschrijving uit de gemeentelijke monumentenlijst 1993.[2][bewerken | brontekst bewerken]

Woonhuis met bedrijfsruimte

Typering, situering en bouwgeschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Het in 1886 in eclectische stijl gebouwde eenlaags woonhuis van vijf traveeën is kort daarop aan de linkerzijde uitgebreid met één travee. In 1954 is het gedeelte links van de hoofdingang verbouwd tot winkel voor de goudsmid A. van Balkom. Tegen twee vensters werden vitrines gemonteerd en het ertussen gelegen venster werd uitgebroken tot een deur. Het vrijstaande pand staat in de rooilijn van de Hoofdstraat.
De bijgebouwen achter het woonhuis hebben volgens de huidige bewoner dienst gedaan als tabaksdrogerij. Het pand is momenteel alleen in gebruik als woonhuis.

Beschrijving van het exterieur[bewerken | brontekst bewerken]

Het handvorm bakstenen gebouw wordt overkapt door een geknikt schilddak met asbest én leien in maasdekking. De drie rechter traveeën tonen de oorspronkelijke opzet van de voorgevel: verticale pilastergeleding, tweedelige hardstenen plint en cordonlijst en een gestucte kroonlijst met overkragende houten goot. Twee treden voor het centrale portiek leiden naar een paarse naoorlogse vleugeldeur met witte panelen. Deuren en vensters met glas-in-lood bovenlichten zijn omgeven door gestucte, geprofileerde, geschilderde omlijstingen. Deze worden aan de bovenzijde bekroond door kuiven met voluut, palmet en zijwaartse krullen.
In het fries zijn boven de vensters ronde luchtroosters aangebracht, waartussen een vlakkenverdeling in reliëf.
De kroonlijst wordt onderbroken door een geheel bestucte dakkapel. Boven het schuifraam met bovenlicht is in de top van de dakkapel een kop van een katachtige met opengesperde muil bevestigd. Twee voluutconsoles met bloementrosje, palmet en bladmotieven ondersteunen een platje met hek.
Tegen het ondergedeelte van twee vensters in het winkelgedeelte zijn brede bronzen vitrines gemonteerd.
Beide zijgevels hebben een gepleisterde plint, een tandlijst onder het dak en twee dakkapellen met T-schuiframen. Het houtwerk is wit en lichtgroen geschilderd. De linker zijgevel is bovendien voorzien van twee zesruits schuifvensters onder rechte strekken met hardstenen dorpels. Eén van deze vensters is aangebracht op de plaats waar voorheen de zijingang was.
Achter het woonhuis staan twee eenlaags gebouwtjes onder zadeldak met blauwe oud- Hollandse pannen, die aanvankelijk werden gebruikt om tabak te drogen (nu garage, schuur en hobbyruimte). De handvorm bakstenen gevels hebben (vier- en zesruits) schuifvensters met kraalprofiel onder rechte strekken, hardstenen dorpels en enkele luiken, een gecementeerde plint en een reeks houten tochtluiken onder de dakrand. De houten daklijsten van de topgevels worden gedragen door klosjes. Twee opgeklampte vleugeldeuren geven toegang tot het linker gebouwtje (garage en opslag). De deur in het andere gebouwtje is vernieuwd en een andere is dicht gemetseld. Een glazen serre verbindt de huidige hobbyruimte met het woonhuis.

Beschrijving van het interieur[bewerken | brontekst bewerken]

Na de oorlog zijn alle deuren vernieuwd.
Twee paneeldeuren en de trap - halverwege de gang aan de linkerzijde - zijn volgens de bewoner afkomstig uit een klooster te Wijbosch. De marmeren vloer in de gang is zwart en wit geblokt. De wanden en het plafond zijn groen geschilderd. Het glas-in-lood bovenlicht van de achteruitgang is nieuw aangebracht. Twee ridders te paard zijn afgebeeld in het medaillon.
De eikenhouten lambrisering in het vertrek aan de linker voorzijde is deels oorspronkelijk en deels geïmiteerd in 1954, toen het vertrek werd verbouwd tot winkel. Van de winkelinrichting zijn twee hoge vitrinekasten met ebbehouten lijsten, en de vitrines aan de voorgevel bewaard gebleven. De vitrines aan de gevel kunnen aan de binnenzijde worden geopend door glazen deurtjes waarop een zwart wapenschild met gouden leeuw en kroon is afgebeeld. Op de banderol erboven staat te lezen: Alb. van Balkom. In de voormalige winkel zijn twee houten schoorsteenmantels gemaakt van samengestelde onderdelen, waarvan één met metalen karyatiden. Geprofileerde, gepleisterde lijsten delen het plafond in vlakken, die beschilderd zijn met planten- en bloemenmotieven, vazen en fruit.
Soortgelijke elementen keren terug in de polychroom beschilderde stucdecoratie boven de kroonluchter in de woonkamer aan de rechter zijde van de gang. De compositie bestaat uit enkele concentrische cirkels in pasteltinten, waar overheen fel gekleurde elementen met gouden krullen uitwaaieren. Bladmotieven en krullen omkaderen acht cirkelvormige velden aan de rand, met om en om een schaal met fruit en een duif. De deur, de schoorsteenmantel met Ionische zuilen en twee ingebouwde kasten in dit vertrek zijn na de oorlog uitgevoerd in wortelnotenhout.

Motivatie tot plaatsing op de monumentenlijst[bewerken | brontekst bewerken]

De twee vitrines aan de voorgevel vormen samen met het winkelinterieur een bijzondere toevoeging aan het woonhuis, dat zich overigens kenmerkt door een eclectische stijl met bijzondere detaillering in het interieur en exterieur.
Aan de achterzijde zijn twee bedrijfspandjes van cultuurhistorische waarde goed bewaard gebleven.

Overige foto's[bewerken | brontekst bewerken]

Bronnen, noten en/of referenties
  1. MIP gemeente Schijndel 1990, bladzijde 50
  2. Gemeentelijke monumentenlijst 1993