Welkom op Schijndelwiki - de encyclopedie voor Schijndel

U kunt ons steunen door lid van de Heemkundekring Schijndel te worden.

Klik HIER om lid te worden

Iedere dinsdagochtend zijn wij tussen 10 en 12 uur in de heemkamer: Cultureel Centrum 't Spectrum, Steeg 9 g, Schijndel.

Boorcampagne Smaldonk

Uit Schijndelwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Boorcampagne Smaldonk[1][bewerken | brontekst bewerken]

Naar aanleiding van oppervlaktevondsten van werktuigen uit de Nieuwe Steentijd en de meldingen hiervan aan de gemeente, werd op de vindplaats de mogelijkheid geboden een archeologische kartering uit te voeren. De algehele leiding en uitwerking van het onderzoek was in handen van de AWN- afdeling 23: Ria Berkvens (archeoloog). Wetenschappelijke expertise met betrekking tot de vuurstenen voorwerpen lag bij Nico Arts (archeoloog).
Aan de werkzaamheden op de twee zaterdagen namen 22 vrijwilligers deel. Voor het onderzoek werd een boormethode gehanteerd die reeds elders is toegepast en die goedgekeurd is door de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek. Dit zogeheten waarderend booronderzoek vereist minimaal 20 boringen per hectare op vindplaatsen kleiner dan 2 hectare. In totaal zijn uit het zeefresidu van 26 boorgaten archeologische vondsten tevoorschijn gekomen. Het merendeel is helaas niet te dateren omdat de scherven aardewerk te klein zijn.

Bij het aflopen van de naastliggende akkers van Smaldonk I werden veelal laat- tot post- middeleeuwse scherven, pijpenkoppen en baksteengruis aangetroffen. Deze zogenaamde esdekvondsten van verschillend aardewerk uit de (post) middeleeuwse periode, die ook in de boringen zaten, zijn geen aanwijzing voor bewoning in dit gebied. Meestal zijn deze scherven van elders afkomstig en door menselijk toedoen (opbrengen van mest en grond) op de akker terechtgekomen. In totaal zijn bij de boringen 11 vuurstenen artefacten naar boven gekomen:

  • 1 geretoucheerde afslag
  • 1 secundair bewerkte gepolijste bijl (deze is gebruikt als kern)
  • 1 ongeretoucheerde afslag van Wommersomkwartsiet
  • 1 korte eindschrabber
  • 1 ongeretoucheerde kling
  • 1 ongeretoucheerde afslag
  • 1 brok van vuursteen
  • 1 ongeretoucheerde kling
  • 1 ongeretoucheerde afslag
  • 1 grote geretoucheerde kling
  • 1 gebroken geretoucheerde kling


Bij het aflopen van de akker zelf werd aan de zuidkant, vlak bij de sloot, ook nog een opvallend grote kern van vuursteen gevonden.

Landschappelijke situatie

De omgeving van de akker bestaat uit een dalvormige laagte zonder veen; het omliggende gebied is een vlakte van ten dele verspoelde dekzanden en löss die relatief laag liggen. De akker ligt precies op een kleine dekzandkop, die als zodanig niet staat aangegeven op de Geomorfologische Kaart van Noord-Brabant, in het brede beekdal van de Aa tussen Schijndel en Heeswijk-Dinther ten westen van de Pastoor van Vroonhovenstraat-Hardekamp. Oude kaarten van het gebied laten duidelijk de hoge akker van Smaldonk in het beekdal van de Aa zien. Vanaf de Middeleeuwen werden de hogere gronden bemest en bewerkt en zo geschikt gemaakt voor de akkerbouw.

Op dit zogenaamde esdek werd elk jaar een van elders aangevoerd plaggenmestmengsel aangebracht en door ploegen vermengd met de onderliggende laag. Dit betekent dat de vondsten uit het esdek niet op hun oorspronkelijke plaats liggen. Een deel is van elders afkomstig of is door het ploegen verplaatst. Als het esdek dik genoeg is, zijn mogelijk oude bewoningslagen intact bewaard gebleven.

De akker is een aantal jaren geleden geëgaliseerd waarbij de grond naar het oosten is verplaatst. Hierbij zou de smalle dekzandrug afgevlakt kunnen zijn waardoor de donk breder lijkt dan deze waarschijnlijk is geweest. De akker is zichtbaar bol in het landschap en ligt eenzaam hoog in het lage beekdal.

Bronnen, noten en/of referenties
  1. Heemblad Rond die Cluse 10e jaargang (2003) nummer 1 bladzijden 18 tot en met 20